1. Kehidupan Awal dan Pendidikan
Moore dilahirkan dan dibesarkan di Oxnard, California. Beliau melanjutkan pelajaran dalam bidang filem dan video di California Institute of the Arts, dan berjaya menamatkan pengajiannya dengan ijazah Sarjana Muda Seni Halus pada tahun 1987. Semasa di sana, beliau terlibat dalam narasi filem pelajar Jim Reardon pada tahun 1986 yang berjudul Bring Me the Head of Charlie Brown. Antara rakan sekelasnya di California Institute of the Arts termasuklah pembuat filem terkenal seperti Andrew Stanton, Brenda Chapman, dan Jim Reardon.
2. Kerjaya
Kerjaya Rich Moore dalam industri animasi merangkumi sumbangan penting dalam animasi televisyen dan filem, serta pelbagai peranan kreatif lain.
2.1. Animasi Televisyen
Selepas menamatkan pengajian dari California Institute of the Arts, Rich Moore memulakan kerjayanya dengan bekerja untuk Ralph Bakshi dalam siri Mighty Mouse: The New Adventures di CBS, di mana beliau bersama-sama menulis kesemua 13 episod musim pertama pada tahun 1987.
Moore merupakan salah seorang daripada tiga pengarah asal siri animasi ikonik The Simpsons, mengarahkan 17 episod dalam lima musim pertama dari tahun 1990 hingga 1993. Antara episod terkenal yang diarahkan oleh beliau termasuk "Flaming Moe's", "Itchy and Scratchy: The Movie", dan "Marge vs. the Monorail". Pada tahun 1991, beliau memenangi Anugerah Emmy Primetime untuk Program Animasi Cemerlang bagi episod The Simpsons: Homer vs. Lisa and the 8th Commandment. Beliau kemudiannya kembali sebagai salah seorang pengarah urutan dalam The Simpsons Movie pada tahun 2007.
Pada tahun 1994, Moore mengambil peranan sebagai penerbit dan pengarah penyelia untuk siri animasi The Critic. Beliau kemudian menyelia pembangunan kreatif dan penerbitan Futurama sebagai pengarah penyelia rancangan tersebut. Beliau juga mengarahkan beberapa episod siri animasi itu dari tahun 1999 hingga 2001, termasuk episod klasik "Roswell That Ends Well", yang mana beliau memenangi Anugerah Emmy untuk Program Animasi Cemerlang.
Kredit pengarahan animasi televisyen lain Moore termasuk Drawn Together di Comedy Central dan "Spy vs. Spy" untuk Family Guy. Beliau juga berkhidmat sebagai pengarah penyelia untuk siri televisyen Fox Sit Down, Shut Up pada tahun 2009.
2.2. Pengarahan Filem
Pada tahun 2004, Rich Moore mengarahkan filem pendek animasi Warner Bros. Animation berjudul Duck Dodgers in Attack of the Drones. Pada tahun 2008, beliau dijemput oleh John Lasseter untuk menyertai Walt Disney Animation Studios sebagai pengarah, dengan cadangan agar beliau membangunkan cerita yang berlatar belakang dunia permainan video. Ini kemudiannya menjadi filem animasi cereka tahun 2012, Wreck-It Ralph, yang merupakan debut pengarahan filem cereka Moore dan mencapai kejayaan besar di pecah panggung serta mendapat pujian kritikal. Wreck-It Ralph memenangi lima Anugerah Annie, termasuk Filem Animasi Terbaik dan anugerah Pengarah Terbaik untuk Moore, serta dicalonkan untuk Anugerah Akademi untuk Filem Animasi Terbaik.
Filem animasi cereka seterusnya yang diarahkan oleh Moore ialah Zootopia terbitan Disney, yang diarahkan bersama Byron Howard dan pengarah bersama Jared Bush. Filem ini, yang dikeluarkan pada 4 Mac 2016, menjadi filem animasi cereka kedua tertinggi kutipan pada tahun 2016 dengan kutipan pecah panggung global melebihi 1.02 B USD. Zootopia juga memenangi Anugerah Akademi untuk Filem Animasi Terbaik. Filem ini terkenal dengan penerokaannya terhadap tema-tema penting seperti kepelbagaian, prasangka, dan penerimaan, yang disampaikan melalui naratif yang menarik dan karakterisasi yang mendalam.
