1. Awal Kehidupan dan Pendidikan
Muhammad Naguib dilahirkan pada 19 Februari 1901 di Khartoum, yang ketika itu berada di bawah Sudan Anglo-Mesir. Beliau merupakan anak sulung daripada sembilan adik-beradik. Bapanya, Youssef Naguib, ialah seorang pegawai tinggi dalam Angkatan Tentera Mesir yang berasal dari keluarga pegawai tentera Mesir yang terkemuka, manakala ibunya, Zohra Ahmed Othman, berasal dari suku Shaigiya yang dihormati.
Naguib menghabiskan zaman kanak-kanaknya di Khartoum, di mana beliau menerima pendidikan awal. Beliau dilaporkan sering dihukum sebat oleh guru tuisyen British kerana mengkritik pemerintahan penjajah British. Pada awalnya, beliau mengidolakan Napoleon Bonaparte, tetapi kemudian mengubah teladannya kepada tokoh-tokoh nasionalis Mesir seperti Mustafa Kamil Pasha dan kemudiannya Saad Zaghloul. Selepas kematian bapanya pada tahun 1916, Naguib berpindah ke Kaherah, ibu negara Mesir.
Beliau melanjutkan pendidikan menengah dan ketenteraan di Gordon Memorial College di Khartoum, tamat pengajian pada tahun 1918. Pada April 1917, beliau memasuki Akademi Tentera Darat tetapi terus belajar bahasa, menguasai Itali, Inggeris, Perancis, Jerman, dan kemudiannya Ibrani. Pada tahun 1927, Naguib menjadi pegawai tentera Mesir pertama yang memperoleh lesen undang-undang. Beliau kemudian memperoleh ijazah pascasiswazah dalam ekonomi politik pada tahun 1929 dan ijazah pascasiswazah lain dalam undang-undang sivil pada tahun 1931. Semasa belajar undang-undang pada tahun 1929, beliau pernah mengikuti kuliah oleh Perdana Menteri ketika itu, Mostafa El-Nahas, yang berpendapat bahawa tentera tidak sepatutnya terlibat dalam politik, pandangan yang kemudiannya mempengaruhi pendirian politik Naguib.
2. Kerjaya Tentera
Naguib menyertai Pengawal Diraja Mesir pada tahun 1923. Beliau naik pangkat secara beransur-ansur dalam hierarki tentera Mesir. Pada Disember 1931, Naguib dinaikkan pangkat kepada kapten. Pada tahun 1934, beliau berpindah ke rondaan sempadan di Arish, di mana beliau terlibat dalam tugas pengesanan penyeludup yang melintasi Gurun Sinai.
Beliau merupakan sebahagian daripada jawatankuasa tentera yang melaksanakan terma Perjanjian Anglo-Mesir 1936. Pada tahun 1937, beliau mengasaskan sebuah akhbar untuk Angkatan Tentera Mesir di Khartoum. Beliau dinaikkan pangkat kepada mejar pada 6 Mei 1938. Pada tahun 1940, beliau bertemu dengan Raja Farouk I, dan walaupun pertemuan itu berjalan lancar, Naguib enggan mencium tangan Raja, sebaliknya berjabat tangan.
Semasa Insiden Istana Abdeen 1942, di mana duta British Miles Lampson mengepung istana dan memaksa Raja Farouk membubarkan kerajaan anti-British, Naguib mengemukakan surat peletakan jawatan sebagai protes. Beliau menulis dalam autobiografinya bahawa beliau meletak jawatan kerana melanggar sumpah setia kepada Raja dengan gagal menghalang pengepungan British ke atas istana. Bagaimanapun, pegawai istana menolak peletakan jawatannya dan berterima kasih atas tindakannya. Beliau juga pernah menjadi mangsa kecurian dompet oleh askar British yang mabuk.
Naguib terus memanjat tangga hierarki tentir Mesir, mencapai pangkat Leftenan Kolonel dan jawatan gabenor wilayah Semenanjung Sinai pada tahun 1944. Beliau mengambil alih kepimpinan infantri mekanikal Sinai pada tahun 1947, dan dinaikkan pangkat kepada Brigadier Jeneral pada tahun 1948.
Beliau menunjukkan prestasi cemerlang semasa Perang Arab-Israel 1948, di mana beliau cedera tujuh kali. Atas perkhidmatannya, beliau dianugerahkan Bintang Tentera Fuad yang pertama serta gelaran Bey. Beliau juga kemudiannya dianugerahkan jawatan pengarah Akademi Ketenteraan Mesir, di mana beliau akhirnya bertemu dengan ahli-ahli Gerakan Pegawai Bebas.
