PenulisKenyaNovelisPengarang

Ngũgĩ wa Thiong'o

Ngũgĩ wa Thiong'o ialah penulis dan ahli akademik Kenya terkemuka, diiktiraf sebagai novelis utama Afrika Timur, yang mengadvokasi penulisan dalam bahasa ibunda Afrika.

1. Tinjauan Keseluruhan

Ngũgĩ wa Thiong'o (ᵑɡoɣe wá ðiɔŋɔNgugi wa DiongoBahasa Kikuyu; lahir dengan nama James Ngugi pada 5 Januari 1938) ialah seorang penulis dan ahli akademik terkemuka dari Kenya, yang diiktiraf sebagai "novelis utama Afrika Timur". Beliau memulakan kerjayanya dengan menulis dalam bahasa Inggeris, tetapi kemudian beralih untuk menulis terutamanya dalam bahasa Gikuyu, bahasa ibundanya. Karya-karya beliau merangkumi novel, drama, cerpen, esei, kritikan sastera dan sosial, serta sastera kanak-kanak. Beliau juga merupakan pengasas dan penyunting jurnal berbahasa Gikuyu, Mũtĩiri. Cerpen beliau, The Upright Revolution: Or Why Humans Walk Upright, telah diterjemahkan ke dalam 100 bahasa, menjadikannya cerpen Afrika yang paling banyak diterjemahkan dalam sejarah.

Pada tahun 1977, Ngũgĩ mempelopori bentuk teater baharu di Kenya yang bertujuan untuk membebaskan proses teater daripada "sistem pendidikan borjuis umum" dengan menggalakkan spontanitas dan penyertaan penonton. Projek ini bertujuan untuk "menyahmisterikan" proses teater dan mengelakkan "proses pengasingan" yang menghasilkan "galeri bintang aktif dan massa pengagum yang tidak berbeza", yang menurut Ngũgĩ, menggalakkan kepasifan dalam kalangan "orang biasa". Walaupun dramanya yang terkenal, Ngaahika Ndeenda (Saya Akan Berkahwin Apabila Saya Mahu), yang ditulis bersama Ngũgĩ wa Mirii, mencapai kejayaan komersial, ia dihentikan oleh rejim autoritarian Kenya enam minggu selepas pembukaannya.

Akibatnya, Ngũgĩ dipenjarakan selama lebih setahun, di mana beliau diiktiraf sebagai tahanan nurani oleh Amnesty International. Selepas dibebaskan, beliau melarikan diri dari Kenya dan meneruskan kerjaya akademiknya di beberapa universiti berprestij di Amerika Syarikat, termasuk Universiti Northwestern, Universiti Yale, Universiti New York, dan Universiti California, Irvine, di mana beliau kini merupakan Profesor Terkemuka dalam Kesusasteraan Perbandingan dan Inggeris. Ngũgĩ sering dianggap sebagai calon yang layak untuk Hadiah Nobel Kesusasteraan. Beliau telah menerima pelbagai anugerah dan penghormatan antarabangsa atas sumbangan sastera dan aktivismenya, termasuk Hadiah Antarabangsa Nonino pada tahun 2001 dan Hadiah Park Kyong-ni pada tahun 2016. Beberapa anaknya, termasuk Mũkoma wa Ngũgĩ dan Wanjiku wa Ngũgĩ, juga merupakan penulis yang berjaya.

2. Kehidupan Awal dan Pendidikan

Ngũgĩ wa Thiong'o dilahirkan dengan nama baptis James Ngugi pada 5 Januari 1938, di Kamiriithu, berhampiran Limuru di daerah Kiambu, Kenya. Beliau berasal dari suku Kikuyu. Keluarganya terlibat secara langsung dalam Pemberontakan Mau Mau yang menentang pemerintahan British. Abang tirinya, Mwangi, terlibat aktif dalam Tentera Pembebasan Tanah Kenya dan terbunuh dalam konflik tersebut. Seorang lagi abangnya ditembak semasa Darurat, dan ibunya diseksa di pos pengawal tempatan Kikuyu di Kamiriithu. Pengalaman pahit keluarganya ini sangat mempengaruhi pandangan dunia dan karya-karya beliau kemudian.

Beliau memulakan pendidikan di Sekolah Tinggi Alliance yang berprestij di Kenya, kemudian melanjutkan pengajian di Kolej Universiti Makerere di Kampala, Uganda. Semasa menjadi pelajar, beliau menghadiri Persidangan Penulis Afrika yang diadakan di Makerere pada Jun 1962. Dalam persidangan tersebut, dramanya, The Black Hermit, telah dipentaskan buat kali pertama di Teater Nasional. Di sana, Ngũgĩ meminta Chinua Achebe untuk membaca manuskrip novel-novelnya, The River Between dan Weep Not, Child. Kedua-dua karya ini kemudiannya diterbitkan dalam Siri Penulis Afrika oleh Heinemann, yang dilancarkan pada tahun yang sama di London, dengan Achebe sebagai penyunting penasihat pertamanya. Ngũgĩ memperoleh Ijazah Sarjana Muda dalam bidang Kajian Inggeris dari Kolej Universiti Makerere pada tahun 1963.