Selepas Zootopia, Moore kembali mengarahkan Ralph Breaks the Internet, sekuel kepada Wreck-It Ralph, bersama pembikin filem Phil Johnston. Filem ini mencapai kejayaan kewangan, mengatasi kutipan filem asal dengan lebih 529.30 M USD di seluruh dunia. Ia juga dicalonkan untuk pelbagai anugerah dalam kategori Filem Animasi Terbaik, termasuk Anugerah Akademi, Anugerah Annie, dan Anugerah Golden Globe.
Pada 8 April 2019, Moore mendedahkan bahawa beliau telah meninggalkan Disney untuk menyertai Sony Pictures Animation, di mana beliau akan mengarah dan menerbitkan filem animasi asal untuk studio tersebut. Beliau kemudian menerbitkan filem Vivo pada tahun 2021. Pada 16 Mac 2022, Moore mengumumkan bahawa beliau telah menandatangani perjanjian menyeluruh eksklusif selama beberapa tahun dengan Skydance Animation. Pada 18 Oktober 2023, didedahkan bahawa Moore sedang mengarahkan projek tanpa tajuk berdasarkan kisah Jack and the Beanstalk di Skydance.
2.3. Lakonan Suara dan Peranan Lain
Selain pengarahan, Rich Moore juga menyumbangkan bakatnya sebagai pelakon suara dalam beberapa filem yang diarahkan olehnya. Dalam Wreck-It Ralph, beliau meminjamkan suaranya untuk watak Sour Bill dan Zangief. Beliau juga menyuarakan watak Doug dan Larry dalam Zootopia, Iguana dalam Vivo, dan The Postmaster dalam Spellbound.
Peranan lain Moore dalam industri animasi termasuk penulis skrip, penerbit, artis cerita, pereka warna watak, animator watak, dan pengarah animasi. Beliau juga telah menerima kredit untuk "kepimpinan kreatif" dalam beberapa projek Disney seperti Big Hero 6, Moana, dan Frozen II, serta "terima kasih khas" atau "terima kasih tambahan" dalam filem seperti Finding Dory, Feast, dan Get a Horse!. Beliau juga merupakan penerbit lagu "A Place Called Slaughter Race" untuk Ralph Breaks the Internet.
3. Filmografi
Senarai ini memerincikan karya-karya Rich Moore merentasi pelbagai format, termasuk filem cereka, filem pendek, dan sumbangan lain dalam industri animasi.
3.1. Filem Cereka
| Tahun | Tajuk | Pengarah | Cerita | Penerbit | Peranan Lain | Peranan Suara | Catatan |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | The Simpsons Movie | Tidak | Tidak | Tidak | Ya | Pengarah Urutan | |
| 2007 | Futurama: Bender's Big Score | Tidak | Tidak | Penerbit Eksekutif Animasi | Tidak | Terus-ke-video | |
| 2008 | Dr. Seuss' Horton Hears a Who! | Tidak | Tidak | Tidak | Ya | Artis Cerita Tambahan | |
| 2008 | Futurama: The Beast with a Billion Backs | Tidak | Tidak | Penerbit Eksekutif Animasi | Tidak | Terus-ke-video | |
| 2008 | Futurama: Bender's Game | Tidak | Tidak | Penerbit Eksekutif Animasi | Tidak | Terus-ke-video | |
| 2009 | Futurama: Into the Wild Green Yonder | Tidak | Tidak | Penerbit Eksekutif Animasi | Tidak | Terus-ke-video | |
| 2012 | Wreck-It Ralph | Ya | Ya | Tidak | Ya | Sour Bill dan Zangief | |
| 2016 | Zootopia | Ya | Ya | Tidak | Ya | Doug dan Larry | Kepimpinan Kreatif |
| 2018 | Ralph Breaks the Internet | Ya | Ya | Tidak | Ya | Sour Bill, Zangief, dan Stormtrooper | Penerbit Lagu: "A Place Called Slaughter Race", Kepimpinan Kreatif |
| 2021 | Vivo | Tidak | Tidak | Ya | Ya | Iguana | |
