Tage Erlander

1.1. Latar Belakang Kanak-Kanak dan Keluarga

Tage Fritjof Erlander dilahirkan di Ransäter, Kaunti Värmland pada 13 Jun 1901, di tingkat atas rumah yang kini dikenali sebagai Erlandergården^{Bahasa Sweden}. Ibu bapanya ialah Alma Erlander (née Nilsson) dan Erik Gustaf Erlander. Erik Gustaf ialah seorang guru dan kantor yang berkahwin dengan Alma Nilsson pada tahun 1893. Erlander mempunyai seorang abang, Janne Gustaf Erlander (lahir 1893), seorang kakak, Anna Erlander (lahir 1894), dan seorang adik perempuan, Dagmar Erlander (lahir 1904). Datuk sebelah bapa Erlander, Anders Erlandsson, bekerja sebagai tukang besi di sebuah kilang besi, dan datuk sebelah ibunya ialah seorang petani yang memegang jawatan awam di majlis perbandaran asalnya. Di sebelah nenek sebelah ibunya, Erlander berasal dari Orang Finland Hutan, yang berhijrah ke Värmland dari wilayah Finland Savonia pada abad ke-17.

Menurut Erlander, bapanya sangat alim, menyokong hak mengundi sejagat, pro-pasaran bebas, anti-kesatuan sekerja, dan liberal. Erlander juga berkata bahawa bapanya semakin anti-sosialisme apabila beliau semakin tua, membuat spekulasi bahawa bapanya tidak gembira dengan pemilihan anaknya ke parlimen sebagai ahli parti sosialis.

Keluarga Erlander pada mulanya miskin, walaupun Erik Gustaf dapat memperoleh wang melalui penjualan perabot buatan sendiri dan mengeksport lingonberi ke Jerman. Semasa kecil, Erlander tinggal di tingkat dua Erlandergården^{Bahasa Sweden}, dan bersekolah di tingkat satu. Beliau kemudian bersekolah di Karlstad, tinggal di sebuah rumah asrama untuk anak-anak paderi. Beliau dilaporkan seorang pelajar yang baik di sekolah menengah.

1.2. Pendidikan

Dari tahun 1921 hingga 1922, Erlander menjalani perkhidmatan ketenteraan wajibnya di sebuah kilang mesingan di Malmslätt. Pada September 1920, bapanya mendaftarkannya di Universiti Lund dan bukannya Universiti Uppsala, kerana beliau merasakan Lund lebih berpatutan. Sebagai pelajar di Lund, Erlander sangat terlibat dalam politik pelajar dan bertemu ramai pelajar radikal politik. Beliau terdedah kepada ketidakadilan masyarakat dan ekonomi, dan mula mengenal pasti dirinya dengan sosialisme. Bermula pada musim luruh 1923, Erlander membaca tulisan-tulisan Karl Marx. Beliau bertemu dengan bakal isterinya, rakan pelajar Aina Andersson. Mereka mula bekerja bersama di jabatan kimia pada tahun 1923. Beliau juga bertemu dan belajar sains semula jadi dengan rakan pelajar dan bakal ahli fizik Torsten Gustafson, yang kemudiannya akan berkhidmat sebagai penasihat hal ehwal nuklear kepada Erlander semasa tempoh perkhidmatannya sebagai perdana menteri. Selain pengajian saintifiknya, Erlander juga membaca beberapa ekonomi, dan merupakan ahli aktif Wermlands Nation, di mana beliau dipilih sebagai Kurator (ketua eksekutif) pada tahun 1922. Pada tahun 1926, beliau mengetuai pembangkang pelajar terhadap perayaan ulang tahun ke-250 Pertempuran Lund. Beliau lulus dengan ijazah dalam sains politik dan ekonomi pada tahun 1928.

Dari tahun 1928 hingga 1929 beliau menamatkan perkhidmatan ketenteraan wajibnya di Kor Isyarat dan akhirnya menjadi Leftenan simpanan. Pekerjaan utama pertama Erlander ialah sebagai ahli kakitangan editorial ensiklopedia Svensk uppslagsbok dari tahun 1928 hingga 1938. Pada tahun 1930 Tage dan Aina berkahwin, walaupun dalam memoirnya beliau menyatakan bahawa mereka berdua menentang institusi tersebut. Mereka menghabiskan beberapa tahun pertama perkahwinan mereka secara berasingan, kerana Erlander bekerja di Lund manakala Aina bekerja di Karlshamn, dan mereka hanya bertemu pada hari cuti. Anak pertama mereka, Sven Bertil Erlander, dilahirkan pada 25 Mei 1934, di Halmstad, dan anak kedua mereka, Bo Gunnar Erlander, dilahirkan di Lund pada 16 Mei 1937.

2.1. Penglibatan Politik dan Aktiviti Kerajaan Tempatan

Erlander menyertai Parti Sosial Demokrat Sweden pada tahun 1928, dan dipilih ke Majlis Perbandaran Lund pada tahun 1930. Beliau terlibat dalam meningkatkan perumahan bandar yang daif, mengurangkan pengangguran, dan memasang rumah mandi baru. Beliau berkhidmat di majlis itu sehingga tahun 1938.

2.2. Ahli Parlimen dan Setiausaha Negara

Beliau dipilih sebagai ahli Riksdag (parlimen) pada tahun 1932, mewakili Fyrstadskretsen (daerah pilihan raya Riksdag), yang akan diwakilinya sehingga tahun 1944. Beliau mula membuat hubungan politik, dan menarik perhatian ahli politik Sosial Demokrat terkemuka dan Menteri Kesihatan dan Hal Ehwal Sosial (Sweden) Gustav Möller. Pada tahun 1938, Möller melantik Erlander sebagai setiausaha negara di Kementerian Kesihatan dan Hal Ehwal Sosial (Sweden). Selepas Erlander menjadi setiausaha negara, beliau dan Aina, bersama anak-anak mereka, berpindah ke Stockholm. Pada tahun 1941, Suruhanjaya Penduduk Sweden telah ditubuhkan di bawah kepimpinan Erlander. Beliau berkhidmat sebagai pengerusinya, dan ia mengemukakan cadangan mengenai geran dan peraturan pusat jagaan harian dan sekolah permainan.

Sebagai setiausaha negara, Erlander adalah salah seorang pegawai paling kanan yang bertanggungjawab untuk penubuhan kem tahanan di Sweden semasa Perang Dunia Kedua. Pelbagai jenis kem telah ditubuhkan, terutamanya untuk menempatkan dan menahan pelarian dan warga asing yang tiba di Sweden, untuk menempatkan anggota tentera Jerman dan Bersekutu yang ditahan (cth. juruterbang yang terhempas di Sweden), dan untuk menggantikan draf tentera bagi Komunis pro-Soviet dan lain-lain yang dianggap tidak boleh dipercayai dan memusuhi sistem politik Sweden; bukannya ditempatkan dalam angkatan tentera, mereka dikerah untuk bekerja di kem buruh yang dianjurkan untuk membina infrastruktur. Menulis dalam memoirnya pada tahun 1970-an, Erlander meremehkan pengetahuannya tentang kem-kem itu, kerana, menurut wartawan Niclas Sennerteg, Erlander tahu tentang kewujudan mereka jauh sebelum beliau mendakwa dan merupakan sebahagian daripada reka bentuk dan fungsinya.

Pada tahun 1942, Erlander dan Möller memulakan bancian seluruh negara terhadap Pengembara Sweden, cabang Orang Romani.

2.3. Menteri dalam Kabinet Hansson

Erlander naik ke kabinet gabungan Perang Dunia Kedua Perdana Menteri Per Albin Hansson pada tahun 1944 sebagai menteri tanpa portfolio, jawatan yang dipegangnya sehingga tahun berikutnya. Berikutan pilihan raya umum Sweden 1944, beliau mula mewakili Kaunti Malmöhus.

Pada musim panas 1945, sebagai sebahagian daripada kabinet pasca perang Hansson, beliau menjadi Menteri Pendidikan dan Hal Ehwal Gereja. Telah dicadangkan bahawa Erlander dipilih untuk jawatan itu kerana kekurangan pengalamannya dengan dasar pendidikan, kerana beliau tidak dikaitkan dengan perpecahan puak mengenai perdebatan mengenai sistem pendidikan Sweden. Erlander pada mulanya ragu-ragu untuk menerima peranan itu, tetapi beliau akhirnya terbiasa dengannya, walaupun tidak memegang jawatan itu terlalu lama.

Erlander sebahagian besarnya menyerahkan hal ehwal gereja kepada ahli politik lain, sebaliknya menumpukan pada reformasi pendidikan yang ketara. Dipengaruhi oleh pengalamannya di Universiti Lund, beliau mencadangkan pelaburan yang lebih besar dalam penyelidikan dan pendidikan tinggi. Beliau adalah pendorong utama di sebalik undang-undang yang berjaya menyediakan makan tengah hari dan buku teks sekolah percuma. Pada 29 Oktober 1945, Erlander telah dilawati oleh ahli fizik nuklear Austro-Sweden Lise Meitner, untuk membincangkan Sweden melabur dalam fizik nuklear dan teknologi berikutan pengeboman atom Hiroshima dan Nagasaki. Pada tahun 1946, Möller memperkenalkan cadangan pencen baru, satu yang seragam yang akan mengangkat semua pesara di atas garis kemiskinan, yang ditentang oleh Erlander dan Menteri Kewangan (Sweden) Ernst Wigforss, tetapi ia diluluskan di Riksdag.