3. Aktiviti Sastera dan Peralihan Bahasa

Ngũgĩ wa Thiong'o memulakan kerjaya sasteranya dengan menulis dalam bahasa Inggeris, tetapi melalui proses perkembangan ideologi yang mendalam, beliau membuat keputusan penting untuk beralih kepada penulisan dalam bahasa ibundanya, Gikuyu. Peralihan ini bukan sekadar perubahan bahasa, tetapi merupakan manifestasi komitmennya terhadap penyahjajahan minda dan pembebasan budaya Afrika.

3.1. Aktiviti Sastera Awal

Novel sulungnya, Weep Not, Child, diterbitkan pada Mei 1964, menjadikannya novel pertama dalam bahasa Inggeris yang diterbitkan oleh seorang penulis dari Afrika Timur. Pada tahun yang sama, beliau memenangi biasiswa untuk melanjutkan pengajian Sarjana di Universiti Leeds di England. Semasa berada di sana, novel keduanya, The River Between, diterbitkan pada tahun 1965. Novel ini berlatarbelakangkan Pemberontakan Mau Mau dan mengisahkan percintaan yang tidak bahagia antara penganut Kristian dan bukan Kristian, serta pernah menjadi sebahagian daripada sukatan pelajaran sekolah menengah kebangsaan Kenya.

Ngũgĩ meninggalkan Leeds tanpa menamatkan tesisnya mengenai kesusasteraan Caribbean, yang memfokuskan kepada karya George Lamming. Beliau menyatakan dalam koleksi eseinya Homecoming (1972) bahawa Lamming telah membangkitkan gambaran pemberontakan petani dalam dunia yang didominasi kulit putih, dan ini menyedarkan beliau bahawa sebuah novel boleh berbicara kepadanya dengan desakan yang mendalam, tidak seperti karya-karya penulis Barat seperti Henry Fielding atau Jane Austen.

3.2. Peralihan Bahasa dan Penyahjajahan Minda

Novel Ngũgĩ pada tahun 1967, A Grain of Wheat, menandakan penerimaannya terhadap Marxisme yang dipengaruhi oleh Frantz Fanon. Selepas itu, beliau menolak penulisan dalam bahasa Inggeris dan nama James Ngugi sebagai warisan kolonialisme. Menjelang tahun 1970, beliau menukar namanya kepada Ngũgĩ wa Thiong'o dan mula menulis dalam bahasa ibundanya, Gikuyu. Beliau berpendapat bahawa selepas berakhirnya kolonialisme, adalah penting bagi universiti di Afrika untuk mengajar kesusasteraan Afrika, termasuk sastera lisan, dengan menyedari kekayaan bahasa-bahasa Afrika. Usaha-usaha ini pada akhir 1960-an menyebabkan Universiti Nairobi menggugurkan Kesusasteraan Inggeris sebagai kursus pengajian dan menggantikannya dengan kursus yang meletakkan Kesusasteraan Afrika, lisan dan tulisan, sebagai pusatnya.

Dalam esei beliau yang paling berpengaruh, Decolonising the Mind: The Politics of Language in African Literature (1986), Ngũgĩ secara tegas berhujah agar penulis Afrika menggunakan bahasa ibunda mereka berbanding bahasa Eropah. Beliau percaya ini adalah langkah penting untuk menolak ikatan kolonial yang berlarutan dan membina kesusasteraan Afrika yang tulen. Beliau menganggap bahasa Inggeris sebagai "bahasa penjajah" dan menolak sebarang konsep seperti "Bahasa Inggeris Kenya" atau "Bahasa Inggeris Nigeria", menyifatkannya sebagai "ketidaknormalan yang dinormalisasi" dan "tanda kejayaan perhambaan". Baginya, "melaparkan atau membunuh sesebuah bahasa adalah melaparkan dan membunuh bank memori sesebuah bangsa."

3.3. Novel

Karya-karya novel Ngũgĩ sering kali membincangkan isu-isu kolonialisme, identiti, dan kritikan sosial, mencerminkan perjalanan ideologi dan bahasa beliau.

