Mitr Chaibancha

1.1. Kelahiran dan Zaman Kanak-kanak

Mitr Chaibancha dilahirkan pada 28 Januari 1934 di Kampung Saikhan, Daerah Tha Yang, Wilayah Phetchaburi, Siam (kini Thailand). Beliau ialah anak kepada Sarjan Polis Chom Raweesaeng, seorang pegawai polis berpangkat rendah, dan Nang Yi (juga dikenali sebagai Sa-nguan Raweesaeng), seorang penjual sayur dari pasar Tha Yang. Ibu bapanya berpisah ketika beliau masih bayi, dan bapanya tidak mengambil berat tentangnya kerana tugas rasmi.

Ketika Mitr berusia satu tahun, ibunya berpindah ke Bangkok untuk bekerja sebagai penjual sayur, meninggalkan beliau bersama datuk dan neneknya, Nai Ruen dan Nang Phad, di Kampung Saikhan. Apabila datuk dan neneknya semakin tua, mereka menyerahkan Mitr untuk dijaga oleh bapa saudaranya, Samanera Chaem Raweesaeng, seorang sami di Wat Tha Krathiam. Mitr menghabiskan zaman kanak-kanaknya sebagai kanak-kanak kuil, bergantung pada makanan yang diberikan oleh sami. Lagu "Khao Kon Batr" (Nasi Baki Mangkuk Sedekah) yang digubah oleh Somphot Lamphong dan Bamthoeng Choetchutrakun, mengandungi lirik yang menggambarkan kehidupan Mitr pada masa ini.

Sekitar usia sembilan tahun, ibunya yang kini lebih stabil kewangan, membawa Mitr ke Bangkok, di kawasan Nang Loeng, berhampiran Wat Kae Nang Loeng. Beliau belajar di Sekolah Thai Prasat Witthaya di Jalan Krung Kasem. Pada masa ini, beliau menjadi anak angkat kepada ibu saudara dan bapa saudaranya, dan namanya ditukar daripada Bunting kepada Supit Nilsrithong (mengikut nama keluarga bapa saudaranya) dan kemudian Supit Phumhem (mengikut nama keluarga bapa tirinya, Chalerm). Selepas menamatkan sekolah menengah, beliau menukar namanya kepada Pichet Phumhem.

1.2. Pendidikan dan Aktiviti Awal

Mitr menunjukkan bakat dalam tinju Thai (Muay Thai) sejak usia muda. Beliau menjadi juara tinju ringan sekolahnya pada tahun 1949 dan 1951, dan kemudian memenangi tiga gelaran dalam kategori ringan (135 paun). Selain sukan, beliau juga seorang pelajar yang cemerlang, mahir dalam seni, kerja pertukangan, dan bahasa Inggeris. Untuk menyara diri, beliau memelihara ikan laga, menangkap jentik-jentik untuk dijual, dan menyewa basikal lama yang telah dibaikinya.

Selepas menamatkan sekolah menengah, beliau belajar di Kolej Pranakhon. Beliau kemudiannya diterima masuk ke Sekolah Penerbangan Tentera Udara Diraja Thai di Nakhon Ratchasima pada tahun 1954, sebagai pelajar penerbangan kumpulan P.15 dan pelajar Sarjan Udara kumpulan 11. Beliau lulus pada Mac 1956 dengan pangkat Sarjan Udara Kelas Dua pada 17 Julai 1956. Selepas tamat pengajian, beliau bekerja sebagai pengajar penerbangan di Batalion Anti-Pesawat, Jabatan Juruterbang Udara, Pangkalan Tentera Udara Diraja Thai Don Mueang.

3.1. Kemasukan ke Industri Filem

Pada tahun 1956, rakan-rakan Mitr menunjukkan gambarnya kepada wartawan Kingkaew Kaewprasert, yang kemudian memperkenalkannya kepada Surat Pukkawet, editor majalah filem. Tidak lama kemudian, Mitr membintangi filem pertamanya, Chart Sua (Naluri Harimau), yang mula difilemkan pada akhir tahun 1957 dan ditayangkan pada Jun 1958. Filem ini memperoleh lebih 800.00 K THB, dianggap sangat baik pada masa itu, dan menjadikan nama Mitr Chaibancha dikenali ramai.

