1. Gambaran Keseluruhan
Virgilijus Alekna (Virgilijus AleknaVîr-gi-li-yus A-lèk-naBahasa Lithuania; lahir 13 Februari 1972) ialah seorang bekas atlet baling cakera Lithuania dan kini seorang ahli politik. Beliau terkenal dengan pencapaian cemerlang dalam kerjaya olahraganya yang menjangkau lebih dua dekad, termasuk memenangi pingat dalam tiga edisi Sukan Olimpik yang berbeza, di mana beliau meraih dua pingat emas dan satu pingat gangsa. Selepas bersara dari arena olahraga, Alekna beralih ke bidang politik dan telah dipilih sebagai ahli Seimas, parlimen kebangsaan Lithuania. Legasi beliau dalam sukan terus hidup melalui anak-anaknya, terutama Mykolas Alekna, yang juga merupakan pembaling cakera yang berjaya dan pemegang rekod dunia terkini.
2. Awal Hayat dan Pendidikan
Bahagian ini membincangkan latar belakang peribadi Virgilijus Alekna, dari kelahirannya dan persekitaran zaman kanak-kanak hingga laluan pendidikannya, terutamanya dalam bidang sukan.
2.1. Kelahiran dan Zaman Kanak-kanak
Virgilijus Alekna dilahirkan pada 13 Februari 1972 di Terpeikiai, sebuah perkampungan yang terletak di Daerah Kupiškis, Kaunti Panevėžys, Lithuania. Persekitaran zaman kanak-kanaknya membentuk asas bagi kerjaya sukannya pada masa hadapan. Beliau kemudiannya berkahwin dengan Kristina Sablovskytė-Aleknienė, seorang bekas atlet lompat jauh. Pasangan ini dikurniakan tiga orang anak: Martynas Alekna, Mykolas Alekna, dan Gabrielė Aleknaite, dengan kedua-dua anak lelakinya turut mengikuti jejak langkah beliau dalam bidang baling cakera.
2.2. Pendidikan
Pendidikan awal Alekna bermula di Sekolah Rendah Rukonys dan kemudiannya di Sekolah Menengah Subačius. Beliau melanjutkan pengajian dalam bidang sukan dari tahun 1987 hingga 1990 di Sekolah Tinggi Sukan Panevėžys, sebuah institusi yang khusus dalam pembangunan bakat atletik. Selepas menamatkan pengajian di sekolah tinggi, beliau menyambung pendidikan tingginya di Universiti Pendidikan Lithuania di Vilnius, di mana beliau memperoleh ijazah dalam bidang pendidikan jasmani, memperdalamkan pengetahuannya tentang sains sukan dan metodologi latihan.
3. Kerjaya Olahraga
Virgilijus Alekna memiliki kerjaya olahraga yang sangat panjang dan berjaya, yang bermula pada tahun 1990. Beliau dikenali kerana konsistensinya di peringkat tertinggi sukan baling cakera.
3.1. Awal Kerjaya dan Debut Pasukan Kebangsaan
Alekna mula aktif dalam acara baling cakera pada tahun 1990. Bakatnya menarik perhatian pantas, dan beliau dipilih sebagai ahli pasukan kebangsaan Lithuania pada tahun 1994. Debut antarabangsanya adalah pada Kejohanan Olahraga Eropah 1994 di Helsinki, Finland, di mana beliau menduduki tempat ke-17 dengan balingan sejauh 56.38 m. Pada tahun berikutnya, di Kejohanan Dunia Olahraga 1995 di Gothenburg, Sweden, beliau berada di tempat ke-19 dengan 59.2 m.
Penyertaan sulungnya dalam Sukan Olimpik ialah pada Sukan Olimpik Musim Panas 1996 di Atlanta, Amerika Syarikat, di mana beliau mencapai tempat kelima dengan balingan 65.3 m. Pada tahun 1997, Alekna juga menyertai acara baling peluru di Kejohanan Dunia Olahraga Dalam Dewan 1997 di Paris, Perancis, menduduki tempat ke-17 dengan 18.9 m. Beliau mula menunjukkan kemampuannya dengan memenangi pingat perak di Kejohanan Dunia Olahraga 1997 di Athens, Greece, dengan balingan 66.7 m. Kejayaan ini diikuti dengan pingat gangsa di Kejohanan Olahraga Eropah 1998 di Budapest, Hungary, dengan 66.46 m, dan pingat emas di Piala Dunia Olahraga IAAF 1998 di Johannesburg, Afrika Selatan, dengan 69.66 m.
