Malaysia

Malaysia ialah sebuah negara raja berperlembagaan persekutuan di Asia Tenggara yang terdiri daripada 13 negeri dan 3 wilayah persekutuan, dengan masyarakat berbilang etnik dan budaya.

1. Gambaran Keseluruhan

Malaysia ialah sebuah negara raja berperlembagaan persekutuan yang terletak di Asia Tenggara. Ia terdiri daripada tiga belas negeri dan tiga wilayah persekutuan, yang dipisahkan oleh Laut China Selatan kepada dua kawasan yang serupa saiznya, iaitu Semenanjung Malaysia dan Malaysia Timur (juga dikenali sebagai Borneo Malaysia). Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dan laut dengan Thailand di utara dan sempadan laut dengan Singapura di selatan, Vietnam di timur laut, dan Indonesia di barat. Malaysia Timur pula berkongsi sempadan darat dan laut dengan Brunei dan Indonesia serta sempadan laut dengan Filipina dan Vietnam. Kuala Lumpur ialah ibu negara dan bandar terbesar, manakala Putrajaya menjadi pusat pentadbiran kerajaan persekutuan. Dengan populasi melebihi 34 juta orang, Malaysia merupakan negara ke-42 paling ramai penduduk di dunia. Titik paling selatan tanah besar Eurasia, Tanjung Piai, terletak di Malaysia. Malaysia ialah sebuah negara tropika dan merupakan salah satu daripada 17 negara megadiversiti di dunia, dengan sejumlah besar spesies endemik.

Negara ini berakar umbi daripada Kerajaan-kerajaan Melayu yang wujud di rantau ini, yang mana sejak abad ke-18, menjadi jajahan Empayar British. Semenanjung Malaysia, yang ketika itu dikenali sebagai Tanah Melayu, pertama kali disatukan sebagai Malayan Union pada tahun 1946. Malayan Union kemudiannya disusun semula sebagai Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1948 dan mencapai kemerdekaan pada 31 Ogos 1957. Pada 16 September 1963, Tanah Melayu bergabung dengan jajahan mahkota British iaitu Borneo Utara (kini Sabah), Sarawak, dan Singapura untuk membentuk Malaysia. Walau bagaimanapun, pada Ogos 1965, Singapura telah dikeluarkan daripada persekutuan dan menjadi sebuah negara merdeka yang berasingan.

Malaysia ialah sebuah negara berbilang etnik dan berbilang budaya, yang memainkan peranan besar dalam politiknya. Kira-kira separuh daripada populasi berketurunan Melayu, dengan minoriti Cina, India, dan orang asli yang signifikan. Bahasa rasmi ialah Bahasa Melayu Malaysia, satu bentuk standard bahasa Melayu. Bahasa Inggeris kekal sebagai bahasa kedua yang aktif. Walaupun Islam diiktiraf sebagai agama rasmi negara, perlembagaan memberikan kebebasan beragama kepada bukan Muslim. Kerajaan Malaysia dimodelkan mengikut sistem parlimen Westminster dan sistem perundangan adalah berdasarkan undang-undang umum. Ketua negara ialah seorang raja elektif, yang dipilih daripada kalangan sembilan sultan negeri setiap lima tahun. Ketua kerajaan pula ialah Perdana Menteri.

Sejak kemerdekaan, Malaysia telah mempunyai salah satu rekod ekonomi terbaik di Asia, dengan KDNKnya berkembang pada kadar purata 6.5% setahun selama hampir 50 tahun. Ekonomi negara ini secara tradisinya didorong oleh sumber semula jadinya tetapi semakin berkembang dalam sektor sains, pelancongan, perdagangan, dan pelancongan perubatan. Malaysia merupakan negara perindustrian baharu dengan ekonomi pasaran yang agak terbuka dan berorientasikan negara. Negara ini merupakan ahli pengasas Pertubuhan Kerjasama Islam (OIC), Sidang Kemuncak Asia Timur (EAS), dan Persatuan Negara-negara Asia Tenggara (ASEAN), serta ahli Pergerakan Negara-Negara Berkecuali (NAM), Komanwel, dan Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik (APEC). Pembangunan negara sering dikaitkan dengan cabaran seperti ketidaksamaan ekonomi, keperluan untuk pembangunan mapan, pemeliharaan hak asasi manusia, dan usaha ke arah tadbir urus yang lebih demokratik dan adil, yang mencerminkan komitmen terhadap keadilan sosial.

2. Etimologi

Nama MalaysiaMalaysiaBahasa Inggeris adalah gabungan perkataan MalaysMelayuBahasa Inggeris dan akhiran -ia-iaBahasa Latin/-ía-iaBahasa Yunani, Moden yang boleh diterjemahkan sebagai "tanah orang Melayu". Perkataan Melayu itu sendiri mungkin berasal daripada bahasa Sanskrit "Himalaya", merujuk kepada kawasan pergunungan yang tinggi, atau "Malaiyur-pura", yang bermaksud kota pergunungan. Teori lain mencadangkan ia berasal daripada perkataan bahasa Tamil "malai" (gunung) dan "ur" (bandar, tanah). Ada juga yang mengaitkannya dengan peristiwa Ekspedisi Pamalayu atau perkataan bahasa Jawa "mlayu" (berlari), merujuk kepada arus deras Sungai Melayu di Sumatera. Nama-nama yang serupa bunyinya telah muncul dalam catatan-catatan seawal abad ke-11 sebagai toponim untuk kawasan di Sumatera atau merujuk kepada wilayah yang lebih besar di sekitar Selat Melaka.