Pada persidangan parti Sosial Demokrat 1945, Per Nyström membentangkan usul untuk mengemas kini persekolahan Sweden. Persidangan itu berpecah mengenai berapa banyak persekolahan yang harus diwajibkan, dengan beberapa berhujah ia harus hanya meliputi sekolah rendah. Walaupun terdapat perselisihan, persidangan itu meminta eksekutif parti untuk menubuhkan jawatankuasa khas untuk membangunkan program sekolah. Jawatankuasa itu berpecah sama ada pelajar harus dipisahkan mengikut kebolehan, amalan yang dikenali sebagai penstriman. Ia tidak pernah mencapai konsensus, tetapi menyelesaikan draf untuk program sekolah baru yang memerlukan sembilan tahun pendidikan wajib sejagat, walaupun ia tidak pernah diserahkan kepada parti. Pada tahun 1946, Erlander, sebagai menteri pendidikan, menubuhkan jawatankuasa kedua, Suruhanjaya Sekolah, walaupun yang pertama masih aktif. Jawatankuasa baru ini, yang dipengerusikan oleh Erlander, terdiri terutamanya daripada ahli parti yang dilantik. Menjelang tahun 1948, selepas Erlander menjadi perdana menteri, jawatankuasa kedua juga mencadangkan sembilan tahun persekolahan wajib, tetapi persoalan bila untuk memulakan penstriman masih diperdebatkan.

3.1. Peralihan kepada Perdana Menteri dan Kepimpinan Parti

Perdana Menteri Hansson meninggal dunia secara tiba-tiba pada 6 Oktober 1946. Menteri Luar Negeri (Sweden) Östen Undén dipilih untuk berkhidmat sebagai perdana menteri sementara sehingga pengganti dapat dipilih. Erlander dan isterinya berada di Lund ketika Hansson meninggal dunia, dan apabila mereka kembali ke Grand Hôtel (Stockholm), mereka dimaklumkan tentang kematiannya oleh Menteri Pertahanan (Sweden) Allan Vougt.

Pada 6 Oktober, kabinet Hansson dan jawatankuasa eksekutif Sosial Demokrat bertemu, dan jawatankuasa eksekutif menjadualkan mesyuarat penuh lembaga parti untuk 9 Oktober, begitu juga kaukus parti Sosial Demokrat. Erlander mula mengetahui tentang kemungkinan pemilihannya sebagai perdana menteri dan pemimpin parti pada 7 Oktober. Erlander sendiri enggan dan kurang berminat untuk menjadi perdana menteri, mengatakan beliau hanya akan berbuat demikian jika keinginan daripada parti cukup kuat.

Pada mesyuarat 9 Oktober, lembaga mengundi 15 berbanding 11 memihak kepada Erlander menjadi perdana menteri, dan kaukus mengundi 94 berbanding 72 untuk menjadikan Erlander pemimpin parti. Pilihan itu dianggap mengejutkan dan kontroversi, dan beberapa percaya Gustav Möller, yang menerima 72 undi yang tinggal, adalah pengganti Hansson yang jelas, termasuk Möller sendiri. Pilihan Erlander telah dikaitkan dengan ahli parti yang lebih muda yang mahukan generasi muda untuk memimpin dan Erlander dilihat sebagai tokoh perubahan yang lebih besar, kerana beliau berpengalaman dalam bidang yang dianggap penting kepada Sosial Demokrat seperti dasar sosial dan pendidikan, dan mampu memupuk kerjasama antara orang yang mempunyai pandangan yang berbeza.

3.2. Kabinet Pertama (1946-1951)

Selepas Erlander dipilih sebagai perdana menteri, semua ahli kabinet Hansson menyerahkan peletakan jawatan mereka, seperti biasa. Raja Gustaf V bertemu Erlander pada 13 Oktober, memintanya untuk membentuk kerajaan baru. Erlander meminta semua ahli kabinet untuk menarik balik peletakan jawatan mereka.

Apabila bertemu Erlander di Drottningholm dan memintanya untuk membentuk kerajaan baru, Gustaf dengan bersemangat memberitahu Erlander bahawa masa sukar, dan seorang lelaki yang lebih muda berkhidmat sebagai perdana menteri adalah yang terbaik untuk Sweden. Beliau juga meyakinkan Erlander bahawa "segala-galanya akan berjalan lancar", dan mereka berdua akan bergaul dengan baik kerana pada mulanya beliau mempunyai beberapa perselisihan dengan Per Albin Hansson, yang secara ideologi adalah seorang republikan.

Dalam dua tahun menjelang pilihan raya 1948, Erlander melawat banyak organisasi Sosial Demokrat di seluruh negara untuk mengukuhkan sokongannya dan menjelaskan dasar parti. Dalam 365 hari pertamanya memegang jawatan, beliau membuat antara tujuh puluh hingga lapan puluh penampilan awam di luar Stockholm. Akhbar Sosial Demokrat mula menulis secara positif tentang acara ucapan Erlander. Akhbar bukan sosialis menjadi lebih kritikal terhadap Erlander, pada mulanya menganggapnya sebagai tokoh yang tidak relevan, kemudian sebagai ahli taktik yang tidak boleh dipercayai dan tidak berinspirasi. Serangan yang dirasakan ini menjadikan Erlander lebih popular dalam parti.

Erlander mewarisi 14 menteri daripada Hansson. Secara keseluruhan, Erlander membenarkan menteri kabinetnya banyak kebebasan, kerana beliau tidak mahu terlalu terlibat dalam menyelaraskan mereka setiap hari, tetapi beliau memantau mereka. Sepanjang tempoh perkhidmatannya sebagai perdana menteri, menteri-menteri Hansson perlahan-lahan meninggalkan kerajaan. Menteri Perdagangan Luar Negeri (Sweden) Gunnar Myrdal melaksanakan dasar seperti menjual jentera kepada Kesatuan Soviet dengan kredit lima belas tahun dan peningkatan 17% krona Sweden. Yang pertama, yang diilhamkan oleh pendahulunya, dilihat kurang menarik dari segi ekonomi kerana rakan dagang yang lebih kuat wujud selepas perang, dan yang kedua memburukkan defisit perdagangan Sweden. Disebabkan tindak balas, beliau meletak jawatan pada tahun 1947, menjadi menteri pertama yang meninggalkan kerajaan Erlander.

Erlander melantik Josef Weijne untuk menggantikannya sebagai menteri pendidikan dan hal ehwal gereja. Pada tahun 1947, Karin Kock menjadi wanita pertama di Sweden yang memegang jawatan kabinet apabila beliau menjadi menteri tanpa portfolio, dan pada tahun 1948 beliau menjadi Menteri Bekalan (Sweden). Kock dicadangkan oleh ahli Riksdag Ulla Wohlin, yang akan berkhidmat dalam kabinet ketiga Erlander sebagai menteri kabinet wanita ketiga Sweden. Kock meninggalkan jawatan itu pada tahun 1949, dan pejabat itu dimansuhkan pada tahun berikutnya.

Weijne meninggal dunia semasa memegang jawatan pada tahun 1951, dan Erlander melantik Hildur Nygren untuk menggantikannya, menjadikan beliau wanita kedua di Sweden yang menjadi menteri kabinet.

Menjelang pilihan raya 1948, pilihan raya pertama Erlander sebagai pemimpin parti dan perdana menteri, ramai Sosial Demokrat menjangkakan parti mereka akan kalah, termasuk anak didik masa depan Erlander dan kemudian perdana menteri Ingvar Carlsson. Parti Rakyat Liberal (Sweden) menjadi parti pembangkang utama dengan pemimpin baru mereka, Bertil Ohlin. Semasa kerajaan gabungan Perang Dunia Kedua, Ohlin telah berkhidmat sebagai menteri perdagangan Hansson, tetapi beliau menentang pelbagai cadangan dasar sosial Hansson. Semasa kerajaan Erlander beliau secara amnya menyokong banyak dasar Sosial Demokrat. Walaupun begitu, Erlander, masih sebahagiannya dipengaruhi oleh penentangan Ohlin terhadap kerajaan Hansson, menyimpan rasa tidak suka yang kuat terhadap Liberal dan pemimpin mereka. Dalam ucapan dan semasa perdebatan Riksdag, Erlander sering menyerang Liberal dengan tuduhan termasuk tidak bertanggungjawab, oportunisme, dan tidak boleh didamaikan. Erlander menganggap Ohlin sebagai "kaku, mementingkan diri, sombong, suka memerintah, dan tidak berprinsip", manakala Ohlin menulis dalam memoirnya bahawa Erlander adalah "mengelak, tidak murah hati, tidak pasti, cepat tersinggung, dan pendebat yang agak tidak adil." Persaingan politik mereka dianggap salah satu yang paling terkenal dalam sejarah Sweden moden.

Walaupun terdapat kebimbangan, Sosial Demokrat memenangi 46.13%. Di Andra kammaren ("Dewan Kedua" atau dewan rendah) Riksdag, Sosial Demokrat memperoleh 112 daripada 230 kerusi keseluruhan. Liberal menduduki tempat kedua dengan 22.8% undi, salah satu kemenangan terbesar mereka. Erlander sendiri kini telah dipilih sebagai wakil Kaunti Stockholm, berikutan empat tahunnya sebagai wakil Malmöhus.

Berikutan pilihan raya ini, Sosial Demokrat kekal berkuasa, tetapi berhasrat untuk mengekalkan majoriti jangka panjang, jadi mereka menawarkan untuk membentuk kerajaan gabungan dengan Parti Pusat (Sweden). Mereka menolak, tetapi ini tidak memberi impak kepada keupayaan Erlander untuk membentuk kerajaan tepat pada masanya, kerana perbincangan itu terbuka tetapi tidak rasmi.

3.3. Kerajaan Perikatan (1951-1957)

Pada tahun 1951, Erlander membentuk gabungan dengan Parti Pusat. Beliau menambah empat ahli Centrist ke kabinetnya pada tahun itu. Hubungan kerjanya dengan pemimpin parti itu, Gunnar Hedlund, diketahui baik. Erlander dan Hedlund, walaupun tidak bersetuju mengenai beberapa isu, berkongsi keinginan bersama untuk mengatasi Liberal dan Parti Moderat. Pangkalan pengundi kedua-dua parti juga dianggap serupa. Di bawah gabungan itu, Hedlund menjadi Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri (Sweden).

