1. Gambaran Keseluruhan
James Michael Leathes Prior, Baron Prior, juga dikenali sebagai Jim Prior, (11 Oktober 1927 - 12 Disember 2016) ialah seorang ahli politik dari Parti Konservatif British yang berkhidmat sebagai Ahli Parlimen dari tahun 1959 hingga 1987. Beliau mewakili kawasan pilihan raya Lowestoft sehingga tahun 1983, kemudian kawasan yang dinamakan semula sebagai Waveney dari tahun 1983 hingga 1987. Setelah bersara dari Dewan Rakyat, beliau dilantik sebagai bangsawan seumur hidup dan menjadi anggota Majlis Privi. Perkhidmatannya dalam dua kabinet Konservatif menunjukkan sumbangannya kepada arena politik.
Di bawah Edward Heath, Prior memegang jawatan sebagai Menteri Pertanian, Perikanan dan Makanan dari tahun 1970 hingga 1972, dan kemudian sebagai Ketua Dewan Rakyat sehingga Edward Heath kehilangan jawatan pada tahun 1974. Apabila Margaret Thatcher mengambil alih kuasa pada tahun 1979, Prior dilantik sebagai Setiausaha Negara bagi Pekerjaan dari tahun 1979 hingga 1981. Dalam peranan ini, beliau sering tidak bersetuju dengan pandangan Margaret Thatcher mengenai kesatuan sekerja dan dasar monetarisme ekonomi secara umum, menjadikannya seorang pemimpin bagi kumpulan yang dikenali sebagai puak "wet" dalam Parti Konservatif. Pada tahun 1981, beliau dipindahkan ke jawatan yang kurang berpusat sebagai Setiausaha Negara bagi Ireland Utara, di mana beliau berkhidmat sehingga tahun 1984.
Selain kerjaya politiknya, Prior juga memegang pelbagai peranan penting di luar parlimen, termasuk menjadi Pengerusi Dewan Perniagaan Arab British dari tahun 1996 hingga 2004, dan Canselor Universiti Anglia Ruskin dari tahun 1992 hingga 1999.
2. Kehidupan Awal dan Pendidikan
James Prior dilahirkan di Norwich dan menerima pendidikan awal serta pengajian universiti di Cambridge. Beliau juga berkhidmat dalam Perkhidmatan Negara sebelum memasuki arena politik.
2.1. Kelahiran dan Keluarga
James Michael Leathes Prior dilahirkan pada 11 Oktober 1927 di Norwich, Norfolk, England. Bapanya, Charles Bolingbroke Leathes Prior (1883-1964), ialah seorang peguam cara, manakala ibunya, Aileen Sophia Mary (1893-1978), adalah anak perempuan kepada peguam cara Charles Storey Gilman. Bapa saudara Charles Prior adalah ketua keluarga Prior dari Adstock Manor, Bletchley, Buckinghamshire. Keluarga Prior mempunyai hubungan rapat dengan Lake baronets, Stuart-Menteth baronets, keluarga Blackett dari Wylam, Northumberland, serta keluarga Prideaux-Brune dari Prideaux Place, Cornwall.
2.2. Pengajian dan Perkhidmatan Ketenteraan
Prior memulakan pendidikannya di Orwell Park School, kemudian melanjutkan pengajian di Charterhouse School. Selepas itu, beliau memasuki Pembroke College, Cambridge, di mana beliau memperoleh kepujian kelas pertama dalam Ekonomi Tanah. Sebelum memasuki universiti, Prior menunaikan Perkhidmatan Negara selama dua tahun sebagai seorang pegawai dalam Rejimen Norfolk Diraja Tentera British. Semasa perkhidmatannya, beliau ditempatkan di Jerman dan India.
3. Kerjaya Politik Awal
James Prior pertama kali memasuki Parlimen pada tahun 1959 dan memegang beberapa jawatan menteri penting sebelum terlibat dalam kabinet di bawah Margaret Thatcher.