  • Weep Not, Child (1964): Novel sulung beliau, yang pertama diterbitkan dalam bahasa Inggeris oleh penulis Afrika Timur.
  • The River Between (1965): Berlatarbelakangkan Pemberontakan Mau Mau, mengisahkan konflik budaya dan percintaan.
  • A Grain of Wheat (1967, 1992): Menandakan peralihan ideologi beliau ke arah Marxisme Fanonis.
  • Petals of Blood (1977): Sebuah karya dengan mesej politik yang kuat, yang membawa kepada penahanan beliau.
  • Caitaani Mutharaba-Ini (Devil on the Cross, 1980): Novel moden pertama yang ditulis dalam bahasa Gikuyu, dihasilkan semasa beliau dalam tahanan.
  • Matigari ma Njiruungi (1986; diterjemahkan ke bahasa Inggeris sebagai Matigari pada 1989 oleh Wangui wa Goro): Sebuah satira berdasarkan cerita rakyat Gikuyu, ditulis semasa beliau dalam buangan.
  • Mũrogi wa Kagogo (Wizard of the Crow, 2006): Novel pertama beliau dalam hampir dua dekad, diterjemahkan sendiri ke bahasa Inggeris.
  • The Perfect Nine: The Epic of Gĩkũyũ and Mũmbi (2020): Asalnya ditulis dan diterbitkan dalam Gikuyu sebagai Kenda Muiyuru: Rugano Rwa Gikuyu na Mumbi (2019), kemudian diterjemahkan sendiri ke bahasa Inggeris. Ia adalah penulisan semula epik kisah asal usul kaumnya, dengan lensa feminis dan Pan-Afrika. Karya ini menjadi karya pertama yang ditulis dalam bahasa asli Afrika yang disenarai pendek untuk Hadiah Booker Antarabangsa pada Mac 2021, dengan Ngũgĩ menjadi calon pertama sebagai penulis dan penterjemah buku tersebut.

3.4. Drama

Drama-drama Ngũgĩ wa Thiong'o sering kali mempunyai mesej politik dan sosial yang kuat, dengan penekanan pada teater partisipatif.

  • The Black Hermit (1963): Drama sulungnya, dipentaskan semasa Persidangan Penulis Afrika di Makerere.
  • This Time Tomorrow (1970): Koleksi tiga drama, termasuk "The Rebels", "The Wound in the Heart", dan "This Time Tomorrow".
  • The Trial of Dedan Kimathi (1976): Ditulis bersama Micere Githae Mugo, drama ini diilhamkan oleh pengalaman beliau dalam penjara.
  • Ngaahika Ndeenda: Ithaako ria ngerekano (I Will Marry When I Want) (1977, 1982): Ditulis bersama Ngũgĩ wa Mirii, drama ini merupakan pementasan teater komuniti dalam bahasa Gikuyu yang menggalakkan penyertaan penonton. Kejayaan komersialnya yang besar, dengan menarik 20,000 penonton, menjadikannya pementasan terbesar dalam sejarah Kenya pada masa itu. Namun, mesej politiknya yang mengkritik golongan elit selepas kemerdekaan menyebabkan ia diharamkan oleh rejim Kenya hanya enam minggu selepas pembukaan, dan membawa kepada penahanan Ngũgĩ.
  • Mother, Sing For Me (1986).

3.5. Esei dan Kritikan

Esei-esei dan karya kritikan Ngũgĩ wa Thiong'o sangat berpengaruh, terutamanya dalam bidang politik bahasa, budaya Afrika, dan pascakolonialisme.

  • Homecoming: Essays on African and Caribbean Literature, Culture, and Politics (1972).
  • Education for a National Culture (1981).
  • Writers in Politics: Essays (1981).
  • Barrel of a Pen: Resistance to Repression in Neo-Colonial Kenya (1983).
  • Writing against Neo-Colonialism (1986).
  • Decolonising the Mind: The Politics of Language in African Literature (1986): Karya penting yang menghujahkan penulisan dalam bahasa ibunda Afrika untuk menolak pengaruh kolonial.
  • Moving the Centre: The Struggle for Cultural Freedoms (1993).
  • Penpoints, Gunpoints and Dreams: The Performance of Literature and Power in Post-Colonial Africa (1998): Berdasarkan Kuliah Clarendon dalam Kesusasteraan Inggeris 1996.
  • Something Torn and New: An African Renaissance (2009): Koleksi esei yang menekankan peranan penting bahasa-bahasa Afrika dalam "kebangkitan semula memori Afrika".
  • Globalectics: Theory and the Politics of Knowing (2012).
  • Secure the Base: Making Africa Visible in the Globe (2016).
  • The Language of Languages (2023).

3.6. Memoir

Karya-karya autobiografi Ngũgĩ wa Thiong'o memberikan gambaran mendalam tentang pengalaman hidupnya, termasuk zaman kanak-kanak, penahanan, dan kebangkitan kesedarannya sebagai seorang penulis.