Salah satu jawatan yang dituntut oleh Centrist untuk diberikan kepada salah seorang daripada mereka ialah menteri pendidikan, yang telah dipegang oleh Hildur Nygren sejak awal tahun itu. Erlander tidak bergaul baik dengan Nygren, dan menggunakan rundingan itu sebagai alasan untuk memecatnya. Kerajaan gabungan itu dibentuk pada 1 Oktober 1951.

Dalam pilihan raya umum Sweden 1952, Sosial Demokrat memenangi 46%, sedikit penurunan daripada pilihan raya sebelumnya. Centrist memperoleh 10.7%, yang juga merupakan penurunan bagi mereka. Liberal memperoleh 24.4%, peningkatan daripada peratusan sebelumnya.

Erlander berkhidmat di bawah Raja Gustaf V selama 4 tahun, dan kedua-duanya mempunyai rasa hormat yang sama. Gustaf, berusia 88 tahun semasa Erlander naik ke jawatan perdana menteri, tidak begitu aktif dalam politik. Pada tahun 1950, berikutan kematian bapanya, Putera Mahkota Gustaf VI Adolf menjadi raja. Erlander juga mempunyai hubungan baik dengan Gustaf VI, tetapi kadang-kadang tidak bersetuju dengan penglibatan raja baru yang lebih langsung dalam hal ehwal politik daripada bapanya, dan semasa Gustaf VI menjadi Putera Mahkota, Erlander melihatnya sebagai "individu yang agak kaku yang kurang perspektif".

Pada tahun 1947, Kurt Haijby, yang sebelum ini telah ditangkap beberapa kali atas tuduhan perbuatan homoseksual, menulis memoir tentang pengalamannya, yang termasuk dakwaan sebelumnya bahawa beliau mempunyai hubungan seksual dengan Gustaf V. Polis Stockholm membeli sebahagian besar stok untuk mengelakkan pengedaran, dan kerajaan mengambil alih urusan itu. Menurut Erlander, Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri (Sweden) Eije Mossberg membuka mesyuarat kabinet dengan menyatakan, "Raja adalah homoseksual!" yang dijawab oleh Wigforss, "Pada usianya? Betapa bertenaga!" Salah satu daripada satu-satunya salinan yang keluar telah dibaca oleh Erlander. Beliau dilaporkan mempercayai dakwaan itu. Menurut wartawan Maria Schottenius, Erlander kemudian memberitahunya bagaimana beliau disiksa selama beberapa dekad oleh "Haijbyskiten"^{Bahasa Sweden} (Haijby shit^{Bahasa Sweden}).

Dalam pilihan raya umum 1956, parti itu memenangi 44.58%, penurunan yang lebih besar daripada yang sebelumnya. Erlander pada satu ketika menyatakan bahawa kemunduran itu disebabkan, antara lain, "agitasi anti-sosialis Kristian." Rakan gabungan mereka, Centrist, memperoleh 9.45%.

Walaupun terdapat persamaan ideologi antara Sosial Demokrat dan Centrist, isu utama ialah sistem pencen yang dicadangkan oleh Sweden. Erlander menginginkan sistem yang wajib untuk semua rakyat, manakala Hedlund mahukan pencen itu sukarela. Referendum mengenai isu itu pada tahun 1957 termasuk tiga cadangan untuk sistem pencen, satu oleh Sosial Demokrat, satu lagi oleh Centrist, dan yang ketiga oleh pihak kanan. Cadangan Sosial Demokrat menang dengan 45.8% undi, manakala pihak kanan memperoleh 35.3% dan Centrist 15%.

Akibat referendum pencen, gabungan itu dibubarkan pada tahun itu. Berikutan ini, raja memudahkan dialog antara parti, secara khusus bertanya tentang kemungkinan Sosial Demokrat membentuk gabungan dengan tiga parti bukan sosialis. Erlander dilantik sebagai formateur/informateur, tetapi sangat enggan untuk membentuk kerajaan empat parti. Raja kemudian menamakan Liberal dan Moderat sebagai formateur, dan meminta mereka untuk meneroka pembentukan kerajaan bukan sosialis. Centrist menyatakan bahawa mereka tidak bersedia untuk menyertai dua parti lain dalam gabungan, dan rancangan itu gagal. Erlander dengan itu dibenarkan untuk kekal sebagai perdana menteri dan formateur, mengetuai kerajaan minoriti ke pilihan raya seterusnya.

3.4. Kabinet Terakhir (1957-1969)

Sembilan daripada sepuluh kementerian kabinet yang diwarisi Erlander daripada kabinet Hansson wujud pada akhir tempoh perkhidmatan Erlander sebagai perdana menteri. Tiga kementerian tambahan telah ditubuhkan, dengan kabinet terakhir Erlander mempunyai dua belas kementerian menjelang tahun 1968. Secara keseluruhan, 57 orang berkhidmat dalam kabinet Erlander.

Pada Ogos 1953, Erlander mengupah Olof Palme untuk berkhidmat sebagai setiausaha peribadinya. Pada tahun 1963, beliau naik ke kabinet sebagai menteri tanpa portfolio. Palme menjadi Menteri Komunikasi pada tahun 1965, dan pada tahun 1967 menjadi Menteri Pendidikan dan Hal Ehwal Gereja. Bermula dengan Palme, Erlander mula mengupah kumpulan kakitangan peribadi yang lebih besar, termasuk jurutaip dan stenografer, yang terdiri daripada Sosial Demokrat muda seperti Palme, Ingvar Carlsson, dan Bengt K. Å. Johansson. Pada tahun 1960-an, Erlander mula memanggil kumpulan pembantu mudanya "budak-budak itu". Erlander sering merujuk budak-budak itu mengenai ucapan yang dirancang untuk dibuat, walaupun menurut Olle Svenning, beliau jarang berpuas hati dengan ucapan yang mereka tulis.

Usaha Sosial Demokrat untuk sistem pencen sejagat diteruskan. Pada tahun 1958, satu rang undang-undang telah dicadangkan yang akan menyediakan pencen seragam yang ditadbir oleh kerajaan kepada semua rakyat Sweden yang berumur lebih 67 tahun. Parti-parti sayap kiri menyokong rang undang-undang itu, manakala parti-parti sayap kanan menentangnya. Ia dikalahkan dalam undian 117 menentang 111 menyokong. Berikutan kekalahan ini, Erlander meminta raja untuk membubarkan Riksdag buat sementara waktu dan menyeru pilihan raya mengejut. Dalam pilihan raya umum Sweden 1958 yang berikutnya, parti itu memenangi 46.2%, peningkatan daripada pilihan raya 1956. Ini adalah pilihan raya mengejut ketiga, dan, setakat 2024, yang terakhir dalam sejarah Sweden.

Pada musim bunga 1959, sistem pencen Sosial Demokrat sekali lagi diundi di Riksdag. Di dewan kedua, undian adalah sama rata, 115 menyokong dan 115 menentang. Ture Königson, seorang Liberal, memilih untuk mengundi menyokong cadangan Sosialis. Königson lebih suka rancangan pencen partinya, tetapi menginginkan masa depan yang terjamin untuk pekerja tua Sweden, dan berpendapat bahawa rancangan Sosialis lebih baik daripada kebuntuan politik yang berterusan. Melalui undiannya, dengan margin sekecil mungkin, rancangan pencen itu diluluskan. Sistem itu, yang dipanggil Allmän tilläggspension (Pencen tambahan am^{Bahasa Sweden}) atau ATP secara ringkas, berjaya dilaksanakan pada tahun 1960.

Dalam pilihan raya umum 1960, peratusan undi Sosial Demokrat meningkat kepada 47.79%, satu lagi peningkatan daripada pilihan raya sebelumnya. Erlander menyifatkan pilihan raya itu sebagai "kejayaan ideologi", yang membolehkan Sosial Demokrat meneruskan reformasi selanjutnya.

Pada 20 Jun 1963, Kolonel Stig Wennerström ditangkap dalam perjalanan ke tempat kerja, dan didakwa dengan pengintipan. Beliau tidak lama kemudian mengaku mengintip untuk Kesatuan Soviet selama 15 tahun, dan kemudian dianggarkan bahawa beliau telah menjual kira-kira 160 rahsia pertahanan Sweden kepada kerajaan Soviet. Menteri Pertahanan (Sweden) Sven Andersson telah dimaklumkan tentang syak wasangka terhadap Wennerström empat tahun sebelumnya dan telah menjadi curiga secara peribadi terhadapnya dua tahun sebelumnya, begitu juga Menteri Luar Undén. Erlander, bagaimanapun, tidak mengetahui tentang syak wasangka itu sehingga hari Wennerström ditangkap. Pengganti Undén, Menteri Luar Torsten Nilsson memaklumkannya melalui telefon pada hari penangkapan itu ketika Erlander berada di sebuah restoran di Itali bercuti bersama isterinya, dan memintanya untuk kembali ke Sweden dengan segera.

Sekembalinya ke Sweden, sebagai tindak balas kepada kritikan terhadap kekurangan penyelarasan kerajaan, Erlander menyatakan di televisyen bahawa, "Adalah mustahil bagi kerajaan untuk dimaklumkan tentang setiap orang yang disyaki. Kita memerlukan lebih banyak bukti dalam masyarakat demokratik sebelum kita boleh mengambil tindakan." Kemudian didapati bahawa dua kali pada tahun 1962, mesyuarat telah dijadualkan dengan Erlander untuk membincangkan Wennerström, tetapi yang pertama dibatalkan kerana menteri kehakiman sakit, dan yang kedua dibatalkan kerana jadual Erlander penuh. Parti-parti pembangkang menuntut siasatan parlimen, dan Bertil Ohlin mengetuai desakan pembangkang untuk mengecam Sven Andersson dan Östen Undén atas kecuaian. Pada tahun 1964, selepas dua hari perbahasan di Riksdag, Andersson tidak didapati bersalah atas kecuaian besar, dan Ohlin menggugurkan rancangan untuk undi tidak percaya. Pada masa yang sama, dewan rendah mengundi 116 berbanding 105 untuk membersihkan Undén daripada tuduhan kecuaian. Erlander menyatakan bahawa beliau akan menganggap undi tidak percaya sebagai persoalan keyakinan terhadap seluruh kabinetnya, dan bahawa ia adalah "tragedi" bahawa penangkapan dan perbicaraan Wennerström menjadi isu politik.

