1. Overview
Cher Wang (王雪紅Wáng XuěhóngBahasa Cina; lahir 15 September 1958) ialah seorang usahawan dan filantropis Taiwan. Beliau merupakan pengasas bersama dan pengerusi (sejak 2007) HTC Corporation serta pembuat cipset bersepadu VIA Technologies, menjadikannya salah seorang wanita paling berjaya dalam teknologi komputer. Wang adalah anak perempuan kepada Wang Yung-ching, pengasas konglomerat plastik dan petrokimia Formosa Plastics Group dan salah seorang individu terkaya di Taiwan sebelum kematiannya pada tahun 2008. Pada tahun 2014, beliau disenaraikan sebagai wanita ke-54 paling berkuasa di dunia oleh majalah Forbes. Sepanjang kerjayanya, Cher Wang telah terlibat dalam beberapa kontroversi perniagaan dan undang-undang, terutamanya berkaitan dengan produk cip VIA Technologies, serta menghadapi kritikan mengenai aktiviti kedermawanan yayasannya dan dakwaan penajaan kumpulan anti-LGBTQ.
2. Kehidupan Awal dan Pendidikan
Wang dilahirkan pada 15 September 1958 di Taipei, Taiwan. Beliau menuntut di luar negara di The College Preparatory School di Oakland, California, Amerika Syarikat. Pada tahun 1981, beliau memperoleh ijazah sarjana muda dalam bidang ekonomi dari University of California, Berkeley. Bapanya, Wang Yung-ching, merupakan tokoh terkemuka dalam industri Taiwan sebagai pengasas Formosa Plastics Group, sebuah konglomerat besar dalam sektor plastik dan petrokimia.
3. Kerjaya
Kerjaya Cher Wang dalam industri teknologi bermula pada tahun 1982 apabila beliau menyertai First International Computer (FIC). Beliau kemudiannya menjadi pengasas bersama dua syarikat teknologi utama, VIA Technologies dan HTC Corporation, yang mana kedua-dua syarikat ini menjadikan telefon pintar sebagai produk teras mereka.
3.1. Penubuhan VIA Technologies dan HTC
Cher Wang bersama rakan-rakan pengasasnya menubuhkan VIA Technologies pada tahun 1987. Sepuluh tahun kemudian, pada tahun 1997, beliau turut mengasaskan HTC Corporation. Kedua-dua syarikat ini memberi tumpuan kepada pembangunan teknologi dalam industri komputer dan komunikasi, dengan telefon pintar menjadi produk utama yang menghubungkan kedua-dua entiti.
3.2. Kepimpinan dan Pencapaian Perniagaan
Sebagai pengerusi HTC Corporation sejak tahun 2007, Cher Wang telah memainkan peranan penting dalam membentuk strategi perniagaan syarikat. Pada Mei 2011, beliau bersama suaminya, Wen Chi Chen, diiktiraf sebagai individu terkaya di Taiwan dengan nilai bersih 8.80 B USD. Kejayaan kepimpinan beliau juga diiktiraf di peringkat global; pada Ogos 2012, beliau disenaraikan di kedudukan ke-56 dalam senarai "100 Wanita Paling Berkuasa di Dunia" oleh Forbes. Kedudukan beliau terus meningkat, dan pada tahun 2014, Forbes menyenaraikannya sebagai wanita ke-54 paling berkuasa di dunia.
3.3. Menjawat CEO HTC dan Langkah Strategik
Pada Mac 2015, Cher Wang mengambil alih jawatan Ketua Pegawai Eksekutif (CEO) HTC Corporation daripada Peter Chou, menandakan kembalinya beliau kepada operasi harian syarikat. Di bawah kepimpinan beliau sebagai CEO, HTC membuat langkah strategik penting. Pada September 2017, HTC dan Google mengumumkan perjanjian kerjasama bernilai 1.10 B USD. Perjanjian ini melibatkan beberapa kakitangan HTC menyertai Google, dan Google akan menerima hak harta intelek HTC melalui perjanjian pelesenan bukan eksklusif.
