Johnnie To

1. Kehidupan Awal dan Pendidikan

Johnnie To Kei-fung dilahirkan pada 22 April 1955 di Sham Shui Po, Kowloon, Hong Kong British. Pada usia 17 tahun, To memulakan kerjayanya di studio televisyen Hong Kong, TVB, sebagai penghantar surat. Beliau kemudiannya menyertai kelas latihan pelakon TVB pada tahun 1973.

2. Kerjaya Awal

Setelah menyertai kelas latihan pelakon di TVB, To mula menaiki tangga kerjaya dalam industri televisyen. Beliau bekerja sebagai pembantu penerbit, pengarah, dan kemudiannya sebagai penerbit eksekutif untuk rancangan TV bermula pada tahun 1973. Beliau juga berkhidmat di bawah penerbit terkenal TVB, Kam Kwok-leung.

Pada tahun 1978, To mengarah filem cereka pertamanya, The Enigmatic Case (碧水寒山奪命金). Meskipun begitu, beliau terus bekerja dalam bidang televisyen. Pada tahun 1983, beliau mengarah dan menulis skrip untuk siri TV yang mendapat pujian kritikal, The Legend of the Condor Heroes, sebuah adaptasi drama bersiri berdasarkan novel seni mempertahankan diri dengan nama yang sama oleh Jin Yong.

Semasa bekerja sebagai penolong pengarah TV di era Shaw Studios, beliau mengarah All About Ah-Long (1989), yang dibintangi oleh Chow Yun-fat. Filem ini menjadi salah satu kejayaan pecah panggung terbesar pada tahun tersebut. Pada tahun 1988, beliau mengarah bersama The Big Heat, filem aksi pertamanya yang dihasilkan oleh Tsui Hark. Akhir tahun 1980-an juga menyaksikan beberapa kejayaan komersial terbesar To, kebanyakannya adalah filem komedi. Filemnya pada tahun 1988, The Eighth Happiness, merupakan filem dengan kutipan tertinggi pada tahun tersebut. Pada tahun 1993, beliau mengarah filem pecah panggung lain, The Heroic Trio (東方三俠), yang dibintangi oleh tiga bintang wanita iaitu Anita Mui, Maggie Cheung, dan Michelle Yeoh.

3. Penubuhan Milkyway Image dan Perkembangan Kerjaya

Pada tahun 1996, Johnnie To bersama rakan kolaboratornya, Wai Ka-fai, menubuhkan Milkyway Image, sebuah rumah produksi yang mengkhusus dalam filem-filem bebas yang cekap kos. Filem-filem ini dihasilkan oleh To dan Wai, serta rakan kolaborator kerap mereka seperti Law Wing-cheung dan penulis skrip Yau Nai-hoi. Penubuhan Milkyway Image secara signifikan membentuk kerjaya Johnnie To dan pembangunan gaya artistiknya, yang sering digambarkan sebagai "gaya Johnnie To" yang tersendiri.

Dari tahun 1999 hingga 2001, To memegang jawatan sebagai ketua pegawai operasi China Star Entertainment Group. Pada tahun 2004, beliau dilantik ke Hong Kong Arts Development Council dan tidak lama kemudian mempengerusikan Kumpulan Filem dan Seni Media di sana.

4. Gaya Pengarahan dan Tema

Johnnie To terkenal dengan gaya pengarahannya yang unik dan serba boleh, membolehkannya beralih antara genre dan nada filem yang berbeza. Walaupun begitu, beliau mengekalkan gaya yang konsisten yang menggabungkan realisme yang sederhana dan pemerhatian sosial dengan elemen visual dan lakonan yang sangat bergaya. Pendekatan ini membolehkan filem-filemnya menangani tema-tema yang mendalam sambil mengekalkan daya tarikan sinematik yang kuat.

Tema-tema utama yang sering dieksplorasi dalam filem-filem Johnnie To termasuk persahabatan yang erat, konsep takdir atau nasib, serta gambaran realistik tentang perubahan pesat dalam masyarakat Hong Kong. Beliau telah menyatakan bahawa pengarah King Hu merupakan pengaruh terbesar dalam karyanya. To juga sering menggunakan kumpulan pelakon dan kru filem yang sama dalam produksinya, yang menyumbang kepada konsistensi gaya dan visi artistiknya.