Juga pada tahun 1964, Wennerström didapati bersalah atas tiga tuduhan pengintipan besar, dilucutkan pangkatnya, dan diperintahkan untuk membayar kerajaan 98.00 K USD daripada 200.00 K USD yang dibayar kepadanya oleh kerajaan Soviet. Beliau dijatuhi hukuman penjara seumur hidup. Keseluruhan penangkapan, perbicaraan, siasatan, dan skandal itu mengambil banyak tenaga Erlander selama hampir setahun.

Dalam pilihan raya umum 1964, Sosial Demokrat memenangi 47.27% undi, sedikit penurunan secara keseluruhan daripada tahun 1960, tetapi parti itu kini memperoleh majoriti di dewan kedua. Slogan kempen Sosial Demokrat ialah, "Anda tidak pernah sebaik ini". Parti Kiri (Sweden) membuat keuntungan yang lebih besar pada tahun itu, kerana mereka memenangi 3 kerusi baru di dewan kedua (selain 5 yang mereka menangi sebelum ini) dan merupakan satu-satunya parti yang meningkatkan peratusan mereka daripada pilihan raya sebelumnya.

Dalam referendum sisi pemanduan Sweden 1955, satu cadangan telah dikemukakan untuk menukar Sweden daripada pemanduan sebelah kiri kepada pemanduan sebelah kanan. Hasil referendum menolak cadangan itu secara besar-besaran, dengan 82.9 peratus pengundi mengundi tidak kepada pertukaran itu dan hanya 15.5% menyokong, walaupun peratusan keluar mengundi dianggap rendah. Walaupun kekurangan sokongan umum, usaha diteruskan sehingga dekad berikutnya. Pada tahun 1963, Riksdag mengundi majoriti untuk menukar lalu lintas ke sebelah kanan, walaupun penolakan orang ramai terhadap idea itu dalam referendum 1955. Ini mencetuskan tindak balas, dan sebagai tindak balas, Erlander menyatakan, "Referendum itu hanya bersifat nasihat, lagipun."

Berikutan undian Riksdag 1963, projek itu mula dijalankan. Olof Palme, kini Menteri Komunikasi (Pengangkutan), menyelia projek itu, yang sering dilihat sebagai cara untuk menyelaraskan Sweden dengan piawaian pemanduan kebanyakan Eropah.

Perdebatan diadakan mengenai perubahan yang dicadangkan, dengan ahli politik pro-pertukaran berhujah perubahan itu akan mengurangkan bilangan kemalangan jalan raya. Kempen pengiklanan besar-besaran telah dijalankan untuk mengubah pendapat umum. Pada 3 September 1967, satu peristiwa yang dikenali sebagai Dagen H, Sweden memulakan perubahan drastik, dengan anggaran 360,000 papan tanda jalan perlu ditukar semalaman. Kos akhir dijangka melebihi 800.00 M SEK. Pada mulanya bilangan kemalangan menurun, tetapi bilangan itu mencapai tahap pra-1967 menjelang 1969.

Pada tahun 1954, Erlander bertemu Perdana Menteri United Kingdom Winston Churchill, dan kedua-duanya membincangkan sistem pilihan raya yang berbeza. Churchill terkejut apabila mengetahui bahawa Sweden tidak mempunyai sistem pengundian majoriti di kawasan pilihan raya ahli tunggal. Erlander menjelaskan alasannya adalah kerana sistem itu akan memberi manfaat kepada Sosial Demokrat. Churchill menjawab, "Seorang negarawan tidak boleh teragak-agak untuk melakukan perkara yang betul, walaupun ia memberi manfaat kepada partinya sendiri."

Pada Mac 1967, parti-parti politik Sweden akhirnya bersetuju untuk menggantikan Riksdag dwidewan dengan dewan ekadewan yang akan dipilih secara langsung. Första kammaren ("Dewan Pertama" atau dewan atas) mengundi untuk memansuhkan dirinya pada 17 Mei 1968, 117 menyokong dan 13 menentang. Riksdag akan menjadi ekadewan sepenuhnya pada tahun 1971, selepas Erlander bersara daripada jawatan perdana menteri.

Pada tahun 1963, pelakon Yngve Gamlin dengan lucu mengisytiharkan dirinya sebagai presiden Republik Jamtland, sebuah negara pemisah di wilayah Sweden. Pada tahun 1967, Erlander menjemput Gamlin ke Harpsund. Walau bagaimanapun, apabila perbincangan tidak berjalan seperti yang diharapkan, Gamlin mencuri palam dari bot Erlander, Harpsundseka.

Dalam pilihan raya umum Sweden 1968, pilihan raya terakhir Erlander sebagai perdana menteri, partinya memenangi 50.1%, kemenangan terbesar Sosial Demokrat di bawah kepimpinannya. Mereka juga telah memperoleh majoriti yang sewajarnya. Ini akan menjadi pilihan raya dwidewan terakhir di Sweden.

Erlander pada mulanya agak kontroversi, sebahagiannya kerana beliau tidak dianggap sebagai pengganti yang jelas kepada Per Albin Hansson. Apabila beliau menjadi perdana menteri, ramai rakyat Sweden tidak tahu siapa beliau, dan beliau sering dilihat berada di bawah bayangan Hansson secara politik pada tahun-tahun awal kepimpinannya. Beliau pada mulanya dipuji dan dikritik kerana menjadi lulusan universiti. Pengkritik percaya beliau tidak naik setinggi Hansson, dan beliau bukan pekerja tradisional. Akhbar liberal optimis, kerana Erlander mempunyai lebih banyak pendidikan dan pengalaman pentadbiran daripada Hansson, yang dilihat sebagai bermanfaat kepada parti. Kemudaannya juga memenangi pujian dan kebimbangan. Beliau dilihat sebagai tokoh yang kemudaan dan ideal sayap kiri yang lebih kuat dapat membawa tenaga baru kepada parti. Walau bagaimanapun, kerana beliau lebih muda daripada beberapa ahli dalam kabinetnya, dikhuatiri beliau tidak akan dapat mengekalkan perpaduan parti.

Walaupun terdapat kebimbangan awal mengenai ketidakstabilan parti, sepanjang tempoh perkhidmatannya sebagai perdana menteri, Erlander semakin dikenali sebagai tokoh penyatu dalam partinya, kerana beliau dilihat sebagai seorang sentris yang kadang-kadang menggunakan kedua-dua dasar politik sayap kiri dan politik sayap kanan, walaupun secara keseluruhan parti bergerak lebih ke kiri. Sokongan seluruh negara Erlander semasa tempoh perkhidmatannya sebagai perdana menteri adalah yang terkuat pada tahun 1960-an. Semasa membuat siaran radio, beliau dikritik kerana suaranya yang "tidak menyenangkan". Popularitinya meningkat apabila televisyen mula memainkan peranan penting dalam politik Sweden, kerana personaliti Erlander yang ramah dan lucu lebih jelas. Sejarawan Dick Harrison memetik penampilan tahun 1962 di rancangan bual bicara popular Lennart Hyland Hylands hörna di mana Erlander menceritakan kisah lucu tentang seorang paderi sebagai permulaan popularitinya yang semakin meningkat di kalangan orang awam Sweden. Juga dikaitkan dengan peningkatan popularitinya ialah penekanan yang lebih besar terhadap zaman kanak-kanaknya yang miskin dan kurang penekanan diberikan pada masanya di universiti, meningkatkan imejnya sebagai "lelaki rakyat".

Gaya perdebatan Erlander adalah kontroversi, dan dikritik oleh ramai, termasuk penulis Stig Ahlgren. Semasa perdebatan, Erlander sering diketahui bertukar antara nada serius dan komedi, dan mereka yang berdebat dengannya sering kecewa kerana mereka tidak dapat mengikutinya.

Pada tahun 1967, tinjauan pendapat umum standard bermula di Sweden. Pada Februari, 65 peratus Sosial Demokrat meluluskan kepimpinan partinya, 25 peratus tidak pasti, dan 10 peratus menganggap kepimpinannya lemah. Pada November tahun yang sama, kadar kelulusannya telah mencapai 77 peratus, dan mencapai 84 peratus pada Mei 1968. Selepas pilihan raya umum Sweden 1968, kelulusannya dalam parti adalah 95 peratus. Pada tahun 1969, 54% daripada populasi umum yang ditinjau menunjukkan kelulusan beliau sebagai perdana menteri, manakala 80% meluluskan kepimpinannya dalam Parti Sosial Demokrat.

Erlander memperoleh beberapa nama panggilan semasa tempoh perkhidmatannya sebagai perdana menteri. Beliau dikenali sebagai "Perdana Menteri Sweden terpanjang" merujuk kepada kedua-dua ketinggian fizikalnya - 192 cm - dan tempoh perkhidmatannya yang memecahkan rekod selama 23 tahun (perkataan Sweden lång^{Bahasa Sweden} bermaksud 'panjang' dan 'tinggi'). Kartun politik sering mengejek Erlander dengan melebih-lebihkan ketinggiannya. Menjelang tahun 1960-an, beliau secara amnya dirujuk dengan mesra sebagai "Tage" (berbanding Erlander, Encik Erlander, Perdana Menteri Erlander, dll.) dalam Parti Sosial Demokrat, sama seperti Per Albin Hansson telah dikenali sebagai "Per Albin".

