1. Awal Kehidupan dan Latar Belakang
Aleksandar Tirnanić dilahirkan di sebuah bandar kecil di tengah Serbia, iaitu Krnjevo yang terletak dalam majlis perbandaran Velika Plana. Semasa beliau masih bayi, keluarganya yang berlatar belakang kelas pekerja telah berpindah ke ibu negara, Belgrade. Beliau hampir tidak mengingati bapanya, seorang pekerja kilang logam, yang meninggal dunia pada tahun 1914 semasa berkhidmat sebagai sebahagian daripada usaha Perang Dunia Pertama oleh Tentera Serbia.
1.1. Zaman Kanak-kanak dan Pengalaman Bola Sepak Awal
Dibesarkan oleh seorang ibu tunggal, Tirnanić muda dengan cepat mengembangkan minat yang mendalam terhadap bola sepak, yang sering dimainkannya tanpa henti di padang Bara Venecija di tebing kanan Sungai Sava. Bakatnya di sana telah dikesan oleh jurulatih Radenko Mitrović, yang membawa pemain muda berbakat ini ke skuad belia SK Jugoslavija. Walau bagaimanapun, Tirnanić tidak lama kemudian berpindah ke pasukan belia musuh ketat mereka, BSK Beograd, di mana beliau dengan pantas berkembang menjadi pemain sayap kanan yang menonjol dan berkebolehan. Menyedari potensi dirinya, beliau sepenuhnya menumpukan perhatian kepada bola sepak dan meninggalkan bangku sekolah.
2. Kerjaya Pemain
Tirnanić membuat penampilan sulung dalam pasukan senior pada usia 17 tahun. Beliau dengan cepat menonjolkan dirinya sebagai pemain yang cekap dan bersemangat, membentuk gandingan di bahagian tengah bersama Moša Marjanović. Beliau menghabiskan sebahagian besar kerjaya kelab seniornya bersama BSK Beograd, di mana beliau muncul dalam 500 perlawanan.
2.1. Kerjaya Kelab
Semasa kerjayanya bersama BSK Beograd, Tirnanić mempunyai pesaing hebat seperti Leo Lemešić (1924-1940) dan Ljubo Benčić (1921-1935) yang bermain untuk Hajduk Split. Beliau beraksi untuk BSK dari tahun 1927 hingga 1937, di mana beliau mencatat 500 penampilan dan menjaringkan 527 gol. Sepanjang tempoh ini, beliau memberikan sumbangan besar kepada kejayaan kelab, memenangi Liga Pertama Yugoslavia sebanyak empat kali dan menjadi naib juara dua kali. Beliau juga membantu BSK memenangi Piala Yugoslavia pada tahun 1934.
Pada tahun 1937, beliau berpindah ke SK Jugoslavija dan bermain di sana sehingga tahun 1938. Selepas itu, beliau menyertai FK BASK pada tahun 1938 dan kekal sehingga tahun 1939. Beliau kemudiannya bermain untuk dua lagi kelab yang berpangkalan di Belgrade: Jedinstvo dari tahun 1939 hingga 1941, dan Sloga dari tahun 1942 hingga 1943, sebelum menamatkan kerjaya profesionalnya selama 16 tahun.
2.2. Kerjaya Antarabangsa
Tirnanić pertama kali dipilih untuk pasukan bola sepak kebangsaan Kerajaan Yugoslavia pada tahun 1929. Beliau mengumpul 50 kaps dan menjaringkan 12 gol untuk pasukan kebangsaan dari tahun 1929 hingga 1940. Pada tahun 1930, beliau menjaringkan gol sulungnya dalam perlawanan A antarabangsa menentang Bulgaria dalam perlawanan persahabatan, membantu pasukannya mencatat kemenangan besar 6-1.
Beliau juga mengambil bahagian dalam Piala Dunia FIFA 1930. Sehari sebelum ulang tahunnya yang ke-20, beliau menjaringkan gol menentang Brazil dalam perlawanan pusingan pertama, yang menjadikannya pada masa itu penjaring gol termuda dalam sejarah Piala Dunia. Kemudian, rekod ini diatasi oleh pemain-pemain seperti Manuel Rosas pada tahun 1930, Pelé pada tahun 1958, Michael Owen pada tahun 1998, Dmitri Sychev pada tahun 2002, dan yang terbaru Lionel Messi pada tahun 2006, yang menjadikannya penjaring gol keenam termuda dalam Piala Dunia FIFA. Sumbangan beliau dalam Piala Dunia 1930 membantu pasukan Yugoslavia mencapai peringkat separuh akhir.
Semasa Piala Balkan yang diadakan pada tahun 1935 di Athens, Greece, Tirnanić dan Tomašević menjadi penjaring gol terbanyak kejohanan dengan masing-masing 3 gol. Berkat sumbangan ini, Yugoslavia memenangi Piala Balkan dalam edisi tersebut, meninggalkan Greece, Romania, dan Bulgaria.