3. Gerakan Pegawai Bebas dan Revolusi
Pengenalan Muhammad Naguib kepada Gerakan Pegawai Bebas menandakan fasa penting dalam sejarah moden Mesir, membawa kepada aktiviti revolusi yang akhirnya menggulingkan monarki dan menubuhkan sebuah republik.
3.1. Aktiviti Gerakan Pegawai Bebas
Gerakan Pegawai Bebas adalah sekumpulan pegawai tentera nasionalis yang merupakan veteran pemberontakan nasionalis yang tidak berjaya pada 1935-36 dan 1945-46 serta Perang Arab-Israel 1948. Mereka menentang keras kehadiran berterusan anggota tentera British di Mesir dan Sudan sejak 1882, dan peranan politik yang dimainkan oleh United Kingdom dalam hal ehwal Mesir. Di samping itu, mereka menganggap monarki Mesir dan Sudan sebagai lemah, rasuah, dan tidak mampu melindungi kepentingan nasional Mesir dan Sudan, terutamanya terhadap United Kingdom dan Negara Israel. Mereka khususnya menyalahkan Raja Farouk atas pengelolaan perang yang buruk di Palestin, di mana 78% daripada bekas Mandat British untuk Palestin jatuh ke tangan Negara Israel yang baru diisytiharkan, dan kira-kira tiga suku penduduk Islam dan Kristian Palestin sama ada diusir dari negara itu, atau melarikan diri ke dalam buangan.
Gerakan itu pada asalnya dipimpin oleh Gamal Abdel Nasser, dan terdiri secara eksklusif daripada anggota tentera yang semuanya berumur di bawah 35 tahun dan dari latar belakang berpendapatan rendah. Nasser, yang seperti Naguib adalah veteran Perang Arab-Israel 1948, merasakan bahawa gerakan itu memerlukan pegawai yang lebih tua dari latar belakang ketenteraan yang cemerlang agar dapat dipandang serius. Naguib yang sangat dihormati dan terkenal di peringkat nasional adalah pilihan yang jelas, dan beliau dijemput untuk mengambil alih kepimpinan gerakan itu. Walaupun ini berjaya dalam mengukuhkan Pegawai Bebas, ia kemudiannya akan menyebabkan geseran besar dalam gerakan itu, dan perebutan kuasa yang akhirnya antara Naguib yang lebih tua dan Nasser yang lebih muda. Sejarawan telah menyatakan bahawa sementara Naguib memahami kedudukan dan tugasnya sebagai pemimpin bona fide gerakan itu, Pegawai Bebas yang lebih muda melihatnya sebagai boneka yang akan menyerah kepada pembuatan keputusan kolektif gerakan itu, memberikan Naguib peranan simbolik yang lebih terhad. Pada Januari 1952, Naguib memenangi pilihan raya presiden Kelab Pegawai menewaskan calon pro-Raja. Kemenangan ini membolehkan Gerakan Pegawai Bebas memperluaskan pengaruh mereka dalam tentera, menyebabkan kebimbangan Raja Farouk yang merancang untuk memecat Naguib, tetapi kudeta berlaku sebelum rancangan itu dapat dilaksanakan.
3.2. Revolusi Mesir 1952
Pada 23 Julai 1952 kira-kira pukul 1 pagi, Gerakan Pegawai Bebas melancarkan revolusi dengan kudeta untuk menggulingkan Raja Farouk. Naguib segera dilantik sebagai Panglima Tertinggi Angkatan Tentera untuk memastikan kesetiaan Angkatan Tentera kekal teguh di belakang Revolusi. Statusnya yang terkenal sebagai wira Perang Arab-Israel 1948, bersama dengan personaliti ceria dan sikap negarawan yang lebih tua menjadikannya seorang tokoh yang menenangkan kepada rakyat Mesir, yang sebelum ini tidak didedahkan kepada Nasser dan Pegawai Bebas yang lain.
Pegawai Bebas memilih untuk mentadbir pada mulanya melalui Aly Maher Pasha, bekas perdana menteri yang terkenal dengan penentangannya terhadap pendudukan British di Mesir, dan campur tangan mereka dalam hal ehwal Mesir. Malam berikutnya, Naguib bertemu dengan diplomat British John Hamilton. Semasa pertemuan itu, Hamilton memberi jaminan kepada Naguib bahawa kerajaan British menyokong pengunduran Raja Farouk, bahawa kerajaan Winston Churchill menganggap kudeta itu sebagai urusan dalaman Mesir, dan bahawa United Kingdom akan campur tangan hanya jika mereka merasakan bahawa nyawa dan harta benda British di Mesir dalam bahaya.
