1. Pendahuluan
Evelyn Ashford (lahir 15 April 1957) ialah seorang bekas atlet balapan dan padang Amerika Syarikat yang terkenal sebagai salah seorang pelari pecut wanita terpantas dalam sejarah. Beliau merupakan Juara Olimpik 100 meter pada Sukan Olimpik Musim Panas 1984 dan pemegang rekod dunia dalam acara 60 ela lari pecut. Sepanjang kerjayanya, Ashford berjaya mencatatkan masa di bawah 11 saat sebanyak lebih 30 kali, menjadikannya wanita pertama yang memecah halangan 11 saat dalam sejarah Sukan Olimpik. Beliau juga memegang rekod olahraga yang paling lama tidak dipecahkan dalam acara 60 ela lari pecut.
2. Kehidupan Awal
Kehidupan awal Evelyn Ashford ditandai dengan kelahirannya di Louisiana dan perjalanan pendidikannya yang membentuk asas kepada kerjaya atletiknya yang cemerlang.
2.1. Kelahiran dan Latar Belakang
Evelyn Ashford dilahirkan pada 15 April 1957 di Shreveport, Louisiana, Amerika Syarikat. Beliau menghabiskan zaman awal kehidupannya di sana sebelum berpindah dan memulakan perjalanan pendidikannya.
2.2. Pendidikan
Evelyn Ashford menamatkan pengajian di Roseville High School di Roseville, California. Selepas tamat sekolah menengah, beliau melanjutkan pengajian di University of California, Los Angeles (UCLA), di mana beliau terus mengembangkan bakatnya dalam balapan dan padang. Semasa di UCLA, beliau diiktiraf sebagai atlet kolej wanita terbaik dalam olahraga balapan dan padang, menerima Anugerah Broderick yang kini dikenali sebagai Anugerah Honda Sports.
3. Kerjaya Awal
Kerjaya awal Evelyn Ashford bermula pada usia muda, di mana beliau mula menunjukkan potensi besar sebagai pelari pecut.
Pada usia 19 tahun, Ashford telah menyertai Sukan Olimpik Musim Panas 1976 di Montreal, di mana beliau berjaya menduduki tempat kelima dalam acara 100 meter. Pada tahun 1979, beliau mencapai kejayaan penting di Piala Dunia Balapan dan Padang di Montreal, mengalahkan pemegang rekod dunia dalam acara 100 meter dan 200 meter. Pencapaian ini meletakkannya sebagai salah seorang calon utama untuk meraih pingat di Sukan Olimpik Musim Panas 1980 di Moscow.
4. Rekod Dunia
Evelyn Ashford telah mencatatkan beberapa rekod dunia yang signifikan sepanjang kerjayanya, mengukuhkan statusnya sebagai salah seorang pelari pecut terhebat.
4.1. Rekod Dunia 100 meter
Pada 3 Julai 1983, Evelyn Ashford mencipta rekod dunia pertamanya dalam acara 100 meter dengan catatan masa 10.79 saat di Festival Sukan Kebangsaan di Colorado Springs, Colorado. Rekod ini menjadikannya salah seorang atlet pilihan untuk memenangi gelaran 100 meter di Kejohanan Dunia Olahraga 1983 yang julung kali diadakan di Helsinki. Walau bagaimanapun, beliau mengalami kecederaan hamstring semasa peringkat akhir dan terjatuh.
Kemudian, pada 22 Ogos 1984, Ashford sekali lagi memecahkan rekod dunianya sendiri dalam acara 100 meter, mencatatkan masa 10.76 saat di kejohanan Weltklasse di Zürich, Switzerland. Catatan masa ini kekal sebagai rekod peribadi terbaiknya dan masih berada dalam senarai 15 teratas sepanjang zaman bagi acara tersebut.
4.2. Rekod Lain
Selain rekod dunia 100 meter, Evelyn Ashford juga terkenal sebagai pemegang rekod dalam acara 60 ela lari pecut. Rekod ini mempunyai keistimewaan sebagai rekod olahraga yang paling lama tidak dipecahkan dalam sejarah sukan balapan dan padang. Beliau juga telah mencatatkan masa di bawah 11 saat sebanyak lebih 30 kali dalam acara 100 meter, menunjukkan konsistensi dan dominasinya.
5. Sukan Olimpik
Penyertaan Evelyn Ashford dalam Sukan Olimpik merupakan kemuncak kerjayanya, di mana beliau meraih empat pingat emas dan satu pingat perak.
5.1. Sukan Olimpik 1976 Montreal
Pada usia 19 tahun, Evelyn Ashford membuat penampilan sulungnya di Sukan Olimpik Musim Panas 1976 di Montreal. Beliau berjaya menduduki tempat kelima dalam acara 100 meter, menunjukkan potensi besar sebagai atlet muda di pentas antarabangsa.