3.2. Pencapaian Antarabangsa Utama
Alekna merupakan salah seorang pembaling cakera yang paling dominan di dunia, dengan koleksi pingat yang mengagumkan dari pelbagai kejohanan utama, termasuk Sukan Olimpik, Kejohanan Dunia, dan Kejohanan Eropah.
3.2.1. Pencapaian Olimpik
Virgilijus Alekna merupakan salah seorang atlet baling cakera yang paling berjaya dalam sejarah Sukan Olimpik. Beliau memenangi pingat emas pertamanya di Sukan Olimpik Musim Panas 2000 di Sydney, Australia, dengan balingan 69.3 m.
Kejayaan Olimpik keduanya datang di Sukan Olimpik Musim Panas 2004 di Athens, Greece. Pada temasya ini, beliau pada awalnya memenangi pingat perak. Walau bagaimanapun, atlet Hungary, Róbert Fazekas, yang pada mulanya memenangi pingat emas dan memecahkan rekod Olimpik, telah dilucutkan pingatnya selepas didapati memanipulasi sampel ujian dadah dan enggan memberikan sampel air kencingnya semasa ujian doping pasca-acara. Akibatnya, rekod Olimpik yang ditetapkan oleh Fazekas dibatalkan, dan pingat emas itu dianugerahkan kepada Virgilijus Alekna. Balingan kemenangannya pada temasya tersebut sejauh 69.89 m secara rasmi diiktiraf sebagai Rekod Olimpik baharu.
Pada Sukan Olimpik Musim Panas 2008 di Beijing, China, Alekna terus menunjukkan konsistensinya dengan memenangi pingat gangsa dengan balingan 67.79 m. Beliau juga diberi penghormatan untuk menjadi pembawa bendera Lithuania pada upacara pembukaan Sukan Olimpik Musim Panas 2012 di London, di mana beliau menamatkan saingan di tempat keempat dengan balingan 67.38 m. Rekod Olimpiknya sejauh 69.89 m yang ditetapkan pada tahun 2004 kekal tidak terpecah selama 20 tahun sehingga Sukan Olimpik Musim Panas 2024 di Paris, di mana ia dipecahkan dua kali: pertama oleh anaknya sendiri, Mykolas Alekna, dengan balingan 69.97 m, dan kemudian oleh Rojé Stona dari Jamaica dengan balingan 70 m.
3.2.2. Kejohanan Dunia dan Eropah
Selain kejayaan Olimpik, Alekna juga mengumpul banyak pingat di Kejohanan Dunia dan Eropah. Beliau adalah Juara Dunia dua kali, memenangi emas di Kejohanan Dunia Olahraga 2003 di Paris, Perancis (69.69 m) dan Kejohanan Dunia Olahraga 2005 di Helsinki, Finland (70.17 m). Beliau juga meraih dua pingat perak Kejohanan Dunia pada tahun 1997 dan 2001. Di peringkat Eropah, Alekna menjadi Juara Eropah pada Kejohanan Olahraga Eropah 2006 di Gothenburg, Sweden, dengan balingan 68.67 m, di samping memenangi pingat perak pada tahun 2002 dan gangsa pada tahun 1998.