Prospek campur tangan British bagi pihak Farouk adalah ancaman terbesar kepada Revolusi, dan mesej Hamilton kepada Naguib memberi Pegawai Bebas jaminan yang mereka perlukan untuk meneruskan penggulingan Raja. Pada pagi 26 Julai 1952, Maher tiba di Istana Ras El Tin di mana Farouk menginap untuk menyampaikan ultimatum daripada Naguib: beliau harus turun takhta, dan meninggalkan Mesir selewat-lewatnya jam 6 petang keesokan harinya, atau tentera Mesir yang berkumpul di luar Ras El Tin akan menyerbu istana dan menangkapnya. Farouk bersetuju dengan syarat-syarat ultimatum itu, dan keesokan harinya, di hadapan Maher dan Duta Amerika Syarikat Jefferson Caffery, menaiki kapal layar Diraja Mahrousa, dan meninggalkan Mesir. Dalam memoirnya, Naguib menggambarkan bagaimana perjalanannya ke dok untuk bertemu dengan Farouk yang digulingkan sebelum bekas Raja itu bertolak dari negara itu terlewat oleh orang ramai yang meraikan Revolusi. Caffery mengesahkan bahawa Naguib marah kerana terlepas keberangkatan bekas Raja itu. Semasa tiba di dok, Naguib segera berlayar dengan kapal kecil untuk bertemu Farouk di Mahrousa, dan secara rasmi mengucapkan selamat tinggal kepadanya.
Pada September, Naguib dilantik sebagai perdana menteri, dan ahli Majlis Pemangku Raja, dengan Nasser berkhidmat sebagai menteri dalam negeri. Anak lelaki Farouk yang masih bayi menggantikannya sebagai Fuad II, dan akan menjadi Raja Mesir yang terakhir. Penggantian itu direka untuk menafikan United Kingdom alasan untuk campur tangan, membolehkan revolusioner mempertahankan bahawa mereka hanya menentang rejim Farouk yang korup, dan bukan monarki itu sendiri. Bagaimanapun, selepas menyatukan kuasa mereka, Pegawai Bebas dengan cepat bergerak untuk melaksanakan rancangan lama mereka untuk menghapuskan monarki. Kerajaan Ali Maher meletak jawatan pada 7 September 1952, dan Naguib dilantik sebagai perdana menteri.
3.3. Penubuhan Republik
Pada 18 Jun 1953, hampir 11 bulan selepas revolusi, revolusioner melucutkan gelaran Raja Fuad II yang masih bayi, mengisytiharkan tamatnya Kerajaan Mesir dan penubuhan Republik Mesir. Muhammad Naguib telah dilantik sebagai Perdana Menteri Kerajaan Mesir pada 17 September 1952, menjadikannya Perdana Menteri Kerajaan Mesir yang ke-34. Beliau memegang jawatan ini sehingga 18 Jun 1953, ketika Republik diisytiharkan. Berikutan deklarasi Republik, Naguib dilantik sebagai Presiden pertama Republik Mesir, sambil turut memegang jawatan Perdana Menteri dan pengerusi Majlis Komando Revolusi.
4. Tempoh Presiden
Sebagai Presiden pertama Republik Mesir, Muhammad Naguib mengetuai negara melalui fasa transisi yang mencabar, menangani isu-isu kritikal dan menetapkan hala tuju awal republik, walaupun pada akhirnya beliau terperangkap dalam perebutan kuasa dalaman.
