1. Kehidupan Awal dan Latar Belakang
Joachim du Bellay dilahirkan sekitar tahun 1522 di Château de la Turmelière, berhampiran Liré, Anjou (kini Maine-et-Loire), di barat laut Perancis. Beliau berasal dari keluarga bangsawan lama yang telah melahirkan kardinal, diplomat, dan gabenor. Ayahnya ialah Jean du Bellay, Tuan Gonnor, dan ibunya ialah Renée Chabot, pewaris La Turmelière.
1.1. Zaman Kanak-kanak dan Pendidikan
Du Bellay kehilangan kedua ibu bapanya semasa masih kecil, sebelum mencapai usia sepuluh tahun. Beliau kemudian diletakkan di bawah jagaan abangnya, René du Bellay, yang didakwa mengabaikan pendidikannya, menyebabkan beliau membesar dalam keadaan tidak terkawal di La Turmelière. Pada usia dua puluh tiga tahun, beliau mendapat kebenaran untuk melanjutkan pelajaran dalam bidang undang-undang di Universiti Poitiers. Di sana, beliau berinteraksi dengan tokoh-tokoh humanis seperti Marc Antoine Muret dan Jean Salmon Macrin, seorang penyair Latin yang terkenal pada zamannya. Beliau juga berkemungkinan bertemu dengan Jacques Peletier du Mans di Poitiers, yang telah menerbitkan terjemahan Ars Poetica oleh Horace dengan prakata yang menggariskan banyak idea yang kemudiannya dianjurkan oleh La Pléiade.
2. Kerjaya Sastera dan Pembentukan La Pléiade
Kerjaya sastera Du Bellay bermula dengan pertemuan penting yang membentuk hala tuju puisi Perancis, membawa kepada penubuhan kumpulan La Pléiade yang berpengaruh.
2.1. Pertemuan dengan Pierre de Ronsard
Pertemuan penting antara Du Bellay dan Pierre de Ronsard berlaku sekitar tahun 1547. Ada dua teori mengenai lokasi pertemuan ini: satu menyatakan ia berlaku di sebuah rumah penginapan dalam perjalanan ke Poitiers, manakala yang lain mendakwa ia berlaku semasa mereka berdua menjadi pelajar di Universiti Poitiers. Kedua-dua penyair ini mempunyai banyak persamaan, termasuk impian awal untuk berkhidmat dalam ketenteraan yang terhalang oleh masalah kesihatan, terutamanya pekak awal yang dialami oleh Du Bellay. Mereka dengan cepat menjadi sahabat karib dan mula berkongsi minat dalam puisi. Ronsard, yang bercita-cita menjadi penyair besar, meyakinkan Du Bellay untuk menyertainya ke Paris bagi mendalami sastera.
2.2. Pembentukan dan Aktiviti La Pléiade
Du Bellay dan Ronsard berpindah ke Paris untuk menyertai lingkaran pelajar kemanusiaan di bawah bimbingan Jean Dorat di Collège de Coqueret. Dorat, seorang sarjana Helenisme yang cemerlang, mendidik mereka dalam penulisan klasik dan puisi Itali. Semasa di sana, Ronsard dan Du Bellay, bersama rakan-rakan lain seperti Jean-Antoine de Baïf, membentuk sebuah kumpulan penyair yang pada mulanya dikenali sebagai "Brigade" pada tahun 1549, dan kemudiannya secara rasmi menjadi La Pléiade pada tahun 1553. Kumpulan ini bertujuan untuk mereformasi puisi Perancis dan mengangkat status bahasa Perancis. Walaupun Ronsard adalah pemimpin yang dipilih, Du Bellay diberi tanggungjawab untuk menulis manifesto kumpulan mereka.
3. Karya Utama dan Sumbangan Sastera
Joachim du Bellay menghasilkan beberapa karya penting yang membentuk dan mempengaruhi sastera Perancis, terutamanya dalam mengangkat bahasa Perancis sebagai medium artistik.
3.1. Défense et illustration de la langue française
Pada tahun 1549, Du Bellay menerbitkan Défense et illustration de la langue française (Pembelaan dan Ilustrasi Bahasa Perancis), yang berfungsi sebagai manifesto terkenal kumpulan La Pléiade. Karya ini bertujuan untuk mempromosikan bahasa Perancis sebagai bahasa artistik yang setara dengan bahasa Yunani dan Latin. Ia juga menyokong perdebatan politik Perancis sebagai cara bagi cendekiawan untuk mereformasi negara mereka. Manifesto ini merupakan pelengkap dan pada masa yang sama penolakan terhadap risalah Art poétique (1548) oleh Thomas Sébillet, yang walaupun menyuarakan banyak idea yang dipegang oleh Ronsard dan pengikutnya, namun berbeza dalam sudut pandang, kerana Sébillet mengemukakan Clément Marot dan pengikutnya sebagai model.
