Michel Houellebecq

2.1. Kelahiran dan Zaman Kanak-Kanak

Michel Thomas dilahirkan di Pulau Réunion, sebuah wilayah luar negara Perancis, pada 26 Februari 1956. Ibunya, Lucie Ceccaldi, adalah seorang pakar anestesiologis Perancis berketurunan Corsica yang dilahirkan di Aljazair Perancis, manakala bapanya, René Thomas, seorang pengajar ski dan pemandu gunung. Terdapat ketidakpastian mengenai tahun kelahirannya; walaupun tarikh rasmi adalah 1956, beliau sendiri kadang-kadang menyatakan mungkin dilahirkan pada 1958. Dalam catatan autobiografi "Mourir" (2005) yang diterbitkan di laman web peribadinya (kini tidak berfungsi), beliau menjelaskan bahawa ibunya mendakwa telah mengubah tarikh pada sijil kelahirannya agar beliau dapat memasuki sekolah pada usia empat tahun, kerana ibunya yakin beliau mempunyai kecerdasan yang luar biasa. Ibu beliau dilaporkan mempunyai pengaruh dan kenalan di Réunion yang membolehkan perubahan tersebut.

Dari usia lima bulan hingga 1961, beliau tinggal di Algeria bersama nenek sebelah ibunya. Houellebecq menyatakan bahawa ibu bapanya "cepat hilang minat terhadap kewujudannya". Pada usia enam tahun, beliau dihantar ke Perancis untuk tinggal bersama nenek sebelah bapanya, seorang komunis, sementara ibunya pergi untuk menjalani gaya hidup hippie di Brazil bersama teman lelakinya yang baharu. Pengalaman ini, termasuk pengabaian oleh ibu bapa, sangat mempengaruhi pandangan beliau terhadap hubungan keluarga dan masyarakat moden, yang sering dieksplorasi dalam novel-novelnya.

2.2. Pendidikan

Perjalanan akademik Houellebecq bermula dengan pengalaman sebagai pelajar asrama di Lycée Henri Moissan, sebuah sekolah menengah di Meaux, timur laut Paris. Selepas itu, beliau melanjutkan pelajaran di Lycée Chaptal di Paris untuk mengikuti kursus persediaan bagi melayakkan diri ke grandes écoles (sekolah elit).

Pada 1975, beliau diterima masuk ke Institut National Agronomique Paris-Grignon, sebuah sekolah elit yang melatih jurutera pertanian. Semasa di institusi ini, beliau memulakan ulasan sastera bernama "Karamazov", sempena novel terakhir Fyodor Dostoevsky, "The Brothers Karamazov", dan mula menulis puisi. Beliau menamatkan pengajian pada 1980. Pendidikan ini memberikan beliau latar belakang dalam bidang sains dan ekologi, yang kemudiannya seringkali mempengaruhi tema-tema ilmiah dalam karya sasteranya, seperti teori kuantum dan kejuruteraan genetik.

2.3. Kehidupan Peribadi

Selepas tamat pengajian pada 1980, Houellebecq berkahwin dan mempunyai seorang anak lelaki, Étienne. Walau bagaimanapun, perkahwinan ini berakhir dengan perceraian, menyebabkan beliau mengalami kemurungan yang teruk dan memerlukan rawatan serta kemasukan ke hospital psikiatri beberapa kali. Pengalaman ini jelas terpancar dalam karya-karya awalnya, di mana beliau sering menggambarkan watak-watak yang terasing, putus asa, dan menderita masalah psikologi.

Beliau berkahwin buat kali kedua dengan Marie-Pierre Gauthier pada 1998, tetapi perkahwinan ini juga berakhir dengan perceraian pada 2010. Pada September 2018, beliau berkahwin buat kali ketiga dengan Qianyun Lysis Li, seorang wanita Cina yang 34 tahun lebih muda daripadanya, dan merupakan seorang pelajar karya-karyanya. Kehidupan peribadi Houellebecq yang bergelora, termasuk perceraian dan perjuangan dengan kemurungan, sering menjadi inspirasi untuk tema-tema seperti cinta yang gagal, kesepian, dan pencarian makna dalam masyarakat moden yang beliau kritik.

