1. Tinjauan Am
Ketevan "Keto" Losaberidze (ქეთევან ლოსაბერიძეKetevan LosaberidzeBahasa Georgia, Кетеван Багратовна ЛосаберидзеKetevan Bagratovna LosaberidzeBahasa Rusia; lahir 1 Ogos 1949 - meninggal 23 Januari 2022 pada umur 72 tahun) ialah seorang pemanah Georgia yang mewakili Kesatuan Soviet dalam pertandingan antarabangsa. Beliau dikenali terutamanya sebagai pemenang pingat emas individu wanita dalam acara memanah di Sukan Olimpik Musim Panas 1980 di Moscow, menjadikannya satu-satunya juara Olimpik Soviet dalam sukan memanah. Selepas bersara daripada kerjaya sukannya yang cemerlang, Losaberidze meneruskan sumbangannya kepada masyarakat dan sukan sebagai seorang profesor matematik dan kemudiannya sebagai pengerusi Persekutuan Memanah Georgia.
2. Kehidupan Awal dan Latar Belakang
Ketevan Losaberidze memulakan perjalanan hidupnya di Tqibuli, sebuah bandar di Republik Sosialis Soviet Georgia, yang pada masa itu merupakan sebahagian daripada Kesatuan Soviet. Beliau kemudiannya mengembangkan minatnya dalam sukan memanah dan membina kerjaya yang luar biasa.
2.1. Kelahiran dan Latar Belakang Keluarga
Ketevan Losaberidze dilahirkan pada 1 Ogos 1949, di Tqibuli, Republik Sosialis Soviet Georgia, Kesatuan Soviet. Nama penuh beliau ialah Ketevan Bagratis Asuli Losaberidze.
2.2. Pendidikan
Selepas bersara daripada pertandingan memanah, Ketevan Losaberidze meneruskan kerjaya akademik. Beliau menjadi seorang profesor matematik di Universiti Negeri Tbilisi, sebuah institusi pendidikan tinggi terkemuka di Georgia. Peranan ini menunjukkan latar belakang pendidikan yang kukuh dalam bidang matematik.
2.3. Permulaan Kerjaya Sukan
Ketevan Losaberidze memulakan kerjaya memanahnya dengan menyertai kelab-kelab sukan tempatan. Beliau mewakili kelab Burevestnik Kutaisi dan kemudiannya Burevestnik Tbilisi, di mana beliau mengasah kemahiran memanahnya dan mula menunjukkan bakat luar biasa. Walaupun butiran spesifik mengenai bagaimana beliau mula terlibat dalam sukan memanah tidak dinyatakan secara terperinci, penglibatannya dengan kelab-kelab ini menandakan permulaan langkah pertamanya sebagai seorang atlet memanah yang berpotensi.
3. Kerjaya Sukan
Kerjaya sukan Ketevan Losaberidze terbentang selama lebih sedekad, dari tahun 1971 hingga 1981, di mana beliau meraih pelbagai kejayaan di peringkat domestik dan antarabangsa, termasuk gelaran dunia, Eropah, dan Olimpik.
3.1. Kejohanan Dunia dan Eropah
Ketevan Losaberidze menunjukkan dominasi yang ketara dalam kejohanan memanah di peringkat dunia dan Eropah. Beliau memenangi dua gelaran dunia dan empat gelaran Eropah sepanjang kerjayanya:
- Di Kejohanan Memanah Dunia 1973 di Grenoble, beliau memenangi pingat emas dalam acara berpasukan.
- Pada Kejohanan Memanah Eropah 1972 di Walferdange, beliau meraih dua pingat emas, satu dalam acara individu dan satu lagi dalam acara berpasukan.
- Beliau turut memenangi pingat emas berpasukan di Kejohanan Memanah Eropah 1978 di Stoneleigh.
- Kemenangan berpasukan terakhirnya di peringkat Eropah datang pada Kejohanan Memanah Eropah 1980 di Compiègne.
- Pada Kejohanan Memanah Dunia 1981 di Punta Ala, beliau sekali lagi memenangi pingat emas dalam acara berpasukan.
3.2. Sukan Olimpik
Penyertaan Ketevan Losaberidze dalam Sukan Olimpik merupakan kemuncak kerjaya sukannya, terutamanya pencapaiannya pada tahun 1980.