| 2024 | Spellbound | Tidak | Tidak | Tidak | Ya | The Postmaster | Bahan Sastera Tambahan |
| Akan Diumumkan | Projek tanpa tajuk Jack and the Beanstalk | Ya | Tidak | Tidak | Tidak |
3.2. Filem Pendek
| Tahun | Tajuk | Pengarah | Cerita | Peranan Lain | Peranan | Catatan |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1986 | Somewhere in the Arctic | Tidak | Tidak | Ya | Dohk | |
| 1986 | Bring Me the Head of Charlie Brown | Ya | Tidak | Ya | Charlie Brown / Narasi | Dibantu dan disokong oleh |
| 1986 | Snookles | Tidak | Tidak | Ya | Dragon | Terima kasih khas |
| 1988 | Christmas in Tattertown | Tidak | Tidak | Ya | Pereka Warna Watak | |
| 1988 | Technological Threat | Tidak | Ya | Ya | Animator Watak, Pereka | |
| 1989 | Hound Town | Tidak | Tidak | Ya | Pengarah Animasi, Artis Cerita | |
| 1993 | Inland Empire | Tidak | Tidak | Ya | Harper Brackman | |
| 2004 | Duck Dodgers in Attack of the Drones | Ya | Tidak | Ya | Disuarakan Untuk Daffy Duck | |
| 2009 | The Affliction | Tidak | Tidak | Ya | Pembantu Penerbitan | |
| 2013 | Garlan Hulse: Where Potential Lives | Ya | Tidak | Ya | Rich Moore | |
| 2024 | Dust Monster | Tidak | Tidak | Ya | Terima kasih khas |
3.3. Sumbangan Lain
| Tahun | Tajuk | Peranan |
|---|---|---|
| 1987 | A Story | Terima Kasih |
| 2003 | The Simpsons: Hit & Run | Terima Kasih Khas |
| 2008 | Bolt | Disney Story Trust - tidak dikreditkan |
| 2009 | The Princess and the Frog | Disney Story Trust - tidak dikreditkan |
| 2010 | Tangled | Disney Story Trust - tidak dikreditkan |
| 2011 | Winnie the Pooh | Disney Story Trust - tidak dikreditkan |
| 2013 | Get a Horse! | Terima Kasih Tambahan |
| 2013 | Frozen | Disney Story Trust - tidak dikreditkan |
| 2014 | Feast | Terima Kasih Khas |
| 2014 | Big Hero 6 | Kepimpinan Kreatif |
| 2016 | Finding Dory | Terima Kasih Khas |
| 2016 | Moana | Kepimpinan Kreatif |
| 2019 | Frozen II | Kepimpinan Kreatif |
4. Anugerah dan Pencalonan
Rich Moore telah menerima pelbagai anugerah dan pencalonan sebagai pengiktirafan atas sumbangan cemerlangnya dalam industri animasi.
4.1. Anugerah Filem Cereka
| Tahun | Tajuk | Catatan |
|---|---|---|
| 2012 | Wreck-It Ralph | Memenangi Filem Animasi Terbaik di Anugerah Annie, Anugerah Filem Pilihan Pengkritik, Anugerah Lembaga Pengulas Kebangsaan. Dicalonkan untuk Anugerah Akademi untuk Filem Animasi Terbaik dan Anugerah Golden Globe untuk Filem Animasi Terbaik. |
| 2016 | Zootopia | Memenangi Filem Animasi Terbaik di Anugerah Filem Pilihan Pengkritik, Anugerah Golden Globe untuk Filem Animasi Terbaik, Anugerah Annie untuk Filem Animasi Terbaik, Anugerah Akademi untuk Filem Animasi Terbaik. Dicalonkan untuk Anugerah BAFTA untuk Filem Animasi Terbaik. |
| 2018 | Ralph Breaks the Internet | Dicalonkan untuk Filem Animasi Terbaik di Anugerah Filem Pilihan Pengkritik, Anugerah Golden Globe untuk Filem Animasi Terbaik, Anugerah Annie untuk Filem Animasi Terbaik, Anugerah Akademi untuk Filem Animasi Terbaik. |
4.2. Anugerah Televisyen
Rich Moore telah diiktiraf dengan Anugerah Emmy untuk kerja pengarahannya dalam siri televisyen animasi.