Media Barat merujuk Naguib sebagai pemerintah Mesir asli pertama sejak penaklukan Rom ke atas Mesir, atau bahkan lebih awal kepada Firaun Nectanebo II, yang pemerintahannya berakhir pada 342 SM. Naguib sendiri membantah pengkhususan ini, menyatakan bahawa ia menafikan sejarah Mesir yang kaya dengan pelbagai dinasti dan sumbangan mereka, menegaskan bahawa beliau adalah "orang Mesir pertama yang dibangkitkan dari kalangan rakyat ke jawatan tertinggi untuk mentadbir Mesir sebagai salah seorang daripada mereka sendiri." Beliau menyangkal pandangan ini dengan menyatakan: "Telah dikatakan dalam akhbar asing bahawa saya adalah orang Mesir pertama yang memerintah Mesir sejak Cleopatra. Kata-kata seperti itu menyanjung tetapi tidak sejajar dengan pengetahuan kita tentang sejarah kita sendiri. Demi memuliakan Gerakan Berkat kita sendiri, adakah kita akan mengatakan bahawa Fatimiyah tidak pernah menjadi orang Mesir walaupun berabad-abad mereka di Mesir? Adakah kita kini menafikan hubungan kita dengan Ayyubid kerana asal usul mereka walaupun kita menggabungkan helang Saladin dengan Bendera Pembebasan sebagai simbol Revolusi kita? Dan bagaimana pula dengan ahli-ahli dinasti Muhammad Ali Pasha? Haruskah rungutan kita terhadap bekas Raja dan penguasa yang cacat dan korup sebelum beliau membutakan kita terhadap nasionalisme Abbas Hilmi II, yang pengabdiannya kepada Mesir menentang penjajah menyebabkan beliau kehilangan takhtanya, atau pencapaian Ibrahim Pasha, yang terbaik dari dinasti itu, yang sendiri mengisytiharkan bahawa Matahari Mesir dan air Sungai Nil telah menjadikannya orang Mesir? Adakah kita kini akan meneliti sejarah keluarga semua orang Mesir dan membatalkan mereka yang dilahirkan kepada ibu bapa bukan Mesir? Jika ya, saya mesti bermula dengan diri saya sendiri. Adalah lebih adil dan tepat untuk mengatakan bahawa kita semua orang Mesir, tetapi saya adalah orang Mesir pertama yang telah dibangkitkan dari kalangan rakyat ke jawatan tertinggi untuk mentadbir Mesir sebagai salah seorang daripada mereka sendiri."
4.1. Aktiviti Utama Semasa Tempoh Perkhidmatan
Sebagai Presiden dan Perdana Menteri pertama, Naguib memainkan peranan penting dalam hala tuju awal Republik Mesir. Beliau mengetuai Majlis Komando Revolusi (RCC) dan membuat beberapa keputusan dasar utama yang membentuk masa depan negara. Ini termasuk usaha untuk mengukuhkan kedaulatan Mesir dan mengakhiri pengaruh penjajahan British. Salah satu pencapaian penting tempoh ini ialah rundingan yang berjaya untuk kemerdekaan Sudan, yang sehingga itu merupakan kondominium British-Mesir. Naguib juga terlibat dalam proses pengunduran tentera British sepenuhnya dari Mesir, satu tuntutan utama Revolusi.
Walaupun memegang kuasa penting, pengaruh Naguib semakin terhakis oleh ahli-ahli RCC yang lebih muda, terutamanya Gamal Abdel Nasser. Naguib dilihat lebih condong kepada pendekatan sivil dan perundangan dalam pemerintahan, manakala Nasser dan penyokongnya memilih pemerintahan tentera yang lebih kuat. Ini membawa kepada ketegangan yang semakin meningkat di dalam Majlis.
4.2. Perebutan Kuasa dan Peletakan Jawatan Paksa
Apabila Naguib mula menunjukkan tanda-tanda kebebasan daripada Nasser dengan menjauhkan diri daripada dekri reformasi tanah Majlis Komando Revolusi dan semakin rapat dengan kuasa politik Mesir yang sedia ada, iaitu Parti Wafd dan Ikhwan Muslimin, Nasser bertekad untuk menggulingkannya.
Pada akhir tahun 1953, Nasser menuduh Naguib menyokong Ikhwan Muslimin yang baru-baru ini diharamkan dan mempunyai cita-cita diktator. Perebutan kuasa singkat berlaku antara Naguib dan Nasser untuk mengawal tentera dan Mesir. Nasser akhirnya memenangi perebutan kuasa dan berjaya memaksa Naguib meletak jawatan dari jawatan presiden Mesir pada November 1954. Tuduhan juga termasuk bahawa Naguib telah bersekongkol dengan Ikhwan Muslimin untuk membunuh Nasser.
Selepas peletakan jawatan paksa, Nasser kemudian meletakkan Naguib di bawah tahanan rumah tidak rasmi di sebuah vila pinggir bandar Kaherah milik Zeinab Al-Wakil, isteri bekas Perdana Menteri Mostafa El-Nahas. Penyingkiran Naguib menandakan penyatuan kuasa oleh Gamal Abdel Nasser, yang kemudian mengambil alih sebagai Presiden Mesir.
5. Kehidupan Selepas Presiden dan Kematian
Selepas peletakkan jawatannya secara paksa, Muhammad Naguib menjalani kehidupan yang terpencil di bawah tahanan rumah, terputus dari dunia politik yang pernah dipimpinnya.