Pada 1 Oktober 1969, Erlander meletak jawatan sebagai perdana menteri pada usia 68 tahun, dengan majoriti mutlak untuk Sosial Demokrat di dewan kedua sejak tahun 1968. Erlander digantikan oleh Olof Palme yang berusia 42 tahun, yang, walaupun lebih radikal dan lebih kontroversi, dalam banyak cara adalah pelajar dan anak didik Erlander, dan disokong oleh Erlander. Palme kemudian ditanya bila Erlander mula membayangkan kepadanya bahawa beliau mahukannya sebagai penggantinya. Palme menyatakan, "Ia tidak pernah berlaku." Sebelum pengumuman Palme, Presiden Finland Urho Kekkonen bertanya kepada Erlander siapa penggantinya, dan Erlander tidak memberikan jawapan yang konkrit. Kekkonen kemudian bertanya sama ada ia akan menjadi Palme, yang dijawab oleh Erlander, "Tidak sama sekali, beliau terlalu bijak untuk seorang Perdana Menteri".

3.5. Pembaharuan Utama dan Tindakan Kerajaan

Pada Mac 1967, parti-parti politik Sweden akhirnya bersetuju untuk menggantikan Riksdag dwidewan dengan dewan ekadewan yang akan dipilih secara langsung. Första kammaren ("Dewan Pertama" atau dewan atas) mengundi untuk memansuhkan dirinya pada 17 Mei 1968, 117 menyokong dan 13 menentang. Riksdag akan menjadi ekadewan sepenuhnya pada tahun 1971, selepas Erlander bersara daripada jawatan perdana menteri.

4.1. Pembangunan Negara Kebajikan

Di bawah Erlander, tiang utama negara kebajikan Sweden telah digubal antara tahun 1946 dan 1947, tempoh yang dikenali sebagai "Musim Menuai" Sosial Demokrat. Pada tahun 1946 dan 1947, tiga reformasi utama telah digubal yang memperkenalkan pencen asas, elaun kanak-kanak umum, dan faedah tunai sakit. Lembaga Perumahan Kebangsaan telah ditubuhkan sebagai pihak berkuasa pusat yang menyediakan pinjaman bersubsidi dan kawalan sewa, manakala Lembaga Pasaran Buruh Kebangsaan ditubuhkan untuk menyelaraskan pejabat pekerjaan tempatan yang dinasionalisasikan dan menyelia dana insurans pengangguran yang dikawal kesatuan tetapi disubsidi oleh kerajaan. Dari tahun 1946 dan seterusnya, sistem biasiswa dan fellowship yang luas telah disediakan untuk pendidikan tinggi, bersama-sama dengan makan tengah hari percuma, buku sekolah, dan bahan tulisan untuk semua kanak-kanak sekolah rendah dan sekolah rendah.

Erlander mencipta frasa "masyarakat kuat", menggambarkan masyarakat dengan sektor awam yang semakin berkembang yang menjaga permintaan yang semakin meningkat terhadap banyak perkhidmatan yang dicipta oleh masyarakat yang makmur. Sektor awam, terutamanya institusi negara kebajikannya, berkembang dengan pesat semasa tempoh perkhidmatannya sebagai Perdana Menteri, manakala nasionalisasi jarang berlaku. Untuk mengekalkan pekerjaan bagi pengundi yang ramai dan kedaulatan Sweden sebagai ahli bukan NATO, angkatan tentera telah diperluaskan dengan pesat, mencapai tahap yang mengagumkan pada tahun 1960-an, manakala keupayaan nuklear akhirnya digugurkan selepas bantahan, tidak kurang daripada Liga Wanita Sosial Demokrat.

4.2. Dasar Perumahan (Program Sejuta Rumah)

Berikutan Perang Dunia Kedua, Sweden semakin mengalami kekurangan perumahan di bandar-bandar besar. Sebagai tindak balas, pada persidangan Parti Sosial Demokrat 1964, parti itu mengguna pakai Program Sejuta Rumah, satu rancangan untuk membina satu juta rumah dalam tempoh sepuluh tahun. Cadangan itu berjaya diluluskan melalui Riksdag pada tahun 1965. Moto program itu ialah, "Rumah yang baik untuk semua."

Pada tahun 1966, semasa tempoh awal projek itu, semasa perbahasan beliau ditanya apa yang harus dilakukan oleh pasangan muda jika mereka ingin membeli pangsapuri dan memulakan keluarga di Stockholm. Erlander menjawab, "beratur dalam barisan perumahan." Ia bertujuan sebagai jawapan yang jujur, tetapi tidak popular, kerana menunggu pangsapuri di Stockholm didapati selama sepuluh tahun, dan ia dikatakan menjadi punca kekalahan Sosial Demokrat dalam pilihan raya perbandaran pada tahun itu.

Tambahan pula, pengkritik berhujah bahawa Program Sejuta Rumah mencipta satu bentuk segregasi, dengan bukti yang lebih baru menunjukkan bahawa mewujudkan keseragaman dan memisahkan perumahan ini daripada perumahan berkualiti tinggi adalah sebahagian daripada rancangan itu. Pada tahun 1965, sebagai tindak balas kepada kritikan ini, Erlander mempertahankan program itu dengan berhujah bahawa ketegangan kaum dan segregasi Amerika tidak wujud di Sweden dan tidak boleh dihasilkan semula di Sweden. Erlander menyatakan, "Kami rakyat Sweden hidup dalam keadaan yang jauh lebih bertuah. Penduduk negara kami homogen, bukan sahaja dari segi kaum, tetapi juga dalam banyak aspek lain." Pengkritik juga berhujah bahawa perumahan baru itu agak hodoh dan membosankan secara visual.

Walaupun begitu, matlamat 1,000,000 rumah berjaya dicapai menjelang tahun 1974, dengan 1,006,000 rumah dibina, yang, pada masa itu, menyelesaikan sebahagian besar masalah, walaupun tidak semua. Sosial Demokrat akhirnya dapat pulih daripada kekalahan perbandaran.

4.3. Dasar Ekonomi

Pada tahun 1947, reformasi cukai telah dijalankan yang mengurangkan cukai pendapatan dalam kurungan berpendapatan rendah, memperkenalkan cukai warisan, dan menaikkan kadar cukai marginal untuk kurungan cukai yang lebih tinggi. Juga pada tahun 1947, undang-undang khas telah diluluskan "menetapkan prinsip-prinsip yang mengawal pembinaan dan operasi rumah untuk warga tua."

Pada tahun 1959, kerajaan Erlander mencadangkan menaikkan cukai pendapatan yang sebelum ini rendah, sebahagiannya untuk menyediakan dana bagi program kebajikan baru-baru ini. Parti-parti konservatif menentang cadangan itu, dan Parti Kiri berkecuali daripada mengundi di Dewan Kedua, membenarkan cadangan itu menjadi undang-undang.

Pada tahun 1962, Sweden menyertai G10, menjadi salah satu daripada sepuluh negara yang bersetuju untuk menyediakan tambahan 6.00 B USD dalam pembiayaan kepada Dana Kewangan Antarabangsa.

Pada tahun 1964, kerajaan Erlander mencadangkan belanjawan baru yang akan bermula pada 1 Julai tahun itu. Jumlah belanjawan akan menjadi 4.86 B USD (pada tahun 1964), peningkatan daripada belanjawan sebelumnya sebanyak 475.00 M USD. Defisit yang dijangkakan ialah 180.00 M USD, dan untuk mengelakkannya daripada meningkat, kerajaan Erlander mencadangkan menamatkan potongan yuran pencen tua daripada pendapatan bercukai. Kira-kira separuh daripada belanjawan dijangka dibelanjakan untuk faedah dan program berkaitan kebajikan.

Secara purata, semasa kepimpinan Erlander, KDNK Sweden meningkat kira-kira 2.5% setahun. Ia meningkat 5% pada tahun 1963 dan 6% pada tahun 1964.

4.4. Dasar Sosial

Pada tahun 1948, elaun kanak-kanak umum telah diberikan kepada semua orang di Sweden dengan sekurang-kurangnya seorang anak di bawah umur 16 tahun. Pada tahun 1947, elaun perumahan untuk keluarga dengan anak-anak telah diperkenalkan. Pada tahun 1954, elaun perumahan telah diperkenalkan untuk pesara. Pada tahun 1960, ujian pendapatan untuk pencen kanak-kanak telah dimansuhkan. Pada tahun 1950, tempoh percubaan sepuluh tahun telah ditetapkan untuk membina sekolah komprehensif wajib sembilan tahun untuk menggantikan sistem selari lama. Undang-undang tahun 1955 menyediakan subsidi negara untuk sekolah vokasional yang dianjurkan oleh perbandaran, manakala undang-undang tahun 1958 menyediakan subsidi negara untuk pusat pendidikan dewasa. Pada tahun 1962, keputusan akhir telah dibuat mengenai sekolah komprehensif sembilan tahun; dilaksanakan dalam tempoh sepuluh tahun. Undang-undang tahun 1964 menyemak semula sekolah menengah atas; memperkenalkan sekolah vokasional persediaan khas (fackskola^{Bahasa Sweden}) untuk melengkapkan sekolah tinggi (gymnasium). Undang-undang tahun 1964 memperluaskan pendidikan tinggi; universiti dan kolej terdesentralisasi baru. Undang-undang tahun 1967 menetapkan pendidikan dewasa perbandaran (vuxenutbildning^{Bahasa Sweden}). Pada tahun 1955, insurans perubatan yang menyediakan faedah berkaitan pendapatan telah diperkenalkan, dan pada tahun berikutnya Sosial Demokrat menaja undang-undang mengenai "bantuan sosial" yang memperluaskan lagi perkhidmatan sosial. Elaun bersalin telah diperkenalkan pada tahun 1962 yang menyediakan tempoh cuti berbayar enam bulan kepada ibu baru, dan reformasi faedah pengangguran pada tahun 1968 menggandakan tempoh maksimum faedah tersebut dari 30 kepada 60 minggu. Selain itu, beberapa undang-undang mengenai cuti, keselamatan pekerja, dan waktu bekerja telah diperkenalkan.