- 1991 - Anugerah Emmy Primetime untuk Program Animasi Cemerlang (Untuk Program Kurang dari Satu Jam) untuk The Simpsons ("Homer vs. Lisa and the 8th Commandment")
- 2002 - Anugerah Emmy Primetime untuk Program Animasi Cemerlang (Untuk Program Kurang dari Satu Jam) untuk Futurama ("Roswell That Ends Well")
4.3. Anugerah Annie
Anugerah Annie adalah salah satu anugerah paling berprestij dalam industri animasi, dan Rich Moore telah menerima beberapa daripadanya untuk pengarahan cemerlangnya.
- 2002 - Pengarahan dalam Penerbitan Televisyen Animasi untuk Futurama ("Roswell That Ends Well")
- 2012 - Pengarahan dalam Penerbitan Filem Cereka Animasi untuk Wreck-It Ralph
- 2016 - Pengarahan dalam Penerbitan Filem Cereka Animasi untuk Zootopia (Dikongsi bersama Byron Howard)
4.4. Anugerah Akademi
Rich Moore telah dicalonkan dan memenangi Anugerah Akademi, pengiktirafan tertinggi dalam industri filem, untuk karyanya dalam filem animasi.
- 2012 - Dicalonkan: Anugerah Akademi untuk Filem Animasi Terbaik untuk Wreck-It Ralph
- 2016 - Anugerah Akademi untuk Filem Animasi Terbaik untuk Zootopia
- 2018 - Dicalonkan: Anugerah Akademi untuk Filem Animasi Terbaik untuk Ralph Breaks the Internet
5. Kredit Pengarahan Televisyen
Berikut adalah senarai episod siri televisyen yang diarahkan oleh Rich Moore.
5.1. The Simpsons
- "The Telltale Head" (musim 1, episod 8, tarikh siaran asal: 25 Februari 1990)
- "Homer's Night Out" (musim 1, episod 10, 25 Mac 1990)
- "Simpson and Delilah" (musim 2, episod 2, 18 Oktober 1990)
- "Treehouse of Horror" (musim 2, episod 3, 25 Oktober 1990)
- "Dead Putting Society" (musim 2, episod 6, 15 November 1990)
- "Homer vs. Lisa and the 8th Commandment" (musim 2, episod 13, 7 Februari 1991)
- "Lisa's Substitute" (musim 2, episod 19, 25 April 1991)
- "Stark Raving Dad" (musim 3, episod 1, 19 September 1991)
- "Bart the Murderer" (musim 3, episod 4, 10 Oktober 1991)
- "Flaming Moe's" (musim 3, episod 10, 21 November 1991)
- "Lisa the Greek" (musim 3, episod 14, 23 Januari 1992)
- "Brother, Can You Spare Two Dimes?" (musim 3, episod 24, 27 Ogos 1992)
- "A Streetcar Named Marge" (musim 4, episod 2, 1 Oktober 1992)
- "Itchy & Scratchy: The Movie" (musim 4, episod 6, 3 November 1992)
- "Marge vs. the Monorail" (musim 4, episod 12, 14 Januari 1993)
- "The Front" (musim 4, episod 19, 15 April 1993)
- "Cape Feare" (musim 5, episod 2, 7 Oktober 1993)
5.2. The Critic
- "Pilot" (musim 1, episod 1, 26 Januari 1994)
- "Lady Hawke" (musim 2, episod 3, 19 Mac 1995)
- "I Can't Believe It's a Clip Show" (musim 2, episod 10, 21 Mei 1995)
5.3. Futurama
- "Space Pilot 3000" (diarahkan bersama Gregg Vanzo) (musim 1, episod 0, 28 Mac 1999)
- "Hell Is Other Robots" (musim 2, episod 9, 18 Mei 1999)
- "A Clone of My Own" (musim 2, episod 15, 9 April 2000)
- "Anthology of Interest I" (diarahkan bersama Chris Louden) (musim 3, episod 20, 21 Mei 2000)
- "Roswell That Ends Well" (musim 4, episod 1, 9 Disember 2001)
5.4. Siri Televisyen Lain
- Baby Blues: "Bizzy Moves In" (musim 1, episod 2, 28 Julai 2000)
- Drawn Together: "Clum Babies" (musim 2, episod 5, 16 November 2005)
- Drawn Together: "Alzheimer's That Ends Well" (musim 3, episod 14, 8 Mac 2006)