5. Karya Utama dan Filmografi

Johnnie To telah mengarah pelbagai filem yang signifikan, mendapat kejayaan komersial dan pujian kritikal di peringkat antarabangsa. Filem-filem beliau merangkumi pelbagai genre, daripada filem aksi dan filem jenayah yang menjadi keunggulannya, kepada filem komedi dan filem romantik.

Antara filem awalnya yang paling berjaya secara komersial termasuk All About Ah-Long (1989), sebuah drama yang dibintangi Chow Yun-fat, dan filem komedi The Eighth Happiness (1988), yang merupakan filem dengan kutipan tertinggi pada tahun itu. Pada tahun 1990-an, beliau terus menghasilkan filem-filem aksi dan komedi, serta drama, termasuk The Heroic Trio (1993) dan Lifeline (1997).

Dengan penubuhan Milkyway Image pada tahun 1996, To menghasilkan beberapa filem jenayah yang paling diiktiraf, seperti The Mission (1999) dan Running Out of Time (1999). Beliau juga mencatatkan kejayaan besar dalam genre komedi romantik dengan filem-filem seperti Needing You... (2000) dan Love on a Diet (2001), kedua-duanya dibintangi oleh Andy Lau dan Sammi Cheng.

Pada tahun 2003, To mencuba tema yang lebih falsafah dengan Running on Karma (juga dikenali sebagai An Intelligent Muscle Man), sebuah filem yang menggabungkan aksi dengan renungan mendalam tentang karma dan takdir, yang meraih kejayaan kritikal dan komersial. Pada tahun yang sama, beliau turut mengarah Turn Left, Turn Right, sebuah filem romantik yang merupakan kerjasama produksi dengan Singapura.

Filem-filem Johnnie To yang menerima pengiktirafan meluas di festival antarabangsa termasuk:

• Breaking News (2004)
• Election (2005) dan sekuelnya Election 2 (2006), yang menawarkan gambaran suram tentang dunia triad Hong Kong.
• Exiled (2006), sebuah filem neo-noir aksi.
• Mad Detective (2007), sebuah filem misteri psikologi.
• Vengeance (2009), sebuah produksi bersama Perancis-Hong Kong.
• Life Without Principle (2011), sebuah drama yang mengulas krisis kewangan.
• Drug War (2012), sebuah filem thriller jenayah yang mendapat pujian kritikal.
• Blind Detective (2013), sebuah komedi romantik aksi.
• Three (2016), sebuah filem thriller jenayah.
• Septet: The Story of Hong Kong (2022), sebuah filem antologi di mana beliau mengarah salah satu segmennya, Boon Siu.

Berikut adalah senarai ringkas beberapa filem yang diarahkan oleh Johnnie To:

6. Peranan sebagai Penerbit dan Aktiviti Industri Lain

Selain sebagai pengarah, Johnnie To turut menyumbang kepada industri perfileman sebagai seorang penerbit yang prolifik. Banyak daripada filem-filemnya, terutamanya di bawah panji Milkyway Image, dihasilkan dengan To memegang kedua-dua peranan pengarah dan penerbit. Beliau juga berperanan sebagai penerbit untuk filem-filem yang diarahkan oleh rakan-rakan kolaboratornya seperti Soi Cheang dan Law Wing-cheung.

To juga aktif dalam pelbagai jawatankuasa seni dan media. Beliau dilantik ke Hong Kong Arts Development Council pada tahun 2004, dan kemudian mempengerusikan Kumpulan Filem dan Seni Media. Penglibatan beliau meluas ke arena festival filem antarabangsa, di mana beliau sering dijemput sebagai ahli juri atau presiden. Beliau merupakan ahli juri di Festival Filem Cannes 2011, presiden juri untuk Anugerah Filem Asia ke-10 pada tahun 2016, dan ahli juri di Festival Filem Antarabangsa Berlin ke-73 pada Februari 2023. Pada Ogos 2024, To dilantik sebagai ahli juri untuk bahagian pertandingan antarabangsa di Festival Filem Antarabangsa Tokyo ke-37.