  • Detained: A Writer's Prison Diary (1981): Catatan harian beliau semasa dalam penjara.
  • Dreams in a Time of War: a Childhood Memoir (2010): Mengisahkan pengalaman zaman kanak-kanak beliau.
  • In the House of the Interpreter: A Memoir (2012): Digambarkan sebagai "brilian dan penting" oleh Los Angeles Times.
  • Birth of a Dream Weaver: A Memoir of a Writer's Awakening (2016).
  • Wrestling with the Devil: A Prison Memoir (2018): Mengulangi pengalaman beliau dalam penjara.

3.7. Sastera Kanak-kanak

Ngũgĩ wa Thiong'o juga menghasilkan karya-karya untuk kanak-kanak, menekankan kepentingan pendidikan dan budaya dalam pembentukan generasi muda.

  • Njamba Nene and the Flying Bus (Njamba Nene na Mbaathi i Mathagu, 1986), diterjemahkan oleh Wangui wa Goro.
  • Njamba Nene and the Cruel Chief (Njamba Nene na Chibu King'ang'i, 1988), diterjemahkan oleh Wangui wa Goro.
  • Njamba Nene's Pistol (Bathitoora ya Njamba Nene, 1990).
  • The Upright Revolution, Or Why Humans Walk Upright (2019): Cerpen beliau yang paling banyak diterjemahkan.

4. Aktivisme Politik dan Penindasan

Ngũgĩ wa Thiong'o terlibat secara mendalam dalam isu-isu politik di Kenya, dengan kritikan tajam terhadap kerajaan yang membawa kepada penindasan, termasuk penahanan dan pembuangan.

4.1. Penahanan dan Pemenjaraan

Pada tahun 1976, Ngũgĩ membantu menubuhkan Pusat Pendidikan dan Kebudayaan Komuniti Kamiriithu, yang antara lain menganjurkan Teater Afrika di kawasan tersebut. Pada tahun berikutnya, penerbitan novelnya Petals of Blood dan dramanya Ngaahika Ndeenda (Saya Akan Berkahwin Apabila Saya Mahu), yang ditulis bersama Ngũgĩ wa Mirii, membangkitkan kemarahan Naib Presiden Kenya ketika itu, Daniel arap Moi. Beliau mengarahkan penangkapan Ngũgĩ. Bersama salinan dramanya, buku-buku oleh Karl Marx, Friedrich Engels, dan Vladimir Lenin turut dirampas.

Ngũgĩ dihantar ke Penjara Keselamatan Maksimum Kamiti dan ditahan di sana tanpa perbicaraan selama hampir setahun. Beliau dipenjarakan dalam sel bersama tahanan politik lain, dan pada sebahagian tempoh penahanan mereka, mereka hanya dibenarkan satu jam cahaya matahari sehari. Ngũgĩ menulis bahawa "kompaun itu dahulunya untuk banduan yang sakit mental sebelum ia digunakan dengan lebih baik sebagai sangkar untuk 'mereka yang sakit politik'." Semasa dalam tahanan, beliau menemui ketenangan dalam menulis dan mengarang novel moden pertama dalam bahasa Gikuyu, Devil on the Cross (Caitaani mũtharaba-Inĩ), menggunakan kertas tandas yang disediakan oleh penjara. Pengalamannya di penjara juga menginspirasi drama The Trial of Dedan Kimathi (1976), yang ditulis bersama Micere Githae Mugo.

4.2. Kehidupan dalam Pembuangan

Selepas dibebaskan pada Disember 1978, Ngũgĩ tidak dikembalikan ke jawatannya sebagai profesor di Universiti Nairobi, dan keluarganya terus diganggu oleh pihak berkuasa. Akibat penulisannya yang mengkritik ketidakadilan kerajaan diktator pada masa itu, Ngũgĩ dan keluarganya terpaksa hidup dalam buangan. Mereka hanya dapat kembali ke Kenya dengan selamat selepas Daniel arap Moi, presiden Kenya yang paling lama berkhidmat, bersara pada tahun 2002.

Semasa dalam buangan, Ngũgĩ bekerjasama dengan Jawatankuasa Pembebasan Tahanan Politik di Kenya yang berpusat di London (1982-1998). Novelnya Matigari ma Njiruungi (diterjemahkan oleh Wangui wa Goro ke bahasa Inggeris sebagai Matigari) diterbitkan pada masa ini. Pada tahun 1984, beliau menjadi Profesor Pelawat di Universiti Bayreuth, dan pada tahun berikutnya menjadi Penulis Residen untuk Borough of Islington di London. Beliau juga mempelajari filem di Dramatiska Institute di Stockholm, Sweden (1986).