5.1. Tahanan Rumah dan Pembebasan
Selepas peletakan jawatan paksa sebagai presiden pada November 1954, Naguib diletakkan di bawah tahanan rumah. Beliau tinggal di sebuah vila di pinggir Kaherah, di mana beliau kekal terasing selama bertahun-tahun. Kehidupannya di bawah tahanan rumah berakhir pada tahun 1971, apabila beliau dibebaskan oleh Presiden Anwar Sadat. Pembebasan ini berlaku sebagai sebahagian daripada usaha Sadat untuk menjarakkan pentadbirannya daripada bayangan Nasser dan membuka lembaran baru dalam politik Mesir.
5.2. Kehidupan Peribadi
Naguib telah berkahwin dan mempunyai empat orang anak: tiga orang anak lelaki dan seorang anak perempuan. Anak-anak lelakinya bernama Farouk, Yusuf, dan Ali. Anak sulungnya, Farouk, dilaporkan merancang untuk menukar namanya tidak lama selepas revolusi pada Ogos 1952. Tragisnya, anak perempuan Naguib meninggal dunia pada tahun 1951.
5.3. Kematian dan Pengebumian
Pada 28 Ogos 1984, Muhammad Naguib meninggal dunia akibat sirosis hati di Kaherah, Mesir, pada usia 83 tahun. Pengebumian Naguib telah diadakan secara tentera dan dihadiri oleh Presiden Hosni Mubarak serta ratusan pelayat, termasuk pegawai kerajaan, kenamaan asing, dan ahli keluarga. Keranda Naguib, yang diselubungi bendera Mesir, dibawa di atas pedati meriam yang ditarik oleh enam ekor kuda, diiringi oleh muzik pengebumian yang dimainkan oleh pancaragam tembaga.
6. Legasi dan Penilaian
Legasi Muhammad Naguib adalah kompleks, dicirikan oleh peranan pentingnya dalam Revolusi Mesir 1952 dan pertikaian kuasa yang kemudiannya membawa kepada kejatuhannya.
6.1. Memoir dan Peringatan
Tidak lama sebelum kematiannya pada tahun 1984, Naguib menerbitkan memoirnya yang bertajuk Saya adalah Presiden Mesir (كنت رئيسا لمصرKuntu Raʾīsan li-MiṣrBahasa Arab). Buku ini diedarkan secara meluas dan juga diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris dengan judul Egypt's Destiny.
Sebagai pengiktirafan sumbangannya, sebuah stesen Metro Kaherah dinamakan sempenanya. Sebuah jalan utama di Daerah Al Amarat di Khartoum juga dinamakan sempena beliau, memperingati tempat kelahirannya dan peranannya dalam sejarah Sudan dan Mesir. Pada Disember 2013, Presiden Interim Mesir Adly Mansour menganugerahkan Naguib secara posthumous Order of the Nile, kehormatan tertinggi negara Mesir. Anugerah itu diterima oleh anak lelakinya, Mohamed Yusuf.
6.2. Penilaian Sejarah dan Kontroversi
Penilaian sejarah terhadap Muhammad Naguib adalah pelbagai. Beliau secara meluas diiktiraf sebagai tokoh penting dalam Revolusi Mesir 1952 dan penubuhan Republik Mesir. Peranannya sebagai pemimpin yang dihormati dan wira perang memberikan legitimasi dan sokongan awam kepada Gerakan Pegawai Bebas pada peringkat awal revolusi. Kemampuannya merundingkan kemerdekaan Sudan dan pengunduran tentera British juga dilihat sebagai pencapaian penting.
Walau bagaimanapun, warisannya sentiasa dibayangi oleh perebutan kuasa dengan Gamal Abdel Nasser. Naguib sering digambarkan sebagai tokoh yang lebih condong kepada pemerintahan sivil dan demokrasi, berbanding dengan pendekatan autoritarian yang kemudiannya diterapkan oleh Nasser. Konflik antara keinginan Naguib untuk penyertaan politik yang lebih luas (termasuk Wafd dan Ikhwan Muslimin) dan kecenderungan Nasser untuk menyatukan kuasa tentera, akhirnya membawa kepada kejatuhan Naguib. Beberapa sejarawan melihat Naguib sebagai simbol peluang yang hilang untuk Mesir menuju laluan yang lebih demokratik pasca-revolusi, manakala yang lain berpendapat bahawa beliau mungkin tidak mempunyai kekuatan politik yang diperlukan untuk menghadapi dinamik dalaman Gerakan Pegawai Bebas. Penyingkirannya secara paksa dan tahanan rumah yang lama mencerminkan realiti politik yang keras pada era pasca-revolusi, di mana perjuangan untuk kuasa seringkali mengatasi prinsip-prinsip demokrasi awal yang dijanjikan.