Berikut adalah senarai gol antarabangsa yang dijaringkan oleh Aleksandar Tirnanić untuk Yugoslavia:
| # | Tarikh | Venue | Lawan | Jaringan | Keputusan | Pertandingan |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 13 April 1930 | Stadium BSK Beograd, Belgrade, Yugoslavia | Bulgaria | 3-1 | 6-1 | Persahabatan |
| 2. | 15 Jun 1930 | Padang Levski, Sofia, Bulgaria | Bulgaria | 1-2 | 2-2 | Persahabatan |
| 3. | 14 Julai 1930 | Estadio Gran Parque Central, Montevideo, Uruguay | Brazil | 1-0 | 2-1 | Piala Dunia FIFA 1930 |
| 4. | 4 Oktober 1931 | Stadium Yunak, Sofia, Bulgaria | Bulgaria | 1-0 | 2-3 | Piala Balkan 1931 |
| 5. | 26 Jun 1932 | Stadium BSK Beograd, Belgrade, Yugoslavia | Greece | 1-1 | 7-1 | Piala Balkan 1932 |
| 6. | 10 September 1933 | Stadium Tentera Poland, Warsaw, Poland | Poland | 3-4 | 3-4 | Persahabatan |
| 7. | 3 Jun 1934 | Stadium BSK Beograd, Belgrade, Yugoslavia | Brazil | 7-4 | 8-4 | Persahabatan |
| 8. | 25 Disember 1934 | Stadium Leoforos Alexandras, Athens, Greece | Bulgaria | 3-1 | 4-3 | Piala Balkan 1934-35 |
| 9. | 4-1 | |||||
| 10. | 1 Januari 1935 | Stadium Leoforos Alexandras, Athens, Greece | Romania | 1-0 | 4-0 | |
| 11. | 12 Julai 1936 | Stadium Taksim, Istanbul, Turki | Turki | 3-2 | 3-3 | Persahabatan |
| 12. | 6 September 1936 | Stadium BSK Beograd, Belgrade, Yugoslavia | Poland | 9-3 | 9-3 | Persahabatan |
3. Kerjaya Jurulatih
Selepas bersara sebagai pemain, Aleksandar Tirnanić beralih ke bidang kejurulatihan, terutamanya dengan pasukan kebangsaan Yugoslavia.
3.1. Pengurusan Pasukan Kebangsaan
Tirnanić memulakan kerjaya kejurulatihannya sebagai salah seorang jurulatih bersama pasukan kebangsaan Yugoslavia. Beliau berkhidmat dalam peranan ini dari tahun 1946 hingga 1948, membimbing pasukan meraih pingat perak dalam acara bola sepak di Sukan Olimpik Musim Panas 1948 di London.
Kemudian, beliau kembali sebagai jurulatih bersama dari tahun 1952 hingga 1961. Dalam tempoh ini, Yugoslavia mencapai beberapa kejayaan penting di bawah bimbingannya:
- Sukan Olimpik Musim Panas 1952: Pingat perak dalam acara bola sepak.
- Piala Dunia FIFA 1954: Pasukan berjaya mencapai peringkat suku akhir.
- Sukan Olimpik Musim Panas 1956: Sekali lagi meraih pingat perak dalam acara bola sepak.
- Piala Dunia FIFA 1958: Pasukan sekali lagi mara ke suku akhir kejohanan.
- Sukan Olimpik Musim Panas 1960: Membimbing pasukan meraih pingat emas dalam acara bola sepak, menandakan salah satu pencapaian terbesar dalam sejarah bola sepak Yugoslavia.
- UEFA Euro 1960: Pasukan menduduki tempat kedua, menjadi naib juara dalam kejohanan benua tersebut.
4. Kematian
Aleksandar Tirnanić meninggal dunia pada 13 Disember 1992, di Belgrade, Serbia, pada usia 82 tahun.
5. Legasi dan Pengiktirafan
Aleksandar Tirnanić dikenang sebagai salah seorang tokoh bola sepak Yugoslavia yang paling berpengaruh, dengan kerjaya yang cemerlang baik sebagai pemain sayap kanan yang dinamik mahupun sebagai jurulatih kebangsaan yang membawa kejayaan. Sumbangan beliau, terutamanya dalam membawa pasukan Yugoslavia ke podium Olimpik dan peringkat tertinggi Piala Dunia serta Kejohanan Eropah, kekal sebagai warisan penting dalam sejarah bola sepak Serbia dan Yugoslavia.
5.1. Gambaran Media
Kehidupan dan kerjaya Tirnanić telah diadaptasi atau dirujuk dalam beberapa bentuk media. Beliau digambarkan oleh pelakon Miloš Biković dalam filem Montevideo, God Bless You! (2010) dan See You in Montevideo (2014), yang menggambarkan perjalanan pasukan Yugoslavia dalam Piala Dunia FIFA 1930.