Karya-karya beliau yang kemudian termasuk Detained, catatan harian penjaranya (1981), Decolonising the Mind: The Politics of Language in African Literature (1986), sebuah esei yang menghujahkan ekspresi penulis Afrika dalam bahasa ibunda mereka dan bukannya bahasa Eropah, untuk menolak ikatan kolonial yang berlarutan dan membina kesusasteraan Afrika yang tulen.

5. Kerjaya Akademik

Ngũgĩ wa Thiong'o telah memegang beberapa jawatan pengajaran penting di pelbagai universiti berprestij di seluruh dunia, menyumbang secara signifikan kepada kajian sastera Afrika dan kesusasteraan perbandingan.

Beliau mula mengajar di Universiti Nairobi pada tahun 1967 sebagai profesor kesusasteraan Inggeris, dan kekal di sana selama sepuluh tahun sambil berkhidmat sebagai Felo dalam Penulisan Kreatif di Makerere. Semasa tempoh ini, beliau juga menjadi pensyarah jemputan di Universiti Northwestern dalam jabatan Pengajian Inggeris dan Afrika selama setahun.

Sebagai seorang profesor di Universiti Nairobi, Ngũgĩ menjadi pemangkin perbincangan untuk menghapuskan jabatan Inggeris. Beliau berhujah bahawa selepas berakhirnya kolonialisme, adalah penting bagi sesebuah universiti di Afrika untuk mengajar kesusasteraan Afrika, termasuk sastera lisan, dan bahawa ini harus dilakukan dengan menyedari kekayaan bahasa-bahasa Afrika. Pada akhir 1960-an, usaha-usaha ini menghasilkan keputusan universiti untuk menggugurkan Kesusasteraan Inggeris sebagai kursus pengajian, dan menggantikannya dengan kursus yang meletakkan Kesusasteraan Afrika, lisan dan tulisan, di pusatnya.

Antara tahun 1989 dan 1992, Ngũgĩ adalah Profesor Pelawat dalam Kesusasteraan Inggeris dan Perbandingan di Universiti Yale. Pada tahun 1992, beliau menjadi tetamu di Kongres Penulis Afrika Selatan dan menghabiskan masa di Perbandaran Zwide bersama Mzi Mahola. Pada tahun yang sama, beliau menjadi profesor Kesusasteraan Perbandingan dan Pengajian Persembahan di Universiti New York, di mana beliau memegang Kerusi Erich Maria Remarque. Beliau kini merupakan Profesor Terkemuka dalam Kesusasteraan Inggeris dan Perbandingan serta merupakan pengarah pertama Pusat Antarabangsa untuk Penulisan dan Penterjemahan di Universiti California, Irvine.

6. Pemikiran dan Falsafah

Pemikiran dan falsafah Ngũgĩ wa Thiong'o berpusat pada kepentingan kritikal bahasa-bahasa Afrika, konsep penyahjajahan minda, pembebasan budaya, dan kebangkitan semula Afrika (African Renaissance). Beliau berpendapat bahawa bahasa adalah lebih daripada sekadar alat komunikasi; ia adalah penyimpan memori kolektif, budaya, dan identiti sesuatu bangsa.

Beliau secara tegas menolak penggunaan bahasa-bahasa Eropah dalam penulisan kreatif Afrika, menganggapnya sebagai kesinambungan penjajahan mental. Dalam karyanya Decolonising the Mind, beliau menghujahkan bahawa penulis Afrika harus beralih kepada bahasa ibunda mereka untuk membina kesusasteraan yang tulen dan membebaskan pemikiran daripada kerangka kolonial. Beliau melihat "Bahasa Inggeris Kenya" atau "Bahasa Inggeris Nigeria" sebagai "ketidaknormalan yang dinormalisasi" yang menunjukkan kejayaan perhambaan, kerana ia adalah cubaan untuk menuntut bahasa penjajah sebagai milik sendiri. Baginya, "melaparkan atau membunuh sesebuah bahasa adalah melaparkan dan membunuh bank memori sesebuah bangsa."

Ngũgĩ percaya bahawa pembebasan budaya adalah prasyarat untuk pembebasan politik dan ekonomi yang sebenar. Beliau menggalakkan pengembalian kepada naratif, nilai, dan bentuk seni Afrika, yang telah ditekan atau dipandang rendah semasa era kolonial. Falsafah beliau mengenai kebangkitan semula Afrika menekankan bahawa benua itu harus mencari penyelesaian dan identitinya sendiri, berakar umbi dalam kekayaan budaya dan bahasa tempatan, dan bukan bergantung kepada model atau bahasa asing. Ini adalah seruan untuk autonomi intelektual dan budaya yang akan membolehkan Afrika mengambil tempat yang sewajarnya di pentas global.

