1. Kehidupan Awal dan Latar Belakang
Domènec Balmanya i Perera dilahirkan pada 29 Disember 1914 di Girona, Catalonia, Sepanyol. Beliau meninggal dunia pada 14 Februari 2002 di Barcelona, Catalonia. Kehidupannya pada awal tahun tidak banyak didokumentasikan, tetapi beliau memulakan kerjaya bola sepaknya di kelab kampung halamannya, Girona FC, sebelum berpindah ke kelab yang lebih besar.
2. Kerjaya Pemain
Kerjaya Domènec Balmanya sebagai pemain merangkumi tempoh penting dalam sejarah bola sepak Sepanyol, termasuk era Perang Saudara Sepanyol dan kembalinya beliau selepas tempoh pengasingan. Beliau terkenal dengan sumbangannya kepada FC Barcelona, di mana beliau memenangi beberapa kejuaraan penting.
2.1. Kerjaya Kelab dan Era Perang Saudara
Balmanya memulakan kerjaya bermainnya dengan kelab kampung halamannya, Girona FC. Beliau kemudian menyertai FC Barcelona, membuat penampilan sulung di La Liga pada 10 November 1935 di bawah bimbingan jurulatih Patrick O'Connell, dalam kekalahan 0-1 kepada RCD Espanyol. Sepanjang tempohnya di Barcelona, beliau bermain dalam 111 perlawanan di pelbagai kejohanan. Antara rakan sepasukannya pada awal kerjaya ialah Joan Josep Nogués, Josep Escolà, dan Enrique Fernández.
Pada musim debutnya, 1935-36, Balmanya membantu kelab memenangi Campionat de Catalunya dan mara ke perlawanan akhir Copa de España. Musim berikutnya, 1936-37, bola sepak kebangsaan digantung akibat Perang Saudara Sepanyol. Namun, Barcelona dan kelab-kelab lain di kawasan Republikan Sepanyol mengambil bahagian dalam Liga Mediterranean, dan Balmanya bersama O'Connell membantu kelab memenangi gelaran ini.
Pada tahun 1937, pasukan Barcelona, termasuk Balmanya, Escolà, dan O'Connell, mengadakan lawatan pengumpulan dana ke Mexico dan Amerika Syarikat. Kelab itu bermain empat belas perlawanan menentang pasukan seperti Club América, Atlante F.C., Necaxa, dan XI Mexico. Di Amerika Syarikat, FC Barcelona menyertai dan memenangi sebuah kejohanan menentang XI Brooklyn, XI New York, dan XI Hebrew, sebelum menentang XI Amerika Syarikat. Dari segi kewangan, lawatan ini menyelamatkan kelab, tetapi O'Connell hanya kembali ke Sepanyol dengan empat pemain. Pemain selebihnya hidup dalam buangan, dengan Balmanya dan Escolà menyertai FC Sète di Perancis.
2.2. Pasca-Perang Saudara dan Kerjaya Akhir
Selepas Perang Saudara Sepanyol berakhir pada tahun 1939, kerajaan Francoist mengenakan larangan enam tahun ke atas mana-mana ahli sukan dalam buangan yang pulang ke Sepanyol. Walau bagaimanapun, Enrique Piñeyro, presiden Barcelona, berkempen untuk beberapa pemain kelab itu, dan Balmanya serta Escolà kembali dari buangan pada tahun 1941. Semasa musim pertama mereka kembali, Barça, dengan Joan Josep Nogués sebagai jurulatih, nyaris mengelak daripada diturunkan selepas memenangi perlawanan play-off menentang Real Murcia. Walaupun demikian, kelab itu berjaya memenangi Copa del Generalísimo pada tahun 1942, mengalahkan Athletic Bilbao 4-3 selepas masa tambahan.
Antara tahun 1935 dan 1944, Balmanya juga bermain 4 perlawanan untuk XI Catalonia. Pada 19 Januari 1936, di Les Corts, beliau bermain dalam perlawanan testimonial untuk Josep Samitier menentang SK Sidenice dari Czechoslovakia. Pemain lain dalam XI Catalonia pada hari itu termasuk Sagibarba.