4.5. Dasar Senjata Nuklear

Persoalan senjata nuklear sebagai cara untuk menghalang kemungkinan serangan kekal menjadi faktor pemisah dalam masyarakat Sweden dan di kalangan Sosial Demokrat dan mendorong perjanjian diplomatik dengan Amerika Syarikat, menjamin campur tangan sekiranya berlaku pencerobohan. Erlander pada mulanya menyokong pemerolehan senjata nuklear sebagai cara pertahanan, tetapi menerima kritikan untuk kedudukan ini. Berikutan laporan tahun 1954 oleh Panglima Pertahanan (Sweden) Nils Swedlund, yang menyokong Sweden memperoleh senjata nuklear untuk mengekalkan neutraliti, Erlander berusaha untuk mengelakkan perdebatan awam mengenai isu itu supaya partinya dapat membangunkan kedudukan bersatu dan kemudian bekerjasama dengan pembangkang. Walau bagaimanapun, Sosial Demokrat berpecah mengenai isu itu manakala Moderat secara terbuka mendesak senjata nuklear. Penentangan terbesar dalam parti Erlander datang daripada Organisasi Wanita Sosial Demokrat (SSKF).

Mesyuarat kerajaan pertama mengenai isu itu berlaku pada November 1955, dan Parti Sosial Demokrat mengadakan perbincangan pada Februari 1956. Erlander meminta menteri luar anti-nuklear beliau Östen Undén membincangkan rundingan pelucutan senjata nuklear PBB yang sedang berjalan. Erlander juga mencadangkan menangguhkan keputusan sehingga tahun 1958, kerana, menurut beliau, kerajaan kekurangan pengetahuan yang mencukupi tentang prasyarat teknikal untuk memiliki senjata nuklear, dan bahawa beliau tidak mahu merumitkan rundingan pelucutan senjata dengan menghasilkan senjata nuklear pada masa itu. Selepas pembentangan Undén, pengerusi SSKF Inga Thorsson mengisytiharkan bahawa organisasinya secara terbuka menentang senjata nuklear, tetapi lembaga akhirnya mengikut penangguhan yang dicadangkan Erlander.

Semasa perbahasan Mac 1959 di Riksdag, Erlander membayangkan bahawa beliau tidak mahu menambah kepada "bilangan terhad negara" dengan senjata atom, sementara menunggu hasil sidang kemuncak nuklear. Sweden menandatangani Perjanjian Pengawalan Senjata Nuklear pada tahun 1968, menggugurkan semua kepura-puraan membangunkan senjata nuklear. Walau bagaimanapun, beberapa reaktor nuklear dirahsiakan daripada IAEA sehingga tahun 1994, dan pasukan kecil ahli fizik teori terus menyelidik senjata nuklear selepas tempoh perkhidmatan Erlander sebagai perdana menteri. Beberapa pemerhati antarabangsa membuat spekulasi bahawa Erlander dan pemimpin Sweden masa depan mengekalkan minat dalam sistem nuklear hipotesis untuk pertahanan, tetapi tidak mengambil tindakan untuk membangunkan satu. Menurut memoir Erlander, ketua tentera Sweden percaya pada perang nuklear terhad, diilhamkan oleh advokasi Henry Kissinger terhadap dasar itu, kerana ia adalah "strategi pertahanan yang kelihatan dibuat untuk pertahanan negara kecil".

5.1. Kemerdekaan dan Perikatan Semasa Perang Dingin

Di bawah Erlander, Sweden terpaksa menghadapi cabaran Perang Dingin. Sweden tidak secara rasmi berpihak kepada Amerika Syarikat atau Kesatuan Soviet, walaupun kedudukan rasmi Sweden telah digambarkan sebagai "bukan perikatan", dan bukannya "neutral", dan Erlander pernah menyatakan bahawa Sweden berkongsi "afiniti ideologi dengan demokrasi Barat." Kedudukan teguh Sweden mengenai neutraliti disokong oleh Erlander dan menteri luar beliau Undén, yang dilihat sebagai dua tokoh utama Parti Sosial Demokrat.

Erlander mewakili Sweden di pengebumian beberapa ketua negara asing, seperti Presiden Amerika Syarikat John F. Kennedy pada tahun 1963 dan Canselor Jerman Barat Konrad Adenauer pada tahun 1967.

Rundingan untuk kesatuan pertahanan Scandinavia bermula pada tahun 1948, dengan Erlander dan Perdana Menteri Denmark Hans Hedtoft menjadi penyokong terkuatnya. Cadangan itu runtuh dan ditangguhkan pada Januari 1949 disebabkan penentangan Norway dan penerimaan negara itu sebagai ahli NATO, dengan Denmark dan Iceland mengikutinya. Dalam lawatan Erlander ke Amerika Syarikat pada tahun 1952, beliau menyatakan bahawa Sweden tidak akan menyertai NATO. Erlander secara amnya dianggap sebagai pemimpin pro-Barat walaupun demikian, dan menulis bahawa Amerika melakukan perkhidmatan yang hebat kepada Eropah dengan membenarkan dirinya meningkatkan senjata mereka untuk pertahanan terhadap Kesatuan Soviet.

Pada tahun 1961, Erlander dan Presiden John F. Kennedy menyokong Barat untuk mengukuhkan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu dan Setiausaha Agungnya, ahli politik Sweden Dag Hammarskjöld. Erlander adalah penyokong kuat komuniti ekonomi Nordik yang dicadangkan Nordek, dan mengadakan mesyuarat mengenai perkara itu dengan Presiden Finland Urho Kekkonen dan Perdana Menteri Mauno Koivisto pada tahun 1969.

5.2. Hubungan dengan Amerika Syarikat dan Perang Vietnam

Pada tahun 1952, sebagai sebahagian daripada lawatan ke A.S., Erlander melawat Presiden Amerika Syarikat Harry S. Truman, yang merupakan kali pertama Perdana Menteri Sweden dan presiden A.S. bertemu. Erlander kemudian akan bertemu Dwight D. Eisenhower, John F. Kennedy, dan Lyndon B. Johnson.

Pada tahun 1958, Sweden mengiktiraf Vietnam Selatan. Mereka menjalin hubungan diplomatik di Saigon pada tahun 1960, tetapi tidak menubuhkan duta besar rasmi di sana.

Pada tahun 1960-an, Erlander dan kerajaan Sweden menjadi kritikal terhadap Perang Vietnam. Walaupun Erlander secara peribadi menentang perang dan sifat hubungan A.S.-Sweden yang tidak selesa pada ketika itu, William Womack Heath, duta besar A.S. ke Sweden semasa pentadbiran Lyndon B. Johnson, mendapati Erlander "sepenuhnya pro-Amerika" dari tahun 1967 hingga awal tahun 1968.

Pada 21 Februari 1968, Olof Palme mengambil bahagian dalam perarakan obor melalui Stockholm bersama duta besar Vietnam Utara ke Moscow, Nguyễn Thọ Chân, untuk membantah Perang Vietnam, satu peristiwa yang merenggangkan hubungan Sweden dengan Amerika Syarikat dan mencetuskan kontroversi di seluruh dunia, dan menyebabkan Heath dipanggil semula untuk "perundingan", tanpa pengganti segera dilantik. Pemimpin Moderat Yngve Holmberg menyeru peletakan jawatan Palme daripada kabinet, tetapi tuntutan itu tidak dipenuhi. Menjelang Mac 1968, Sweden telah menerima 79 pengelak draf dari Amerika Syarikat, dan Erlander, tidak lama kemudian diikuti oleh pemimpin parti pembangkang, secara terbuka menyatakan penentangannya terhadap Perang Vietnam.

5.3. Hubungan dengan Kesatuan Soviet dan Pakatan Warsaw

Pada tahun 1950, Erlander mengutuk pencerobohan Korea Utara yang memulakan Perang Korea, menganggapnya, "perbuatan keganasan yang dikira untuk membahayakan keamanan dunia". Sweden kemudian menghantar sebuah hospital lapangan di Korea Selatan. Pada Jun 1952, semasa perang, Kesatuan Soviet menembak jatuh dua pesawat tentera Sweden, satu peristiwa yang dikenali sebagai Insiden Catalina.

Erlander dan Hedlund merancang lawatan ke Kesatuan Soviet pada tahun 1956 untuk meredakan ketegangan, kali pertama perdana menteri Sweden melawat negara itu. Walau bagaimanapun, Erlander bersedia untuk membatalkan perjalanan sekiranya kerajaan Soviet enggan menerima maklumat yang telah dikumpulkan oleh kerajaan Sweden mengenai Raoul Wallenberg, seorang ahli perniagaan dan kemanusiaan yang telah berkhidmat sebagai utusan khas Sweden di Budapest. Wallenberg hilang semasa Pengepungan Budapest selepas penangkapannya oleh tentera Soviet pada tahun 1945. Sejak tahun 1952, kerajaan Sweden telah menuntut pemulangan Wallenberg, tetapi Kesatuan Soviet menegaskan ia tidak biasa dengannya. Semasa lawatan itu, yang berlaku seperti yang dijangka, Erlander menyoal Perdana Menteri Kesatuan Soviet Nikita Khrushchev mengenai status Wallenberg, dan membentangkan Khrushchev dengan fail besar bukti yang menunjukkan hubungan Kesatuan Soviet dengan kehilangan Wallenberg. Khrushchev memeriksanya dan menyatakan bahawa hubungan Sweden-Soviet akan positif jika urusan Wallenberg digugurkan. Dokumen Soviet menyatakan bahawa Wallenberg meninggal dunia di dalam sel pada tahun 1947 akibat serangan jantung, tetapi Erlander, kerajaan Sweden, dan pemerhati antarabangsa ragu-ragu. Biografer Wallenberg Ingrid Carlberg menyatakan bahawa dokumen Soviet yang dibuka selepas kejatuhan Kesatuan Soviet mengenai Wallenberg wujud, yang telah dinafikan oleh Khrushchev, dan bahawa pada kad penjara rasmi Soviet Wallenberg jenayah yang beliau ditangkap tidak ditentukan.

