1. Kehidupan Awal dan Latar Belakang
Misty Upham dilahirkan di Kalispell, Montana, dan dibesarkan di Auburn, Washington. Beliau memulakan kerjaya lakonannya di teater pada usia muda, namun kehidupannya turut dicemari oleh trauma peribadi yang mendalam.
1.1. Kehidupan Awal dan Pendidikan
Misty Anne Upham dilahirkan pada 6 Julai 1982, di Kalispell, Montana, sebagai anak keempat daripada empat beradik. Beliau dibesarkan di Auburn, Washington. Sebagai seorang Orang Asli Amerika, beliau adalah ahli Blackfeet Nation. Pada usia 13 tahun, beliau memulakan kerjaya lakonannya dengan menyertai kumpulan teater amatur tempatan bernama Red Eagle SoaringBahasa Inggeris. Bakatnya berkembang pada usia 14 tahun apabila beliau mula menulis dan mengarahkan pementasan teater pendek. Semasa di sekolah menengah, beliau menyertai kumpulan teater yang berpangkalan di Seattle, dan terus mengejar kerjaya sebagai seorang pelakon.
1.2. Kesulitan Peribadi dan Trauma
Kehidupan Misty Upham dilaporkan dicemari oleh pengalaman penderaan seksual yang teruk. Beliau didakwa mengalami penderaan seksual, serangan, dan rogol berkumpulan, bermula sejak zaman kanak-kanak dan kemudiannya sebagai seorang pelakon yang sedang meningkat naik di Hollywood oleh seorang eksekutif di The Weinstein Company. Akibat daripada trauma ini, Upham dan ahli keluarganya melaporkan bahawa beliau menderita kemurungan dan gangguan tekanan pascatrauma (PTSD) yang teruk.
2. Kerjaya Lakonan
Kerjaya lakonan Misty Upham bermula pada awal 2000-an dan merangkumi pelbagai peranan dalam filem dan televisyen, di mana beliau sering mendapat pujian kritis untuk persembahan yang berkesan.
2.1. Debut Filem dan Peranan Awal
Misty Upham membuat debut filemnya pada tahun 2002 dalam filem Skins, di mana beliau berlakon bersama Graham Greene. Peranan awal beliau yang lain termasuk Expiration Date, Edge of America, dan Skinwalkers. Beliau juga membuat kemunculan dalam siri televisyen seperti Auf Wiedersehen, Pet pada tahun 2002 dan filem televisyen seperti Dreamkeeper pada tahun 2003.
2.2. Karya Utama dan Persembahan
Pada tahun 2008, Upham mendapat perhatian meluas menerusi persembahannya dalam filem drama Frozen River, di mana beliau berlakon bersama Melissa Leo. Dalam filem itu, beliau melakonkan watak Lila, seorang wanita Mohawk. Filem ini mendapat pujian tinggi dan memenangi anugerah di Sundance Film Festival dan Independent Spirit Awards. Untuk peranannya, Upham sendiri dicalonkan untuk Independent Spirit Award for Best Supporting Female dan memenangi Anugerah Pelakon Pembantu Wanita Terbaik di American Indian Film Festival serta Anugerah Pendatang Baru Terbaik dari Alliance of Women Film Journalists. Beliau juga dicalonkan oleh Central Ohio Film Critics Association dan Utah Film Critics Association untuk Pelakon Pembantu Wanita Terbaik.
Pada tahun 2012, Upham muncul dalam filem arahan Quentin Tarantino, Django Unchained. Pada tahun 2013, beliau memegang peranan pembantu utama dalam filem Jimmy P: Psychotherapy of a Plains Indian arahan Arnaud Desplechin, yang dipilih untuk bersaing merebut Palme d'Or di Festival Filem Cannes ke-66. Pada tahun yang sama, beliau muncul dalam filem August: Osage County, di mana beliau melakonkan watak Johnna Monevata, seorang pembantu rumah yang bekerja untuk sebuah keluarga yang bermasalah. Persembahan beliau dalam filem ini bersama barisan pelakon veteran seperti Meryl Streep dan Julia Roberts mendapat pujian, dan beliau memenangi Anugerah Ensemble of the Year di Hollywood Film Festival serta Capri Ensemble Cast Award. Beliau juga dicalonkan untuk Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Cast in a Motion Picture dan Phoenix Film Critics Society Award for Best Cast. Peranan terakhirnya termasuk Liz dalam filem Cake pada tahun 2014.
