Anifah Aman

1.1. Pendidikan

Dalam bidang pendidikan, Anifah Aman telah melanjutkan pengajian tinggi di United Kingdom. Beliau merupakan graduan Sarjana dalam falsafah ekonomi dan undang-undang dari Kolej Universiti Buckingham, yang kini dikenali sebagai Universiti Buckingham.

2.1. Peranan awal parlimen dan kementerian

Anifah Aman memulakan kerjaya politiknya dengan bertanding sebagai calon Barisan Nasional di kawasan Dewan Undangan Negeri (DUN) Klias pada pilihan raya negeri 1994. Walau bagaimanapun, beliau tewas dalam persaingan sengit kepada Lajim Ukin dari Parti Bersatu Sabah (PBS) dengan majoriti 405 undi.

Tidak lama selepas itu, beliau diberi peluang sekali lagi dalam pilihan raya umum 1999, di mana beliau berjaya memenangi kerusi Parlimen Beaufort. Susulan kemenangan tersebut, beliau dilantik serta-merta sebagai Timbalan Menteri Industri Utama dalam kabinet Mahathir Mohamad.

Pada pilihan raya umum 2004, beliau beralih dan memenangi kerusi Parlimen Kimanis. Setelah itu, beliau dilantik sebagai Timbalan Menteri Perladangan dan Komoditi. Selepas mempertahankan kerusi Kimanis dalam pilihan raya umum 2008, Perdana Menteri Abdullah Ahmad Badawi menawarkan beliau jawatan Timbalan Menteri Pengangkutan. Namun, Anifah membuat keputusan mengejut dengan menolak tawaran tersebut, menyatakan bahawa sudah tiba masanya untuk memberi laluan kepada orang lain. Penolakan ini menjadi perhatian umum kerana ia merupakan kejadian pertama seorang calon menolak pelantikan sebagai Timbalan Menteri selepas ia diumumkan secara rasmi. Laporan pada masa itu menunjukkan bahawa Anifah dan seorang lagi calon Timbalan Menteri, Tengku Azlan Abu Bakar, dikatakan "mengamuk" kerana mendakwa mereka "cukup senior" untuk dilantik sebagai menteri penuh, yang akhirnya membawa kepada peletakan jawatan mereka.

2.2. Menteri Luar Negeri

Selepas Najib Razak mengambil alih jawatan sebagai Perdana Menteri pada tahun 2009, Anifah Aman telah dinaikkan pangkat dari Ahli Parlimen biasa ke dalam Kabinet sebagai Menteri Luar Negeri Malaysia. Sepanjang tempoh perkhidmatan Anifah sebagai Menteri Luar Negeri, Malaysia mencapai kejayaan penting apabila berjaya memenangi pemilihan sebagai ahli tidak tetap Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu untuk penggal 2015-2016. Tempoh ini menandakan peningkatan profil diplomatik Malaysia di arena antarabangsa, membolehkan negara memainkan peranan lebih aktif dalam isu-isu keamanan dan keselamatan global.

2.3. Afiliasi dan perubahan parti

Anifah Aman menunjukkan perubahan signifikan dalam afiliasi partinya sepanjang kerjaya politiknya. Beliau merupakan seorang ahli aktif Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) dan pernah memegang jawatan sebagai Bendahari UMNO Bahagian Beaufort sejak 1994, serta Naib Ketua UMNO Bahagian Beaufort bagi penggal 2001-2003, dan kemudiannya menjadi Ketua UMNO Bahagian Kimanis.

Pada pilihan raya umum 2018 (PRU14), meskipun beliau berjaya mengekalkan kerusi Kimanis untuk penggal keempat berturut-turut, kejatuhan kerajaan BN di peringkat persekutuan dan negeri mendorong Anifah mengumumkan peletakan jawatannya dari UMNO pada September 2018 untuk menjadi Ahli Parlimen bebas. Keputusan ini dibuat atas dasar memperjuangkan hak-hak Sabah.

Pada 16 Ogos 2019, Mahkamah Pilihan Raya Malaysia membatalkan kemenangan beliau di PRU14 setelah mendapati wujudnya percanggahan serius dalam pengendalian proses pilihan raya oleh Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia (SPR). Keputusan ini dikekalkan oleh Mahkamah Persekutuan pada 2 Disember 2019, yang membuka jalan untuk pilihan raya kecil di kawasan Kimanis. Meskipun begitu, beliau memilih untuk tidak bertanding dalam pilihan raya kecil Kimanis tersebut, sebaliknya menumpukan perhatian kepada Pilihan Raya Umum ke-15 (PRU15) yang akan datang.