Du Bellay berpendapat bahawa bahasa Perancis pada masa itu terlalu miskin untuk berfungsi sebagai medium bagi bentuk puisi yang lebih tinggi, tetapi beliau menegaskan bahawa melalui pembudayaan yang betul, ia boleh mencapai tahap bahasa klasik. Beliau mengutuk mereka yang berputus asa terhadap bahasa ibunda mereka dan menggunakan bahasa Latin untuk karya-karya mereka yang lebih serius dan bercita-cita tinggi. Beliau menganjurkan "peniruan" karya-karya kuno sebagai ganti terjemahan, walaupun beliau tidak menjelaskan secara terperinci bagaimana ini harus dilakukan. Beliau juga menekankan penggunaan bahasa dan gaya puitis yang berasingan, berbeza daripada yang digunakan dalam prosa. Bahasa Perancis perlu diperkaya melalui pembangunan sumber dalamannya dan pinjaman yang bijak daripada bahasa Itali, Latin, dan Yunani. Du Bellay dan Ronsard kedua-duanya menekankan kehati-hatian dalam pinjaman ini dan menolak tuduhan ingin melatinkan bahasa ibunda mereka. Buku ini merupakan pembelaan bersemangat untuk puisi dan potensi bahasa Perancis, serta pengisytiharan perang terhadap penulis yang berpandangan kurang heroik.
Serangan keras Du Bellay terhadap Marot, pengikutnya, dan Sébillet tidak dibiarkan tanpa jawapan. Sébillet membalas dalam prakata terjemahan Iphigenia oleh Euripides. Guillaume des Autels, seorang penyair dari Lyon, menuduh Du Bellay tidak berterima kasih kepada pendahulunya dan menunjukkan kelemahan hujahnya untuk peniruan berbanding terjemahan dalam Réplique aux furieuses defenses de Louis Meigret (Lyon, 1550). Barthélemy Aneau, rektor Collège de la Trinité di Lyon, menyerangnya dalam Quintil Horatian (Lyon, 1551), yang secara umum dikaitkan dengan Charles Fontaine. Aneau menunjukkan ketidakselarasan yang jelas dalam menganjurkan peniruan klasik sambil merendahkan penyair tempatan dalam karya yang kononnya membela bahasa Perancis. Du Bellay membalas serangan ini dalam prakata edisi kedua (1550) koleksi sonetanya, Olive, di mana beliau juga menerbitkan dua puisi polemik, Musagnaeomachie, dan sebuah ode yang ditujukan kepada Ronsard, Contre les envieux fioles.
3.2. Kumpulan Puisi dan Karya Utama
Koleksi puisi Du Bellay menunjukkan evolusi gaya dan kematangan puitisnya, daripada latihan Petrarchan kepada ekspresi lirik yang lebih peribadi.
3.2.1. Olive
Olive, koleksi soneta yang dimodelkan mengikut puisi Petrarch, Ariosto, dan penyair Itali kontemporari, pertama kali diterbitkan pada tahun 1549. Bersamanya dicetak tiga belas ode berjudul Vers lyriques. Olive dipercayai merupakan anagram untuk nama seorang Mlle Viole, tetapi terdapat sedikit bukti semangat sebenar dalam puisi-puisi tersebut, dan ia mungkin dianggap sebagai latihan Petrarchan, terutamanya kerana dalam edisi kedua, dedikasi kepada kekasihnya ditukar kepada Marguerite de Valois, adik kepada Henry II dari Perancis. Du Bellay tidak sebenarnya memperkenalkan soneta ke dalam puisi Perancis, tetapi beliau menyesuaikannya; dan apabila kegilaan soneta menjadi mania, beliau adalah salah seorang yang pertama mengejek keterlaluan tersebut.
3.2.2. Antiquités de Rome
Semasa empat setengah tahun Du Bellay menetap di Rom, beliau menulis empat puluh tujuh soneta dalam Antiquités de Rome, yang diterbitkan pada tahun 1558. Soneta-soneta ini lebih peribadi dan kurang meniru berbanding siri Olive, dan membangkitkan nada yang dihidupkan semula dalam sastera Perancis kemudian oleh Volney dan François-René de Chateaubriand. Soneta III dari Antiquités, "Nouveau venu qui cherches Rome en Rome," telah ditunjukkan mencerminkan pengaruh langsung daripada puisi Latin oleh penulis Renaissance bernama Jean atau Janis Vitalis. Antiquités telah diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris oleh Edmund Spenser (The Ruins of Rome, 1591), dan soneta "Nouveau venu qui cherches Rome en Rome" telah diterjemahkan ke dalam bahasa Sepanyol oleh Francisco de Quevedo ("A Roma sepultada en sus ruinas," 1650).