2.4. Nama Pena

Michel Thomas memilih nama pena "Houellebecq" sebagai penghormatan kepada nenek sebelah ibunya, yang membesarkannya semasa beliau masih kecil dan ketika ibu bapanya mengabaikannya. Neneknya, seorang komunis, mempunyai pengaruh besar dalam hidupnya, dan nama Houellebecq merupakan nama keluarga neneknya. Penggunaan nama pena ini bukan sekadar identiti sastera, tetapi juga simbol penghargaannya terhadap figura penting dalam hidupnya yang memberikannya kestabilan dan perhatian yang kurang diterima daripada ibu bapanya.

3.1. Aktiviti Sastera Awal

Karya puisi pertama Houellebecq muncul pada 1985 dalam majalah "La Nouvelle Revue Française". Pada 1991, beliau menerbitkan esei biografi mengenai penulis seram H.P. Lovecraft, iaitu "H.P. Lovecraft: Contre le monde, contre la vie" (H.P. Lovecraft: Against the World, Against Life), yang mencerminkan minatnya sejak remaja. Pada tahun yang sama, esei puitis pendeknya, "Rester vivant: méthode" (To Stay Alive: A Method), diterbitkan, membincangkan seni menulis sebagai cara untuk hidup dan mengatasi sikap tidak peduli terhadap kehidupan. Ia diikuti oleh koleksi puisi pertamanya, "La poursuite du bonheur" (The Pursuit of Happiness) pada 1992, yang memenangi Tristan Tzara Award.

Sepanjang tempoh ini, Houellebecq bekerja sebagai pentadbir komputer di Paris, termasuk di Dewan Negara Perancis, sebelum beliau menjadi "pop star generasi tunggal". Kemasyhurannya mula meningkat pada 1994 dengan novel sulungnya, "Extension du domaine de la lutte" (Whatever), yang diterbitkan oleh Maurice Nadeau. Novel ini merupakan naratif orang pertama yang mengisahkan kehidupan suram dan terpencil seorang pengaturcara komputer yang tidak bernama, diselang-seli dengan pemikirannya yang unik tentang masyarakat. Ia menggambarkan bagaimana persaingan ekonomi meluas ke dalam hubungan manusia dan seks, di mana pasaran bebas menghasilkan pemenang dan pecundang mutlak, termasuk dalam hubungan. Novel ini mendapat populariti kultus dan menandakan permulaan gayanya yang khas dalam mengkritik masyarakat moden.

3.2. Novel Utama

Michel Houellebecq terkenal dengan novel-novelnya yang provokatif dan mencerminkan pandangan kritisnya terhadap masyarakat moden, seringkali menggabungkan unsur nihilisme, seksualiti, dan falsafah.

• "Extension du domaine de la lutte" (Whatever, 1994): Novel debut Houellebecq ini mengkritik secara tajam bagaimana kapitalisme dan konsumerisme telah meluaskan "medan perjuangan" dari ekonomi ke dalam bidang perhubungan interpersonal dan seks. Watak utama, seorang pengaturcara komputer, menggambarkan kesunyian dan kekosongan dalam dunia yang didorong oleh pasaran bebas. Karya ini mencetuskan populariti kultus dan memperkenalkan tema-tema yang berulang dalam karya-karya beliau.

• "Les Particules élémentaires" (Atomised/The Elementary Particles, 1998): Novel ini merupakan titik perubahan dalam kerjaya Houellebecq, memberikannya kemasyhuran antarabangsa tetapi juga kontroversi yang meluas. Ia mengisahkan dua adik-beradik tiri, Michel Djerzinski (seorang ahli biologi) dan Bruno Clément (seorang guru Perancis), yang membesar dalam suasana tahun 1960-an yang kacau. Melalui naratif mereka, Houellebecq menganalisis kemerosotan Barat dan mengkritik gerakan hippie dan ideologi New Age. Novel ini menimbulkan perdebatan sengit kerana percampuran komen sosial yang jujur dengan gambaran pornografi, serta dituduh sebagai pembelaan eugenik kerana cadangan watak Djerzinski untuk mencipta neo-manusia abadi. Ia memenangi Prix Novembre (kemudian dinamakan semula Prix Décembre) dan dinominasikan untuk Prix Goncourt, yang kemudiannya beliau menangi. Ia juga memenangi Anugerah Sastera Antarabangsa IMPAC Dublin pada 2002.