Pada Mac 2020, terdapat rancangan untuk pembentukan gabungan pembangkang baharu di Sabah, dengan Anifah Aman dicadangkan sebagai presiden, melibatkan penggabungan Parti Gagasan Rakyat Sabah (PGRS), Parti Cinta Sabah (PCS), Parti Kerjasama Anak Negeri (Anak Negeri), dan Parti Hak Sabah yang belum berdaftar. Walau bagaimanapun, rancangan ini tidak menjadi kenyataan apabila Anifah menyertai PCS dan kemudiannya dipilih sebagai presiden parti tersebut tanpa bertanding pada Mesyuarat Agung Dwi-Tahunan kedua parti itu pada 26 Julai 2020. Dengan ini, beliau secara rasmi menjadi Presiden baharu PCS.

2.4. Pelantikan terkini

Pada tahun 2023, Anifah Aman telah menerima beberapa pelantikan penting yang menandakan kembalinya beliau ke arena politik dan pentadbiran.

Pada 30 Januari 2023, Ketua Menteri Sabah, Hajiji Noor, telah melantik Anifah ke jawatan yang baru diwujudkan iaitu Penasihat Khas kepada Ketua Menteri Sabah mengenai Perhubungan Antarabangsa dan Pelaburan Asing. Hajiji Noor menyatakan keyakinan beliau terhadap pengalaman luas Anifah dalam hubungan antarabangsa akan membantu kerajaan negeri menjalinkan hubungan baik dengan negara-negara asing dan pelabur. Beliau percaya pelantikan ini akan menyokong dasar Sabah yang mesra pelabur. Anifah Aman pula mengucapkan terima kasih kepada Hajiji atas kepercayaan yang diberikan dan memberi jaminan akan melaksanakan tugasnya sebaik mungkin. Beliau menyatakan hasratnya untuk menjadikan Sabah destinasi mesra pelabur dan memuji Hajiji Noor sebagai seorang yang berpandangan jauh, serta menekankan kepentingan hubungan antarabangsa dalam membawa pelaburan asing ke Sabah.

Selain itu, pada 20 Mac 2023, Anifah telah dilantik sebagai Senator di Parlimen Malaysia. Kemudian, pada 25 Jun 2023, beliau diumumkan sebagai Pengerusi Perbadanan Labuan yang baharu, menggantikan Bashir Alias. Tempoh perkhidmatan dua tahun beliau bermula pada 19 Jun 2023 dan dijadualkan berakhir pada 18 Jun 2025.

2.5. Peristiwa politik utama

Selain jawatan dan perubahan parti, kerjaya politik Anifah Aman turut disemarakkan oleh beberapa peristiwa penting yang menarik perhatian umum.

Salah satu peristiwa yang menonjol ialah penolakannya terhadap jawatan Timbalan Menteri Pengangkutan yang ditawarkan oleh Perdana Menteri Abdullah Ahmad Badawi pada tahun 2008. Penolakan ini, yang berlaku selepas beliau berkhidmat selama dua penggal sebagai Timbalan Menteri, telah menimbulkan perdebatan dan spekulasi mengenai motivasi di sebalik tindakannya. Walaupun beliau menyatakan hasrat untuk memberi laluan kepada orang lain, laporan media mencadangkan bahawa beliau dan seorang lagi calon Timbalan Menteri merasakan mereka "cukup senior" untuk jawatan menteri penuh, yang akhirnya mencetuskan kritikan terhadap politik pelantikan dan hierarki dalam kerajaan. Insiden ini menyoroti cabaran dalam memastikan integriti dan meritokrasi dalam sistem pentadbiran.

Peristiwa lain yang menjadi kontroversi ialah saman fitnah yang difailkan oleh Anwar Ibrahim terhadapnya pada 27 Mei 2009. Ini berikutan dakwaan Anifah Aman pada 16 Mei 2009, semasa sidang akhbar bersama Setiausaha Negara Amerika Syarikat, Hillary Clinton, di Washington, bahawa Anwar Ibrahim telah menawarkan jawatan Timbalan Perdana Menteri Malaysia kepadanya jika beliau melompat parti dari UMNO ke Parti Keadilan Rakyat (PKR). Peguam Anwar Ibrahim, S. N. Nair, segera menafikan dakwaan tersebut dan menuntut Anifah menarik balik kenyataan serta memohon maaf dalam tempoh 24 jam. Apabila Anifah enggan berbuat demikian, Anwar memfailkan saman fitnah di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur, menuntut ganti rugi pampasan sebanyak 100.00 M MYR, ganti rugi teruk, ganti rugi teladan, dan injunksi untuk menghalang Anifah daripada melafaz, bercakap, menulis, atau menerbitkan perkataan fitnah yang serupa. Saman ini menamakan Anifah sebagai defendan pertama (sebagai Ahli Parlimen Kimanis), Menteri Luar sebagai defendan kedua, dan kerajaan Malaysia sebagai defendan ketiga, menekankan isu integriti dan etika dalam politik Malaysia.

3.1. Pilihan raya Parlimen Persekutuan

Berikut adalah keputusan pilihan raya Parlimen Persekutuan bagi kawasan yang diwakili Anifah Aman:

3.2. Pilihan raya Dewan Undangan Negeri

Berikut adalah keputusan pilihan raya Dewan Undangan Negeri bagi kawasan yang pernah ditandingi Anifah Aman:

4.1. Anugerah Malaysia

• Malaysia :

  • 

    Panglima Setia Mahkota (PSM) - membawa gelaran Tan Sri (2023).