Pada tahun 1959, Khrushchev merancang untuk melawat Scandinavia dan Finland, tetapi akhbar Sweden dan pembangkang bertindak balas secara negatif terhadap idea itu, menyebabkan Khrushchev "menangguhkannya". Erlander dan Undén menyatakan kekecewaan terhadap keputusan Khrushchev, yang dijawab oleh beliau semasa berucap di Moscow bahawa keputusan itu disebabkan oleh kerajaan Sweden tidak mengambil langkah untuk menentang akhbar negatif. Erlander menyatakan bahawa kerajaan tidak boleh berpolemik terhadap pendapat ini, kerana beliau merasakan ia akan memberi mereka kepentingan yang tidak wajar. Kerajaan kemudian mengelak daripada melantik pemimpin Konservatif anti-Khrushchev, Jarl Hjalmarson, ke delegasi PBB Sweden. Semasa dalam perjalanan untuk lawatan ke Amerika Syarikat, Khrushchev menghantar mesej "persahabatan" kepada Erlander untuk memastikan lawatan yang ditangguhkan itu masih mungkin.

Pada tahun 1963, selepas penangkapan Stig Wennerström, Erlander menyatakan bahawa kes itu telah mengganggu serius hubungan antara Sweden dan Kesatuan Soviet. Nikita Khrushchev telah merancang lawatan muhibah ke Scandinavia pada tahun 1964, yang akan bermula 10 hari selepas Wennerström dijatuhi hukuman penjara seumur hidup. Erlander enggan menyatakan bagaimana hukuman itu mungkin mempengaruhi lawatan Khrushchev.

Semasa lawatan tahun 1964 itu, semasa menerima Khrushchev di Harpsund, Erlander membawa Khrushchev dan penterjemahnya dalam bot dayung eka yang dipanggil Harpsundseka merentasi tasik berhampiran sejauh 300 yd. Sejak itu menjadi tradisi bagi perdana menteri Sweden dan ketua negara asing untuk mendayung merentasi tasik di Harpsundseka apabila mereka melawat Harpsund. Dalam lawatan yang sama itu, Erlander sekali lagi tidak dapat mendapatkan maklumat daripada Khrushchev berkaitan dengan Raoul Wallenberg. Khrushchev terus menafikan bahawa Wallenberg berada di Kesatuan Soviet, dan Erlander serta kerajaan menyatakan "kekecewaan mendalam" atas kekurangan perkembangan dalam kes itu. Terdapat protes anti-Khrushchev di Sweden daripada buangan Soviet semasa lawatannya, dan akhbar Sweden mengkritiknya sebagai pembohong berkaitan dengan perbincangannya mengenai Wallenberg dan keselamatan yang ketat (3000 pegawai polis semasa ketibaannya) di sekelilingnya. Kedua-dua Khrushchev dan Erlander akhirnya menyatakan mereka berpuas hati dengan lawatan itu, dan Khrushchev berlepas ke Norway pada 27 Jun sebagai sebahagian daripada lawatan muhibah Scandinavia beliau. Khrushchev tidak menyebut kontroversi Wallenberg atau akhbar negatif yang diterimanya dalam ucapan perpisahan beliau. Selepas melawat Kesatuan Soviet pada tahun 1965, Erlander menyatakan bahawa kes itu perlu ditutup.

Pada tahun 1968, ketegangan meningkat antara Czechoslovakia dan Kesatuan Soviet disebabkan oleh pelaksanaan reformasi politik oleh yang pertama. Orang awam Sweden menjangkakan kerajaan mereka akan menyokong Czechoslovakia memandangkan penentangannya terhadap Perang Vietnam, tetapi kerajaan ingin mengekalkan neutraliti. Pada Julai, ahli politik Soviet Alexei Kosygin melawat Stockholm, yang menyebabkan pemimpin Liberal Sven Wedén menyampaikan ucapan menegur pengabaian Erlander terhadap penentuan nasib sendiri Czechoslovakia. Sebagai tindak balas, Erlander dan Menteri Luar Torsten Nilsson memetik sebagai alasan untuk kehati-hatian mereka laporan rahsia oleh Agda Rössel, duta besar di Belgrade, yang menyatakan bahawa pemimpin Czechoslovakia menginginkan kesunyian Barat. Walaupun tindak balas kerajaan tidak sekuat yang telah diberikan kepada Perang Vietnam, apabila Pencerobohan Pakatan Warsaw ke atas Czechoslovakia bermula, Erlander, Sosial Demokrat, dan semua parti pembangkang mengutuknya. Penentangan Sosial Demokrat terhadap pencerobohan itu kemungkinan besar membantu mereka secara elektoral pada tahun 1968.

5.4. Isu dan Hubungan Antarabangsa

Pada tahun 1960-an, selepas Erlander selesai berucap kepada pelajar di Universiti Lund, pelajar Lund Afrika Selatan dan aktivis anti-apartheid Billy Modise secara peribadi meminta Erlander untuk mengenakan sekatan ke atas Afrika Selatan sebagai tindak balas kepada apartheid. Erlander menyatakan bahawa beliau tidak mempunyai kuasa untuk berbuat demikian, tetapi menasihati Modise untuk melobi secara terbuka untuk dasar itu. Olof Palme juga merupakan penyokong sekatan terhadap Afrika Selatan, dan menjadi lebih lantang dalam penentangannya terhadap apartheid selepas beliau menyertai kabinet Erlander pada tahun 1963.

Jawatankuasa Afrika Selatan Sweden telah ditubuhkan pada tahun 1961. Pada tahun 1963, Majlis Kebangsaan Belia Sweden melancarkan boikot terhadap barangan Afrika Selatan. Erlander dan Palme adalah antara penaja jawatankuasa itu.

Derma Sweden kepada Dana Pertahanan dan Bantuan Antarabangsa untuk Afrika Selatan (IDAF) meningkat sekitar 140.00 K SEK. Jumlah itu terus meningkat apabila, pada tahun 1964, Sweden menjadi negara Barat perindustrian pertama yang mendermakan dana awam kepada IDAF, bersamaan dengan 100.00 K USD. Akhirnya, Sweden adalah penderma terbesar setakat ini.

Pada tahun 1947, Sweden mengundi menyokong Rancangan Pembahagian Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu untuk Palestin. Pada tahun 1948, Sweden mengiktiraf Israel. Sweden menubuhkan kedutaan di Israel pada tahun 1951.

Pada tahun 1962, Erlander menjadi perdana menteri Sweden pertama yang melawat Israel. Semasa lawatannya, Erlander terkenal difoto berenang di Laut Mati. Beliau bercakap dengan Perdana Menteri Israel David Ben-Gurion. Menurut Erlander, tiada dasar khusus yang dibincangkan, walaupun beliau menyatakan beliau berharap lawatan itu akan mengukuhkan hubungan Israel-Sweden. Erlander menyatakan bahawa beliau "terpesona" dengan negara itu, dan beliau menjemput Perdana Menteri Ben-Gurion untuk melawat Sweden. Ben-Gurion melawat Sweden pada tahun yang sama.

6.1. Peletakan Jawatan dan Persaraan Parlimen

Selepas peletakan jawatannya, Erlander dan isterinya tinggal di sebuah rumah yang dibina di Bommersvik oleh Sosial Demokrat untuk menghormatinya, dan dimiliki oleh Liga Belia Sosial Demokrat Sweden.

Erlander kekal di Riksdag selama beberapa tahun selepas ia menjadi ekadewan. Berikutan pilihan raya umum Sweden 1970, beliau sekali lagi menukar kawasan pilihan raya, kini mewakili Gothenburg, yang menyusul 22 tahun sebagai wakil Stockholm. Beliau meletak jawatan daripada Riksdag pada tahun 1973, selepas memegang kerusi di sana selama lebih empat puluh tahun.

6.2. Memoir dan Aktiviti Awam Selepas Bersara

Selepas meninggalkan peranan kepimpinan, Erlander mula menyusun kertas peribadinya, dan memilih untuk menggunakannya untuk membantu menulis memoir politiknya. Beliau menulis artikel untuk Svenska Dagbladet pada tahun 1972 menjelaskan motifnya untuk berbuat demikian. Memoir itu diterbitkan dalam enam jilid dari tahun 1972 hingga 1982. Pada tahun 1980-an, Erlander membenarkan penulis Olof Ruin akses tanpa had kepada diarinya, yang akan menjadi sumber biografi Ruin tentang Erlander.

6.3. Kematian dan Pengebumian

Erlander meninggal dunia pada 21 Jun 1985 di Stockholm pada usia 84 tahun akibat radang paru-paru dan kegagalan jantung. Keranda Erlander ditutup dengan bendera sosialis dan bunga biru dan kuning (warna bendera Sweden), dan dibawa melalui Stockholm. Dianggarkan NaN Q 45000 rakyat Sweden berbaris di jalanan untuk memberi penghormatan kepadanya. Sebuah upacara sekular yang besar telah diadakan di Stockholm, di mana Olof Palme menyampaikan eulogi Erlander. Pada akhir upacara, penonton menyanyikan lagu kebangsaan sosialis "The Internationale". Selepas upacara Stockholm, pengebumiannya melintasi negara dan kembali ke kampung halamannya di Ransäter, Värmland, dalam perarakan kemenangan untuk persemadian terakhir. Isterinya, yang meninggal dunia pada tahun 1990, dikebumikan di sebelahnya.