2.3. Kemunculan Televisyen
Selain kerjaya filemnya, Misty Upham juga muncul dalam beberapa siri televisyen. Pada tahun 2002, beliau muncul dalam dua episod siri TV Auf Wiedersehen, Pet. Pada tahun 2010, beliau muncul dalam dua episod siri HBO Big Love, melakonkan watak Leila Stilwell.
3. Kematian dan Pasca Kematian
Kematian Misty Upham pada tahun 2014 menimbulkan pelbagai persoalan dan kontroversi, terutamanya berkaitan dengan respons pihak berkuasa dan dakwaan penderaan yang dihadapinya.
3.1. Kehilangan dan Proses Pencarian
Pada 5 Oktober 2014, Misty Upham dilaporkan meninggalkan pangsapuri kakaknya di Muckleshoot Reservation di Auburn, Washington, dengan berjalan kaki. Pada hujung minggu berikutnya, keluarganya mengumumkan melalui Facebook dan media lain bahawa beliau tidak dapat dihubungi sejak itu dan mereka bimbang akan keselamatannya, dengan menyebut masalah kesihatan mental yang pernah dihadapinya. Jurucakap Jabatan Polis Auburn pada mulanya menyatakan bahawa polis tidak membuka siasatan dan tidak menganggap Upham sebagai orang hilang pada masa itu. Beliau mengesahkan bahawa ahli keluarga telah menghubungi polis beberapa kali pada tahun sebelumnya untuk melaporkan Upham hilang, tetapi beliau telah ditemui dan disahkan selamat dalam beberapa hari pada setiap kes sebelumnya.
3.2. Penemuan Mayat dan Punca Kematian
Pada 16 Oktober 2014, mayat Misty Upham ditemui oleh kumpulan pencarian kecil yang dianjurkan oleh keluarganya dan ahli-ahli Muckleshoot Tribe yang lain. Mayatnya ditemui di dasar tebing di kawasan berhutan, tidak jauh dari tempat keluarga pernah mencari sebelum ini. Ahli kumpulan pencarian percaya kematiannya adalah kemalangan; bahawa beliau terjatuh dari tebing dalam kegelapan dan nyawanya mungkin dapat diselamatkan jika pencarian yang pantas dan menyeluruh telah dilakukan. Pada 3 Disember 2014, Pemeriksa Perubatan King County mengeluarkan laporan yang menyatakan Misty Upham meninggal dunia akibat kecederaan hentakan tumpul pada kepala dan badannya pada 5 Oktober 2014, iaitu hari beliau hilang. Pemeriksa perubatan menyatakan bahawa "cara kematiannya - sama ada akibat perbuatan jenayah, bunuh diri atau kemalangan - tidak dapat ditentukan."
3.3. Kebimbangan Keluarga dan Kritikan Terhadap Tindakan Polis
Keluarga Upham mengeluarkan kenyataan yang mengkritik keras tindakan polis Auburn, mendakwa kekurangan tindakan dan salah laku polis pada masa lalu. Mereka menyatakan bahawa "tragedi sebenar ialah ini boleh dicegah pada banyak peringkat. Kami merayu kepada Polis Auburn untuk membantu kami mencari Misty tetapi Komander Stocker membuat keputusan bahawa Misty tidak memenuhi kriteria Pelan Orang Hilang Terancam Negeri Washington." Mereka juga mendakwa bahawa kenyataan Komander Stocker kepada media bahawa Upham telah mengemas barang-barangnya dan meninggalkan pangsapuri adalah tidak tepat, dan mereka percaya Komander Stocker mempunyai permusuhan terhadap Misty disebabkan pertemuan sebelumnya. Kenyataan keluarga juga menegaskan bahawa "Sekarang laporan akhbar mengatakan bahawa jabatan polis Auburn menemui Misty. Kebenarannya ialah komuniti Orang Asli Amerika membentuk kumpulan pencarian dan menemukannya setelah beberapa hari mencari tanpa bantuan Polis Auburn."