Pada Jun 2019, To diumumkan sebagai Presiden Juri untuk Anugerah Golden Horse ke-56, sebuah festival filem berprestij di Taiwan. Namun, beliau meletak jawatan pada September tahun yang sama, dilaporkan di tengah-tengah boikot oleh Beijing terhadap acara tersebut.

7. Anugerah dan Penghormatan

Johnnie To telah menerima pelbagai anugerah dan penghormatan sepanjang kerjayanya, mengukuhkan kedudukannya sebagai salah seorang pembikin filem terkemuka Hong Kong.

Anugerah utamanya termasuk:

• Anugerah Filem Hong Kong: Beliau telah memenangi anugerah Pengarah Terbaik sebanyak tiga kali (daripada 13 pencalonan):
  • 2000, untuk filem The Mission (鎗火)
  • 2004, untuk filem Running on Karma (大隻佬)
  • 2006, untuk filem Election (黑社會)
• Anugerah Golden Horse: Beliau memenangi anugerah Pengarah Terbaik dua kali di Taiwan Golden Horse Awards:
  • 2000, untuk filem The Mission (鎗火)
  • 2004, untuk filem Breaking News (大事件)
• Anugerah Golden Bauhinia: Anugerah Pengarah Terbaik untuk filem PTU dan Exiled.
• Festival de Cine de Sitges: Pada tahun 2005, To menerima "Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat Time Machine" di Festival de Cine de Sitges, yang merupakan festival filem berprestij di Eropah yang mengkhusus dalam filem genre.
• Ordre des Arts et des Lettres (Perancis): Pada Mei 2009, Johnnie To dianugerahkan pangkat Pegawai Darjah Seni dan Kesusasteraan Perancis oleh Menteri Kebudayaan Perancis sebagai pengiktirafan terhadap sumbangannya dalam filem.
• Persatuan Pengkritik Filem Hong Kong: Beliau telah memenangi anugerah Pengarah Terbaik beberapa kali daripada persatuan ini.

8. Pengiktirafan Antarabangsa dan Penyertaan Festival

Selain kejayaan komersial di Hong Kong, filem-filem Johnnie To telah kerap ditayangkan dan mendapat pengiktirafan di festival-festival antarabangsa, terutamanya di Eropah dan Amerika Utara.

Penyertaan penting di festival filem utama termasuk:

• Festival Filem Cannes: Enam filem To telah dipaparkan di festival ini:
  • Breaking News (2004), tayangan tengah malam di luar pertandingan.
  • Election (2005), ditayangkan dalam pertandingan.
  • Election 2 (2006), tayangan tengah malam di luar pertandingan.
  • Triangle (2007), tayangan tengah malam di luar pertandingan.
  • Vengeance (2009), bersaing untuk Palme d'Or yang berprestij.
  • Blind Detective (2013), tayangan tengah malam di luar pertandingan.
• Festival Filem Antarabangsa Berlin: Filem Sparrow ditayangkan dalam pertandingan pada tahun 2008.
• Festival Filem Antarabangsa Venice: Beberapa filemnya turut ditayangkan di sini:
  • Throw Down (2004), tayangan di luar pertandingan.
  • Exiled (2006), ditayangkan dalam pertandingan.
  • Mad Detective (2007), ditayangkan dalam pertandingan.
  • Life Without Principle (2011), ditayangkan dalam pertandingan.
• Festival Filem Antarabangsa Toronto: Filem-filem To kerap ditayangkan di festival ini, termasuk The Mission (1999), Fulltime Killer (2001), PTU (2003), Breaking News (2004), Throw Down (2004), Mad Detective (2007), serta Election, Election 2, dan Exiled (2006).

Johnnie To juga dihormati sebagai "Pembikin Filem dalam Fokus" di Festival Filem Antarabangsa Rotterdam 2007. Pada Jun 2017, beliau dijemput untuk menjadi ahli Akademi Seni dan Sains Perfileman. Filemnya Life Without Principle (2011) telah dipilih sebagai penyertaan Hong Kong untuk Filem Bahasa Asing Terbaik di Anugerah Akademi ke-85, namun tidak berjaya disenarai pendek.