Jadual di bawah memperincikan pencapaian Virgilijus Alekna dalam pertandingan utama:
| Tahun | Kejohanan | Tempat | Jarak (meter) |
|---|---|---|---|
| 1994 | Kejohanan Eropah | 17 | 56.38 m |
| 1995 | Kejohanan Dunia | 19 | 59.2 m |
| 1996 | Sukan Olimpik | 5 | 65.3 m |
| 1997 | Kejohanan Dunia | 2 | 66.7 m |
| 1997 | Final Grand Prix IAAF | 5 | 63.76 m |
| 1998 | Kejohanan Eropah | 3 | 66.46 m |
| 1998 | Piala Dunia Olahraga IAAF | 1 | 69.66 m |
| 1999 | Kejohanan Dunia | 4 | 67.53 m |
| 1999 | Final Grand Prix IAAF | 2 | 66.65 m |
| 2000 | Kejohanan Olahraga Lithuania | 1 | 73.88 m (Rekod Kebangsaan) |
| 2000 | Sukan Olimpik | 1 | 69.3 m |
| 2001 | Kejohanan Dunia | 2 | 69.4 m |
| 2001 | Final Grand Prix IAAF | 1 | 64.42 m |
| 2002 | Kejohanan Eropah | 2 | 66.62 m |
| 2003 | Kejohanan Dunia | 1 | 69.69 m |
| 2003 | Final Olahraga Dunia IAAF | 1 | 68.3 m |
| 2004 | Sukan Olimpik | 1 | 69.89 m (Rekod Olimpik) |
| 2004 | Final Olahraga Dunia IAAF | 4 | 63.64 m |
| 2005 | Kejohanan Dunia | 1 | 70.17 m |
| 2005 | Final Olahraga Dunia IAAF | 1 | 67.64 m |
| 2006 | Kejohanan Eropah | 1 | 68.67 m |
| 2006 | Final Olahraga Dunia IAAF | 1 | 68.63 m |
| 2006 | Piala Dunia Olahraga IAAF | 1 | 67.19 m |
| 2007 | Kejohanan Dunia | 4 | 65.24 m |
| 2007 | Final Olahraga Dunia IAAF | 2 | 65.94 m |
| 2008 | Sukan Olimpik | 3 | 67.79 m |
| 2008 | Final Olahraga Dunia IAAF | 8 | 61.03 m |
| 2009 | Kejohanan Dunia | 4 | 66.36 m |
| 2009 | Final Olahraga Dunia IAAF | 1 | 67.63 m |
| 2010 | Kejohanan Eropah | 5 | 64.64 m |
| 2011 | Kejohanan Dunia | 6 | 64.09 m |
| 2012 | Sukan Olimpik | 4 | 67.38 m |
| 2013 | Kejohanan Dunia | 16 | 61.91 m |
| 2014 | Kejohanan Eropah | 21 | 59.35 m |
3.3. Rekod dan Ciri Fizikal
Rekod peribadi terbaik Virgilijus Alekna dalam baling cakera ialah 73.88 m, yang dicapai pada 3 Ogos 2000 di Kejohanan Olahraga Lithuania, juga merupakan rekod kebangsaan Lithuania. Pada masa itu, rekod ini merupakan yang kedua terbaik dalam sejarah, hanya diatasi oleh rekod dunia terdahulu sejauh 74.08 m yang dicipta oleh Jürgen Schult pada tahun 1986. Rekod peribadi Alekna kemudiannya diatasi oleh anaknya, Mykolas Alekna, yang kini memegang rekod dunia dengan balingan sejauh 74.35 m pada tahun 2024. Selain kekuatan dan tekniknya, Alekna memiliki ciri fizikal yang luar biasa yang memberikannya kelebihan dalam baling cakera: beliau berdiri setinggi 2.02 m dan memiliki jangkauan lengan yang luar biasa panjang, iaitu 2.24 m. Jangkauan lengan yang luas ini membolehkannya mengaplikasikan daya putaran maksimum pada cakera. Sebuah anekdot terkenal mengenai jangkauan lengannya ialah beliau boleh membuat cap jari pada tingkap dua sisi bas yang bertentangan secara serentak.
3.4. Persaraan daripada Olahraga
Pada September 2012, Alekna pada mulanya mengumumkan hasratnya untuk bersara dari sukan selepas pertandingan akhir Liga Berlian IAAF di Memorial Van Damme. Walau bagaimanapun, beliau kemudian menarik balik keputusannya dan terus bertanding pada tahun 2013. Beliau secara rasmi bersara daripada kerjaya olahraga pada 31 Ogos 2014, selepas pertandingan di ISTAF Berlin. Salah satu detik penting dalam kerjayanya sebelum persaraan adalah semasa Kejohanan Dunia Olahraga 2007, di mana beliau bertanding sambil mengalami kecederaan kaki yang dialaminya pada 20 Ogos. Walaupun cedera, beliau tetap menyertai pusingan kelayakan pada 28 Ogos, yang mengakibatkan kekalahan dan memecahkan rekod 37 kemenangan berturut-turutnya selama dua tahun sebelumnya.
4. Kerjaya Politik
Selepas menamatkan kerjaya sukannya yang gemilang, Virgilijus Alekna beralih fokus kepada bidang politik, membawa dedikasinya ke dalam perkhidmatan awam. Dari tahun 2011 hingga 2016, beliau berkhidmat sebagai Penasihat Sukan di Kementerian Hal Ehwal Dalam Negeri Lithuania, di mana beliau menyumbang kepada dasar dan program sukan negara. Pada Mei 2016, Alekna mengumumkan penyertaannya dalam pilihan raya parlimen Lithuania 2016 sebagai calon di bawah senarai pilihan raya Gerakan Liberal, walaupun beliau tidak menjadi ahli parti tersebut. Walaupun beliau kalah dalam pusingan kedua di kawasan undi ahli tunggal Naujamiestis, beliau berjaya dipilih ke Seimas Kedua Belas Lithuania melalui senarai pilihan raya parti, di mana beliau diletakkan di kedudukan kedua. Beliau kemudiannya berjawat sebagai ahli Seimas Ketiga Belas Lithuania selepas dipilih semula pada tahun 2020.
