1. Overview
Sari Miriam Essayah (lahir pada 21 Februari 1967) ialah seorang bekas atlet jalan kaki dan ahli politik Finland. Beliau telah menjawat sebagai Ahli Parlimen Eropah dan kini merupakan Ahli Parlimen Finland sejak 2015. Beliau memegang jawatan sebagai presiden parti Demokrat Kristian dan berkhidmat sebagai Menteri Pertanian dan Perhutanan sejak 2023.
Sebagai seorang tokoh yang konsisten menyokong hak asasi manusia dan nilai-nilai sosial, Essayah telah menonjolkan dirinya melalui advokasi yang jelas dalam isu-isu keadilan. Beliau terkenal dengan pendiriannya yang tegas terhadap isu-isu ini, termasuk penglibatannya dalam menyokong tahanan politik, yang sejajar dengan perspektif politik tengah-kiri yang mengutamakan keadilan dan hak asasi manusia. Artikel ini akan membincangkan secara terperinci latar belakangnya, kerjaya sukan yang cemerlang, penglibatan politik yang meluas, dan aktiviti-aktiviti awam lain yang mencerminkan komitmennya terhadap nilai-nilai ini.
2. Awal Hayat dan Pendidikan
Sari Essayah dilahirkan pada 21 Februari 1967 di Haukkivuori, sebuah kawasan yang kini terletak di Mikkeli, Wilayah Savonia Selatan. Latar belakang keluarga Essayah mempunyai kepelbagaian budaya, di mana bapanya berasal dari Maghribi.
2.1. Zaman Kanak-Kanak dan Pendidikan
Beliau menghabiskan zaman kanak-kanak dan persekolahannya di Finland. Setelah menamatkan pendidikan awal dan menengah, Essayah melanjutkan pengajian di Universiti Vaasa. Beliau menamatkan pengajiannya di sana dan memperoleh ijazah Sarjana Sains dalam bidang Pentadbiran Perniagaan dan Perakaunan. Pendidikan ini menjadi asas penting dalam membentuk kemahiran analitik dan kepimpinan beliau, yang kemudiannya diterapkan dalam kerjaya sukan dan politiknya.
3. Kerjaya Sukan
Sari Essayah memulakan kerjaya sukannya sebagai seorang atlet jalan kaki dan mencapai kemuncak dalam acara 5 dan 10 kilometer. Sepanjang kerjaya sukannya, beliau telah mempamerkan prestasi yang konsisten dan memecahkan tujuh rekod kebangsaan Finland dalam acara jalan kaki, kesemua rekod tersebut masih kekal sehingga kini.
3.1. Pencapaian Utama
Sari Essayah mencapai kemasyhuran antarabangsa dengan memenangi Kejohanan Dunia Olahraga 1993 di Stuttgart, Jerman bagi acara jalan kaki 10 kilometer dengan catatan masa 42:59. Setahun kemudian, beliau meraih satu lagi pingat emas di Kejohanan Olahraga Eropah 1994 yang diadakan di Helsinki, Finland, juga dalam acara jalan kaki 10 kilometer dengan catatan masa 42:37.
Pencapaian beliau dalam pertandingan utama lain adalah seperti berikut:
- 1987 Kejohanan Dunia: Tempat ke-19 (10 km) dengan catatan masa 47:30 di Rom, Itali.
- 1989 Universiade Musim Panas: Pingat gangsa (5 km) dengan catatan masa 21:34 di Duisburg, Jerman Barat.
- 1990 Kejohanan Eropah: Tempat ke-5 (10 km) dengan catatan masa 45:10 di Split, Yugoslavia.
- 1991 Piala Dunia Jalan Kaki: Tempat ke-16 (10 km) dengan catatan masa 46:20 di San Jose, Amerika Syarikat.
- 1991 Universiade Musim Panas: Pingat emas (10 km) dengan catatan masa 44:04 di Sheffield, England.
- 1991 Kejohanan Dunia: Pingat gangsa (10 km) dengan catatan masa 43:13 di Tokyo, Jepun.