• "Platform" (Plateforme, 2001): Novel ini mencetuskan kontroversi besar kerana gambaran eksplisitnya tentang seks pelancongan dan kritikan tajam terhadap Islam. Cerita ini berkisar tentang seorang lelaki berusia 40 tahun yang mencari kebahagiaan melalui pelancongan seks di Thailand. Ia berakhir dengan serangan pengganas ke atas tempat pelancongan seks, yang kemudiannya dibandingkan dengan Pengeboman Bali 2002. Kenyataan Houellebecq dalam temu bual bahawa Islam adalah "agama paling bodoh" membawa kepada tuduhan menghasut kebencian kaum, walaupun beliau akhirnya dibebaskan di mahkamah. Novel ini mencerminkan pandangannya bahawa permintaan untuk pelancongan seks adalah logik hasil daripada konsumerisme dan usaha untuk mengekspresikan seksualiti.

• "La Possibilité d'une île" (The Possibility of an Island, 2005): Dalam novel ini, Houellebecq kembali kepada tema falsafah sains dan spekulasi futuristik. Ia berkisar tentang naratif berganti-ganti antara tiga watak: Daniel 1, seorang pelawak berdiri kontemporari, dan Daniel 24 serta Daniel 25, klon neo-manusia Daniel 1 pada masa depan yang jauh. Novel ini mengeksplorasi idea keabadian dan percubaan untuk melarikan diri dari kesilapan manusia. Houellebecq sendiri kemudiannya mengadaptasi dan mengarahkan filem berdasarkan novel ini, yang bagaimanapun, gagal secara kritikal dan komersial.

• "La Carte et le Territoire" (The Map and the Territory, 2010): Novel ini mengisahkan seorang bintang seni yang tidak disengajakan dan memberikan pandangan mendalam tentang senario seni kontemporari. Ia akhirnya memenangi Prix Goncourt, anugerah sastera paling berprestij di Perancis, setelah beberapa kali beliau terlepas anugerah tersebut. Walau bagaimanapun, novel ini juga menghadapi tuduhan plagiarisme kerana beberapa pasif yang didakwa diambil daripada Wikipedia bahasa Perancis. Houellebecq mempertahankan tindakannya, menyatakan bahawa mengambil petikan perkataan demi perkataan bukanlah mencuri selagi motifnya adalah untuk mengitar semula untuk tujuan artistik, merujuk kepada Georges Perec, Lautréamont, atau Jorge Luis Borges, dan menganjurkan penggunaan semua jenis bahan mentah dalam sastera, termasuk iklan, resipi, atau matematik.

• "Soumission" (Submission, 2015): Diterbitkan pada hari yang sama dengan Serangan Charlie Hebdo 2015, novel ini menggambarkan masa depan Perancis pada 2022 di mana sebuah parti Muslim, selepas memenangi pilihan raya, mentadbir negara mengikut undang-undang Syariah. Ini mencetuskan kontroversi sengit dan tuduhan Islamofobia. Walaupun novel ini tidak menampilkan tindakan keganasan dan malah menyajikan penukaran agama kepada Islam sebagai pilihan yang menarik bagi watak utama, ia menimbulkan perdebatan hangat.

• "Sérotonine" (Serotonin, 2019): Novel ini mengisahkan seorang lelaki yang menderita kemurungan dan mencerminkan kemerosotan dalam kehidupan luar bandar Perancis, khususnya cabaran yang dihadapi oleh petani. Salah satu tema utamanya, pemberontakan ganas daripada petani yang terdesak, seolah-olah mencerminkan gerakan Gerakan Baju Kuning (Yellow Vests movement) yang berlaku pada waktu itu.

• "Anéantir" (Annihilation, 2022): Dalam apa yang beliau katakan akan menjadi novel terakhirnya, Houellebecq nampaknya telah melembutkan pandangannya terhadap Kristianitas, walaupun tidak menunjukkan beliau telah memeluk agama tersebut. Novel ini terus mengeksplorasi tema-tema kerohanian dan nasib masyarakat Barat.

