1. Overview
Doctor Siyabonga Sangweni (lahir 29 September 1981), yang dikenali sebagai Siyabonga Sangweni, ialah seorang bekas pemain bola sepak profesional Afrika Selatan yang beraksi sebagai pertahanan. Beliau terkenal dengan tempohnya bersama kelab Liga Perdana Bola Sepak Orlando Pirates dan pasukan kebangsaan Afrika Selatan. Sangweni dianggap sebagai salah satu pemain pertahanan terbaik pada generasinya di Afrika Selatan, yang menyumbang kepada pelbagai kejayaan kelab dan penampilan penting di peringkat antarabangsa, termasuk Piala Dunia FIFA 2010 dan Piala Negara-Negara Afrika 2013. Adik lelakinya, Thamsanqa Sangweni, juga seorang pemain bola sepak yang pernah bermain untuk Orlando Pirates.
2. Early Life and Background
Siyabonga Sangweni dilahirkan pada 29 September 1981 di Empangeni, Afrika Selatan. Beliau kemudiannya menjadi salah seorang pemain pertahanan paling dihormati di Afrika Selatan. Sangweni mempunyai ketinggian 182 cm. Adik lelakinya, Thamsanqa Sangweni, juga mengikuti jejak langkahnya dalam dunia bola sepak profesional, malah turut pernah beraksi untuk kelab yang sama, Orlando Pirates, seperti abangnya.
3. Club Career
Siyabonga Sangweni menghabiskan sebahagian besar kerjaya kelab profesionalnya bersama dua kelab utama di Afrika Selatan: Golden Arrows dan Orlando Pirates. Beliau dikenali atas keupayaan pertahanannya yang cemerlang dan sumbangannya kepada kejayaan pasukan.
3.1. Golden Arrows
Sangweni, yang dikenali dengan gelaran popularnya "Nsimbi" dalam kalangan peminat bola sepak, menyertai Abafana Bes'thende pada tahun 2005. Beliau berpindah dari kelab Divisyen Kedua SAFA, Uthukela. Sepanjang tempohnya bersama Golden Arrows dari 2005 hingga 2011, Sangweni menunjukkan prestasi yang konsisten dan menjadi tonggak utama pertahanan kelab. Beliau memainkan peranan penting dalam pencapaian trofi utama pertama kelab, iaitu MTN 8 pada tahun 2009. Prestasi cemerlang beliau di Golden Arrows menarik minat banyak kelab besar di Afrika Selatan.
3.2. Orlando Pirates
Pada permulaan musim 2011-12, Sangweni membuat perpindahan penting ke Orlando Pirates, salah satu kelab terbesar dan paling berjaya di Afrika Selatan. Perpindahan beliau dianggap sebagai salah satu pembelian terbaik musim tersebut kerana keupayaan pertahanannya yang mantap. Walaupun beliau sudah menjadi pemain tetap untuk Bafana Bafana semasa bermain untuk Golden Arrows, Sangweni dengan cepat mengukuhkan tempatnya sebagai pemain tetap di Orlando Pirates. Pada musim pertamanya, beliau mencatatkan 28 penampilan liga. Siyabonga Sangweni adalah faktor penting dalam kejayaan Orlando Pirates memenangi 'treble' (tiga trofi) pada musim tersebut. Atas sumbangannya yang besar, beliau telah dicalonkan sebagai Pemain Bola Sepak Terbaik Musim, namun anugerah itu akhirnya dimenangi oleh penjaring terbanyak liga, Siyabonga Nomvethe dari Swallows. Beliau menikmati banyak masa bermain bersama rakan-rakan pertahanan seperti Lucky Lekgwathi dan Rooi Mahamutsa. Walau bagaimanapun, kerjayanya di Pirates terganggu oleh kecederaan serius yang menyebabkannya terlepas hampir sepanjang musim 2013-14.
3.3. Retirement
Siyabonga Sangweni terpaksa menamatkan kerjayanya lebih awal akibat siri kecederaan yang berpanjangan. Pada 7 April 2016, Pengerusi Orlando Pirates, Irvin Khoza, mengumumkan secara rasmi dalam sidang media bahawa Sangweni akan bersara daripada bola sepak profesional. Khoza menjelaskan bahawa selepas perundingan dengan kakitangan perubatan, telah disahkan bahawa bekas pemain pertahanan tengah Bafana Bafana itu perlu mengakhiri kerjayanya secara pra-matang. Khoza menyatakan bahawa Sangweni, yang mengumpul 29 penampilan untuk Bafana Bafana dengan empat gol, akan dikenang sebagai legenda kelab.