3.2.3. Les Regrets
Pada tahun 1558, Du Bellay menerbitkan 191 soneta dalam koleksi Les Regrets, yang kebanyakannya ditulis semasa beliau berada di Itali. Koleksi ini menunjukkan bahawa beliau telah beralih daripada teori-teori yang dianjurkan dalam Défense. Les Regrets menyatakan nostalgia, kekecewaan, dan emosi peribadi yang dialami di Rom, menonjolkan kematangan puitisnya dan peranannya sebagai perintis dalam puisi lirik moden. Kesederhanaan dan kelembutan yang menjadi ciri khas Du Bellay muncul dalam soneta-soneta yang menceritakan tentang cintanya yang malang terhadap Faustine dan nostalgianya terhadap tebing Sungai Loire. Antara soneta-soneta ini terdapat juga soneta-soneta satira yang menggambarkan adat resam Rom, dan soneta-soneta yang kemudian ditulis selepas kepulangannya ke Paris sering kali merupakan rayuan untuk naungan.
3.2.4. Karya Lain
Selain koleksi soneta utamanya, Du Bellay juga menghasilkan karya-karya puisi dan prosa penting lain. Ini termasuk Divers Jeux Rustiques, koleksi puisi Latinnya yang dikenali sebagai Poemata, dan La Nouvelle Manière de faire son profit des lettres, sebuah surat satira yang diterjemahkan daripada bahasa Latin oleh Adrien Turnèbe, diterbitkan pada tahun 1559. Bersama-sama dengan itu, beliau juga menerbitkan Le Poète courtisan, yang memperkenalkan satira formal ke dalam puisi Perancis. Discours au roi, sebuah wacana panjang dan fasih yang memperincikan tugas-tugas seorang putera, didedikasikan kepada Francis II dari Perancis pada tahun 1559, walaupun ia hanya diterbitkan selepas kematiannya pada tahun 1567.
4. Pengalaman di Rom
Pada tahun 1553, Joachim du Bellay pergi ke Rom sebagai salah seorang setiausaha kepada bapa saudaranya, Kardinal Jean du Bellay, seorang diplomat terkenal. Beliau menetap di Itali selama empat setengah tahun, sehingga akhir Ogos 1557. Walaupun pada mulanya beliau gembira dengan prospek berada di Rom, beliau kemudiannya menyedari bahawa kota mitos kuno itu kini hanyalah runtuhan dan sebuah kota yang penuh dengan kemewahan dan keruntuhan moral. Du Bellay, yang merindui zaman yang lebih indah, dilanda rasa jijik dan penyesalan terhadap pengalamannya di Rom.
Tugasnya di Rom adalah sebagai seorang pembantu, termasuk berurusan dengan pemiutang kardinal dan mencari wang untuk perbelanjaan rumah tangga. Walaupun begitu, beliau menjalin banyak persahabatan dengan sarjana-sarjana Itali dan membentuk persahabatan rapat dengan seorang lagi penyair buangan yang keadaannya serupa dengannya, Olivier de Magny. Menjelang akhir tempohnya di Rom, beliau jatuh cinta dengan seorang wanita Rom bernama Faustine, yang muncul dalam puisinya sebagai Columba dan Columbelle. Keghairahan ini paling jelas dinyatakan dalam puisi-puisi Latinnya. Faustine dijaga oleh suami yang tua dan cemburu, dan penaklukan Du Bellay mungkin ada kaitan dengan kepulangannya ke Paris pada akhir Ogos 1557.
5. Tahun Akhir dan Kematian
Selepas kepulangannya dari Rom, Du Bellay menerbitkan puisi-puisi yang dibawanya pulang, termasuk Poemata (puisi Latin), Antiquités de Rome, Divers Jeux Rustiques, dan Les Regrets. Hubungan intimnya dengan Ronsard tidak diperbaharui, tetapi beliau menjalin persahabatan rapat dengan sarjana Jean de Morel, yang rumahnya menjadi pusat masyarakat terpelajar.
Kesihatan Du Bellay semakin merosot; pekaknya menghalang tugas rasminya. Beliau juga menghadapi kebimbangan peribadi, termasuk kematian anak saudaranya pada tahun 1553, yang menyebabkan beliau, yang sebelum ini bergelar sieur de Liré, menjadi seigneur Gonnor. Di Paris, beliau masih bekerja untuk kardinal, yang mewakilkan kepadanya naungan awam yang masih dipegang oleh kardinal di keuskupan. Dalam menjalankan fungsi-fungsi ini, Joachim bertengkar dengan Eustache du Bellay, Uskup Paris, yang menjejaskan hubungannya dengan kardinal, yang kurang mesra sejak penerbitan Regrets yang terus terang. Penaung utamanya, Marguerite de Valois, yang sangat disayanginya, telah pergi ke Savoy.