3.3. Puisi dan Esei

Selain novel, Michel Houellebecq juga merupakan seorang penyair dan pengarang esei yang prolifik, di mana beliau mengembangkan idea-idea falsafah dan kritikan sosialnya dengan lebih mendalam.

• "Le Sens du combat" (The Art of Struggle, 1996): Ini adalah koleksi puisi yang dianggap oleh Houellebecq sebagai karyanya yang paling berjaya. Puisi-puisi dalam koleksi ini seringkali memaparkan tema-tema kesepian, kekecewaan, dan perjuangan individu dalam masyarakat moden.

• "Renaissance" (1999): Satu lagi koleksi puisi yang diterbitkan oleh Houellebecq, yang terus meneroka gaya puitisnya yang unik, seringkali dengan nada reflektif dan melankolik.

• "Interventions" (Interventions, 1998, diperluaskan pada 2009 dan 2020): Ini adalah koleksi pelbagai teks, termasuk esei, artikel, dan teks lain yang sebelumnya diterbitkan dalam majalah dan penerbitan sastera. Dalam koleksi ini, Houellebecq mengembangkan pandangan kritikalnya terhadap masyarakat, politik, dan budaya.

• "En présence de Schopenhauer" (In the Presence of Schopenhauer, 2017): Karya ini merupakan monograf yang membincangkan falsafah Arthur Schopenhauer, yang merupakan salah satu pengaruh intelektual utama bagi Houellebecq. Beliau sering kali menyemai ide-ide Schopenhauer mengenai penderitaan dan nihilisme dalam karyanya sendiri.

• "Quelques mois dans ma vie : Octobre 2022 - Mars 2023" (Some months in my life: October 2022 - March 2023, 2023): Ini merupakan koleksi esei terbaru yang menawarkan pandangan peribadi Houellebecq mengenai kejadian dan fikirannya dalam tempoh tersebut.

Melalui puisi dan esei-esei ini, Houellebecq menunjukkan kedalaman pemikiran dan kemampuannya untuk mengulas pelbagai isu dengan gaya yang seringkali provokatif dan tidak konvensional.

4.1. Pandangan Sosial dan Politik

Houellebecq adalah seorang pengkritik yang lantang terhadap kapitalisme global dan konsumerisme, yang beliau percaya telah meresap ke dalam setiap aspek kehidupan manusia, termasuk hubungan peribadi dan seksualiti. Dalam novelnya "Extension du domaine de la lutte" (Whatever), beliau berpendapat bahawa pasaran bebas mewujudkan pemenang dan pecundang mutlak dalam semua bidang, termasuk dalam mencari perhubungan, di mana masyarakat yang tidak menghargai monogami mendorong individu untuk mencari kepuasan narsisistik melalui konsumerisme seksual.

Beliau juga sangat kritis terhadap demokrasi moden dan revolusi Mei 1968 di Perancis, yang beliau lihat sebagai punca kemerosotan moral dan sosial Barat. Dalam "Les Particules élémentaires" (Atomised), beliau menyalahkan pergerakan hippie dan ideologi New Age atas kemerosotan sosial. Pandangan beliau seringkali dilabel sebagai konservatif, jika tidak reaksioner, walaupun beliau sendiri menganggap dirinya sebagai "penulis era nihilistik dan penderitaan yang menyertainya."

Dari segi politik praktikal, beliau pernah mengemukakan "projek perlembagaan baharu" pada 2014 yang berdasarkan demokrasi langsung, yang akan menjadikan presiden republik dipilih seumur hidup tetapi boleh dibatalkan serta-merta melalui referendum popular, dan membenarkan rakyat memilih hakim. Pada 2017, Houellebecq menjelaskan bahawa beliau "tidak percaya pada undi ideologi, tetapi undi berdasarkan kelas" dan menyatakan, "Ada kelas yang mengundi Marine Le Pen, kelas yang mengundi Jean-Luc Mélenchon, kelas yang mengundi Emmanuel Macron, dan kelas yang mengundi François Fillon. Saya adalah sebahagian daripada Perancis yang mengundi Macron, kerana saya terlalu kaya untuk mengundi Le Pen atau Mélenchon." Kenyataan ini menunjukkan pandangan sinis beliau terhadap sistem politik dan pemisahan kelas.