Teks Sanskrit Vayu Purana, yang dianggarkan wujud sejak milenium pertama Masihi, menyebut tentang sebuah tanah bernama 'Malayadvipa', yang dikenal pasti oleh beberapa sarjana sebagai Semenanjung Tanah Melayu moden. Catatan lain yang terkenal termasuklah Geographia oleh Ptolemy pada abad ke-2 yang menggunakan nama Malayu Kulon untuk pantai barat Semenanjung Emas, dan catatan Yi Jing pada abad ke-7 mengenai Malayu. Kerajaan Melayu yang berpusat di Jambi kemudiannya mengambil namanya daripada Sungai Melayu. Nama "Melayu" kemudiannya dikaitkan dengan Srivijaya dan pelbagai bahagian Sumatera, terutamanya Palembang, tempat asal pengasas Kesultanan Melaka. Ia berkembang menjadi etnonim apabila Melaka menjadi kuasa serantau pada abad ke-15. Proses Pengislaman membentuk identiti etnik-agama di Melaka, dengan istilah Melayu menjadi sinonim dengan orang Melaka, khususnya merujuk kepada penutur bahasa Melayu yang setia kepada Sultan Melaka. Penggunaan awal istilah MalayosBahasa Portugis oleh Portugis merujuk kepada golongan pemerintah Melaka. Disebabkan pengaruh pedagang dari Melaka, istilah Melayu kemudiannya dikaitkan dengan pedagang Muslim dan seterusnya dengan kumpulan linguistik dan budaya yang lebih luas. Melaka dan kemudiannya Kesultanan Johor mendakwa sebagai pusat budaya Melayu, satu kedudukan yang disokong oleh British, menyebabkan istilah Melayu lebih kerap dikaitkan dengan Semenanjung Tanah Melayu berbanding Sumatera.

Sebelum kedatangan penjajah Eropah, Semenanjung Tanah Melayu dikenali secara tempatan sebagai Tanah Melayu. Berikutan ekspedisi pelayar Perancis Jules Dumont d'Urville ke Oceania pada tahun 1826, beliau mencadangkan istilah Malaysia, Micronesia, dan Melanesia kepada Société de Géographie pada tahun 1831 untuk membezakan kumpulan pulau dan budaya Pasifik ini daripada istilah Polynesia yang sedia ada. D'Urville menggambarkan Malaysia sebagai "kawasan yang biasa dikenali sebagai Hindia Timur". Pada tahun 1850, ahli etnologi Inggeris George Samuel Windsor Earl, dalam Journal of the Indian Archipelago and Eastern Asia, mencadangkan nama "Melayunesia" atau "Indunesia" untuk kepulauan Asia Tenggara, dengan beliau lebih memihak kepada istilah pertama. Nama Malaysia kemudiannya digunakan untuk merujuk kepada Kepulauan Melayu. Dalam terminologi moden, Melayu kekal sebagai nama kumpulan etno-agama orang Austronesia yang kebanyakannya mendiami Semenanjung Tanah Melayu dan bahagian-bahagian kepulauan bersebelahan di Asia Tenggara, termasuk pantai timur Sumatera, pesisir Borneo, dan pulau-pulau kecil di antaranya.

Negara yang mencapai kemerdekaan daripada United Kingdom pada tahun 1957 mengambil nama Persekutuan Tanah Melayu, yang dipilih berbanding nama-nama berpotensi lain seperti Malaysia dan Langkasuka, sempena kerajaan bersejarah yang terletak di bahagian utara Semenanjung Tanah Melayu pada milenium pertama Masihi. Walau bagaimanapun, nama Malaysia telah diterima pakai pada tahun 1963 apabila negeri-negeri sedia ada dalam Persekutuan Tanah Melayu, bersama-sama dengan Singapura, Borneo Utara, dan Sarawak membentuk sebuah persekutuan baharu. Dalam bahasa Inggeris, nama rasmi negara ini hanyalah "Malaysia". Dalam bahasa Melayu, nama negara seperti yang tertera dalam beberapa dokumen rasmi, termasuk sumpah Yang di-Pertuan Agong ialah Persekutuan MalaysiaPersekutuan MalaysiaBahasa Melayu. Meskipun begitu, nama Malaysia lebih banyak digunakan secara rasmi, termasuk dalam Perjanjian Malaysia 1963 dan Perlembagaan Persekutuan. Satu teori menyatakan bahawa nama itu dipilih supaya si mewakili kemasukan Singapura, Borneo Utara, dan Sarawak ke dalam Malaya pada tahun 1963. Ahli politik di Filipina pernah bercadang untuk menamakan semula negara mereka sebagai Malaysia sebelum negara moden ini mengambil nama tersebut.

3. Sejarah

Sejarah Malaysia merangkumi pelbagai zaman, daripada penempatan manusia purba kepada pembentukan kerajaan-kerajaan awal, zaman penjajahan, perjuangan kemerdekaan, dan pembangunan negara moden.

Peta yang menunjukkan keluasan Kesultanan Melaka, meliputi sebahagian besar Semenanjung Tanah Melayu dan beberapa bahagian Sumatera. Kesultanan Melaka memainkan peranan utama dalam menyebarkan Islam ke seluruh Kepulauan Melayu.
Peta yang menunjukkan keluasan Kesultanan Melaka, meliputi sebahagian besar Semenanjung Tanah Melayu dan beberapa bahagian Sumatera. Kesultanan Melaka memainkan peranan utama dalam menyebarkan Islam ke seluruh Kepulauan Melayu.

3.1. Zaman Prasejarah dan Kerajaan Awal

Bukti penempatan manusia moden di Malaysia bertarikh seawal 40,000 tahun dahulu. Di Semenanjung Tanah Melayu, penduduk terawal dipercayai adalah kaum Negrito. Kawasan Malaysia turut serta dalam Laluan Jed Maritim antara 2000 SM hingga 1000 M. Pedagang dan pendatang dari India dan China tiba seawal abad pertama Masihi, menubuhkan pelabuhan perdagangan dan bandar-bandar pesisir pada abad kedua dan ketiga. Kehadiran mereka membawa pengaruh India dan Cina yang kuat terhadap budaya tempatan, dan penduduk Semenanjung Tanah Melayu menerima agama Hindu dan Buddha. Prasasti Sanskrit muncul seawal abad keempat atau kelima. Kerajaan Langkasuka muncul sekitar abad kedua di kawasan utara Semenanjung Tanah Melayu, dan bertahan sehingga kira-kira abad ke-15. Antara abad ke-7 dan ke-13, sebahagian besar selatan Semenanjung Tanah Melayu adalah sebahagian daripada empayar maritim Srivijaya. Menjelang abad ke-13 dan ke-14, empayar Majapahit telah berjaya merampas kawalan ke atas sebahagian besar semenanjung dan Kepulauan Melayu daripada Srivijaya.