- 1992 Sukan Olimpik Musim Panas: Tempat ke-4 (10 km) dengan catatan masa 45:08 di Barcelona, Sepanyol.
- 1993 Piala Dunia Jalan Kaki: Pingat perak (10 km) dengan catatan masa 45:18 di Monterrey, Mexico.
- 1995 Piala Dunia Jalan Kaki: Tempat ke-12 (10 km) dengan catatan masa 44:21 di Beijing, China.
- 1995 Kejohanan Dunia: Tempat ke-4 (10 km) dengan catatan masa 42:20 di Gothenburg, Sweden.
- 1996 Sukan Olimpik Musim Panas: Tempat ke-16 (10 km) dengan catatan masa 45:02 di Atlanta, Amerika Syarikat.
4. Kerjaya Politik
Selepas bersara dari arena sukan, Sari Essayah menceburi bidang politik dan secara progresif menaiki tangga dalam Demokrat Kristian. Beliau telah memegang pelbagai jawatan penting dan memainkan peranan utama dalam parti dan kerajaan Finland.
4.1. Kemasukan ke Politik dan Aktiviti Parlimen
Sari Essayah pertama kali dipilih sebagai Ahli Parlimen Finland bagi parti Demokrat Kristian pada tahun 2003 dan berkhidmat sehingga 2007. Walaupun beliau gagal dalam usaha pemilihan semula pada pilihan raya 2007, komitmen beliau terhadap politik tidak luntur. Beliau terus bergiat aktif dalam parti, berkhidmat sebagai Setiausaha Parti Demokrat Kristian dari 2007 hingga 2009.
4.2. Peranan di Parlimen Eropah dan Parti
Pada tahun 2009, Essayah berjaya dipilih sebagai Ahli Parlimen Eropah. Sepanjang tempoh perkhidmatannya di Parlimen Eropah, beliau aktif dalam isu-isu dasar Kesatuan Eropah. Walau bagaimanapun, beliau gagal dalam usaha pemilihan semula pada pilihan raya Parlimen Eropah 2014, walaupun memperoleh sejumlah 61,000 undi. Kegagalan ini menyebabkan parti Demokrat Kristian tidak mempunyai wakil di Parlimen Eropah selepas pilihan raya tersebut.
4.3. Kepimpinan Parti dan Peranan Menteri
Essayah kembali ke Parlimen Finland pada pilihan raya parlimen 2015, mewakili kawasan Savonia dan Karelia yang baru dibentuk, dengan meraih lebih daripada 11,000 undi. Selepas itu, beliau dipilih sebagai Naib Speaker kumpulan Parlimen Demokrat Kristian. Pada Ogos 2015, beliau dipilih sebagai pengerusi baharu partinya, menggantikan Päivi Räsänen yang bersara selepas berkhidmat selama lebih sepuluh tahun. Di bawah kepimpinannya, parti itu terus bergiat aktif dalam politik Finland. Sari Essayah dipilih semula ke Parlimen Finland dalam Pilihan raya parlimen Finland 2019 dan dipilih semula untuk penggal ketiga sebagai pengerusi parti dalam kongres parti pada Ogos tahun yang sama. Pada Jun 2023, beliau dilantik sebagai Menteri Pertanian dan Perhutanan dalam Kabinet Orpo.
4.4. Pencalonan Presiden
Sari Essayah telah dua kali bertanding dalam pilihan raya presiden Finland. Beliau merupakan calon dalam Pilihan raya presiden Finland 2012, di mana beliau menduduki tempat terakhir dengan 2.47% undi. Pada 27 Ogos 2023, Essayah sekali lagi dipilih sebagai calon presiden parti Demokrat Kristian untuk Pilihan raya presiden Finland 2024. Dalam pilihan raya ini, beliau menerima 1.48% daripada jumlah undi, sekali lagi tidak berjaya memenangi jawatan tersebut.