  • 

    Penerima Pingat Pertabalan Yang di-Pertuan Agong ke-17.

• Pahang :

  • 

    Darjah Indera Mahkota Pahang (DIMP) - membawa gelaran Dato' (2004).

  • 

    Darjah Sri Sultan Ahmad Shah Pahang (SSAP) - membawa gelaran Dato' Sri (2009).

• Sabah :

  • 

    Panglima Gemilang Darjah Kinabalu (PGDK) - membawa gelaran Datuk (1998).

  • 

    Seri Panglima Darjah Kinabalu (SPDK) - membawa gelaran Datuk Seri Panglima (2011).

4.2. Anugerah asing

• Brunei:

  • 

    Darjah Seri Paduka Mahkota Brunei Yang Amat Mulia (SPMB) Kelas Pertama - membawa gelaran Dato Seri Paduka (14 Ogos 2014).

5.1. Sumbangan positif

Anifah Aman dikenali atas sumbangan positifnya dalam arena politik dan diplomatik Malaysia. Sebagai Menteri Luar Negeri Malaysia, beliau memainkan peranan penting dalam memajukan hubungan antarabangsa negara. Salah satu pencapaian ketara di bawah kepimpinan beliau ialah pemilihan Malaysia sebagai ahli tidak tetap Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu untuk penggal 2015-2016. Kejayaan ini menunjukkan keupayaan diplomatik beliau dalam meningkatkan kehadiran dan pengaruh Malaysia di peringkat global, membolehkan negara menyumbang kepada isu-isu keamanan dan keselamatan dunia.

Dalam peranan terkininya sebagai Penasihat Khas kepada Ketua Menteri Sabah mengenai Perhubungan Antarabangsa dan Pelaburan Asing, Anifah menunjukkan komitmen beliau untuk memacu pembangunan ekonomi dan sosial di Sabah. Pengalaman luas beliau dalam diplomasi dijangka dapat menarik pelaburan asing dan mewujudkan hubungan yang lebih kukuh dengan negara-negara lain, seterusnya meningkatkan peluang pekerjaan dan pembangunan infrastruktur di negeri tersebut. Usaha-usaha ini berpotensi besar untuk membawa kemakmuran kepada rakyat Sabah, selaras dengan prinsip pembangunan inklusif yang penting bagi kemajuan sosial.

5.2. Kritikan dan kontroversi

Sepanjang kerjaya politiknya, Anifah Aman tidak terlepas daripada isu-isu kontroversi dan kritikan yang menimbulkan persoalan mengenai tadbir urus dan integriti. Salah satu insiden yang mencetuskan perdebatan umum ialah penolakannya terhadap jawatan Timbalan Menteri Pengangkutan pada tahun 2008. Penolakan ini, yang berlaku secara terbuka dan dianggap luar biasa pada masa itu, telah menimbulkan persepsi negatif mengenai keengganan beliau menerima jawatan yang diamanahkan, dengan beberapa laporan mencadangkan bahawa beliau berasa dirinya "cukup senior" untuk jawatan menteri penuh. Tindakan ini disoroti sebagai menunjukkan isu meritokrasi dan ketelusan dalam proses pelantikan politik, mencetuskan persoalan tentang kepentingan perkhidmatan awam berbanding kepentingan peribadi.

Selain itu, kemenangan beliau dalam pilihan raya umum 2018 bagi kerusi Kimanis telah dibatalkan oleh Mahkamah Pilihan Raya pada 2019, yang kemudiannya dikekalkan oleh Mahkamah Persekutuan. Pembatalan ini disebabkan oleh "percanggahan serius" dalam pengendalian proses pilihan raya oleh Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia (SPR). Peristiwa ini menyoroti kelemahan dalam sistem pilihan raya dan menimbulkan kebimbangan mengenai integriti proses demokrasi.

Kontroversi lain yang ketara ialah saman fitnah yang difailkan oleh Anwar Ibrahim terhadap Anifah Aman pada tahun 2009. Saman ini berpunca daripada dakwaan Anifah bahawa Anwar telah menawarkan jawatan Timbalan Perdana Menteri kepadanya sebagai balasan untuk melompat parti. Isu ini menimbulkan persoalan serius mengenai etika politik, integriti pemimpin, dan penggunaan dakwaan untuk tujuan politik. Tuduhan seperti itu, tanpa bukti kukuh, boleh merosakkan reputasi individu dan institusi serta menghakis kepercayaan awam terhadap proses politik yang adil dan bersih. Peristiwa-peristiwa ini, apabila dilihat dari perspektif liberal sosial, menekankan kepentingan ketelusan, akauntabiliti, dan standard etika yang tinggi dalam kepimpinan politik demi memastikan tadbir urus yang baik dan kemajuan demokrasi yang berterusan.