Pada masa inilah beliau memutuskan untuk menukar namanya daripada Pichet Phumhem kepada Mitr Chaibancha. Nama "Mitr" (มิตร) bermaksud "rakan" atau "persahabatan", yang diberikan oleh penerbit Prateep Komolphis kerana jawapan Mitr bahawa "rakan" adalah perkara paling penting dalam hidupnya. Nama keluarga "Chaibancha" (ชัยบัญชา) bermaksud "arahan kemenangan", yang berasal dari kebanggaannya mengibarkan bendera kemenangan dalam upacara perarakan pada Hari Raja Chulalongkorn.

Beliau menarik perhatian peminat filem selepas membintangi Chao Nakleng (Tuan Gangster) pada tahun 1959, menggunakan nama watak Rom Ritthikrai daripada siri novel Insee Daeng (Helang Merah) oleh penulis Sake Dusit. Filem ini sangat berjaya dan diikuti oleh beberapa sekuel. Penulis Sake Dusit sendiri pernah berkata kepada Mitr, "Anda adalah Helang Merah saya," setelah melihatnya.

3.2. Kemuncak Ketenaran dan Perkongsian

Mitr menjadi semakin terkenal dengan peranan lakonan yang disukai ramai, disiplin kerja yang baik, serta sikap dan keramahannya terhadap rakan sekerja. Beliau menjadi bintang yang sedang meningkat naik. Apabila beliau berlakon bersama pelakon wanita baru, Petchara Chaowarat, dalam filem Banthuk Rak Pimchawee (Diari Cinta Pimchawee) pada tahun 1961 (ditayangkan 1962), Mitr mula menduduki tempat sebagai pelakon utama nombor satu negara yang dicintai rakyat.

Sejak tahun 1963, beliau lebih kerap berlakon bersama Petchara, dan pasangan ini sangat disukai ramai. Menjelang tahun 1964, mereka menjadi pasangan ikonik yang berlakon bersama dalam kira-kira 165 hingga 200 filem, sehingga peminat filem memanggil mereka "Mitr-Petchara". Walaupun peminat sering menyangka mereka adalah pasangan kekasih, dalam realiti, mereka adalah rakan sekerja yang ikhlas dan rapat. Mitr menyayangi Petchara seperti adik perempuannya, melindunginya dan menjadi penasihatnya, walaupun mereka sering bertengkar dan kadang-kadang tidak bertegur sapa selama sebulan walaupun sedang berlakon bersama. Petchara pernah menyatakan bahawa Mitr mudah tersinggung.

Mitr adalah seorang pelakon yang sangat sibuk, sentiasa bergerak dari satu set penggambaran ke set lain, dan hanya tidur dua atau tiga jam semalam. Beliau berlakon dalam 35 hingga 40 filem setahun, iaitu separuh atau lebih daripada separuh jumlah filem yang ditayangkan setiap tahun. Kingdao Daranee pernah menyatakan dalam sebuah majalah bahawa Mitr Chaibancha mempunyai kira-kira 30 filem untuk difilemkan setiap bulan.

3.3. Filem Terkenal dan Anugerah

Kerjaya Mitr Chaibancha ditandai dengan banyak filem pecah panggung dan anugerah berprestij:

• Pada tahun 1963, filem Jai Phet (Hati Berlian) mencapai kutipan tertinggi.
• Pada tahun 1965, beliau membintangi Ngoen Ngoen Ngoen (Wang Wang Wang), sebuah filem yang dihasilkan oleh Putera Anusorn Mongkolkarn. Filem ini dirakam dengan filem 35mm, sistem Super CineScope, dan warna Eastman, serta mencatat kutipan rekod. Mitr dan Petchara menerima anugerah penghormatan daripada Persatuan Wartawan Hiburan daripada Raja Bhumibol Adulyadej pada majlis Anugerah Patung Emas (Golden Doll Awards) tahun 1965.
• Pada tahun 1966, filem Pet Tad Pet (Operasi Bangkok) mencatat kutipan lebih tinggi daripada Ngoen Ngoen Ngoen, mencapai 3.00 M THB dalam sebulan. Filem ini difilemkan di Bangkok dan Hong Kong, menampilkan Kecha Plianvitheee dan Luecha Naruenart sebagai penjahat, serta pelakon wanita Hong Kong terkenal pada masa itu, Regina Piping.
• Pada tahun 1966, Persatuan Wartawan Hiburan Thailand menganugerahkan "Anugerah Dara Thong" (Bintang Emas) kepada Mitr Chaibancha sebagai pelakon lelaki utama filem, dan Pitsamai Wilaisak sebagai pelakon wanita. Anugerah ini diberikan oleh Raja Bhumibol Adulyadej pada 24 Mac 1967, berdasarkan empat kriteria utama: kepercayaan, tugas, persahabatan, dan kemurahan hati.
• Filem-filem lain yang terkenal termasuk Nok Noi (Burung Kecil, 1964), Sing La Singh (Singa Memburu Singa, 1964), Saen Rak (Seribu Cinta, 1967).
• Pada tahun 1970, beliau berlakon dalam Monrak luk thung (มนต์รักลูกทุ่ง^{Bahasa Thai}, atau Cinta Ajaib Pedalaman), sebuah komedi romantis muzikal yang mengagungkan kehidupan desa Thai. Filem ini merupakan salah satu filem terakhir Mitr. Ia ditayangkan di pawagam Bangkok selama enam bulan berturut-turut pada tahun 1970 dan memperoleh 6.00 M THB di Bangkok dan lebih 13.00 M THB di seluruh negara. Popularitinya didorong oleh album runut bunyi yang laris dan kematian mengejut Mitr semasa penggambaran Insee Thong.

3.4. Gaya Lakonan dan Penerimaan

Mitr Chaibancha berlakon dalam hampir 300 filem, tetapi beliau tidak pernah memenangi Anugerah Patung Emas untuk lakonan itu sendiri. Putera Anusorn Mongkolkarn pernah mendedahkan bahawa ini adalah kerana Mitr Chaibancha bukanlah seorang pelakon yang "berlakon" dalam erti kata sebenar. Beliau membawa dirinya yang sebenar ke dalam setiap filem, sama ada berlakon sebagai orang kaya, pengemis, pelajar luar negara, atau watak yang tidak dijangka seperti Phra Lo atau penyanyi luk thung. Kadang-kadang, beliau akan tiba-tiba bangun dan menyanyi di tengah-tengah babak romantis. Namun, peminat filem menerima dan menyukai gaya ini. Kerana gaya lakonannya yang semula jadi ini, beliau mampu berlakon dalam empat hingga lima filem dalam sehari.

Seorang kolumnis terkenal, Son Thale, menulis tentang Mitr, "Kami tidak begitu menyukai peranannya... mungkin kerana kami menonton terlalu banyak filemnya. Tetapi apabila beliau meninggal dunia, sepanjang malam kami hanya melihat senyuman Mitr... melihat gerak-geri melompat yang tidak kelihatan begitu indah. Kami melihat setiap gerak-geri beliau yang muncul di layar filem dengan rasa rindu... bahawa mulai sekarang kami tidak akan melihatnya lagi."

3.5. Penerbitan Filem

Mitr Chaibancha juga terlibat dalam penerbitan filem. Pada tahun 1962, beliau bersama rakan-rakan dalam industri filem seperti Anucha Rattanaman dan Dan Kritsada, menubuhkan Wachiranon Film dan menghasilkan dua filem: Yod Khwan Chit dan Thap Saming Khla (sekuel Insee Daeng).