3.2. Kesultanan Melaka

Pada awal abad ke-15, Parameswara, seorang raja yang melarikan diri dari bekas Kerajaan Singapura yang dikaitkan dengan istana Srivijaya lama, telah mengasaskan Kesultanan Melaka. Penyebaran agama Islam meningkat berikutan pengislaman Parameswara. Melaka merupakan pusat perdagangan penting pada masa ini, menarik perdagangan dari seluruh rantau.

3.3. Pemerintahan Kolonial Eropah

Armada Belanda melawan armada Portugis sebagai sebahagian daripada Perang Belanda-Portugis pada tahun 1606 untuk menguasai Kota Melaka.
Armada Belanda melawan armada Portugis sebagai sebahagian daripada Perang Belanda-Portugis pada tahun 1606 untuk menguasai Kota Melaka.

Pada tahun 1511, Melaka telah ditakluki oleh Portugal, selepas itu ia diambil alih oleh Belanda pada tahun 1641. Pada tahun 1786, Empayar British mula bertapak di Tanah Melayu apabila Sultan Kedah memajakkan Pulau Pinang kepada Syarikat Hindia Timur British. British memperoleh bandar Singapura pada tahun 1819, dan pada tahun 1824 mengambil alih kawalan Melaka berikutan Perjanjian Inggeris-Belanda 1824. Menjelang tahun 1826, British mengawal secara langsung Pulau Pinang, Melaka, Singapura, dan pulau Labuan, yang mereka tubuhkan sebagai tanah jajahan mahkota Negeri-Negeri Selat. Menjelang abad ke-20, negeri-negeri Pahang, Selangor, Perak, dan Negeri Sembilan, yang dikenali bersama sebagai Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, mempunyai residen British yang dilantik untuk menasihati raja-raja Melayu, yang mana raja-raja terikat untuk mematuhinya melalui perjanjian. Lima negeri lain di semenanjung, yang dikenali sebagai Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu, walaupun tidak secara langsung di bawah pemerintahan British, turut menerima penasihat British sekitar awal abad ke-20. Pembangunan di semenanjung dan Borneo secara amnya berasingan sehingga abad ke-19. Di bawah pemerintahan British, penghijrahan orang Cina dan India untuk berkhidmat sebagai buruh digalakkan. Kawasan yang kini dikenali sebagai Sabah berada di bawah kawalan British sebagai Borneo Utara apabila kedua-dua Sultan Brunei dan Sultan Sulu memindahkan hak wilayah masing-masing antara tahun 1877 dan 1878. Pada tahun 1842, Sarawak telah diserahkan oleh Sultan Brunei kepada James Brooke, yang mana penggantinya memerintah sebagai Raja Putih ke atas kerajaan merdeka sehingga tahun 1946, apabila ia menjadi tanah jajahan mahkota. Pemerintahan kolonial Eropah membawa perubahan sosial dan ekonomi yang ketara, termasuk pengenalan sistem ekonomi kapitalis, pembangunan infrastruktur untuk pengeksploitasian sumber, dan pembentukan masyarakat majmuk yang memberi kesan jangka panjang terhadap struktur sosial dan hubungan antara kaum di Malaysia. Dasar-dasar kolonial sering kali menguntungkan pihak penjajah dan segelintir elit tempatan, manakala majoriti rakyat menghadapi kesukaran ekonomi dan kehilangan hak.

3.4. Perang Dunia Kedua dan Pendudukan Jepun

Askar Jepun membersihkan Kuala Lumpur semasa Perang Dunia Kedua
Askar Jepun membersihkan Kuala Lumpur semasa Perang Dunia Kedua

Dalam Perang Dunia Kedua, Tentera Imperial Jepun menyerang dan menduduki Tanah Melayu, Borneo Utara, Sarawak, dan Singapura selama lebih tiga tahun. Dalam tempoh ini, ketegangan etnik meningkat dan nasionalisme berkembang. Pemerintahan Jepun yang kejam dan kesengsaraan ekonomi membangkitkan kesedaran politik dan semangat anti-penjajah dalam kalangan rakyat. Konflik etnik, terutamanya antara orang Melayu dan Cina, diburukkan lagi oleh dasar Jepun yang memihak kepada sesetengah kumpulan dan menindas yang lain. Pengalaman pahit di bawah pendudukan Jepun menyemarakkan lagi keinginan untuk mencapai kemerdekaan.

3.5. Ke Arah Kemerdekaan

Pemimpin Parti Komunis Malaya Lee Meng memegang senapang semasa Darurat Malaya, 1951
Pemimpin Parti Komunis Malaya Lee Meng memegang senapang semasa Darurat Malaya, 1951

Sokongan rakyat untuk kemerdekaan meningkat selepas Tanah Melayu ditawan semula oleh tentera Bersekutu. Rancangan British pasca perang untuk menyatukan pentadbiran Tanah Melayu di bawah satu tanah jajahan mahkota yang dipanggil Malayan Union mendapat tentangan hebat daripada orang Melayu, yang menentang pelemahan raja-raja Melayu dan pemberian kerakyatan kepada etnik Cina. Malayan Union, yang ditubuhkan pada tahun 1946 dan terdiri daripada semua jajahan British di Semenanjung Tanah Melayu kecuali Singapura, dengan cepat dibubarkan dan digantikan pada 1 Februari 1948 oleh Persekutuan Tanah Melayu, yang memulihkan autonomi raja-raja negeri Melayu di bawah perlindungan British.
Dalam tempoh ini, pemberontak yang kebanyakannya berbangsa Cina di bawah pimpinan Parti Komunis Malaya melancarkan operasi gerila yang direka untuk memaksa British keluar dari Tanah Melayu. Darurat Malaya (1948-1960) melibatkan kempen anti-pemberontakan yang panjang oleh tentera Komanwel di Tanah Melayu. Pada 31 Ogos 1957, Tanah Melayu menjadi anggota merdeka dalam Komanwel Bangsa-Bangsa. Pelbagai kumpulan dan tokoh, termasuk UMNO, MCA, MIC, dan kesatuan sekerja, memainkan peranan penting dalam perjuangan kemerdekaan melalui rundingan dan tekanan politik, yang akhirnya membawa kepada penyerahan kuasa secara aman oleh British.