Kenyataan politiknya yang paling kontroversial termasuk pandangannya tentang "Great Replacement". Dalam wawancara pada November 2022, beliau menyatakan: "'Great Replacement' bukan teori, ia adalah fakta. Tiada konspirasi yang diatur oleh elit tetapi ada 'pemindahan' orang dari negara miskin, di mana kadar kelahiran tinggi... Apa yang kita sudah boleh lihat ialah orang ramai mempersenjatai diri. Akan ada tindakan penentangan, serangan Bataclan terbalik, serangan yang menyasarkan masjid serta kafe yang popular dengan umat Islam... Objektif penduduk tempatan Perancis bukanlah untuk umat Islam berasimilasi, tetapi untuk mereka berhenti merompak dan menyerang mereka atau kemungkinan lain, mereka pergi." Kenyataan ini mencetuskan kritikan hebat dan dituduh sebagai rasis dan menghasut kebencian. Beliau juga menyalahkan Amerika Syarikat kerana mengimport budaya woke ke Perancis dan secara provokatif menambah: "Satu-satunya peluang kita untuk bertahan adalah jika ketuanan kulit putih menjadi trend di Amerika Syarikat." Pandangan ini menekankan perspektif kritikal yang harus diambil terhadap kenyataan beliau, dengan menyoroti implikasi negatif terhadap hak asasi manusia dan keharmonian sosial.

4.2. Kritikan Agama dan Budaya

Pandangan Michel Houellebecq terhadap agama dan budaya moden adalah sangat kritis dan seringkali mencetuskan kontroversi. Beliau secara terbuka mengkritik pelbagai aspek kepercayaan dan ideologi kontemporari.

Kritikan beliau terhadap Islam adalah salah satu aspek yang paling diperdebatkan. Dalam temu bual pada 2002 mengenai novelnya "Platform" (Platform), beliau menyatakan: "Islam adalah agama yang berbahaya, dan telah pun berbahaya sejak kemunculannya. Nasib baik, ia akan musnah. Satu, kerana Tuhan tidak wujud, dan walaupun seseorang itu bodoh, akhirnya dia akan menyedari itu. Dalam jangka masa panjang, kebenaran akan menang. Dua, Islam dilemahkan dari dalam oleh kapitalisme. Kita hanya boleh berharap ia akan menang dengan cepat. Materialisme adalah kejahatan yang lebih kecil. Nilai-nilainya hina, tetapi kurang merosakkan, kurang kejam berbanding Islam." Kenyataan ini menyebabkan beliau didakwa atas tuduhan menghasut kebencian kaum, tetapi beliau dibebaskan atas dasar kebebasan bersuara untuk mengkritik agama. Beliau menegaskan bahawa beliau tidak pernah menunjukkan penghinaan terhadap umat Islam, tetapi tetap menghina Islam sebagai suatu sistem kepercayaan. Beliau memperluaskan kritikan ini kepada agama-agama monoteisme secara umum, menyatakan bahawa "teks-teks monoteistik asas tidak mengkhutbahkan keamanan, cinta, atau toleransi. Sejak awal, ia adalah teks kebencian." Walau bagaimanapun, dalam novel terbarunya, "Anéantir" (Annihilation), beliau dilihat telah melembutkan pandangannya terhadap Kristianitas, walaupun tidak menjadi penganut.

Selain agama, Houellebecq juga mengkritik budaya Barat moden secara keseluruhan. Beliau mengecam ideologi New Age dan gerakan hippie, yang beliau lihat sebagai punca kemerosotan nilai-nilai tradisional dan kekosongan spiritual. Dalam tulisannya, beliau sering menggambarkan masyarakat yang terasing, di mana hubungan manusia dirosakkan oleh materialisme dan individualisme yang melampau.