Pada tahun 1963, Mitr Chaibancha menubuhkan syarikat penerbitan filemnya sendiri, Chaibancha Film, dan menghasilkan filem Yiao Dam (Helang Hitam). Walaupun tajuk filem itu menimbulkan masalah, Mitr tetap berjuang dan melabur untuk menyelesaikannya sehingga dapat ditayangkan tanpa kerugian, di tengah-tengah simpati orang ramai. Dikatakan bahawa jika bukan kerana Mitr Chaibancha, filem itu pasti akan mengalami kerugian besar.

Pada tahun 1970, Mitr mempunyai projek filem di mana beliau sendiri menjadi pelakon utama dan pengarah buat kali pertama, iaitu Insee Thong. Ini adalah filem keenam dalam siri "Insee Daeng" di mana Mitr memegang watak Rom Ritthikrai, atau Insee Daeng, yang perlu mencari Insee Daeng palsu.

Mitr juga menubuhkan Saha Chai Film untuk membantu rakan-rakan penerbit. Beliau akan berlakon tanpa bayaran jika ada masalah kewangan dan akan membantu dengan pembiayaan jika diperlukan. Banyak filem dari tahun 1967 hingga 1970 yang beliau turut melabur, seperti Jom Jone Mahesuan dan Sawan Biang.

Pada tahun 1970, beliau menggadaikan semua tanah miliknya kepada Bank Asia dengan nilai 4.60 M THB, menggadaikan ketiga-tiga rumahnya, dan menjual tanah di Wilayah Saraburi dengan nilai 700.00 K THB. Semua wang itu digunakan untuk membeli tanah seluas 514 sqm di kaki Jambatan Phan Fa dengan harga 7.00 M THB. Beliau berhasrat untuk membina sebuah pawagam standard khusus untuk menayangkan filem-filem Thai, lengkap dengan kedai dan tempat letak kereta moden. Tujuannya adalah untuk membantu penerbit filem Thai agar tidak perlu menunggu jadual tayangan selepas filem asing. Reka bentuk telah siap dan kerja-kerja penyediaan tapak sedang dijalankan. Beliau juga merancang untuk menghasilkan dua filem untuk ditayangkan di pawagam baru itu, sebagai perancangan masa depan Mitr Chaibancha, yang menjadi harapan dan sandaran rakan-rakan dalam projek ini.

5.1. Perkahwinan

Mitr berkahwin secara senyap dengan Jaruwan Sareerawong pada tahun 1959. Mereka mempunyai seorang anak lelaki bernama Yuthana Phumhem (juga dikenali sebagai Ton), yang dilahirkan pada 8 Disember 1961. Walau bagaimanapun, perkahwinan mereka tidak berjalan lancar dan berakhir dengan perceraian pada tahun 1963. Punca perceraian termasuklah kekurangan masa Mitr untuk keluarga kerana jadual kerjanya yang padat (bekerja siang, berlakon malam dan hujung minggu), keperluan untuk merahsiakan status perkahwinannya daripada umum demi menjaga populariti, dan isteri yang kurang memahami sifat pekerjaannya serta dedikasi Mitr. Walaupun bercerai, Mitr tetap bertanggungjawab menyara dan membiayai pendidikan anaknya secara konsisten. Ketika Mitr meninggal dunia, anaknya sedang belajar di darjah 4 di Sekolah Saint John. Yuthana meninggal dunia pada 16 Februari 2023.

Selepas itu, beliau menjalin hubungan sulit dengan Kingdao Daranee, isteri keduanya. Hubungan ini diketahui oleh keluarga kedua-dua belah pihak dan berlangsung selama lima tahun. Mereka berpindah dari rumah ibu Mitr di Nang Loeng ke sebuah rumah sewa di Soi Klang, Sukhumvit. Pada tahun 1964-1965, Mitr membeli tanah dan membina dua buah rumah di Soi Chantharotwong, di mana mereka tinggal bersama. Walaupun mereka sangat mencintai satu sama lain, hubungan mereka sentiasa bergelora kerana kedua-duanya mempunyai kebolehan dan keyakinan diri yang tinggi, serta emosi yang timbul daripada beban tanggungjawab Mitr yang berat dan masa rehat yang sedikit. Cemburu dan sikap ego Kingdao juga menyumbang kepada perpisahan mereka, menyebabkan kesedihan bagi kedua-dua pihak. Kingdao berpindah ke United Kingdom untuk belajar selepas Mitr bertanding dalam pilihan raya pada awal tahun 1969.