4. Kontroversi Perniagaan dan Isu Undang-undang
Cher Wang dan syarikatnya, VIA Technologies, telah terlibat dalam beberapa isu kontroversi berkaitan produk mereka, khususnya cip VT3421, yang juga dikenali sebagai TF376. Cip ini, yang direka sebagai cip anti-penggodaman, telah disyaki membantu kerajaan China dalam aktiviti pengawasan peranti mudah alih milik aktivis anti-komunis dan hak asasi manusia. Kes ini menimbulkan kebimbangan serius mengenai privasi dan keselamatan data.
Kes tersebut telah melalui pelbagai tribunal sebelum mencapai penyelesaian. Pada Oktober 2014, Cher Wang membuat rayuan terhadap Keputusan Akhir timbang tara "HKIAC / A11022 arbitration", dengan menegaskan bahawa keputusan tersebut bertentangan dengan dasar awam. Dalam perbicaraan di hadapan Hakim Mimmie Chan di Mahkamah Tinggi Hong Kong (Kes No.: HCCT40 / 2014), peguam pembelaan menegaskan bahawa keputusan timbang tara itu melanggar ketenteraman awam dan moral Hong Kong. Walau bagaimanapun, pada Jun 2015, Hakim mengembalikan kes itu kepada Arbitrator Anthony Neoh, dan tribunal mengekalkan sabitan pada Oktober 2015. Kes luar biasa ini didokumentasikan oleh World Arbitration News, yang menegaskan integriti proses timbang tara HKIAC. Akhirnya, VIA Technologies kalah dalam kes tersebut dan didenda jutaan dolar.
Isu cip VT3421/TF376 ini turut mencetuskan konflik yang signifikan di Taiwan. Seramai sebelas Senator Legislatif telah mencadangkan agar kerajaan menggantung perolehan produk komunikasi berkaitan HTC sehingga Biro Keselamatan Negara dan Jawatankuasa Komunikasi Negara menyelesaikan siasatan menyeluruh terhadap isu "pintu belakang" (backdoor) cip tersebut. Pada Disember 2020, Mahkamah Tinggi Taiwan memutuskan bahawa Cher Wang dan VIA telah gagal dalam kes tersebut dan mengarahkan penguatkuasaan keputusan.
5. Kedermawanan dan Sumbangan Sosial
Cher Wang terlibat dalam pelbagai aktiviti kedermawanan melalui Yayasan Amal beliau. Yayasan-yayasan ini dilaporkan memegang saham lapan syarikat pelaburan dengan nilai pasaran melebihi 200.00 M USD. Walau bagaimanapun, terdapat kontroversi apabila sebuah artikel berita menyatakan bahawa hanya 27.00 K USD (0.000135%) daripada nilai tersebut sebenarnya telah didermakan kepada badan amal. Cher Wang telah menyaman wartawan yang melaporkan perkara ini, namun kes tersebut gagal pada Februari 2018.
Meskipun kontroversi tersebut, Cher Wang telah membuat beberapa sumbangan signifikan. Pada tahun 2011, beliau mendermakan 28.10 M USD untuk membantu menubuhkan Guizhou Forerunner College, sebuah kolej amal di barat daya China yang ditubuhkan oleh Yayasan Faith-Hope-Love, sebuah organisasi bukan keuntungan di bawah VIA Technologies. Kolej bukan keuntungan ini bertujuan untuk menyediakan pendidikan percuma atau kos rendah selama tiga tahun kepada pelajar dari keluarga berpendapatan rendah. Wang menyatakan bahawa jika kolej itu berjaya, beliau mungkin akan menubuhkan institusi serupa di bahagian lain negara itu.