Beliau pertama kali bertanding untuk Kesatuan Soviet di Sukan Olimpik Musim Panas 1972 di Munich, di mana beliau menduduki tempat keempat dalam acara individu wanita. Walaupun tidak memenangi pingat, prestasinya menunjukkan potensi besar.
Kemuncak kerjaya Olimpiknya tiba di Sukan Olimpik Musim Panas 1980 yang diadakan di Moscow. Di sana, beliau memenangi pingat emas dalam acara individu wanita, menjadikannya satu-satunya juara Olimpik dalam sejarah Kesatuan Soviet untuk sukan memanah. Kemenangan ini merupakan pencapaian bersejarah bukan sahaja untuk dirinya tetapi juga untuk sukan memanah Soviet.
3.3. Kejohanan Domestik dan Anugerah
Selain kejayaan antarabangsa, Ketevan Losaberidze juga cemerlang dalam pertandingan domestik di Kesatuan Soviet. Beliau memenangi dua gelaran Soviet antara tahun 1971 dan 1981, menunjukkan konsistensinya di peringkat kebangsaan.
Pengiktirafan terhadap sumbangannya kepada sukan juga meluas di tanah airnya. Beliau telah dipilih sebagai Atlet Terbaik Georgia pada tahun 1980. Selain itu, beliau menduduki tempat keempat dalam undian untuk Atlet Wanita Terbaik Georgia Abad ke-20, yang menggariskan impak dan legasinya yang berkekalan dalam sejarah sukan Georgia.
4. Aktiviti Pasca-Persaraan
Selepas bersara daripada kerjaya memanahnya, Ketevan Losaberidze beralih kepada kerjaya profesional dan aktiviti sosial yang berbeza, terus menyumbang kepada masyarakat.
Beliau menjadi seorang profesor matematik di Universiti Negeri Tbilisi, di mana beliau mengajar dan menyumbang kepada bidang akademik. Selain itu, beliau juga memainkan peranan penting dalam pentadbiran sukan di Georgia. Dari tahun 2002 hingga 2005, beliau berkhidmat sebagai pengerusi Persekutuan Memanah Georgia, di mana beliau menyelia pembangunan dan promosi sukan memanah di negara itu selepas kemerdekaan Georgia.
5. Kematian
Ketevan Losaberidze meninggal dunia pada 23 Januari 2022, pada usia 72 tahun. Kematiannya merupakan kehilangan besar bagi komuniti sukan memanah dan juga bagi Georgia.
6. Penilaian dan Impak
Ketevan Losaberidze meninggalkan warisan yang signifikan dalam sukan memanah, terutamanya sebagai seorang perintis dan ikon bagi Kesatuan Soviet dan Georgia.
6.1. Penilaian Positif
Sumbangan utama Ketevan Losaberidze terletak pada pencapaiannya yang luar biasa sebagai seorang atlet. Kemenangan pingat emas di Sukan Olimpik Musim Panas 1980 bukan sahaja menjadi kemuncak kerjayanya tetapi juga menjadikannya satu-satunya juara Olimpik dalam sukan memanah bagi Kesatuan Soviet. Ini adalah pencapaian yang unik dan bersejarah yang mengukuhkan tempatnya dalam sejarah sukan Olimpik.
Selain itu, beliau juga meraih pelbagai gelaran di Kejohanan Memanah Dunia dan Kejohanan Memanah Eropah, serta dua gelaran domestik Soviet. Konsistensi beliau dalam memenangi pingat di peringkat tertinggi selama lebih sedekad (1971-1981) menunjukkan dedikasi dan kemahiran luar biasa.
Selepas bersara, peranan beliau sebagai profesor matematik dan pengerusi Persekutuan Memanah Georgia menunjukkan komitmennya untuk menyumbang di luar arena sukan. Kepimpinan beliau dalam persekutuan memanah membantu membentuk masa depan sukan itu di Georgia pasca-kemerdekaan. Pengiktirafan sebagai Atlet Terbaik Georgia pada tahun 1980 dan menduduki tempat keempat dalam undian Atlet Wanita Terbaik Georgia Abad ke-20 mengesahkan statusnya sebagai tokoh sukan yang sangat dihormati dan berpengaruh.