Tidak lama sebelum kematiannya, beliau menemui cinta baru dengan Sasithorn Phetroong, isteri ketiganya. Mitr meminta restu daripada ibu bapa Sasithorn dan membina sebuah rumah untuknya di Daerah Ban Na, Wilayah Nakhon Nayok. Beliau memberikan 1.00 K THB sebulan untuk perbelanjaan rumah dan peribadi, berbeza dengan 10.00 K THB yang diberikan kepada Kingdao Daranee.

5.2. Perwatakan dan Peribadi

Mitr Chaibancha dikenali sebagai seorang pemimpin yang berterus terang, ikhlas, serius, berdedikasi sepenuhnya, teliti, berdisiplin, menepati masa, sopan, merendah diri, dan berwatak ceria. Beliau suka bergurau tetapi tidak suka janji yang dimungkiri atau kerja yang tidak dilakukan dengan bersungguh-sungguh. Jika beliau marah, beliau akan menjadi sangat garang. Mitr seorang yang cepat dalam melakukan sesuatu, dan rakan sekerjanya perlu menyesuaikan diri dan sentiasa bersedia. Beliau tidak cerewet atau banyak mengeluh, tetapi akan mengajar dan menunjukkan contoh. Walaupun berpersonaliti luaran yang kuat, beliau berhati lembut, penyayang, dan bersimpati terhadap orang lain. Sifat-sifat ini menyumbang kepada kemasyhurannya. Jika ada penerbit filem yang kekurangan modal, Mitr akan memberikan jadual penuh supaya penggambaran dapat diselesaikan dengan cepat dan filem dapat ditayangkan segera, mengelakkan bayaran faedah pinjaman.

Sifat empati dan kemurahan hati adalah sebahagian daripada perwatakan Mitr. Beliau sering terlibat dalam menyelesaikan masalah di set penggambaran dan memberikan nasihat kepada penerbit. Contohnya, beliau akan mengadakan mesyuarat dengan pelakon pembantu untuk memastikan mereka menepati janji di set agar penerbit dapat menyelesaikan penggambaran mengikut jadual tanpa kerugian besar. Beliau juga akan berunding dengan penerbit apabila pelakon lain tidak menerima bayaran, meminjamkan wang untuk operasi, dan memberikan nasihat kepada rakan pelakon yang menghadapi masalah.

Mitr tidak mahu menjejaskan kerja atau menyusahkan penerbit atau pelakon lain. Beliau ingin melihat kerja yang beliau usahakan dan lakonkan berjaya. Beliau sentiasa menepati janji dan masa, tidak pernah membuat orang menunggu, dan tidak akan meninggalkan satu kerja untuk kerja lain walaupun penting baginya. Pernah sekali, Putera Anusorn Mongkolkarn ingin Mitr menghadiri satu majlis makan malam untuk bertemu tokoh filem antarabangsa, tetapi Mitr enggan kerana tidak mahu menyusahkan orang lain. Putera itu terpaksa menelefon pemilik filem untuk memintanya membawa Mitr, menyebabkan penggambaran terhenti selama beberapa jam.

Di luar set penggambaran, Mitr juga menunjukkan kemurahan hatinya. Pernah sekali, ketika menaiki kereta, beliau bertemu seorang rakan lama yang bekerja sebagai tukang gunting rambut di perhentian bas. Beliau segera menghulurkan 6.00 K THB untuk rakannya membeli motosikal bagi pergi bekerja. Dalam satu kejadian lain, seorang lelaki berpakaian tentera udara meminjam 40.00 K THB daripadanya tetapi tidak pernah mengembalikannya. Kerana kemurahan hati dan sifat tidak curiganya, beliau pernah ditipu oleh rakan rapat sebanyak 400.00 K THB, tetapi akhirnya tidak mengambil tindakan undang-undang kerana bersimpati dengan masalah keluarga rakan itu. Oleh sebab itu, Mitr Chaibancha hanya membawa 20 THB sehari kerana rakan-rakannya akan meminjam semua wang yang dibawanya.