5.2. Sukan Olimpik 1980 Moscow
Evelyn Ashford adalah salah seorang calon utama untuk meraih pingat di Sukan Olimpik Musim Panas 1980 di Moscow. Walau bagaimanapun, Amerika Syarikat telah memboikot temasya tersebut, menyebabkan Ashford kehilangan peluang untuk bertanding. Pada tahun yang sama, beliau juga mengalami kecederaan otot quadriceps yang menyebabkan beliau terpaksa berehat sepanjang musim.
5.3. Sukan Olimpik 1984 Los Angeles
Di Sukan Olimpik Musim Panas 1984 yang diadakan di Los Angeles, Evelyn Ashford berpeluang untuk meraih pingat emas. Beliau terpaksa menarik diri daripada saringan 200 meter akibat kecederaan kecil, namun beliau tetap bertanding dalam acara 100 meter. Ashford memenangi acara tersebut dengan catatan rekod Olimpik baharu 10.97 saat, menjadikannya wanita pertama yang memecah halangan 11 saat di Sukan Olimpik. Sebagai pelari terakhir untuk pasukan lari berganti-ganti 4x100 meter, beliau memenangi pingat emas kedua. Walaupun tanpa kehadiran pasukan Jerman Timur yang merupakan juara dunia dan pemegang rekod dunia ketika itu, pasukan Amerika Syarikat mencatatkan salah satu masa terpantas dalam sejarah dan memenangi perlumbaan dengan perbezaan terbesar dalam sejarah Olimpik, iaitu 1.12 saat.
5.4. Sukan Olimpik 1988 Seoul
Pada Sukan Olimpik Musim Panas 1988 di Seoul, Evelyn Ashford diberi penghormatan sebagai pembawa bendera untuk pasukan Amerika Syarikat pada upacara pembukaan. Dalam acara 100 meter, beliau tewas kepada Florence Griffith Joyner, yang telah memecahkan rekod dunia Ashford lebih awal pada musim itu di Ujian Olimpik Amerika Syarikat. Walaupun begitu, Ashford meraih pingat perak dalam acara tersebut dengan catatan masa 10.83 saat. Dalam acara lari berganti-ganti 4x100 meter, beliau sekali lagi berlari di leg terakhir, memenangi pingat emas Olimpik ketiganya dengan catatan masa 41.98 saat. Kemenangan ini dicapai walaupun terdapat pertukaran baton yang kurang sempurna antara Griffith-Joyner dan Ashford, yang memerlukan Ashford untuk melakukan larian akhir yang sensasi bagi memotong Marlies Göhr dari Jerman Timur.
5.5. Sukan Olimpik 1992 Barcelona
Pada Sukan Olimpik Musim Panas 1992 di Barcelona, yang merupakan penampilan Olimpik terakhirnya, Evelyn Ashford bertanding pada usia 35 tahun. Beliau tersingkir dalam separuh akhir 100 meter dengan perbezaan hanya 0.01 saat, mencatatkan masa 11.29 saat di separuh akhir. Walau bagaimanapun, beliau meneruskan kejayaan dengan memenangi pingat emas ketiga berturut-turut dalam acara lari berganti-ganti 4x100 meter dengan catatan masa 42.11 saat, kali ini beliau berlari di leg pertama. Dengan pencapaian ini, beliau menjadi salah seorang daripada enam wanita dalam sejarah Olimpik balapan dan padang yang memenangi empat pingat emas.
6. Kejohanan Antarabangsa Lain
Selain kejayaan Olimpik, Evelyn Ashford juga menunjukkan dominasinya dalam pelbagai kejohanan antarabangsa lain, mengukuhkan kedudukannya sebagai atlet terkemuka.
6.1. Kejohanan Dunia
Di Kejohanan Dunia Olahraga 1983 di Helsinki, Evelyn Ashford mengalami nasib malang apabila mengalami kecederaan hamstring dan terjatuh semasa peringkat akhir acara 100 meter, walaupun beliau merupakan salah seorang calon utama untuk memenangi gelaran tersebut. Pada Kejohanan Dunia Olahraga 1991 di Tokyo, beliau menduduki tempat kelima dalam acara 100 meter dengan catatan masa 11.30 saat. Dalam acara lari berganti-ganti 4x100 meter di kejohanan yang sama, pasukan beliau tidak menamatkan perlumbaan (DNF).
6.2. Sukan Pan Amerika
Evelyn Ashford mempamerkan prestasi cemerlang di Sukan Pan Amerika 1979 di San Juan. Beliau berjaya meraih dua pingat emas, memenangi kedua-dua acara 100 meter dan 200 meter, menunjukkan dominasinya di peringkat serantau. Beliau juga memenangi dua kejohanan Piala Dunia di Rome pada tahun 1981.
7. Anugerah dan Pengiktirafan
Evelyn Ashford telah menerima pelbagai anugerah dan penghormatan sepanjang kerjayanya, mengiktiraf kecemerlangan dan sumbangannya kepada sukan balapan dan padang.
7.1. Olahragawati Tahunan
Beliau telah dinamakan sebagai "Olahragawati Tahunan" oleh majalah Track & Field News sebanyak dua kali, iaitu pada tahun 1981 dan 1984. Beliau juga menduduki ranking No. 1 dunia oleh Track & Field News dalam acara 100 meter pada tahun 1979, 1981, dan 1986, serta dalam acara 200 meter pada tahun 1981.
