1. Kehidupan Awal dan Latar Belakang
Heinrich von Brentano dilahirkan di Offenbach am Main dan berasal dari keluarga Brentano yang mempunyai sejarah yang kaya dalam kesusasteraan dan politik Jerman. Beliau menerima pendidikan undang-undang yang menyeluruh dan memulakan kerjaya awalnya sebagai peguam, sebelum menceburi bidang politik selepas Perang Dunia Kedua.
1.1. Kelahiran dan Keluarga
Heinrich von Brentano dilahirkan pada 20 Jun 1904 di Offenbach am Main, Jerman. Beliau merupakan anak kepada Otto von Brentano, seorang ahli politik dari Parti Pusat dan anggota Perhimpunan Kebangsaan Weimar pada tahun 1919. Keluarga Brentano asalnya berketurunan Itali dari wilayah Lombardy, yang kemudiannya menetap di Landgraviate of Hesse-Darmstadt pada abad ke-17. Keluarga ini diiktiraf sebagai golongan bangsawan Hesse dan mempunyai hubungan rapat dengan tokoh-tokoh penting dalam Romantisme Jerman, termasuk Johann Wolfgang von Goethe, Friedrich Carl von Savigny, dan Achim von Arnim. Heinrich von Brentano juga mempunyai pertalian keluarga dengan penyair Jerman terkenal seperti Clemens Brentano (1778-1842) dan Bettina von Arnim (1785-1859). Abang sulungnya, Bernard von Brentano (1901-1964), adalah seorang penulis, manakala seorang lagi abang, Clemens, adalah seorang diplomat yang berkhidmat sebagai duta besar ke Itali. Beliau tinggal bersama ibunya sehingga kematian ibunya pada tahun 1948.
1.2. Pendidikan dan Kerjaya Awal
Selepas memperoleh ijazah Abitur pada tahun 1922, Heinrich von Brentano melanjutkan pengajian dalam bidang jurisprudens (undang-undang) di Universiti Munich. Beliau lulus peperiksaan Staatsexamen yang pertama pada tahun 1925 dan yang kedua pada tahun 1929. Pada tahun 1930, beliau menerima ijazah doktor falsafah dalam bidang undang-undang dari Universiti Giessen.
Kerjaya awalnya bermula sebagai peguam di Darmstadt pada tahun 1932. Kemudian, dari tahun 1943 hingga 1945, beliau berkhidmat sebagai pendakwa raya di Hanau. Selepas tamatnya Perang Dunia Kedua pada tahun 1945, beliau turut bekerja sebagai notari selain meneruskan profesion sebagai peguam.
2. Kerjaya Politik
Kerjaya politik Heinrich von Brentano berkembang pesat selepas Perang Dunia Kedua, memainkan peranan penting dalam penubuhan semula demokrasi di Jerman Barat dan pembinaan semula hubungan antarabangsa negara itu. Beliau dikenali sebagai tokoh utama dalam Kesatuan Demokratik Kristian (CDU) dan penyumbang besar kepada integrasi Eropah.
2.1. Penubuhan CDU dan Aktiviti Parlimen Negeri
Selepas Perang Dunia Kedua, Heinrich von Brentano merupakan antara pengasas Kesatuan Demokratik Kristian (CDU) di Hesse. Pada tahun 1946, beliau dilantik sebagai ahli Landtag Hesse, iaitu parlimen negeri Hesse. Dari tahun 1947 hingga 1949, beliau berkhidmat sebagai pengerusi kumpulan parlimen CDU di Landtag Hesse.
Dari tahun 1948 hingga 1949, beliau turut mengambil bahagian dalam prosiding perhimpunan Parlamentarischer Rat, sebuah badan yang ditugaskan untuk merangka Undang-Undang Asas Republik Persekutuan Jerman, yang menjadi perlembagaan bagi Republik Persekutuan Jerman. Dalam perhimpunan ini, beliau memegang jawatan sebagai naib pengerusi jawatankuasa status pendudukan.
2.2. Aktiviti Parlimen Persekutuan
Dalam pilihan raya persekutuan Jerman Barat 1949, Heinrich von Brentano memenangi kerusi di Bundestag (parlimen persekutuan Jerman Barat) dengan memenangi mandat langsung bagi kawasan pilihan raya Bergstraße. Beliau terus memegang kerusi ini sehingga kematiannya.
Di Bundestag, beliau berkhidmat sebagai ketua kumpulan parlimen CDU/CSU dari tahun 1949 hingga 1955, dan sekali lagi dari tahun 1961 sehingga kematiannya pada tahun 1964. Pada tahun 1952, beliau bersama ahli parlimen CDU yang lain, menyokong pelaksanaan sistem pengundian majoriti mudah (plurality voting system) sebagai ganti konsep perwakilan berkadar campuran yang diperibadikan, namun usaha tersebut tidak berhasil. Brentano memainkan peranan utama dalam membentuk hala tuju parti di parlimen persekutuan.
2.3. Peranan dalam Integrasi Eropah
Heinrich von Brentano merupakan tokoh penting dalam proses integrasi Eropah. Beliau adalah ahli Gerakan Eropah Jerman, Dewan Bersama Eropah, dan Perhimpunan Parlimen Majlis Eropah, di mana beliau juga berkhidmat sebagai naib pengerusi dari tahun 1950 hingga 1955.