Mitr Chaibancha diberi gelaran "Pelakon Santo" dan merupakan perintis "Kathin Dara" (Kathin Bintang). Beliau banyak menderma untuk tujuan amal. Antaranya, beliau menderma 10.00 K THB bersama Yingyong Sadejyad kepada Yayasan Kebajikan Orang Kurang Upaya di bawah naungan Diraja. Beliau menderma 500.00 K THB dan 46.50 K THB untuk membina gereja di Wat Kae Nang Loeng, dan menjadi tuan rumah upacara Kathin di Wat Kae Nang Loeng dari tahun 1967 hingga 1970, mengumpul sebanyak 402.09 K THB. Beliau juga menderma 12.90 K THB untuk dana pembinaan Monumen Chao Kawila di Wilayah Chiang Mai.

Kehidupannya yang pernah susah, ditambah dengan latihan ketenteraan, mengajarnya untuk menjadi seorang yang rajin, sabar, dan mudah beradaptasi. Makanan tidak perlu disediakan secara istimewa untuk Mitr; beliau boleh makan menggunakan sudu zink seperti di kuil. Kadang-kadang, jika tiada syampu semasa penggambaran, beliau akan menggunakan serbuk pencuci untuk mencuci rambutnya. Mitr berpegang pada falsafah hidup "Kereta adalah kenderaan, bukan perabot." Walaupun beliau mempunyai 100.00 K THB dalam akaun bank setiap minggu, beliau menggunakan Jeep Willy model stereng kiri yang lama. Kemudian, beliau menggunakan Toyota dengan pemandu agar dapat berehat, tetapi beliau enggan menggunakan Mercedes-Benz walaupun mampu membelinya dengan mudah, kerana beliau berpendapat ia terlalu mahal untuk status seorang pelakon (walaupun beliau seorang pelakon yang kaya).

Mitr Chaibancha sangat berbakti kepada mereka yang berjasa kepadanya. Walaupun ibunya tidak membesarkannya sejak kecil, beliau tetap membantu keluarga. Apabila beliau menjadi pelakon utama dalam filem pertamanya, beliau membenarkan rumahnya digunakan sebagai set penggambaran dan meminta keluarganya menyediakan makanan untuk kru filem, sebagai sumber pendapatan tambahan untuk ibunya. Beliau juga membaik pulih rumah, menanggung perbelanjaan rumah, dan membantu keluarga serta saudara-mara dalam pelbagai hal. Mengenai bapa kandungnya yang tidak pernah membesarkannya, Mitr sangat gembira apabila bapanya meminta untuk bertemu dengannya semasa Mitr dan Amara muncul di Wilayah Surat Thani pada tahun 1961. Beliau tidak menyimpan dendam dan membawa bapanya tinggal bersamanya di Bangkok, serta membina rumah dan membeli tanah seluas 5 acre untuk bapanya di Kampung Saikhan, Phetchaburi.

Rasa syukur terhadap mereka yang berjasa sentiasa ada dalam fikiran Mitr, terutamanya terhadap tokoh-tokoh dalam industri filem dan rakyat. Beliau merasakan dirinya berhutang budi kepada seluruh rakyat. Pada Hari Tahun Baru, Mitr Chaibancha akan membuat banyak kad ucapan untuk menyampaikan kebahagiaan kepada peminat filemnya yang telah berbaik hati kepadanya. Dalam satu tahun, kadnya bertulis: "Mitr Chaibancha dilahirkan kerana rakyat menetapkannya, oleh itu saya mengenang jasa anda."