7.1. Demokrasi Sosial dan Pandangan Ekonomi

Walaupun Erlander biasa dengan tulisan-tulisan Karl Marx dan mengenal pasti dirinya sebagai seorang sosialis, beliau tidak melanggan Marxisme sepenuhnya dan tidak menyokong nasionalisasi, sebaliknya percaya pada sektor awam yang kuat di bawah kapitalisme yang dikawal selia dengan program kebajikan sosial. Berdasarkan pengajian universiti beliau, Erlander percaya bahawa ekonomi Keynesian dan ekonomi Aliran Stockholm serasi dengan demokrasi sosial, dan boleh berguna dalam menamatkan kemerosotan ekonomi. Tidak seperti kebanyakan intelektual berhaluan kiri lain, Erlander tidak bersimpati dengan Kesatuan Soviet, walaupun beliau cuba mengekalkan hubungan positif Sweden-Soviet.

Mengenai peranan ahli politik, Erlander dilaporkan menyatakan bahawa, "Tugas ahli politik adalah untuk membina lantai tarian, supaya semua orang boleh menari mengikut kehendak mereka."

Erlander mengakui keperluan wanita untuk memainkan peranan yang lebih besar dalam politik dan memegang jawatan kabinet. Walau bagaimanapun, beliau mempunyai perselisihan atau rungutan dengan semua wanita yang sebenarnya berkhidmat dalam kabinetnya.

7.2. Pragmatisme dan Pendekatan Tengah

Erlander mempunyai hubungan baik dengan pemimpin Parti Moderat Jarl Hjalmarson, walaupun beliau menganggap Hjalmarson sebagai "tokoh politik yang tidak penting." Erlander berharap pada tahun 1968 bahawa pemimpin Moderat kemudian Yngve Holmberg akan kekal di pejabat kerana ketidakaturan parti-parti pembangkang dan "kekakuan" Holmberg yang dirasakan. Erlander mengagumi tulisan-tulisan Adlai Stevenson II, kerana Stevenson "menyatakan pandangannya dengan lebih cekap daripada yang beliau sendiri mampu."

8.1. Keluarga dan Perkahwinan

Beliau bertemu dengan bakal isterinya Aina Andersson semasa mereka berdua belajar di Universiti Lund. Mereka berkahwin pada tahun 1930. Perkahwinan mereka telah digambarkan sebagai "sangat harmoni" dan "penuh kepercayaan bersama", dan kehidupan keluarga Erlander sebagai "sangat bahagia". Anak mereka Sven ialah seorang ahli matematik yang menerbitkan banyak kandungan diari bapanya dari tahun 2001 dan seterusnya. Ibu Erlander, Alma, meninggal dunia pada tahun 1961, pada usia 92 tahun, semasa tempoh perkhidmatan anaknya sebagai perdana menteri.

Melalui salah seorang nenek moyang Finland Erlander, Simon Larsson (née Kauttoinen) (sekitar 1605-1696), beliau adalah saudara jauh Stefan Löfven, Perdana Menteri Sweden dari Parti Sosial Demokrat dari tahun 2014 hingga 2021.

Carl August Wicander memberikan Harpsund kepada kerajaan Sweden sebagai tempat percutian luar bandar untuk perdana menteri pada tahun 1953. Erlander mula menggunakannya sebagai rumah percutian pada tahun itu, dan semua perdana menteri sejak itu terus mengamalkan ini. Erlander dan isterinya sering menghabiskan Krismas, Paskah, hujung minggu, dan musim panas bercuti di Harpsund. Sepanjang sebahagian besar kerjayanya, keluarga Erlander tinggal di sebuah pangsapuri di Bromma, Stockholm, sehingga musim panas 1964, apabila mereka berpindah ke sebuah pangsapuri di kompleks bangunan tinggi di daerah Gamla stan (Bandar Lama) Stockholm. Pada awal kerjayanya, Erlander pergi ke tempat kerja dengan kereta api bawah tanah dan bukannya menggunakan kereta, walaupun akhirnya beliau dan Aina membeli satu. Selepas mendapatkan kereta itu, Aina biasanya memandu beliau ke tempat kerja, kerana beliau tidak mempunyai lesen memandu, menghantar beliau dan kemudian memandu ke sekolah tempat beliau bekerja. Apabila Aina tidak dapat membawanya, jiran-jirannya di Bromma biasanya menawarkan beliau tumpangan. Erlander tidak mempunyai kereta rasmi untuk bergerak, dan ketua negara asing yang melawat sering terkejut melihat bahawa beliau biasanya tiba di acara sendirian.

8.2. Keperibadian, Minat, dan Tabiat

Erlander dikenali sebagai seorang penulis diari yang berdedikasi, sering menulis catatan harian, dengan diarinya berfungsi sebagai sumber utama untuk memoirnya. Erlander menulis tentang pelbagai subjek, dan pada mulanya menulis untuk membantunya mengingati perkara yang berkaitan dengan kerjanya, seperti kejadian, hujah, dan keputusan, memperincikan lebih lanjut mengenai perkara yang beliau fikir kontroversi. Beliau juga menulis tentang perkara termasuk keluarganya, kesihatannya pada masa itu, drama yang beliau tonton dan buku yang beliau baca, dan tanggapannya terhadap orang lain. Erlander kemudian akan sering menyatakan bahawa diarinya mengandungi banyak keterlaluan.

Erlander sering digambarkan sebagai "kebapaan" atau "seperti bapa saudara". Ingvar Carlsson menyatakan bahawa baginya, Erlander menjadi seperti bapa kedua atau pembimbing. Biografer Harrison dan Olof Ruin menyatakan bahawa walaupun Erlander berkuasa lebih lama daripada mana-mana pemimpin Sweden lain, beliau tidak mencari kuasa untuk dirinya sendiri, yang disahkan oleh Carlsson.

Erlander adalah pencinta sastera dan teater yang gemar, yang sering berfungsi sebagai sumber rekreasi. Novel kegemaran Erlander ialah Cannery Row karya John Steinbeck. Ramai penulis Sweden kontemporari sering terkejut apabila mengetahui bahawa perdana menteri mereka telah membaca karya mereka.

Semasa tempoh perkhidmatannya sebagai perdana menteri, Erlander sering melawat bekas kolejnya Universiti Lund, bertemu dengan Persatuan Pelajar Värmland. Dalam salah satu mesyuarat ini, ahli Persatuan Pelajar Olof Ruin dan Lars Bergquist mencadangkan agar Erlander harus memberikan ucapan tahunan kepada pelajar Lund, yang disetujui oleh Erlander. Secara keseluruhan, beliau memberikan empat belas ucapan pelajar ini.

9.1. Pereka Negara Kebajikan Sweden

Erlander berkhidmat sebagai perdana menteri selama 23 tahun, menjadikannya yang paling lama berkhidmat dalam sejarah Sweden. Tempoh perkhidmatannya yang tidak terganggu sebagai ketua kerajaan juga merupakan yang terpanjang dalam mana-mana demokrasi Barat moden. Dua daripada penasihat terdekat Erlander, Olof Palme dan Ingvar Carlsson, juga menjadi perdana menteri Sweden, dan bersama-sama tempoh perkhidmatan mereka bersamaan lebih daripada 40 tahun.

Selepas kematiannya, The Washington Post menyifatkan Erlander sebagai "salah seorang pemimpin politik paling popular". Erlander telah digelar "gergasi politik" yang mengubah iklim politik Sweden dan menyatukan negara. Beliau telah dibandingkan dengan gergasi politik Sweden lain yang terkenal seperti Palme dan Dag Hammarskjöld. Biografer Dick Harrison dan wartawan Per Olov Enquist telah menyifatkan Erlander sebagai "bapa negara" (landsfader^{Bahasa Sweden}). Olof Ruin menyatakan bahawa apabila Sweden menghadapi kesukaran pada tahun 1970-an, nostalgia kadang-kadang mempengaruhi pandangan positif terhadap Erlander, dan masanya sebagai pemimpin dilihat oleh sesetengah pihak sebagai "zaman kegemilangan" sejarah Sweden. Semasa tempoh perkhidmatannya sebagai perdana menteri, walaupun terdapat perselisihan antara parti, terutamanya Liberal dan Moderat yang menyokong cukai yang lebih rendah, parti-parti politik utama Sweden mula semakin bersetuju dengan matlamat membangunkan Sweden sebagai negara kebajikan.

9.2. Kritikan dan Penilaian Sejarah

Beberapa penganalisis konservatif dan liberal telah berhujah bahawa semasa kepimpinan Erlander, suasana Sweden menjadi de facto negara satu parti berkembang. Pengkritik Olof Palme juga telah mengkritik Erlander atas peranannya dalam kenaikan Palme ke jawatan perdana menteri. Secara amnya, berikutan krisis ekonomi Sweden pada tahun 1970-an, Model Sweden, dan pada tahap tertentu kepimpinan Erlander, lebih banyak diteliti.

Pemimpin Parti Kiri Nooshi Dadgostar memuji Erlander pada tahun 2022, memetik beliau sebagai inspirasi yang meluluskan reformasi yang meletakkan asas negara kebajikan Sweden.

10.1. Muzium Rumah Erlander

Bangunan yang berfungsi sebagai rumah zaman kanak-kanak dan sekolah Erlander di Ransäter kini menjadi muzium bernama Erlandergården^{Bahasa Sweden} yang berpusat di sekeliling beliau dan kehidupannya.

10.2. Hadiah Tage Erlander dalam Sains dan Teknologi

Hadiah Tage Erlander, yang diberikan oleh Akademi Sains Diraja Sweden, ialah hadiah untuk penyelidikan dalam sains semula jadi, teknologi, dan matematik yang dinamakan sempena Erlander.

10.3. Anugerah

Erlander ialah seorang calon untuk Hadiah Nobel Keamanan 1971, walaupun beliau tidak menang.
Erlander dianugerahkan Illis quorum pada tahun 1984.