Pada April 2021, Festival Filem Antarabangsa Hong Kong edisi ke-45 telah diadakan, di mana To mengarah segmen untuk filem antologi 2020, Septet: The Story of Hong Kong, bersama Sammo Hung, Ann Hui, Patrick Tam, Tsui Hark, Yuen Woo-ping, dan Ringo Lam. Filem-filem pendek ini dirakam sepenuhnya pada filem 35mm, setiap satunya menyentuh kisah nostalgia dan menyentuh hati yang berlatar belakang di pelbagai tempoh masa, sebagai penghormatan kepada bandar itu. Pada tahun 2009, Johnnie To merupakan fokus "Pameran Khas Johnnie To: Dunia Sinematik Johnnie To" di Festival Filem Antarabangsa Busan ke-14, di mana sembilan filem beliau telah dipaparkan. Beliau juga pernah berkhidmat sebagai presiden juri di Festival Filem Fantasi Antarabangsa Yubari pada tahun 2010.

9. Kehidupan Peribadi

Johnnie To telah berkahwin dengan Wong Po-ling sejak tahun 1978. Walaupun beliau seorang tokoh awam, Johnnie To mengekalkan kehidupan peribadinya dengan privasi yang tinggi.

10. Pengaruh dan Penilaian

Johnnie To telah memberikan impak yang signifikan terhadap industri perfileman Hong Kong dan global, diiktiraf sebagai salah seorang pengarah paling berpengaruh dan berprestij dari Hong Kong. Beliau dipuji kerana keupayaannya yang luar biasa dalam genre aksi dan thriller, sering disandingkan dengan nama-nama besar seperti John Woo, Tsui Hark, dan Andrew Lau. Karya-karya beliau telah menerima penerimaan kritikal yang tinggi di peringkat antarabangsa, membina reputasi yang kukuh di kalangan pengkritik dan peminat filem.

Populariti kultusnya di kalangan peminat filem juga sangat ketara, dengan ramai yang mengagumi gaya pengarahan beliau yang unik dan konsisten. Pembikin filem terkenal seperti Quentin Tarantino adalah antara peminat setia karya To, terutamanya filem-filem jenayah dan triadnya.

Salah satu ciri khas Johnnie To adalah kecenderungannya untuk bekerjasama dengan kumpulan pelakon dan kru filem yang sama secara berulang kali. Dalam filem-filem jenayahnya, beliau sering memilih pelakon seperti Anthony Wong, Lam Ka-tung, Francis Ng, Simon Yam, Lam Suet, dan Nick Cheung untuk watak-watak yang seringkali mempunyai personaliti dan peranan yang serupa. Manakala dalam filem-filem komedi romantik beliau, pasangan Andy Lau dan Sammi Cheng sering memegang watak utama. Hubungan kerja beliau yang lama dan produktif dengan Wai Ka-fai, baik sebagai rakan pengarah mahupun penerbit, adalah bukti pendekatan kolaboratifnya yang berjaya. Legasinya dalam dunia perfileman adalah sebagai seorang auteur yang prolifik dan berwawasan, yang terus membentuk dan mempengaruhi sinema Hong Kong.

11. Buku dan Kajian Berkaitan

Beberapa buku dan kajian penting telah diterbitkan yang menganalisis karya dan kehidupan Johnnie To, menawarkan pemahaman yang lebih mendalam tentang sumbangannya kepada pawagam:

• Ingham, Michael. Johnnie To Kei-Fung's PTU. Hong Kong: Hong Kong University Press, 2009.
• Teo, Stephen. Director in Action: Johnnie To and the Hong Kong Action Film. Hong Kong: Hong Kong University Press, 2007.
• Jost, Marie. The Rise of Johnnie To. HKCinemagic, PDF version.

Selain itu, terdapat juga beberapa dokumentari mengenai Johnnie To:

• Johnnie Got His Gun!' (2010): Sebuah dokumentari Perancis berdurasi 59 minit yang diarahkan oleh Yves Montmayeur. Tajuknya merupakan rujukan kepada novel dan filem Johnny Got His Gun.
• Boundless' (無涯：杜琪峰的电影世界 / Boundless) (2013): Sebuah dokumentari Hong Kong berdurasi 95 minit yang diarahkan oleh Ferris Lin. Dokumentari ini telah distrim di platform seperti Netflix.