Pada 1 Januari 1560, Joachim du Bellay meninggal dunia secara tiba-tiba di meja tulisnya pada usia 38 tahun. Beliau dikebumikan di Notre Dame Paris, tempat beliau pernah menjadi kanon. Terdapat dakwaan bahawa beliau dilantik sebagai Uskup Agung Bordeaux pada tahun terakhir hidupnya, tetapi ini tidak disahkan oleh bukti dokumentari dan sangat tidak mungkin.
6. Penemuan Sisa Jasad
Pada April 2022, semasa penggalian yang dijalankan oleh Institut Penyelidikan Arkeologi Pencegahan Kebangsaan (Inrap) berikutan kebakaran Katedral Notre Dame pada 2019, dua keranda plumbum ditemui di bawah lantai gereja. Pada Disember 2022, salah satu keranda dikenal pasti sebagai milik paderi abad ke-18, Antoine de la Porte.
Pada tahun 2024, hasil analisis dan pemeriksaan mayat dari keranda yang satu lagi membawa kepada kesimpulan bahawa ia adalah sisa jasad Joachim du Bellay. Pemeriksaan forensik menunjukkan bahawa individu tersebut adalah seorang lelaki berusia sekitar 30-an, dengan tengkorak yang memanjang akibat amalan ubah bentuk tengkorak buatan yang lazim di barat Perancis, terutamanya di wilayah Deux-Sèvres, sehingga awal 1900-an. Terdapat juga tanda-tanda penggunaan pedang atau lembing secara rutin dan kemahiran menunggang kuda. Punca kematiannya dianggarkan akibat tuberkulosis tulang dan meningitis kronik, yang menyebabkan semua giginya gugur. Terdapat juga kesan pembedahan tengkorak dan dada, serta proses pengawetan mayat. Penemuan makam bapa saudaranya, Jean du Bellay, di Katedral Notre Dame juga menjadi salah satu faktor penentu dalam pengenalan ini.
Walau bagaimanapun, analisis isotop pada rangka tersebut bercanggah dengan kesimpulan ini, kerana ia menunjukkan bahawa sisa jasad itu milik seseorang dari barat Perancis, manakala Du Bellay dibesarkan di timur. Beberapa penggali percaya bahawa sisa jasad itu sebenarnya adalah milik kesatria Perancis abad ke-16, Édouard de la Madeleine.
7. Penilaian dan Pengaruh
Joachim du Bellay diakui secara meluas sebagai salah seorang penyair terpenting dalam Renaissance Perancis. Melalui Défense et illustration de la langue française, beliau menyumbang secara signifikan kepada pembentukan dan pengayaan bahasa Perancis, menggalakkan penggunaannya dalam puisi serius dan menolak penggunaan bahasa Latin oleh penulis Perancis. Beliau membantu menyesuaikan soneta Petrarchan ke dalam puisi Perancis dan mempelopori gaya lirik yang lebih peribadi, terutamanya dalam Les Regrets, yang dianggap sebagai pendahulu puisi lirik moden. Walaupun sesetengah kritikan terhadap karyanya menunjukkan percanggahan antara teori dan praktiknya (terutamanya dalam penggunaan bahasa Latin dan peniruan klasik), sumbangan beliau terhadap perbendaharaan kata dan bentuk puisi Perancis tidak dapat dinafikan. Pengaruhnya berterusan dalam sastera Perancis, dan karya-karyanya kekal sebagai subjek kajian dan penghargaan.
8. Senarai Karya
Berikut adalah senarai karya utama Joachim du Bellay:
- Le Mans (1547)
- Olive (1549)
- Vers lyriques (1549)
- Défense et illustration de la langue française (1549)
- Recueil de poésies (1549) - didedikasikan kepada Puteri Marguerite
- Tombeau de Marguerite de Valois (1551)
- Terjemahan Buku Keempat Aeneid (1552)
- Poemata (1558) - koleksi puisi Latin
- Antiquités de Rome (1558)
- Divers Jeux Rustiques (1558)
- Les Regrets (1558)
- La Nouvelle Manière de faire son profit des lettres (1559)
- Le Poète courtisan (1559)
- Discours au roi (1559, diterbitkan 1567)
- Discours sur la Poésie (1560)
- Sonnets à la reine de Navarre (1561) - didedikasikan kepada Jeanne d'Albret