3.6. Pembentukan Persekutuan Malaysia dan Cabaran Awal

Satu rancangan komprehensif telah dirangka untuk menyatukan Tanah Melayu dengan tanah jajahan mahkota Borneo Utara (dikenali sebagai Sabah selepas penyertaan), Sarawak, dan Singapura. Persekutuan yang dirancang itu pada asalnya bertujuan untuk diadakan pada 31 Ogos 1963, bertepatan dengan ulang tahun kemerdekaan Tanah Melayu. Walau bagaimanapun, disebabkan keperluan untuk menjalankan tinjauan mengenai tahap sokongan terhadap persekutuan di Sabah dan Sarawak oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, seperti yang diminta oleh penentang persekutuan seperti Sukarno dari Indonesia dan Parti Rakyat Bersatu Sarawak, tarikh persekutuan itu ditangguhkan sehingga 16 September 1963.
Persekutuan ini membawa kepada ketegangan yang meningkat termasuk konflik dengan Indonesia serta konflik berterusan menentang Komunis di Borneo dan Semenanjung Tanah Melayu, yang meningkat kepada Pemberontakan Komunis Sarawak dan Darurat Malaya Kedua bersama-sama dengan beberapa isu lain seperti serangan rentas sempadan ke Sabah oleh lanun Moro dari pulau-pulau selatan Filipina, Singapura dikeluarkan dari Persekutuan pada tahun 1965, dan perselisihan kaum. Perselisihan ini memuncak dalam rusuhan kaum 13 Mei pada tahun 1969. Peristiwa ini memberi kesan mendalam terhadap kestabilan negara dan mendedahkan kerapuhan hubungan antara kaum, serta menimbulkan persoalan mengenai hak-hak kumpulan minoriti dalam negara yang baru terbentuk.

3.7. Malaysia Moden

Selepas rusuhan itu, Dasar Ekonomi Baru (DEB) yang kontroversi telah dilancarkan oleh Perdana Menteri Tun Abdul Razak, bertujuan untuk meningkatkan bahagian ekonomi yang dipegang oleh bumiputera. Di bawah Perdana Menteri Mahathir Mohamad, bermula satu tempoh pertumbuhan ekonomi pesat dan pembandaran pada tahun 1980-an. Ekonomi beralih daripada berasaskan pertanian kepada berasaskan pembuatan dan perindustrian. Banyak projek mega telah disiapkan, seperti Menara Petronas, Lebuhraya Utara-Selatan, Koridor Raya Multimedia, dan ibu kota pentadbiran persekutuan baharu Putrajaya.
Pada akhir 1990-an, krisis kewangan Asia memberi kesan kepada negara, hampir menyebabkan mata wang, saham, dan pasaran hartanahnya runtuh; walau bagaimanapun, ia kemudiannya pulih. Skandal 1MDB merupakan skandal rasuah global utama yang melibatkan Perdana Menteri ketika itu Najib Razak pada tahun 2015. Skandal ini menyumbang kepada perubahan pertama dalam parti politik pemerintah sejak kemerdekaan dalam pilihan raya umum 2018. Pada tahun 2020-an, negara ini dilanda krisis politik yang bertepatan dengan krisis kesihatan dan ekonomi yang disebabkan oleh pandemik COVID-19. Ini kemudiannya diikuti oleh pilihan raya umum yang lebih awal pada November 2022, yang mengakibatkan parlimen tergantung pertama dalam sejarah negara. Pada 24 November 2022, Anwar Ibrahim mengangkat sumpah sebagai Perdana Menteri Malaysia ke-10, mengetuai sebuah kerajaan campuran besar. Pembangunan demokrasi berhadapan dengan cabaran seperti ketidaksamarataan sosial dan ekonomi, serta usaha berterusan ke arah masyarakat yang lebih inklusif dan adil, dengan penekanan kepada hak asasi manusia dan keadilan sosial.

4. Geografi

Malaysia terdiri daripada dua kawasan utama yang dipisahkan oleh Laut China Selatan, iaitu Semenanjung Malaysia (juga dikenali sebagai Malaysia Barat) dan Malaysia Timur (Borneo Malaysia). Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan Thailand di utara, manakala Malaysia Timur berkongsi sempadan darat dengan Indonesia dan Brunei.

Peta topografi Malaysia; Gunung Kinabalu ialah puncak tertinggi di negara ini.
Peta topografi Malaysia; Gunung Kinabalu ialah puncak tertinggi di negara ini.

4.1. Bentuk Muka Bumi

Semenanjung Malaysia dicirikan oleh Banjaran Titiwangsa yang menganjur dari utara ke selatan, memisahkan dataran pantai timur dan barat. Dataran pantai di barat lebih lebar dan subur, menjadi tumpuan utama penduduk dan aktiviti ekonomi. Sungai-sungai utama di Semenanjung termasuklah Sungai Pahang (terpanjang di Semenanjung), Sungai Perak, dan Sungai Kelantan. Malaysia Timur, yang terletak di pulau Borneo, mempunyai bentuk muka bumi yang lebih bergunung-ganang. Banjaran Crocker di Sabah menempatkan Gunung Kinabalu, puncak tertinggi di Malaysia dan Asia Tenggara (4.10 K m). Sungai-sungai utama di Malaysia Timur termasuklah Sungai Rajang di Sarawak (sungai terpanjang di Malaysia) dan Sungai Kinabatangan di Sabah. Malaysia juga mempunyai banyak pulau, antaranya Pulau Langkawi, Pulau Pinang, Pulau Tioman, dan Pulau Sipadan. Garis pantainya yang panjang menyumbang kepada sumber marin yang kaya.