5. Kehidupan Peribadi
Virgilijus Alekna berkahwin dengan Kristina Sablovskytė-Aleknienė, seorang bekas atlet lompat jauh. Mereka dikurniakan tiga orang anak: dua anak lelaki, Martynas Alekna dan Mykolas Alekna, serta seorang anak perempuan, Gabrielė Aleknaite. Kedua-dua anak lelakinya, Martynas dan Mykolas, telah mengikuti jejak langkah bapa mereka dalam sukan baling cakera dan merupakan atlet yang berjaya di peringkat antarabangsa. Mykolas Alekna secara khusus telah mencapai kemasyhuran besar, bahkan memecahkan rekod dunia baling cakera yang telah lama bertahan pada tahun 2024. Selain kerjaya atletik dan politiknya, Virgilijus Alekna juga memegang beberapa peranan penting lain. Beliau berkhidmat sebagai pengawal peribadi kepada Perdana Menteri Lithuania dari tahun 1995 hingga 2011. Pada tahun 2007, beliau dilantik sebagai Duta Sukan UNESCO, mengiktiraf sumbangannya kepada sukan dan mempromosikan nilai-nilai positif melalui olahraga.
6. Anugerah dan Penghargaan
Sepanjang kerjaya cemerlangnya, Virgilijus Alekna telah menerima pelbagai anugerah dan penghargaan sebagai pengiktirafan atas pencapaian sukannya dan sumbangannya kepada masyarakat:
- Darjah Grand Duke Gediminas Lithuania**: Beliau telah dianugerahkan beberapa peringkat darjah ini, menunjukkan perkhidmatan luar biasa beliau kepada negara:
- Kelas Pertama (Salib Agung) pada 28 Ogos 2003
- Kelas Kedua (Salib Agung Komander) pada 24 Ogos 2001
- Kelas Ketiga (Salib Komander) pada 28 Ogos 1997
- Kelas Kelima (Salib Kesatria) pada 12 Ogos 1996
- Olahragawan Terbaik Tahun Ini oleh Track and Field News**: Beliau dinamakan Olahragawan Terbaik Tahun Ini oleh majalah Track and Field News pada tahun 2000, mengiktiraf dominasinya dalam sukan pada tahun tersebut.
- Olahragawan Terbaik Lithuania Tahun Ini**: Alekna dianugerahkan gelaran berprestij ini sebanyak empat kali, pada tahun 2000, 2004, 2005, dan 2006, menjadikannya salah seorang atlet Lithuania yang paling diiktiraf.
- Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat Olahraga Eropah**: Pada tahun 2017, beliau menerima Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat dari Olahraga Eropah, meraikan legasi dan sumbangannya yang berpanjangan kepada sukan.
- Pembawa Bendera Olimpik**: Beliau telah diberi penghormatan untuk menjadi pembawa bendera bagi pasukan Lithuania pada Sukan Olimpik Musim Panas 2012 di London.
7. Legasi dan Pengaruh
Virgilijus Alekna meninggalkan legasi yang tidak dapat dilupakan dalam bidang olahraga Lithuania dan antarabangsa. Dengan dua pingat emas Olimpik dan satu pingat gangsa, dua gelaran juara dunia, dan pelbagai anugerah lain, beliau menjadi simbol kecemerlangan dan konsistensi dalam sukan baling cakera. Impaknya melangkaui pencapaian peribadinya, memberikan inspirasi kepada generasi atlet Lithuania yang akan datang. Pengaruhnya paling jelas dilihat pada anak-anak lelakinya, Martynas dan Mykolas, yang kedua-duanya telah mengikuti jejak langkahnya dalam baling cakera. Mykolas Alekna khususnya, telah menjadi bintang dalam haknya sendiri, memecahkan rekod Olimpik bapanya di Sukan Olimpik Musim Panas 2024 dan mencatat rekod dunia baharu pada tahun yang sama. Kejayaan anak-anaknya bukan sahaja memperkuat legasi keluarga Alekna dalam sukan, tetapi juga menunjukkan impak mentor dan bimbingan Virgilijus terhadap generasi baharu atlet, memastikan pengaruhnya berterusan di arena olahraga global.