3.1. Pemilihan sebagai Ahli Parlimen dan Jawatan Awal
James Prior pertama kali dipilih sebagai Ahli Parlimen pada tahun 1959. Beliau mewakili kawasan pilihan raya Lowestoft di Suffolk sehingga tahun 1983. Beliau menggantikan Edward Evans sebagai Ahli Parlimen Lowestoft. Apabila kawasan pilihan raya Lowestoft dimansuhkan pada tahun 1983, beliau mewakili kawasan yang dinamakan semula sebagai Waveney dari tahun 1983 sehingga beliau meletak jawatan dari Dewan Rakyat pada tahun 1987, dan digantikan oleh David Porter.
Di bawah Perdana Menteri Edward Heath, Prior memegang beberapa jawatan penting:
- Menteri Pertanian, Perikanan dan Makanan dari tahun 1970 hingga 1972, menggantikan Cledwyn Hughes dan kemudian digantikan oleh Joseph Godber.
- Ketua Dewan Rakyat dari tahun 1972 hingga Mac 1974, menggantikan Robert Carr dan kemudian digantikan oleh Edward Short.
- Tuan Presiden Majlis dari tahun 1972 hingga Mac 1974, jawatan yang turut diambil alih dari Robert Carr dan diserahkan kepada Edward Short.
Selepas itu, beliau juga memegang jawatan-jawatan penting dalam Kabinet Bayangan:
- Setiausaha Bayangan Negara bagi Pekerjaan dari 29 Oktober 1974 hingga 4 Mei 1979, di bawah kepimpinan Margaret Thatcher. Beliau menggantikan Reg Prentice dan kemudian digantikan oleh Albert Booth.
- Setiausaha Bayangan Dalam Negeri dari 11 Mac 1974 hingga 13 Jun 1974, di bawah kepimpinan Edward Heath. Beliau menggantikan Roy Jenkins dan kemudian digantikan oleh Keith Joseph.
3.2. Penglibatan dalam Pilihan Raya Kepimpinan Parti Konservatif
Pada tahun 1975, James Prior merupakan salah seorang calon yang tidak berjaya dalam pilihan raya kepimpinan Parti Konservatif 1975. Beliau menyertai pusingan kedua pilihan raya tersebut dan memperoleh 19 undi, manakala Margaret Thatcher memenangi 146 undi, yang akhirnya melayakkan beliau menjadi pemimpin parti. Calon-calon lain yang turut bertanding termasuk Hugh Fraser, Edward Heath, Geoffrey Howe, John Peyton, dan William Whitelaw. Fraser dan Heath menarik diri selepas pusingan pertama.
4. Tahun-tahun Kabinet dan Percanggahan Dasar
James Prior memegang jawatan penting dalam kabinet di bawah Perdana Menteri Margaret Thatcher, namun perkhidmatannya ditandai dengan percanggahan pandangan mengenai dasar kesatuan sekerja dan ekonomi, terutamanya dengan pendekatan monetarisme yang ditekankan oleh Thatcher.
4.1. Sebagai Setiausaha Negara bagi Pekerjaan
Dari Mei 1979 hingga 14 September 1981, James Prior berkhidmat sebagai Setiausaha Negara bagi Pekerjaan dalam kabinet Margaret Thatcher. Beliau dan Thatcher bersetuju bahawa kesatuan sekerja telah memperoleh terlalu banyak kuasa dan keistimewaan yang perlu ditangani secara berperingkat. Walau bagaimanapun, apabila melibatkan langkah-langkah khusus, terdapat perbezaan pendapat yang ketara tentang sejauh mana dan seberapa cepat perubahan perlu dilakukan.
Thatcher percaya bahawa Prior terlalu mesra dengan pemimpin-pemimpin kesatuan sekerja, dan beliau menganggap Prior mungkin melebih-lebihkan nilai praktikal daripada hubungan baik ini. Sepanjang tempohnya dalam Kabinet, Prior dikatakan telah menimbulkan kemarahan sayap kanan partinya dan Perdana Menteri sendiri kerana tidak mendesak undang-undang anti-kesatuan sekerja dengan lebih keras. Ini meletakkan beliau sebagai tokoh utama dalam puak "wet", yang menentang dasar-dasar keras Thatcher dan lebih cenderung kepada pendekatan yang lebih moderat. Beliau menggantikan Albert Booth dan kemudian digantikan oleh Norman Tebbit.