4.5. Advokasi Hak Asasi Manusia
Sepanjang kerjaya politiknya, Sari Essayah telah menunjukkan komitmen yang kuat terhadap isu-isu hak asasi manusia, terutamanya melalui peranan penaungannya terhadap tahanan politik. Pada November 2011, beliau mengambil alih penaungan untuk Mikola Dziadok, seorang aktivis Belarus dan tahanan politik. Tindakan ini adalah manifestasi jelas pendirian beliau yang mengutamakan keadilan dan hak asasi manusia dalam hubungan antarabangsa, mencerminkan nilai-nilai sosial yang selaras dengan perspektif tengah-kiri. Penglibatan beliau dalam isu-isu seperti ini menunjukkan bahawa Essayah tidak hanya berpegang pada prinsip-prinsip ini secara retorik, tetapi juga mengambil tindakan konkrit untuk menyokong individu yang tertindas.
5. Aktiviti Awam Lain
Selain kerjaya sukan dan politiknya, Sari Essayah juga terlibat secara aktif dalam pelbagai aktiviti awam yang lain, menonjolkan komitmennya terhadap sukan dan hal ehwal antarabangsa. Beliau menjadi ahli Jawatankuasa Olimpik Antarabangsa (IOC) pada tahun 2016, di mana beliau menyumbang kepada tata kelola dan etika sukan global. Sejak 2014, beliau juga telah menjadi ahli Jawatankuasa Etika dalam Persatuan Olahraga Finland. Di samping itu, Essayah turut berkhidmat sebagai ahli Majlis Penasihat di Institut Hal Ehwal Antarabangsa Finland (FIIA) sejak 2019, sebuah peranan yang membolehkannya menyumbang kepada perbincangan dasar luar dan keselamatan negara.
6. Keputusan Pilihan Raya
Berikut adalah keputusan pilihan raya utama yang disertai oleh Sari Essayah:
| Tahun Pilihan Raya | Jawatan | Parti Politik | Peratus Undi | Bilangan Undi | Kedudukan | Keputusan |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2012 | Presiden Finland | Demokrat Kristian | 2.47% | 75,744 | ke-8 | Kalah |
| 2014 | Ahli Parlimen Eropah | Demokrat Kristian | - | 61,000 | - | Kalah |
| 2015 | Ahli Parlimen Finland | Demokrat Kristian | - | >11,000 | - | Menang |
| 2019 | Ahli Parlimen Finland | Demokrat Kristian | - | - | - | Menang |
| 2024 | Presiden Finland | Demokrat Kristian | 1.48% | 47,847 | ke-7 | Kalah |
7. Penerimaan dan Penilaian
Sari Essayah diterima secara meluas sebagai tokoh awam yang dihormati di Finland, hasil daripada kerjaya sukan yang cemerlang diikuti dengan perkhidmatan politik yang signifikan. Sebagai bekas juara dunia dan Eropah dalam jalan kaki, beliau telah menjadi sumber inspirasi bagi ramai, terutamanya dalam kalangan komuniti sukan. Peralihan beliau ke arena politik menunjukkan keseriusan dan komitmennya terhadap pembangunan negara.
Dalam kerjaya politiknya, Essayah telah menonjol sebagai pemimpin yang berprinsip, khususnya dalam memperjuangkan hak asasi manusia dan nilai-nilai sosial. Penglibatan beliau dalam isu-isu antarabangsa, seperti penaungannya terhadap tahanan politik Mikola Dziadok, menyerlahkan etika dan dedikasinya terhadap keadilan global, sejajar dengan pandangan politik tengah-kiri yang sering ditekankan. Walaupun beliau tidak berjaya dalam pencalonan presiden dan kehilangan kerusi Parlimen Eropah, ketekunan beliau untuk terus berkhidmat di Parlimen Finland dan memimpin parti Demokrat Kristian, serta memegang jawatan menteri, menunjukkan kemampuan kepimpinan dan ketahanan politiknya. Penilaian terhadap Sari Essayah secara keseluruhan adalah positif, sebagai individu yang telah memberikan sumbangan besar kepada sukan dan politik Finland, dengan integriti dan komitmen terhadap nilai-nilai kemanusiaan yang kuat.
8. Pautan Luar
- [http://www.essayah.fi/ Laman web rasmi Sari Essayah]