Dari tahun 1952 sehingga beliau dilantik sebagai Menteri Luar, Brentano berkhidmat sebagai ahli Parlimen Eropah. Dari tahun 1952 hingga 1953, beliau mempengerusikan jawatankuasa rancangan Schuman untuk perlembagaan Kesatuan Eropah, yang merupakan pendahulu kepada Pasaran Bersama Eropah. Sumbangannya amat besar dalam penubuhan Komuniti Ekonomi Eropah (EEC), yang menjadi asas kepada Kesatuan Eropah hari ini.
2.4. Menteri Luar Persekutuan
Selepas statut pendudukan oleh Pihak Bersekutu ditarik balik pada tahun 1955, Heinrich von Brentano dilantik sebagai Menteri Luar Jerman atas cadangan Canselor Konrad Adenauer, yang sebelum itu memegang jawatan tersebut sendiri. Brentano mula berkhidmat sebagai Menteri Luar Persekutuan pada Jun 1955.
Semasa tempoh perkhidmatannya dari tahun 1955 hingga 1961, Brentano mengamalkan keputusan dasar luar yang utama, termasuk mengukuhkan kerjasama dengan Perancis dan mengikuti dasar anti-komunis yang tegas terhadap Kesatuan Soviet. Dasar-dasar ini adalah sebahagian daripada strategi Jerman Barat untuk menyelaraskan diri dengan Blok Barat semasa Perang Dingin.
Beliau meletak jawatan pada Oktober 1961 setelah Pilihan raya persekutuan Jerman Barat 1961. Peletakan jawatan ini berlaku apabila Adenauer perlu membentuk kerajaan campuran dengan Parti Demokratik Bebas (FDP), yang menuntut pelantikan seorang setiausaha negara FDP di Kementerian Luar Negeri. Beliau digantikan oleh rakan seperjuangan partinya, Gerhard Schröder.
3. Kehidupan Peribadi
Heinrich von Brentano kekal bujang sepanjang hayatnya. Beliau tinggal bersama ibunya sehingga ibunya meninggal dunia pada tahun 1948. Dalam tempoh akhir hayatnya, beliau sering meluangkan masa di Rom, Itali, di mana abangnya, Clemens, tinggal. Pada tahun 1961, khabar angin mengenai orientasi seksualnya tersebar. Apabila ditanya mengenai khabar angin ini, Canselor Adenauer dikatakan telah menjawab dengan tenang, "Dia belum cuba memikat saya lagi."
4. Kematian
Heinrich von Brentano meninggal dunia akibat kanser pada 14 November 1964, pada usia 60 tahun. Beliau menghembuskan nafas terakhir di Darmstadt. Tiga hari selepas kematiannya, Parlimen Persekutuan mengadakan upacara memperingati beliau. Jenazahnya dikebumikan di Waldfriedhof Darmstadt.
5. Penghargaan
Heinrich von Brentano menerima beberapa anugerah dan pingat kebesaran, baik di dalam mahupun di luar negara, sebagai pengiktirafan atas sumbangannya.
6. Legasi dan Penilaian
Heinrich von Brentano meninggalkan legasi yang signifikan dalam sejarah politik Jerman pasca-perang dan integrasi Eropah. Sebagai salah seorang pengasas utama Kesatuan Demokratik Kristian (CDU) dan ketua kumpulan parlimen yang berpengaruh, beliau memainkan peranan penting dalam menstabilkan landskap politik Jerman yang baru lahir. Sumbangannya dalam merangka Undang-Undang Asas meletakkan asas bagi sebuah negara demokratik yang kuat dan stabil.
Sebagai Menteri Luar Persekutuan, dasar anti-komunisnya dan penekanannya terhadap kerjasama dengan Perancis merupakan tunjang kepada orientasi dasar luar Jerman Barat pada era Perang Dingin. Walaupun dasar ini dilihat sebagai langkah penting untuk menyatukan Jerman Barat ke dalam blok Barat dan menjamin kedaulatannya, ia juga menyumbang kepada polarisasi global dan meneguhkan pembahagian Eropah. Pendekatan ini, walaupun pragmatik dalam konteks geopolitik ketika itu, juga boleh dilihat secara kritis dari perspektif kiri-tengah kerana potensi impaknya terhadap pergerakan perdamaian dan dialog antarabangsa.
Peranan Brentano dalam integrasi Eropah, terutamanya sumbangannya kepada penubuhan Komuniti Ekonomi Eropah (EEC), adalah salah satu pencapaiannya yang paling cemerlang. Beliau adalah seorang pendokong kuat idea Eropah yang bersatu, dan visi beliau telah membantu membentuk kerangka kerjasama serantau yang menjadi model global. Usahanya dalam gerakan Eropah menunjukkan komitmennya terhadap masa depan yang lebih aman dan makmur di benua itu. Secara keseluruhan, Brentano diingati sebagai arkitek dasar luar Jerman pasca-perang yang berwawasan, yang mengintegrasikan negara itu kembali ke dalam komuniti antarabangsa, sambil memastikan landasan demokrasi yang kukuh.