Beliau juga sangat kritis terhadap usaha untuk menghalalkan euthanasia di Perancis dan Eropah. Pada April 2021, beliau menulis dalam "Le Figaro": "Apabila sesebuah negara - masyarakat, tamadun - mencapai tahap menghalalkan euthanasia, ia kehilangan di mata saya semua hak untuk dihormati. Ia menjadi bukan sahaja sah, tetapi wajar, untuk memusnahkannya; supaya sesuatu yang lain - negara lain, masyarakat lain, tamadun lain - mungkin berpeluang untuk muncul." Pandangan ini menyoroti ketidaksetujuannya yang mendalam terhadap perkembangan tertentu dalam masyarakat Barat yang beliau anggap sebagai tanda kemerosotan moral dan keruntuhan tamadun.

5.1. Penerimaan Kritikal

Karya-karya Michel Houellebecq telah menerima pujian dan kritikan yang meluas dari para pengkritik sastera. Novelnya, terutamanya "Les Particules élémentaires" (Atomised), telah dipuji tinggi oleh golongan intelektual sastera Perancis dan mendapat respons kritikal antarabangsa yang umumnya positif. Beliau diiktiraf atas keberanian idea-ideanya dan kualiti karyanya yang merangsang pemikiran, seringkali meninjau kedalaman psikologi dan sosial.

Walau bagaimanapun, karya-karya beliau juga dilabel sebagai "vulgar", "sastera risalah", dan "pornografi" oleh beberapa pengkritik. Beliau telah dituduh melakukan kekotoran, rasisme, misogini, dan Islamofobia. Michiko Kakutani dari "The New York Times" menggambarkan "Les Particules élémentaires" sebagai "bacaan yang sangat menjijikkan". Perry Anderson dari "London Review of Books" dan Anthony Quinn juga memberikan ulasan yang kurang baik.

Namun, beberapa pengkritik membela karyanya. Lorin Stein dari "Salon" menyatakan bahawa Houellebecq, meskipun mungkin putus asa terhadap cinta dalam pasar bebas, beliau memandang serius cinta sebagai masalah artistik dan fakta tentang dunia. Beliau menambah, "Apabila beliau membawa kemarahan meluasnya untuk menanggung satu ingatan, satu detik ketika segalanya tampak akan berjalan lancar bagi watak-wataknya, dan tidak, belas kasihannya boleh mengejutkan anda."

Houellebecq sendiri telah memberikan respons terhadap kritikan ini, dengan menyatakan: "Pertama sekali, mereka membenci saya lebih daripada saya membenci mereka. Apa yang saya salahkan mereka bukanlah ulasan buruk. Ia adalah kerana mereka bercakap tentang perkara yang tidak berkaitan dengan buku saya - ibu saya atau pengasingan cukai saya - dan bahawa mereka menc caricature saya sehingga saya menjadi simbol banyak perkara yang tidak menyenangkan - sinisme, nihilisme, misogini. Orang ramai telah berhenti membaca buku saya kerana mereka sudah mempunyai idea tentang saya." Beliau percaya bahawa selepas dua atau tiga novel, kritikan telah membentuk pandangan yang tetap tentang dirinya.

Anne-Catherine Simon, seorang penulis ciri Austria, menyatakan bahawa karya Houellebecq menunjukkan "kesinambungan yang hebat: sebagai cerita panjang tentang kemerosotan Barat". Ini menyoroti pandangan beliau sebagai pemerhati tajam terhadap peradaban moden. Beliau sendiri menggambarkan dirinya sebagai "penulis era nihilistik dan penderitaan yang menyertainya," yang mencerminkan nada pesimis dalam banyak karyanya.

5.2. Kontroversi Sosial dan Kritikan

Michel Houellebecq telah berulang kali menghadapi kontroversi sosial dan kritikan tajam sepanjang kerjayanya disebabkan oleh pandangan dan kenyataan provokatifnya.