7.2. Anugerah Honda Sports
Pada tahun 1977, Evelyn Ashford memenangi Anugerah Broderick yang pertama, yang kini dikenali sebagai Anugerah Honda Sports. Anugerah ini mengiktiraf beliau sebagai atlet kolej wanita terbaik di negara itu dalam bidang balapan dan padang.
7.3. Anugerah Lain
Ashford juga merupakan penerima Flo Hyman Memorial Award pada tahun 1989. Selain itu, beliau dianugerahkan ESPY Award untuk Olahraga Balapan dan Padang Wanita pada tahun 1993.
7.4. Dewan Kemasyhuran
Sebagai pengiktirafan tertinggi terhadap kerjayanya yang cemerlang, Evelyn Ashford telah dimasukkan ke dalam Dewan Kemasyhuran Olahraga Kebangsaan Amerika Syarikat pada tahun 1997. Beliau diiktiraf sebagai "salah seorang pelari balapan dan padang terhebat sepanjang zaman". Selain itu, beliau juga telah dimasukkan ke dalam Dewan Kemasyhuran Atletik UCLA pada tahun 1990, sebagai penghormatan kepada sumbangannya semasa di peringkat kolej.
8. Kecederaan dan Pemulihan
Sepanjang kerjayanya, Evelyn Ashford menghadapi beberapa cabaran kecederaan yang serius, namun beliau menunjukkan ketahanan luar biasa dalam pemulihan dan kembali ke prestasi puncak.
Pada tahun 1980, beliau mengalami kecederaan otot quadriceps yang menyebabkan beliau terpaksa berehat sepanjang musim. Namun, beliau kembali pada tahun 1981 dengan memenangi dua acara pecut di Piala Dunia dan menduduki ranking nombor satu dunia dalam kedua-dua acara pecut. Selepas mengalami kecederaan pada tahun 1983, beliau bangkit semula untuk menjadi Juara Olimpik berganda pada tahun 1984. Pada tahun 1987, kecederaan hamstring menghalangnya daripada bertanding di Kejohanan Dunia, tetapi pada musim berikutnya, beliau menambah pingat perak Olimpik dan pingat emas ketiga ke dalam koleksinya.
9. Kehidupan Peribadi
Selain kerjaya atletik yang cemerlang, Evelyn Ashford juga mempunyai kehidupan peribadi yang seimbang.
9.1. Keluarga dan Hubungan
Pada 30 Mei 1985, Evelyn Ashford melahirkan anak perempuannya yang diberi nama Raina Ashley Washington. Selepas melahirkan anak, beliau kembali ke arena sukan dengan prestasi cemerlang pada tahun 1986, hanya tewas sekali dalam acara 100 meter dan 200 meter, serta memenangi gelaran 100 meter di Sukan Muhibah. Beliau juga kembali menduduki ranking No. 1 oleh Track & Field News dalam acara jarak pendek. Selepas berpisah dengan jurulatihnya, Pat Connolly, pada tahun 1985, Ashford banyak melatih dirinya sendiri.
10. Penilaian dan Warisan
Kerjaya Evelyn Ashford dinilai sebagai salah satu yang paling berpengaruh dalam sejarah olahraga balapan dan padang, meninggalkan warisan yang berkekalan.
10.1. Penilaian Kerjaya
Evelyn Ashford dikenali kerana ketahanannya yang luar biasa, kemampuan untuk bangkit semula daripada kecederaan, dan kepemimpinannya di dalam dan di luar trek. Beliau telah membuktikan dirinya sebagai atlet yang konsisten di peringkat tertinggi selama bertahun-tahun, dengan mencapai kejayaan Olimpik dan memegang rekod dunia. Kemampuannya untuk mencatatkan masa di bawah 11 saat secara konsisten dan memenangi pelbagai pingat emas Olimpik mengukuhkan statusnya sebagai salah seorang pelari pecut wanita terhebat.
10.2. Impak dalam Sukan
Sebagai salah seorang pelari wanita terpantas, Evelyn Ashford telah memberi inspirasi kepada generasi atlet muda, terutamanya wanita, dalam sukan balapan dan padang. Keupayaannya untuk mengatasi cabaran kecederaan dan terus bersaing di peringkat elit menunjukkan dedikasi dan semangat juangnya. Beliau telah menetapkan piawaian tinggi untuk pelari pecut wanita dan kekal sebagai ikon dalam sukan tersebut.
10.3. Pengiktirafan Berterusan
Warisan Evelyn Ashford terus diiktiraf dan dihargai dalam dunia olahraga balapan dan padang. Rekod peribadinya dalam acara 100 meter (10.76 saat) masih kekal sebagai antara masa terpantas sepanjang zaman. Kemasukannya ke dalam Dewan Kemasyhuran Olahraga Kebangsaan Amerika Syarikat dan Dewan Kemasyhuran Atletik UCLA memastikan sumbangannya kepada sukan tidak akan dilupakan.