4.2. Iklim

Malaysia mengalami iklim khatulistiwa yang panas dan lembap sepanjang tahun. Suhu purata tahunan adalah sekitar 27 °C, dengan sedikit variasi antara siang dan malam. Kelembapan relatif adalah tinggi, biasanya melebihi 80%. Negara ini dipengaruhi oleh dua angin monsun utama: Monsun Barat Daya (biasanya dari April hingga Oktober) yang membawa hujan ke pantai barat Semenanjung, dan Monsun Timur Laut (biasanya dari Oktober hingga Februari) yang membawa hujan lebat terutamanya ke pantai timur Semenanjung serta Sabah dan Sarawak. Taburan hujan tahunan adalah tinggi, secara purata sekitar 2.50 K mm, tetapi boleh berbeza dengan ketara mengikut kawasan dan musim. Perubahan iklim menjadi isu yang semakin penting, dengan potensi peningkatan kejadian cuaca ekstrem seperti banjir dan kemarau, yang memberi impak kepada alam sekitar, pertanian, dan komuniti.

4.3. Kepelbagaian Biologi dan Alam Sekitar

Harimau Malaya di Zoo Negara Malaysia
Harimau Malaya di Zoo Negara Malaysia
Sesetengah spesies Rafflesia boleh tumbuh sehingga 1 m diameter, menjadikannya bunga terbesar di dunia.
Sesetengah spesies Rafflesia boleh tumbuh sehingga 1 m diameter, menjadikannya bunga terbesar di dunia.

Malaysia adalah salah sebuah daripada 17 negara megadiversiti di dunia, kaya dengan kepelbagaian biologi. Hutan hujan tropikanya, yang dianggarkan berusia 130 juta tahun, menjadi habitat kepada pelbagai jenis flora dan fauna, termasuk banyak spesies endemik seperti Harimau Malaya, Orang utan Borneo, dan bunga Rafflesia. Negara ini mempunyai banyak taman negara dan kawasan perlindungan seperti Taman Negara Pahang, Kelantan dan Terengganu, Taman Negara Kinabalu di Sabah, dan Taman Negara Gunung Mulu di Sarawak, yang juga merupakan Tapak Warisan Dunia UNESCO. Walau bagaimanapun, Malaysia menghadapi cabaran alam sekitar yang serius. Penebangan hutan untuk perladangan (terutamanya kelapa sawit) dan pembalakan telah menyebabkan kehilangan habitat yang ketara dan mengancam kepelbagaian biologi. Isu-isu lain termasuk pencemaran air dan udara, serta hakisan tanah. Usaha-usaha pemuliharaan dan pembangunan lestari sedang giat dijalankan oleh kerajaan dan pertubuhan bukan kerajaan, termasuk pengurusan hutan yang lebih baik, perlindungan spesies terancam, dan promosi tenaga boleh baharu.

5. Kerajaan dan Politik

Malaysia mengamalkan sistem demokrasi berparlimen di bawah raja berperlembagaan persekutuan. Politik negara banyak dipengaruhi oleh komposisi etnik yang pelbagai, dengan isu-isu berkaitan hak bumiputera, keadilan sosial, dan pembangunan menjadi tumpuan utama.

Parlimen Malaysia, bangunan yang menempatkan ahli-ahli Dewan Rakyat.
Parlimen Malaysia, bangunan yang menempatkan ahli-ahli Dewan Rakyat.
Perdana Putra menempatkan pejabat Perdana Menteri Malaysia.
Perdana Putra menempatkan pejabat Perdana Menteri Malaysia.

5.1. Struktur Kerajaan

Malaysia ialah sebuah negara raja berperlembagaan persekutuan. Sistem parlimen Malaysia mengamalkan sistem dwidewan. Struktur asas kerajaan adalah berdasarkan prinsip pengasingan kuasa antara tiga badan utama: badan perundangan (Parlimen), badan eksekutif (Kabinet yang diketuai oleh Perdana Menteri), dan badan kehakiman (Mahkamah). Sistem ini diwarisi daripada sistem Westminster British.

5.2. Ketua Negara

Yang di-Pertuan Agong ialah ketua negara Malaysia. Baginda dipilih setiap lima tahun secara bergilir-gilir daripada kalangan sembilan Raja-raja Melayu. Yang di-Pertuan Agong mempunyai peranan simbolik yang penting dan kuasa perlembagaan tertentu, termasuk melantik Perdana Menteri, memperkenankan undang-undang, dan menjadi Pemerintah Tertinggi Angkatan Tentera Malaysia. Ibrahim Iskandar dari Johor telah memegang jawatan ini sejak 31 Januari 2024.

5.3. Badan Eksekutif

Kuasa eksekutif terletak pada Kabinet yang diketuai oleh Perdana Menteri Malaysia. Perdana Menteri mestilah seorang ahli Dewan Rakyat yang pada pandangan Yang di-Pertuan Agong mendapat kepercayaan majoriti ahli Dewan. Anggota Kabinet dipilih daripada kalangan ahli kedua-dua dewan Parlimen. Kementerian-kementerian utama bertanggungjawab melaksanakan dasar-dasar negara dalam pelbagai sektor seperti kewangan, pertahanan, pendidikan, dan kesihatan.

5.4. Badan Perundangan

Parlimen Malaysia terdiri daripada dua dewan: Dewan Negara (Senat) dan Dewan Rakyat (Dewan Perwakilan). Dewan Rakyat mempunyai 222 ahli yang dipilih melalui pilihan raya umum setiap lima tahun. Dewan Negara mempunyai 70 ahli (Senator); 26 daripadanya dipilih oleh 13 Dewan Undangan Negeri (setiap satu menghantar dua wakil), dan baki 44 orang dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong atas nasihat Perdana Menteri. Proses penggubalan undang-undang melibatkan bacaan dan perbahasan di kedua-dua dewan sebelum dipersembahkan kepada Yang di-Pertuan Agong untuk perkenan diraja.