Salah satu kontroversi terbesar timbul daripada kenyataannya mengenai Islam. Dalam temu bual pada 2002 dengan majalah "Lire", beliau menggelar Islam sebagai "agama paling bodoh". Kenyataan ini menyebabkan beberapa organisasi, termasuk Liga Hak Asasi Manusia Perancis, Liga Islam Dunia yang berpusat di Mekah, serta masjid-masjid di Paris dan Lyon, mendakwa beliau atas tuduhan menghasut kebencian kaum. Walaupun beliau dibebaskan di mahkamah, kontroversi ini mencerminkan sejauh mana pandangannya terhadap agama dianggap melampau. Beliau kemudian menjelaskan bahawa beliau tidak pernah menunjukkan penghinaan terhadap umat Islam, tetapi tetap menghina Islam sebagai sistem kepercayaan. Kontroversi media yang besar ini reda selepas Serangan 11 September 2001.

Novelnya "Platform" (2001) mengundang kecaman kerana gambaran eksplisit seks pelancongan dan kritikan terhadap Islam yang berakhir dengan serangan pengganas. Manakala "Soumission" (Submission, 2015), yang diterbitkan pada hari yang sama dengan serangan Charlie Hebdo pada Januari 2015, mencetuskan tuduhan Islamofobia kerana menggambarkan Perancis di bawah pemerintahan parti Muslim pada masa depan. Ironinya, karikatur Houellebecq dengan kapsyen "Ramalan Ahli Sihir Houellebecq" muncul di muka depan "Charlie Hebdo" pada hari yang sama. Tragedi ini juga meragut nyawa rakan beliau, Bernard Maris.

Beliau juga menghadapi tuduhan plagiarisme berhubung novelnya "La Carte et le Territoire" (The Map and the Territory, 2010), di mana beliau didakwa menyalin petikan daripada Wikipedia bahasa Perancis. Beliau mempertahankan tindakannya, menyatakan bahawa ia adalah satu bentuk seni mengitar semula bahan mentah untuk tujuan artistik, merujuk kepada Georges Perec, Lautréamont, dan Jorge Luis Borges sebagai pengaruh. Tuduhan plagiarisme yang sama juga dikemukakan terhadap "Soumission" pada 2022 oleh penulis Franco-Senegal El Hadji Diagola.

Kenyataannya pada November 2022 dalam majalah "Front Populaire" mengenai "Great Replacement" juga mencetuskan kemarahan. Beliau mendakwa ia adalah "fakta", bukan teori, dan membincangkan kemungkinan "tindakan penentangan" terhadap umat Islam di Perancis. Kenyataan ini dikritik sebagai provokatif, rasis, dan menyumbang kepada polarisasi sosial. Beliau juga menyalahkan Amerika Syarikat kerana mengimport budaya woke ke Perancis, dan secara provokatif mencadangkan bahawa "satu-satunya peluang kita untuk bertahan adalah jika ketuanan kulit putih menjadi trend di Amerika Syarikat." Pandangan-pandangan ini menempatkan beliau sebagai tokoh yang sangat kontroversial dalam wacana awam Perancis.

5.3. Anugerah dan Penghormatan

Walaupun sering dikelilingi kontroversi, Michel Houellebecq telah menerima beberapa anugerah dan penghormatan berprestij yang mengiktiraf sumbangan sasteranya.

Pada 1998, beliau menerima 'Anugerah Nasional Sasterawan Muda' daripada Kementerian Kebudayaan Perancis atas keseluruhan karya-karyanya. Beliau juga dianugerahkan Anugerah Sastera Antarabangsa IMPAC Dublin pada 2002 bersama penterjemahnya, Frank Wynne, untuk novelnya "Les Particules élémentaires" (Atomised).

Pada 2010, beliau akhirnya memenangi Prix Goncourt, anugerah sastera paling berprestij di Perancis, untuk novelnya "La Carte et le Territoire" (The Map and the Territory). Kemenangan ini menandakan pengiktirafan rasmi terhadap kedudukannya sebagai salah seorang penulis terkemuka di Perancis.

Pada Januari 2019, Houellebecq dianugerahkan gelaran Chevalier (Kesatria) Darjah Légion d'honneur, anugerah merit tertinggi Perancis, oleh Presiden Emmanuel Macron. Ini adalah satu lagi pengiktirafan rasmi terhadap impak dan sumbangan beliau kepada budaya Perancis, walaupun pandangan kontroversinya kekal. Beliau juga menerima Anugerah Negara Austria untuk Kesusasteraan Eropah pada 2019.