4.2. Sebagai Setiausaha Negara bagi Ireland Utara
Pada rombakan kabinet September 1981, Prior dipindahkan dari portfolio Pekerjaan untuk menjadi Setiausaha Negara bagi Ireland Utara, jawatan yang dipegangnya sehingga September 1984. Pemindahan ini secara meluas dilihat sebagai tindakan oleh Thatcher untuk meminggirkan Prior, yang tidak bersetuju dengannya dalam beberapa isu ekonomi. Jawatan Setiausaha Negara bagi Ireland Utara sering dianggap sebagai tempat 'pembuangan' untuk meminggirkan menteri-menteri yang tidak sehaluan. Beliau menggantikan Humphrey Atkins dan kemudian digantikan oleh Douglas Hurd.
Pada masa rombakan itu, Prior dilaporkan mempertimbangkan untuk mengikut Ian Gilmour yang dipecat ke barisan belakang dewan untuk menentang dasar-dasar ekonomi kerajaan Thatcher. Namun, Prior akhirnya memutuskan untuk menerima pemindahan ke Pejabat Ireland Utara setelah berunding dengan rakan-rakan kabinetnya, William Whitelaw, yang ketika itu merupakan Timbalan Pemimpin Parti Konservatif, dan Francis Pym. Walaupun pemindahan itu dilihat sebagai usaha untuk meminggirkan beliau, Thatcher kemudian mendedahkan bahawa beliau sebenarnya akan menawarkan Prior jawatan kabinet lain yang bukan berkaitan ekonomi semasa rombakan tersebut.
5. Aktiviti Selepas Persaraan dari Parlimen
Setelah bersara dari Parlimen, James Prior terus aktif dalam pelbagai bidang, termasuk menerima gelaran bangsawan seumur hidup, serta melibatkan diri dalam sektor perniagaan dan akademik.
5.1. Penganugerahan Gelaran Bangsawan Seumur Hidup
James Prior bersara dari Parlimen pada tahun 1987. Pada 14 Oktober 1987, beliau dilantik sebagai bangsawan seumur hidup dengan gelaran Baron Prior, dari Brampton di County of Suffolk.
5.2. Aktiviti Perniagaan dan Akademik
Setelah bersara dari politik, James Prior menjadi rebutan dalam dunia perniagaan. Beliau berkhidmat sebagai pengerusi bagi dua syarikat besar, iaitu GEC dan Allders. Selain itu, beliau juga memegang jawatan pengarah di beberapa syarikat terkemuka lain seperti Barclays, Sainsbury's, dan United Biscuits.
Beliau juga terlibat dalam sektor bukan keuntungan dan akademik. Dari tahun 1990 hingga 1999, beliau merupakan pengerusi dan kemudiannya naib presiden bagi Rural Housing Trust. Pada tahun 1986, beliau bekerjasama dengan John Cassels dan Pauline Perry untuk menubuhkan Council for Industry and Higher Education (CIHE), yang kemudiannya menjadi National Centre for Universities and Business pada tahun 2013.
Pada tahun 1992, Prior dilantik sebagai Canselor Universiti Anglia Ruskin, jawatan yang dipegangnya sehingga tahun 1999. Pada tahun yang sama, beliau juga dianugerahkan gelaran Doktor Kehormat Universiti oleh Universiti Anglia Ruskin. Beliau turut menerbitkan memoirnya yang berjudul A Balance of Power. Prior juga ditemu bual mengenai kebangkitan Thatcherisme untuk siri dokumentari BBC TV 2006 bertajuk Tory! Tory! Tory! dan pada tahun 2012 sebagai sebahagian daripada projek sejarah lisan The History of Parliament.