7. Keluarga

Ngũgĩ wa Thiong'o telah berkahwin dan mempunyai beberapa orang anak. Empat daripada anak-anaknya juga merupakan penulis yang telah menerbitkan karya: Tee Ngũgĩ, Mũkoma wa Ngũgĩ, Nducu wa Ngũgĩ, dan Wanjiku wa Ngũgĩ. Ini menunjukkan warisan sastera yang kuat dalam keluarganya.

Pada Mac 2024, Mũkoma wa Ngũgĩ menulis di Twitter bahawa bapanya telah mendera ibunya secara fizikal, yang kini telah meninggal dunia.

8. Anugerah dan Penghormatan

Ngũgĩ wa Thiong'o telah menerima pelbagai anugerah, hadiah sastera, dan ijazah kehormat yang mengiktiraf pencapaian sastera, akademik, dan aktivisme beliau di peringkat antarabangsa.

  • 1963: Hadiah Novel Afrika Timur
  • 1964: Hadiah Pertama Unesco untuk novel sulungnya Weep Not Child, di Festival Seni Hitam Sedunia pertama di Dakar, Senegal.
  • 1973: Hadiah Lotus untuk Kesusasteraan, di Alma Atta, Kazakhstan.
  • 1992 (6 April): Anugerah Paul Robeson untuk Kecemerlangan Artistik, Kesedaran Politik dan Integriti, di Philadelphia, Amerika Syarikat.
  • 1992 (Oktober): Dihormati oleh Universiti New York dengan dilantik ke Profesor Erich Maria Remarque dalam Bahasa untuk "mengiktiraf pencapaian ilmiah luar biasa, kepimpinan yang kuat dalam Komuniti Universiti dan Profesyen serta sumbangan penting kepada misi pendidikan kami."
  • 1993: Anugerah Zora Neale Hurston-Paul Robeson, untuk pencapaian artistik dan ilmiah, dianugerahkan oleh Majlis Kebangsaan untuk Kajian Hitam, di Accra, Ghana.
  • 1994 (Oktober): Anugerah Penyumbang Pusat Gwendolyn Brooks untuk sumbangan penting kepada Seni Sastera Hitam.
  • 1996: Hadiah Fonlon-Nichols, New York, untuk Kecemerlangan Artistik dan Hak Asasi Manusia.
  • 2001: Hadiah Antarabangsa Nonino untuk Kesusasteraan.
  • 2002: Pameran Buku Antarabangsa Zimbabwe, "Dua Belas Buku Afrika Terbaik Abad Kedua Puluh."
  • 2002 (Julai): Profesor Terkemuka dalam Kesusasteraan Inggeris dan Perbandingan, UCI.
  • 2002 (Oktober): Pingat Kepresidenan Kabinet Itali Dianugerahkan oleh Jawatankuasa Saintifik Antarabangsa Pusat Pio Manzù, Rimini, Itali.
  • 2003 (Mei): Ahli Kehormat Asing Akademi Seni dan Surat Amerika.
  • 2003 (Disember): Keahlian Seumur Hidup Kehormat Majlis Pembangunan Penyelidikan Sains Sosial di Afrika (CODESRIA).
  • 2004 (23-28 Februari): Felo Pelawat, Pusat Penyelidikan Kemanusiaan.
  • 2006: Wizard of the Crow berada di tangga No. 3 dalam 10 Buku Terbaik Tahunan majalah Time (edisi Eropah).
  • 2006: Wizard of the Crow adalah salah satu Buku Terbaik Tahunan The Economist.
  • 2006: Wizard of the Crow adalah salah satu pilihan Salon.com untuk Fiksyen Terbaik tahun ini.
  • 2006: Wizard of the Crow adalah pemenang Musim Sejuk 2007 Baca Ini! untuk Lit-Blog Co-Op; The Literary Saloon.
  • 2006: Wizard of the Crow diserlahkan dalam Buku Kegemaran Tahunan Washington Post.
  • 2007: Wizard of the Crow - disenarai panjang untuk Hadiah Fiksyen Asing Bebas.
  • 2007: Wizard of the Crow - finalis Anugerah Imej NAACP untuk Fiksyen.
  • 2007: Wizard of the Crow - disenarai pendek untuk Hadiah Penulis Komanwel 2007 Buku Terbaik - Afrika.
  • 2007: Wizard of the Crow - pemenang pingat emas dalam Fiksyen untuk Anugerah Buku California 2007.
  • 2007: Wizard of the Crow - Hadiah Aspen untuk Kesusasteraan 2007.
  • 2007: Wizard of the Crow - finalis Anugerah Warisan Hurston/Wright 2007 untuk Kesusasteraan Hitam.
  • 2008: Wizard of the Crow dicalonkan untuk Anugerah IMPAC Dublin 2008.
  • 2008 (2 April): Darjah Elder of Burning Spear (Pingat Kenya - dianugerahkan oleh Duta Besar Kenya ke Amerika Syarikat di Los Angeles).
  • 2008 (24 Oktober): Anugerah Grinzane for Africa.
  • 2008: Kerusi Terkemuka Dan dan Maggie Inouye dalam Ideal Demokratik, Universiti Hawaiʻi di Mānoa.
  • 2009: Disenarai pendek untuk Hadiah Antarabangsa Man Booker.
  • 2011 (17 Februari): Anugerah Pencapaian Sastera Saluran Afrika.
  • 2012: Anugerah Lingkaran Pengkritik Buku Kebangsaan (finalis Autobiografi) untuk In the House of the Interpreter.
  • 2012 (31 Mac): Anugerah W.E.B. Du Bois, Persidangan Penulis Hitam Kebangsaan, New York.
  • 2013 (Oktober): Pingat UCI.
  • 2014: Dipilih ke American Academy of Arts and Sciences.
  • 2014: Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat Nicolás Guillén untuk Kesusasteraan Falsafah.
  • 2014 (16 November): Dihormati di gala ulang tahun ke-10 Archipelago Books di New York.
  • 2016: Hadiah Park Kyong-ni.
  • 2016 (14 Disember): Anugerah Teater Sanaa/Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat sebagai pengiktirafan kecemerlangan dalam Teater Kenya, Teater Nasional Kenya.
  • 2017: Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat Los Angeles Review of Books/UCR Penulisan Kreatif.
  • 2018: Grand Prix des mécènes GPLA 2018, untuk keseluruhan karyanya.
  • 2019: Anugerah Premi Internacional de Catalunya untuk karya Berani dan Advokasi untuk bahasa-bahasa Afrika.
  • 2021: Disenarai pendek untuk Hadiah Booker Antarabangsa untuk The Perfect Nine.
  • 2021: Dipilih sebagai Penulis Antarabangsa Royal Society of Literature.
  • 2022: Anugerah PEN/Nabokov untuk Pencapaian dalam Kesusasteraan Antarabangsa.