Wang juga telah membuat sumbangan besar kepada University of California, Berkeley, termasuk pembiayaan untuk meningkatkan Oliver E. Buckley Condensed Matter Prize bagi American Physical Society. Hadiah ini diberikan kepada penyelidik yang membuat sumbangan besar dalam bidang fizik jirim terkondensasi. Selain itu, Wang dan Chen turut membiayai program kerjasama antara jabatan psikologi di UC Berkeley dan Universiti Tsinghua di Beijing. Program Berkeley-Tsinghua untuk Pengajian Lanjutan dalam Psikologi ini bertujuan untuk mewujudkan dan menyokong penyelidikan psikologi kolaboratif antara fakulti dan pelajar dari kedua-dua universiti. Pada Ogos 2012, Wang juga mendermakan 6,000 unit tablet HTC Flyer kepada 60 buah sekolah menengah di Taipei.
6. Kehidupan Peribadi dan Pandangan Politik
Cher Wang adalah seorang penganut Kristian. Beliau berkahwin dengan Wen Chi Chen, yang merupakan Ketua Pegawai Eksekutif (CEO) VIA Technologies. Pasangan ini mempunyai dua orang anak. Meskipun berprofil tinggi dalam dunia perniagaan, Wang menyatakan bahawa beliau lebih suka mengelak daripada perhatian umum.
Beliau juga aktif dalam arena politik Taiwan. Wang secara terbuka menyokong Presiden Taiwan ketika itu, Ma Ying-jeou, dalam usahanya untuk dipilih semula. Selain itu, beliau turut menyuarakan sokongan terhadap Konsensus 1992, sebuah persetujuan politik yang penting dalam hubungan antara Taiwan dan tanah besar China.
7. Kontroversi Berkaitan LGBTQ
Cher Wang telah dituduh menyokong dan membiayai kumpulan serta aktiviti anti-LGBTQ di Taiwan, termasuk bekerjasama dengan kumpulan yang berpangkalan di Amerika Syarikat, International House of Prayer. Pada tahun 2018, dilaporkan bahawa dua organisasi bukan keuntungan yang dikendalikan oleh Wang didakwa telah memberikan kira-kira 388.00 M USD kepada kumpulan anti-LGBTQ di Taiwan dalam tempoh lima tahun sebelumnya.
Kontroversi ini semakin memuncak apabila Mahkamah Agung Taiwan memutuskan bahawa larangan Kanun Sivil terhadap perkahwinan sejenis adalah tidak berperlembagaan dan mesti dipinda sebelum 24 Mei 2019. Pada 4 Mei 2019, Wang dan "Faith, Hope & Love Foundation" beliau, bersama-sama dengan ahli perundangan Parti Progresif Demokratik Lin Tai-hua, telah merangka rang undang-undang "kesatuan sejenis" yang kontroversi. Rang undang-undang ini mengandungi klausa "perkahwinan palsu" yang membenarkan pendakwa raya atau agensi kebajikan sosial untuk meminta mahkamah campur tangan dan membatalkan kesatuan sejenis jika saudara-mara dalam lingkungan tiga darjah persaudaraan mana-mana ahli kesatuan percaya bahawa ia bukan untuk tujuan "hidup bersama".
Versi rang undang-undang ini juga mempunyai klausa yang menyatakan, "memandangkan hati nurani dan kebebasan seseorang tidak boleh terjejas oleh penguatkuasaan akta ini, menyampaikan atau menanamkan kepercayaan yang bertentangan dengan hubungan yang diterangkan dalam Perkara 2 (kesatuan sejenis) tidak membentuk diskriminasi". Rang undang-undang ini telah dikritik hebat oleh ahli perundangan Taiwan dan aktivis hak LGBTQ, Yu Mei-nu, yang menyifatkannya sebagai "diskriminasi terang-terangan terhadap pasangan sejenis". Yu mempersoalkan hak sesiapa pun untuk meneliti keikhlasan perkahwinan pasangan lain, menekankan bahawa klausa-klausa tersebut secara jelas melanggar hak asasi manusia dan kebebasan individu minoriti.