6. Kehidupan Peribadi
Pada Januari 1954, James Prior berkahwin dengan Jane Primrose Gifford Lywood, anak perempuan kepada Marsyal Udara Oswyn George William Gifford Lywood. Oswyn Lywood, seorang CB, CBE, ialah seorang pembangun mesin sifir Typex, dan berasal daripada keluarga bangsawan darat dari Woodlands, berhampiran Sevenoaks, Kent. Pasangan ini kekal berkahwin sehingga kematian Jane pada tahun 2015 dan dikurniakan empat orang anak. Anak lelaki sulung mereka, David Prior, pernah memegang kerusi North Norfolk sebagai Ahli Parlimen antara tahun 1997 dan 2001. Pada Mei 2015, David juga dilantik sebagai bangsawan sendiri dengan gelaran Baron Prior of Brampton.
7. Kematian
Lord Prior meninggal dunia di Old Hall di Brampton, Suffolk, pada 12 Disember 2016, pada usia 89 tahun, akibat kanser. Selepas kematiannya, Ahli Parlimen Keith Simpson memberikan penghormatan dengan menyatakan bahawa Prior adalah "seorang tokoh yang luar biasa." Beliau menyifatkan Prior sebagai seorang yang "berwajah ceria" dan "berlagak seperti seorang petani." Simpson menambah bahawa orang sering memandang rendah terhadap Prior kerana beliau tidak mendakwa dirinya sebagai seorang Keith Joseph atau Enoch Powell yang mempamerkan intelek mereka. Namun, Simpson menegaskan bahawa Prior adalah "seseorang yang sangat disayangi oleh akar umbi dan seorang lelaki yang baik yang berpolitik atas dasar khidmat awam."
8. Legasi dan Penilaian
James Prior meninggalkan legasi yang penting dalam politik British, terutamanya melalui sumbangannya sebagai seorang moderat dalam Parti Konservatif dan perbezaan pandangannya dengan Margaret Thatcher yang lebih berhaluan kanan.
8.1. Sumbangan Politik dan Kecenderungan Moderat
James Prior dikenang sebagai salah satu tokoh utama dalam puak "wet" dalam Parti Konservatif, yang mencerminkan kecenderungannya yang lebih moderat. Sepanjang tempohnya sebagai Setiausaha Negara bagi Pekerjaan di bawah Margaret Thatcher, beliau tidak bersetuju dengan pandangan Perdana Menteri mengenai kesatuan sekerja dan dasar monetarisme ekonomi secara umum. Beliau cenderung kepada pendekatan yang lebih konsensus dan kurang konfrontasi berbanding Thatcher yang mahu melakukan pembaharuan secara radikal. Peranan beliau sebagai 'wet' menekankan kepentingan penyelesaian yang seimbang dan perundingan dalam dasar, menjadikannya suara yang berbeza dalam kerajaan Thatcher.
8.2. Kritikan dan Kontroversi
Sepanjang kerjaya politiknya, James Prior juga menerima beberapa kritikan. Margaret Thatcher, misalnya, secara terbuka menyatakan bahawa beliau menganggap Prior "terlalu mesra" dengan pemimpin-pemimpin kesatuan sekerja dan mungkin "melebih-lebihkan nilai praktikal" hubungan tersebut. Semasa beliau menjawat sebagai Setiausaha Negara bagi Pekerjaan, sayap kanan partinya dan Perdana Menteri sendiri merasa marah kerana Prior tidak mendesak undang-undang anti-kesatuan sekerja dengan cukup keras. Pemindahannya dari jawatan Setiausaha Negara bagi Pekerjaan ke Setiausaha Negara bagi Ireland Utara pada tahun 1981 secara meluas dilihat sebagai tindakan Thatcher untuk meminggirkan beliau kerana perbezaan dasar, dengan jawatan Ireland Utara sering dianggap sebagai "tempat pembuangan" untuk menteri yang tidak sehaluan. Walau bagaimanapun, ini mencerminkan dinamik politik yang tegang pada zaman tersebut dan ketegasan Thatcher dalam melaksanakan agendanya.