6.1. Aktiviti Muzik

Michel Houellebecq telah mengeluarkan tiga album muzik di mana beliau mendeklamasikan atau menyanyikan petikan terpilih daripada puisinya.

• "Le sens du combat" (1996): Album ini dirakamkan bersama komposer Jean-Jacques Birgé untuk Radio France. Ini merupakan percubaan awal beliau untuk menggabungkan puisi dengan muzik.
• "Présence humaine" (2000): Album ini dikeluarkan di bawah label Tricatel milik Bertrand Burgalat, menampilkan gubahan muzik oleh Burgalat sendiri dengan sokongan sebuah kumpulan rock. Muzik dalam album ini telah dibandingkan dengan karya-karya Serge Gainsbourg pada tahun 1970-an. Ia dikeluarkan semula pada 2016 dengan dua lagu tambahan yang digubah oleh Jean-Claude Vannier.
• "Établissement d'un ciel d'alternance" (2007): Album ini juga dirakamkan bersama Jean-Jacques Birgé dan dikeluarkan oleh Grrr Records. Houellebecq menganggap album ini sebagai usaha rakaman terbaiknya.

Aktiviti muziknya ini membolehkan beliau meneroka ekspresi artistik melalui medium yang berbeza, memberikan dimensi baharu kepada karyanya yang sastera.

6.2. Filem dan Kerja Video

Beberapa karya novel Houellebecq telah diadaptasi ke dalam filem, dan beliau sendiri juga telah terlibat secara langsung dalam produksi filem sebagai pengarah dan pelakon.

• "Extension du domaine de la lutte" (Whatever, 1999): Novel pertama beliau ini diadaptasi ke dalam filem dengan judul yang sama oleh Philippe Harel pada 1999. Ia juga kemudiannya diadaptasi sebagai drama di Denmark.
• "Monde extérieur" (2002): Houellebecq bersama Loo Hui Phang, menulis skrip untuk filem ini, yang diarahkan oleh David Rault dan David Warren.
• "Elementarteilchen" (Atomised, 2006): Novel "Les Particules élémentaires" (Atomised) diadaptasi menjadi filem Jerman ini, diarahkan oleh Oskar Roehler. Walau bagaimanapun, filem ini kurang diterima baik dan dianggap gagal menangkap kedalaman novel asalnya.
• "La Possibilité d'une île" (The Possibility of an Island, 2008): Berdasarkan novelnya sendiri, filem ini diarahkan oleh Houellebecq. Ia ditayangkan di Perancis pada 10 September 2008 tetapi merupakan kegagalan kritikal dan komersial, malah ada yang menganggapnya sebagai salah satu filem terburuk yang pernah dibuat di Perancis, bersama filem Bernard-Henri Lévy.
• "L'Enlèvement de Michel Houellebecq" (The Kidnapping of Michel Houellebecq, 2014): Beliau muncul sebagai pelakon dalam filem ini.
• "Near Death Experience" (Near Death Experience, 2014): Beliau juga berlakon dalam filem ini.
• "Saint-Amour" (Saint-Amour, 2016): Sebuah filem di mana Houellebecq turut berlakon.
• "To Stay Alive: A Method" (To Stay Alive: A Method, 2016): Beliau mengambil bahagian dalam dokumentari ini bersama Iggy Pop, berdasarkan esei beliau dari 1991.
• "Thalasso" (Thalasso, 2019): Beliau turut muncul sebagai pelakon dalam filem ini.
• "Rumba la vie" (Rumba la vie, 2022): Filem Perancis di mana Houellebecq berlakon.
• "Dans la peau de Blanche Houellebecq" (Dans la peau de Blanche Houellebecq, 2024): Filem terkini di mana beliau berlakon.

Penglibatan beliau dalam industri filem, sama ada sebagai penulis skrip, pengarah, atau pelakon, menunjukkan kesediaannya untuk meneroka medium artistik yang berbeza dan menyalurkan tema-tema beliau kepada penonton yang lebih luas. Penyanyi rock Amerika, Iggy Pop, juga terinspirasi oleh novel "La Possibilité d'une île" untuk albumnya "Préliminaires" (2009), yang mana Houellebecq merasa sangat terhormat.