8.1. Ijazah Kehormat

  • Albright College, Doktor Kemanusiaan honoris causa, 1994.
  • Universiti Leeds, Doktor Kehormat Kesusasteraan (LittD), 2004.
  • Universiti Walter Sisulu (dahulunya U. Transkei), Afrika Selatan, Ijazah Kehormat, Doktor Kesusasteraan dan Falsafah, Julai 2004.
  • Universiti Negeri California, Dominguez Hills, Ijazah Kehormat, Doktor Kemanusiaan, Mei 2005.
  • Universiti Dillard, New Orleans, Ijazah Kehormat, Doktor Kemanusiaan, Mei 2005.
  • Universiti Auckland, Doktor Kehormat Kesusasteraan (LittD), 2005.
  • Universiti New York, Ijazah Kehormat, Doktor Kesusasteraan, 15 Mei 2008.
  • Universiti Dar es Salaam, Doktor Kehormat dalam Kesusasteraan, 2013.
  • Universiti Bayreuth, Doktor Kehormat (Dr. phil. h.c.), 2014.
  • Universiti KCA, Kenya, Ijazah Doktor Kehormat Kemanusiaan (honoris causa) dalam Pendidikan, 27 November 2016.
  • Universiti Yale, Doktor Kehormat (D.Litt. h.c.), 2017.
  • Universiti Edinburgh, Doktor Kehormat (D.Litt.), 2019.
  • PhD Kehormat, Roskilde, Denmark.

9. Pengaruh dan Penilaian

Ngũgĩ wa Thiong'o mempunyai impak yang mendalam dan meluas terhadap sastera Afrika, kajian pascakolonial, dan gerakan bahasa. Beliau diiktiraf sebagai salah seorang pemikir paling penting dalam kesusasteraan dan budaya Afrika.

Karyanya telah membentuk perdebatan mengenai politik bahasa dalam kesusasteraan Afrika, mendorong penulis lain untuk mempertimbangkan semula penggunaan bahasa kolonial dan menggalakkan penulisan dalam bahasa ibunda. Pendirian tegasnya mengenai penyahjajahan minda telah mempengaruhi banyak sarjana dan aktivis yang memperjuangkan pembebasan budaya dan intelektual di seluruh Afrika dan diaspora. Beliau telah menjadi suara penting dalam pergerakan yang menyeru kepada kebangkitan semula Afrika, menekankan kepentingan bahasa dan naratif tempatan dalam pembinaan semula identiti dan memori kolektif.