5.5. Badan Kehakiman

Sistem kehakiman Malaysia adalah berdasarkan undang-undang umum. Mahkamah-mahkamah utama termasuklah Mahkamah Persekutuan (mahkamah tertinggi), Mahkamah Rayuan, dan dua Mahkamah Tinggi (satu untuk Semenanjung Malaysia dan satu untuk Malaysia Timur). Selain itu, terdapat Mahkamah Syariah yang mempunyai bidang kuasa ke atas orang Islam dalam hal-hal berkaitan undang-undang Islam, seperti perkahwinan, perceraian, dan pewarisan. Kebebasan badan kehakiman adalah prinsip penting, walaupun kadang-kadang menjadi subjek perbahasan.

5.6. Parti Politik dan Pilihan Raya

Malaysia mengamalkan sistem berbilang parti, walaupun politik negara secara sejarah didominasi oleh satu gabungan parti utama. Parti-parti politik utama termasuklah Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO), Parti Tindakan Demokratik (DAP), Parti Keadilan Rakyat (PKR), Parti Islam Se-Malaysia (PAS), dan parti-parti lain yang mewakili pelbagai kepentingan etnik dan wilayah. Pilihan raya umum diadakan sekurang-kurangnya setiap lima tahun untuk memilih ahli Dewan Rakyat dan Dewan Undangan Negeri. Sistem pilihan raya menggunakan sistem pemenang undi terbanyak. Keputusan pilihan raya utama sering membawa perubahan signifikan dalam landskap politik negara. Proses demokrasi dan integriti pilihan raya adalah isu yang sentiasa dibincangkan.

5.7. Etnik dan Politik

Komposisi etnik yang pelbagai di Malaysia mempunyai pengaruh besar terhadap politik negara. Banyak parti politik dibentuk berdasarkan garis etnik. Dasar Ekonomi Baru (DEB) dan dasar-dasar berkaitan Bumiputera telah dilaksanakan untuk menangani ketidakseimbangan ekonomi antara kaum, tetapi dasar-dasar ini juga menjadi sumber perdebatan mengenai kesaksamaan dan keadilan sosial. Isu-isu politik berkaitan hubungan etnik, perpaduan kaum, dan usaha mencapai kesaksamaan sosial terus menjadi agenda penting dalam politik Malaysia, dengan penekanan pada hak semua kumpulan masyarakat.

5.8. Hak Asasi Manusia

Situasi hak asasi manusia di Malaysia merangkumi pelbagai isu. Kebebasan bersuara dan kebebasan media adalah antara hak yang sering dibincangkan, dengan terdapat beberapa sekatan undang-undang. Hak kumpulan minoriti dan kumpulan terpinggir, termasuk komuniti LGBT dan Orang Asli, juga menjadi perhatian. Hukuman mati masih dilaksanakan untuk jenayah berat tertentu, walaupun terdapat perdebatan mengenai pemansuhannya. Isu berkaitan pekerja migran dan pelarian turut mendapat perhatian antarabangsa. Kerajaan dan masyarakat sivil berusaha untuk menangani cabaran-cabaran ini, dengan kumpulan hak asasi manusia memainkan peranan penting dalam advokasi dan pemantauan.

6. Pembahagian Pentadbiran

Malaysia ialah sebuah persekutuan yang terdiri daripada 13 negeri dan tiga wilayah persekutuan. Sebelas negeri dan dua wilayah persekutuan terletak di Semenanjung Malaysia, manakala dua negeri dan satu wilayah persekutuan terletak di Malaysia Timur. Setiap negeri dibahagikan lagi kepada daerah, dan di Sabah serta Sarawak, daerah-daerah ini dikumpulkan di bawah bahagian. Tadbir urus negeri dibahagikan antara kerajaan persekutuan dan kerajaan negeri, dengan kuasa tertentu diperuntukkan kepada setiap peringkat. Kerajaan persekutuan mentadbir secara langsung wilayah-wilayah persekutuan.
Setiap negeri mempunyai Dewan Undangan Negeri (DUN) unikameral yang ahlinya dipilih melalui pilihan raya. Kerajaan negeri diketuai oleh Ketua Menteri (atau Menteri Besar di negeri-negeri beraja), yang merupakan ahli DUN daripada parti majoriti. Sembilan daripada negeri-negeri di Semenanjung mengekalkan keluarga diraja mereka, dan Yang di-Pertuan Agong (Raja Malaysia) dipilih daripada kalangan sembilan raja ini untuk tempoh lima tahun. Sabah dan Sarawak menikmati tahap autonomi yang lebih tinggi berbanding negeri-negeri lain, termasuk dalam hal ehwal imigresen dan kawalan sempadan. Sistem kerajaan tempatan terdiri daripada majlis bandaraya, majlis perbandaran, dan majlis daerah yang bertanggungjawab terhadap pentadbiran di peringkat tempatan.

Negeri-negeri (Ibu negeri dalam kurungan):

  • Johor (Johor Bahru)
  • Kedah (Alor Setar)
  • Kelantan (Kota Bharu)
  • Melaka (Bandaraya Melaka)
  • Negeri Sembilan (Seremban)
  • Pahang (Kuantan)
  • Pulau Pinang (George Town)
  • Perak (Ipoh)
  • Perlis (Kangar)
  • Selangor (Shah Alam)
  • Sabah (Kota Kinabalu)
  • Sarawak (Kuching)
  • Terengganu (Kuala Terengganu)

Wilayah Persekutuan:

  • Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur
  • Wilayah Persekutuan Labuan (Bandar Victoria)
  • Wilayah Persekutuan Putrajaya

7. Hubungan Luar Negeri

Perdana Menteri Anwar Ibrahim bertemu dengan Setiausaha Negara AS Antony Blinken semasa mesyuarat berkaitan Persatuan Negara-negara Asia Tenggara (ASEAN) di Vientiane, Laos, 2024
Perdana Menteri Anwar Ibrahim bertemu dengan Setiausaha Negara AS Antony Blinken semasa mesyuarat berkaitan Persatuan Negara-negara Asia Tenggara (ASEAN) di Vientiane, Laos, 2024

Dasar luar Malaysia secara rasmi adalah berdasarkan prinsip berkecuali dan mengekalkan hubungan damai dengan semua negara, tanpa mengira sistem politik mereka. Kerajaan Malaysia memberi keutamaan tinggi kepada keselamatan dan kestabilan Asia Tenggara, dan berusaha untuk terus membangunkan hubungan dengan negara-negara lain di rantau ini. Dari segi sejarah, kerajaan telah cuba menggambarkan Malaysia sebagai sebuah negara Islam yang progresif sambil mengukuhkan hubungan dengan negara-negara Islam yang lain. Malaysia merupakan anggota pengasas ASEAN dan Pertubuhan Kerjasama Islam (OIC), serta mengambil bahagian dalam banyak organisasi antarabangsa seperti Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB), Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik (APEC), D-8, dan Pergerakan Negara-Negara Berkecuali (NAM). Sebagai bekas jajahan British, Malaysia juga merupakan anggota Negara-Negara Komanwel. Pendirian Malaysia terhadap isu-isu global sering menekankan kepentingan kedaulatan negara, hak asasi manusia, dan keamanan antarabangsa.