Selepas tempoh kedua di Barcelona, Balmanya menyertai Gimnàstic de Tarragona (194x-1948) dan kemudian UE Sant Andreu (1948-1949).
3. Kerjaya Kejurulatihan
Domènec Balmanya mengukir nama sebagai jurulatih yang berjaya, membimbing beberapa kelab terkemuka Sepanyol meraih kejuaraan penting dan seterusnya mengemudi pasukan kebangsaan.
3.1. Pengurusan Awal dan Kejayaan Kelab
Balmanya mengikuti Nogués ke Gimnàstic de Tarragona di mana beliau menamatkan kerjaya bermainnya dan memulakan kerjaya kejurulatihannya pada tahun 1949. Namun, pelantikan pertamanya sebagai jurulatih berakhir dengan kekecewaan kerana Gimnàstic diturunkan pada tahun 1950. Setelah tempoh di Girona FC (1952-1953) dan Real Zaragoza (1953-1954), Balmanya merasai kejayaan pertamanya di Real Oviedo apabila beliau membimbing mereka ke tempat kedua dalam Segunda División, Kumpulan 1 pada tahun 1955. Namun, Real terlepas promosi selepas hanya menduduki tempat ketiga dalam kumpulan play-off. Beliau kembali ke Real Zaragoza untuk tempoh kedua pada 1970-1971. Beliau juga mengendalikan Cádiz CF dari 1972 hingga 1974 dan UE Sant Andreu pada tahun 1970-an.
Balmanya berkhidmat sebagai jurulatih di FC Barcelona selama dua musim antara 1956 dan 1958. Dengan skuad yang termasuk Velasco, Joan Segarra, Ramallets, Ladislao Kubala, Luis Suárez, dan Evaristo, beliau memenangi Copa del Generalísimo pada tahun 1957. Lebih membanggakan, beliau juga memimpin Barcelona memenangi edisi sulung Piala Inter-Cities Fairs pada tahun 1958, mengukuhkan kedudukan kelab di pentas Eropah. Walau bagaimanapun, sepanjang dua musimnya bersama Barcelona, mereka menduduki tempat ketiga di La Liga pada kedua-dua musim dan pada tahun 1958 beliau digantikan oleh Helenio Herrera.
Selepas dua musim di Perancis bersama FC Sète (1958-1960), Balmanya kembali ke La Liga untuk mengendalikan Valencia CF pada tahun 1960. Pada tahun 1961, beliau membantu mereka memenangi trofi musim panas mereka sendiri, Trofeo Naranja. Pemain jemputan Sándor Kocsis menjaringkan gol dalam kedua-dua perlawanan ketika Valencia menewaskan Botafogo dan Barcelona. Beliau juga membimbing kelab itu ke perlawanan akhir Piala Inter-Cities Fairs 1962. Walau bagaimanapun, tarikh perlawanan akhir yang asal bertembung dengan Piala Dunia FIFA 1962 dan ditunda. Pada masa perlawanan akhir akhirnya dimainkan, Balmanya telah berpindah dan beliau terlepas kejayaan kelab itu dengan kemenangan agregat 6-3 ke atas Barcelona.
Pada musim 1963-64, Balmanya menjadi jurulatih di Real Betis dan membimbing kelab itu ke tempat ketiga di La Liga. Beliau kemudian melatih CD Málaga untuk musim 1964-65, membantu mereka memperoleh promosi selepas menduduki tempat kedua dalam Segunda División, Kumpulan 2 dan kemudian menewaskan Levante UD dalam perlawanan play-off. Beliau kemudian dilantik sebagai jurulatih di Atlético Madrid untuk musim 1965-66. Dengan skuad yang termasuk Enrique Collar, Miguel Jones, Adelardo, dan Luis Aragonés, beliau memenangi satu-satunya gelaran La Liganya sebagai jurulatih. Kejayaan ini menyebabkan beliau dilantik sebagai jurulatih Sepanyol.
3.2. Pengurusan Pasukan Kebangsaan
Antara tahun 1966 dan 1968, Domènec Balmanya mengendalikan pasukan kebangsaan Sepanyol dalam 11 perlawanan. Tempohnya sebagai jurulatih pasukan kebangsaan menandakan kemuncak kerjaya kejurulatihannya, di mana beliau bertanggungjawab menguruskan bakat-bakat terbaik Sepanyol di pentas antarabangsa.