3.4. Dakwaan Gangguan Seksual
Pada 15 Oktober 2017, berikutan dakwaan gangguan seksual Harvey Weinstein, bapa Upham, Charles Upham, mendedahkan secara terbuka dakwaan bahawa anak perempuannya telah dirogol oleh ahli pasukan produksi Weinstein pada majlis Anugerah Golden Globe yang sama di mana beliau dihormati. Beliau mendakwa bahawa ahli pasukan Weinstein yang lain bukan sahaja menyaksikan rogol itu tetapi juga bersorak kepada perogol. Dakwaan penderaan seksual terhadap Upham bermula sejak zaman kanak-kanak dan berlanjutan sehingga dewasa, termasuk dakwaan rogol berkumpulan dan serangan oleh seorang eksekutif di The Weinstein Company.
3.5. Dokumentari dan Konteks MMIW
Pada akhir Oktober 2016, pengeluaran dokumentari mengenai Upham diumumkan. Filem [https://11days-documentary.magix.net/ 11 Days - The Search for Misty Upham] menyiasat kehilangan dan kematiannya, serta pencarian yang dilakukan oleh keluarganya yang mendakwa ketiadaan sokongan polis. Dokumentari ini dijadualkan untuk muncul di festival filem Orang Asli Amerika, terutamanya dalam konteks isu yang lebih luas mengenai Wanita Orang Asli Hilang dan Dibunuh (MMIW), menyoroti cabaran yang dihadapi oleh komuniti Orang Asli dalam mendapatkan keadilan dan bantuan daripada pihak berkuasa.
4. Warisan
Selepas kematiannya, warisan Misty Upham terus dihormati melalui penubuhan anugerah yang bertujuan untuk menyokong pelakon muda Orang Asli.
4.1. Anugerah Misty Upham
Program Seni Persembahan Orang Asli Yale menubuhkan Anugerah Misty Upham untuk Pelakon Orang Asli Muda pada tahun 2021 bagi menghormati warisan Misty dan harapannya untuk mengangkat lebih ramai pelakon muda Orang Asli. Anugerah ini, yang dicipta pada tahun 2021, setiap tahun memberi penghormatan kepada seorang pelakon Orang Asli di bawah usia 25 tahun dengan anugerah, hadiah wang tunai 500 USD, dan peluang persembahan. Misty adalah inspirasi; bakat, seni, dan kerjayanya telah memecahkan halangan bagi ramai orang, dan adalah penting agar sebahagian daripada warisannya ini diraikan dan diingati. Setiap tahun, pelakon muda menghantar persembahan monolog daripada pementasan Orang Asli untuk berpeluang memenangi anugerah ini.
5. Senarai Filemografi
Berikut adalah senarai lengkap karya filem dan televisyen Misty Upham:
| Tahun | Tajuk | Peranan | Pengarah | Nota |
|---|---|---|---|---|
| 2002 | Skins | Mrs. Blue Cloud | Chris Eyre | |
| Auf Wiedersehen, Pet | Dawn | Paul Seed | Siri TV (2 episod) | |
| Skinwalkers | Nina | Chris Eyre | Filem TV | |
| 2003 | Dreamkeeper | Chief's Daughter | Steve Barron | Filem TV |
| Edge of America | Shirleen | Chris Eyre | Filem TV | |
| 2006 | Expiration Date | Charlie's Mother | Rick Stevenson | |
| 2008 | Frozen River | Lila Littlewolf | Courtney Hunt | |
| 2010 | The Dry Land | Gloria | Ryan Piers Williams | |
| Big Love | Leila Stilwell | Adam Davidson David Petrarca | Siri TV (2 episod) | |
| 2011 | Mascots | Karen | Scott Aaron Hartmann | Filem pendek |
| 2012 | Django Unchained | Minnie | Quentin Tarantino | |
| Every Other Second | Nurse Kelly | Harrison Sanborn | Filem pendek | |
| 2013 | Jimmy P: Psychotherapy of a Plains Indian | Jane | Arnaud Desplechin | |
| August: Osage County | Johnna Monevata | John Wells | ||
| Without Fire | May | Eliza McNitt | Filem pendek | |
| 2014 | Cake | Liz | Daniel Barnz | |
| 2015 | Within | Tina Walsh | Phil Claydon | Dikeluarkan secara anumerta |