Secara sosial dan sejarah, sumbangan Ngũgĩ dinilai tinggi kerana keberaniannya mengkritik rejim autoritarian di Kenya, yang membawa kepada penahanan dan pembuangannya. Pengalamannya sebagai tahanan nurani dan aktivismenya untuk pembebasan tahanan politik telah menjadikannya simbol penentangan terhadap penindasan dan perjuangan untuk hak asasi manusia. Karya-karyanya sering kali menjadi cerminan perjuangan rakyat biasa menentang ketidakadilan, korupsi, dan warisan kolonialisme.

Penulisannya yang prolifik dan pelbagai genre, dari novel epik hingga drama partisipatif dan esei kritikal, telah memperkayakan landskap sastera Afrika dan global. Beliau telah membuka jalan bagi pemahaman yang lebih mendalam tentang kompleksiti identiti pascakolonial dan peranan bahasa dalam pembentukan realiti.

10. Aktiviti Abad ke-21

Pada abad ke-21, Ngũgĩ wa Thiong'o terus aktif dalam penulisan, kuliah, dan penglibatan dalam isu-isu kontemporari, mengekalkan relevansinya dalam masyarakat moden.

Pada 8 Ogos 2004, Ngũgĩ kembali ke Kenya sebagai sebahagian daripada lawatan sebulan ke Afrika Timur. Namun, pada 11 Ogos, perompak memecah masuk apartmennya yang mempunyai keselamatan tinggi: mereka menyerang Ngũgĩ, melakukan serangan seksual terhadap isterinya, dan mencuri pelbagai barangan berharga. Apabila Ngũgĩ kembali ke Amerika pada akhir lawatannya, lima lelaki ditangkap atas tuduhan jenayah tersebut, termasuk seorang anak saudara Ngũgĩ.

Pada musim panas hemisfera utara 2006, syarikat penerbitan Amerika Random House menerbitkan novel baharunya yang pertama dalam hampir dua dekad, Wizard of the Crow, yang diterjemahkan ke bahasa Inggeris dari Gikuyu oleh penulis sendiri.

Pada 10 November 2006, semasa berada di San Francisco di Hotel Vitale di Embarcadero, Ngũgĩ diganggu dan diarah meninggalkan hotel oleh seorang pekerja. Insiden itu mencetuskan kemarahan awam dan membangkitkan kemarahan kedua-dua warga Afrika-Amerika dan anggota diaspora Afrika yang tinggal di Amerika, yang membawa kepada permohonan maaf daripada pihak hotel.

Buku-buku beliau yang kemudian termasuk Globalectics: Theory and the Politics of Knowing (2012), dan Something Torn and New: An African Renaissance, koleksi esei yang diterbitkan pada tahun 2009 yang menghujahkan peranan penting bahasa-bahasa Afrika dalam "kebangkitan semula memori Afrika". Ini diikuti oleh dua karya autobiografi yang diterima baik: Dreams in a Time of War: a Childhood Memoir (2010) dan In the House of the Interpreter: A Memoir (2012).

Ngũgĩ wa Thiong'o membaca di Perpustakaan Kongres pada tahun 2019.
Ngũgĩ wa Thiong'o membaca di Perpustakaan Kongres pada tahun 2019.


Buku beliau The Perfect Nine, yang asalnya ditulis dan diterbitkan dalam Gikuyu sebagai Kenda Muiyuru: Rugano Rwa Gikuyu na Mumbi (2019), telah diterjemahkan ke bahasa Inggeris oleh Ngũgĩ untuk penerbitan 2020. Ia adalah penulisan semula dalam puisi epik kisah asal usul kaumnya. Los Angeles Times menggambarkannya sebagai "novel-dalam-ayat pencarian yang meneroka cerita rakyat, mitos, dan alegori melalui lensa feminis dan pan-Afrika yang tegas." Pada Mac 2021, The Perfect Nine menjadi karya pertama yang ditulis dalam bahasa asli Afrika yang disenarai pendek untuk Hadiah Booker Antarabangsa, dengan Ngũgĩ menjadi calon pertama sebagai penulis dan penterjemah buku tersebut.

Pada tahun 2023, apabila ditanya sama ada Bahasa Inggeris Kenya atau Bahasa Inggeris Nigeria kini adalah bahasa tempatan, Ngũgĩ wa Thiong'o menjawab: "Ia seperti hamba yang gembira bahawa versi perhambaan mereka adalah versi tempatan. Bahasa Inggeris bukan bahasa Afrika. Bahasa Perancis bukan. Bahasa Sepanyol bukan. Bahasa Inggeris Kenya atau Nigeria adalah karut. Itu adalah contoh ketidaknormalan yang dinormalisasi. Penjajah yang cuba menuntut bahasa penjajah adalah tanda kejayaan perhambaan." Pendirian ini mengukuhkan komitmennya yang berterusan terhadap pembebasan bahasa dan budaya Afrika.