7.1. Hubungan dengan Negara Jiran

Malaysia mengekalkan hubungan diplomatik dan kerjasama yang erat dengan negara-negara jirannya di Asia Tenggara. Hubungan dengan Singapura adalah kompleks tetapi penting, meliputi aspek ekonomi, keselamatan, dan sosial, walaupun kadang-kadang timbul isu seperti persempadanan maritim dan bekalan air. Hubungan dengan Indonesia juga rapat, didasari oleh persamaan budaya dan bahasa, namun isu-isu seperti persempadanan, pekerja migran, dan tuntutan budaya kadang-kala menimbulkan ketegangan. Dengan Thailand, kerjasama tertumpu pada isu keselamatan sempadan, perdagangan, dan pelancongan, terutamanya di kawasan sempadan selatan Thailand. Hubungan dengan Brunei adalah baik, dengan kerjasama dalam sektor tenaga dan pelaburan. Dengan Filipina, hubungan kadang-kadang dicemari oleh isu tuntutan ke atas Sabah dan isu keselamatan di Laut Sulu, tetapi kerjasama dalam menangani isu-isu kemanusiaan rentas sempadan dan keganasan serantau tetap dijalankan. Malaysia memainkan peranan aktif dalam ASEAN untuk menggalakkan kerjasama serantau dan kestabilan.

7.2. Hubungan dengan Negara Utama

Malaysia menjalin hubungan yang signifikan dengan kuasa-kuasa besar dunia. Hubungan dengan China adalah penting dari segi ekonomi, dengan China menjadi rakan dagang terbesar Malaysia. Inisiatif seperti Inisiatif Jalur dan Jalan telah meningkatkan kerjasama infrastruktur, walaupun terdapat kebimbangan mengenai kedaulatan dan hutang. Hubungan politik dan budaya juga semakin berkembang. Jepun adalah rakan dagang dan pelabur utama, dengan kerjasama dalam bidang teknologi, pendidikan (melalui Dasar Pandang Ke Timur), dan pembangunan. Amerika Syarikat merupakan rakan penting dalam bidang keselamatan, perdagangan, dan pelaburan, walaupun pandangan berbeza mengenai isu-isu antarabangsa kadang-kadang timbul. Hubungan dengan Kesatuan Eropah (EU) merangkumi perdagangan, pelaburan, dan dialog mengenai isu-isu seperti hak asasi manusia dan alam sekitar, dengan EU menjadi pasaran eksport penting bagi Malaysia.

7.3. Penyertaan dalam Pertubuhan Antarabangsa

Marin AS bersama askar Malaysia semasa Latihan Kesediaan dan Latihan Kerjasama Terapung (CARAT) pada tahun 2012
Marin AS bersama askar Malaysia semasa Latihan Kesediaan dan Latihan Kerjasama Terapung (CARAT) pada tahun 2012

Malaysia memainkan peranan aktif dalam pelbagai pertubuhan antarabangsa. Sebagai anggota pengasas ASEAN, Malaysia telah menyumbang kepada integrasi serantau, keamanan, dan pembangunan ekonomi di Asia Tenggara. Di Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB), Malaysia terlibat dalam misi pengaman, menyokong penyahsenjataan nuklear, dan memperjuangkan kepentingan negara-negara membangun. Malaysia juga merupakan anggota aktif Pertubuhan Kerjasama Islam (OIC), di mana ia mempromosikan perpaduan ummah dan menangani isu-isu yang dihadapi dunia Islam. Dalam Negara-Negara Komanwel, Malaysia bekerjasama dalam bidang pendidikan, perdagangan, dan tadbir urus. Sebagai anggota Pergerakan Negara-Negara Berkecuali (NAM), Malaysia memperjuangkan prinsip kedaulatan negara, tidak campur tangan, dan penyelesaian damai pertikaian. Penyertaan Malaysia dalam pertubuhan-pertubuhan ini mencerminkan komitmennya terhadap multilateralisme dan sumbangannya kepada keamanan dan kerjasama antarabangsa.

8. Ketenteraan

Sukhoi Su-30MKM milik TUDM
Sukhoi Su-30MKM milik TUDM

Angkatan Tentera Malaysia (ATM) terdiri daripada tiga cabang utama: Tentera Darat Malaysia, Tentera Laut Diraja Malaysia, dan Tentera Udara Diraja Malaysia. Tiada kerahan tenaga di Malaysia, dan umur minimum untuk perkhidmatan tentera secara sukarela ialah 18 tahun. ATM bertanggungjawab untuk mempertahankan kedaulatan dan kepentingan negara. Perbelanjaan pertahanan Malaysia adalah sekitar 1.5% daripada KDNK negara. Dasar pertahanan utama Malaysia memberi tumpuan kepada keupayaan pertahanan diri, diplomasi pertahanan, dan kerjasama serantau. Malaysia terlibat dalam kerjasama pertahanan dengan negara-negara jiran dan antarabangsa, termasuk Perjanjian Pertahanan Lima Negara (FPDA) yang melibatkan Australia, New Zealand, Singapura, dan United Kingdom. Latihan ketenteraan bersama kerap diadakan dengan negara-negara seperti Amerika Syarikat, China, dan negara-negara ASEAN untuk meningkatkan interoperabiliti dan kesediaan. Pasukan pengaman Malaysia juga telah menyumbang kepada banyak misi PBB di seluruh dunia.