4. Aktiviti Pasca-Kejurulatihan
Selepas bersara daripada kejurulatihan, Domènec Balmanya kekal aktif dalam dunia bola sepak. Beliau berkhidmat sebagai pengarah sukan di RCD Espanyol dan FC Barcelona secara serentak. Selain itu, beliau juga bertindak sebagai pengurus sebuah sekolah kejurulatihan di Catalonia, menyumbangkan pengalamannya untuk melahirkan generasi jurulatih baharu. Beliau turut terlibat sebagai pengulas radio, memberikan analisis dan pandangan beliau terhadap perlawanan dan perkembangan bola sepak kepada orang ramai.
5. Penghargaan
Domènec Balmanya meraih pelbagai penghargaan sepanjang kerjayanya yang cemerlang sebagai pemain dan jurulatih.
| Kelab | Pencapaian | Musim |
|---|---|---|
| Sebagai Pemain | ||
| FC Barcelona | Copa del Generalísimo | 1942 |
| FC Barcelona | Naib Juara Copa de España | 1936 |
| FC Barcelona | Liga Mediterranean | 1937 |
| FC Barcelona | Campionat de Catalunya | 1935-36 |
| FC Barcelona | Kejohanan New York | 1937 |
| Sebagai Jurulatih | ||
| Real Oviedo | Naib Juara Segunda División, Kumpulan 1 | 1955 |
| FC Barcelona | Copa del Generalísimo | 1957 |
| FC Barcelona | Piala Inter-Cities Fairs | 1958 |
| Valencia CF | Trofeo Naranja | 1961 |
| CD Málaga | Naib Juara Segunda División, Kumpulan 2 | 1965 |
| Atlético Madrid | La Liga | 1966 |
6. Legasi dan Penilaian
Domènec Balmanya meninggalkan legasi yang penting dalam sejarah bola sepak Sepanyol, bukan sahaja melalui pencapaiannya di padang tetapi juga melalui sumbangannya kepada perkembangan sukan itu. Beliau dikenang sebagai seorang pemain tengah yang berdedikasi dan jurulatih yang inovatif, yang mampu membimbing pasukannya mencapai kejayaan dalam pelbagai kejohanan domestik dan Eropah.
Sebagai pemain, beliau adalah sebahagian daripada skuad FC Barcelona yang gigih menghadapi cabaran era Perang Saudara, dan kehadirannya dalam lawatan ke Mexico dan Amerika Syarikat adalah bukti komitmennya dalam membantu kelab mengatasi masalah kewangan. Keupayaannya untuk kembali bermain di Sepanyol selepas tempoh buangan dan memenangi Copa del Generalísimo bersama Barcelona menunjukkan ketahanan dan semangatnya yang tidak putus asa.
Sebagai jurulatih, Balmanya menunjukkan kebolehan untuk menguruskan pasukan di pelbagai peringkat, daripada kelab yang bergelut sehingga gergasi liga. Kejayaan beliau memenangi Copa del Generalísimo dan Piala Inter-Cities Fairs bersama Barcelona, serta kejayaan La Liga bersama Atlético Madrid, adalah bukti kepintaran taktikal dan kepimpinan beliau. Beliau dikenali kerana membina skuad yang mantap dan mempunyai visi untuk membawa pasukan ke tahap tertinggi.
Di luar padang, peranannya sebagai pengarah sukan dan pengurus sekolah kejurulatihan Catalonia menunjukkan dedikasinya yang berterusan terhadap bola sepak. Beliau menyumbang kepada pembangunan pemain dan jurulatih muda, serta berkongsi pengetahuannya sebagai pengulas radio, memastikan warisannya terus memberi inspirasi kepada generasi akan datang dalam dunia bola sepak Sepanyol. Secara keseluruhannya, Domènec Balmanya adalah seorang tokoh yang berintegriti dan berwawasan, yang memberi impak positif dan berkekalan terhadap landskap bola sepak Sepanyol.