4. International Career
Siyabonga Sangweni memiliki kerjaya yang cemerlang bersama pasukan kebangsaan bola sepak Afrika Selatan, yang dikenali sebagai Bafana Bafana, di mana beliau menunjukkan keupayaan pertahanannya di peringkat antarabangsa.
4.1. National Team Debut and Participation
Sangweni membuat penampilan sulungnya untuk pasukan kebangsaan Afrika Selatan pada Mei 2007. Selepas penampilan sulungnya, beliau tidak banyak beraksi sehinggalah pada Oktober 2009, apabila beliau menyertai perlawanan persahabatan, menamatkan tempoh dua tahun tanpa penampilan antarabangsa. Beliau kemudiannya disenaraikan sebagai salah seorang ahli skuad untuk Piala Dunia FIFA 2010 yang diadakan di tanah airnya sendiri. Walaupun tidak banyak bermain pada kejohanan tersebut, penyertaannya menunjukkan pengiktirafan bakatnya. Sangweni juga memainkan peranan penting dalam Piala Negara-Negara Afrika 2013, di mana beliau berjaya menjaringkan dua gol di peringkat kumpulan, menunjukkan keupayaannya sebagai ancaman gol dari posisi pertahanan. Secara keseluruhan, beliau telah mengumpul 29 penampilan antarabangsa.
4.2. International Goals and Statistics
Siyabonga Sangweni menjaringkan empat gol sepanjang kerjaya antarabangsa beliau bersama pasukan kebangsaan Afrika Selatan.
Berikut adalah butiran gol-gol antarabangsa beliau:
| # | Tarikh | Lokasi | Lawan | Jaringan | Keputusan | Kejohanan |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 24 Mei 2010 | Stadium Orlando, Soweto, Afrika Selatan | Bulgaria | 1-1 | Seri | Perlawanan Persahabatan |
| 2. | 15 Mei 2011 | Stadium Nasional Benjamin Mkapa, Dar es Salaam, Tanzania | Tanzania | 1-0 | Menang | Perlawanan Persahabatan |
| 3. | 23 Januari 2013 | Stadium Moses Mabhida, Afrika Selatan | Angola | 2-0 | Menang | Piala Negara-Negara Afrika 2013 |
| 4. | 27 Januari 2013 | Stadium Moses Mabhida, Afrika Selatan | Maghribi | 2-2 | Seri | Piala Negara-Negara Afrika 2013 |
Berikut adalah statistik penampilan dan jaringan gol beliau mengikut tahun:
| Tahun | Penampilan | Gol |
|---|---|---|
| 2007 | 1 | 0 |
| 2008 | 0 | 0 |
| 2009 | 1 | 0 |
| 2010 | 9 | 1 |
| 2011 | 7 | 1 |
| 2012 | 5 | 0 |
| 2013 | 6 | 2 |
| Jumlah | 29 | 4 |
5. Achievements and Honours
Siyabonga Sangweni telah mengumpul beberapa anugerah dan gelaran sepanjang kerjaya bola sepaknya di peringkat kelab.
Lamontville Golden Arrows
- MTN 8: 2009
Orlando Pirates
- MTN 8: 2011
- Telkom Knockout: 2011
- Piala Nedbank: 2013-14
- Liga Perdana Bola Sepak: 2011-12
- Liga Juara-Juara CAF: Naib Juara 2013
- Piala Konfederasi CAF: Naib Juara 2015
6. Legacy
Siyabonga Sangweni meninggalkan impak yang signifikan terhadap kelab-kelab yang diwakilinya, terutamanya Orlando Pirates, dan juga terhadap bola sepak Afrika Selatan secara keseluruhan. Beliau dikenang sebagai seorang pertahanan yang gigih, berkaliber, dan berdedikasi tinggi, yang kerap menjadi tulang belakang pertahanan pasukannya. Di Orlando Pirates, sumbangannya kepada kejayaan 'treble' dan penampilan dalam perlawanan akhir kejohanan benua telah mengukuhkan statusnya sebagai salah seorang pemain legenda kelab tersebut. Pengerusi Irvin Khoza sendiri telah mengisytiharkan beliau sebagai "legenda kelab" pada masa persaraannya, yang menggarisbawahi kepentingan beliau kepada pasukan. Sangweni juga memberi inspirasi kepada pemain muda Afrika Selatan dengan prestasinya di Liga Perdana dan di peringkat antarabangsa bersama Bafana Bafana. Warisannya sebagai seorang pemain yang komited dan berprestasi tinggi terus dihargai dalam sejarah bola sepak Afrika Selatan.