9. Ekonomi

Ekonomi Malaysia merupakan sebuah ekonomi pasaran yang baru diindustrikan, agak terbuka dan berorientasikan negara. Ia telah menunjukkan pertumbuhan yang stabil sejak kemerdekaan, dengan transformasi daripada ekonomi berasaskan komoditi kepada ekonomi yang lebih pelbagai, dipacu oleh pembuatan dan perkhidmatan. Dasar-dasar kerajaan seperti Dasar Ekonomi Baru (DEB) telah memainkan peranan penting dalam membentuk struktur ekonomi dan pengagihan kekayaan, walaupun impaknya terhadap keadilan sosial dan hak pekerja terus dibahaskan. Kelestarian alam sekitar juga menjadi kebimbangan yang semakin meningkat seiring dengan pembangunan ekonomi.

Perkembangan KDNK per kapita benar, 1820 hingga 2018
Perkembangan KDNK per kapita benar, 1820 hingga 2018

9.1. Pembangunan dan Struktur Ekonomi

Sejak mencapai kemerdekaan pada tahun 1957, Malaysia telah melalui transformasi ekonomi yang ketara. Pada awalnya, ekonomi bergantung kepada komoditi utama seperti getah dan bijih timah. Pelancaran Dasar Ekonomi Baru (DEB) pada tahun 1971 bertujuan untuk membasmi kemiskinan dan menyusun semula masyarakat bagi mengurangkan pengenalan kaum dengan fungsi ekonomi. DEB membawa kepada peningkatan penyertaan Bumiputera dalam ekonomi, tetapi juga menimbulkan perdebatan mengenai kesannya terhadap kesaksamaan sosial dan meritokrasi.
Struktur industri Malaysia telah beralih daripada pertanian kepada pembuatan dan perkhidmatan. Sektor pembuatan, terutamanya elektronik, menjadi pemacu utama pertumbuhan pada tahun 1980-an dan 1990-an. Sektor perkhidmatan, termasuk kewangan, pelancongan, dan teknologi maklumat, kini menyumbang sebahagian besar KDNK. Strategi pembangunan negara seperti 'Wawasan 2020', yang dilancarkan pada tahun 1991, bertujuan untuk menjadikan Malaysia sebuah negara maju sepenuhnya menjelang tahun 2020. Walaupun matlamat ini tidak tercapai sepenuhnya, ia telah memacu pelbagai inisiatif pembangunan. Penekanan terhadap impak sosial dan pembangunan inklusif semakin meningkat dalam rancangan pembangunan terkini.

9.2. Industri Utama

Sektor pembuatan terus menjadi tulang belakang ekonomi Malaysia, dengan sub-sektor utama termasuk elektronik dan elektrikal (E&E), kimia, dan jentera dan peralatan. Industri E&E, khususnya semikonduktor, merupakan penyumbang eksport yang signifikan. Industri automotif juga penting, dengan jenama nasional seperti Proton dan Perodua.
Sektor pertanian masih memainkan peranan, dengan kelapa sawit dan getah sebagai komoditi eksport utama. Walau bagaimanapun, industri kelapa sawit menghadapi kritikan antarabangsa berkaitan isu penebangan hutan dan hak buruh. Perlombongan petroleum dan gas asli, yang dikendalikan oleh Petronas, merupakan sumber pendapatan negara yang penting.
Sektor pelancongan adalah penyumbang utama kepada KDNK, dengan tarikan seperti pantai, pulau, hutan hujan tropika, dan warisan budaya. Kewangan Islam telah berkembang pesat, menjadikan Malaysia sebagai hab global dalam bidang ini. Isu-isu berkaitan alam sekitar seperti pencemaran daripada aktiviti perindustrian dan hak buruh dalam sektor perladangan dan pembuatan terus menjadi cabaran.

9.3. Perdagangan

Perdagangan antarabangsa memainkan peranan penting dalam ekonomi Malaysia. Barangan eksport utama termasuk produk elektronik dan elektrikal, petroleum dan gas asli cecair (LNG), minyak kelapa sawit dan produk berasaskan sawit, kimia, dan jentera. Barangan import utama pula terdiri daripada jentera dan peralatan pengangkutan, produk perkilangan, bahan api mineral, dan bahan makanan.
Rakan dagang utama Malaysia termasuklah China, Singapura, Amerika Syarikat, Jepun, dan negara-negara Kesatuan Eropah. China merupakan rakan dagang terbesar Malaysia. Imbangan perdagangan Malaysia secara amnya adalah positif. Penyertaan dalam perjanjian perdagangan bebas (FTA) serantau dan dua hala, seperti Perkongsian Ekonomi Komprehensif Serantau (RCEP) dan Perjanjian Komprehensif dan Progresif untuk Perkongsian Trans-Pasifik (CPTPP), bertujuan untuk meningkatkan akses pasaran dan daya saing eksport Malaysia. Kesan perdagangan antarabangsa terhadap pembangunan tempatan, termasuk pemindahan teknologi dan pewujudan pekerjaan, adalah signifikan, tetapi cabaran seperti persaingan global dan perlindunganisme juga perlu ditangani.

9.4. Infrastruktur

Lebuhraya Utara-Selatan
Lebuhraya Utara-Selatan
Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur
Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur

Malaysia mempunyai infrastruktur yang agak maju, terutamanya di Semenanjung Malaysia. Rangkaian jalan raya adalah luas, termasuk Lebuhraya Utara-Selatan yang menjadi tulang belakang sistem pengangkutan darat. Sistem kereta api juga penting, dengan perkhidmatan antara bandar dan transit aliran ringan (LRT) serta monorel di Kuala Lumpur. Pelabuhan utama seperti Pelabuhan Klang dan Pelabuhan Tanjung Pelepas merupakan hab perkapalan penting di rantau ini. Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur (KLIA) adalah lapangan terbang antarabangsa utama negara.
Infrastruktur telekomunikasi adalah baik, dengan liputan internet jalur lebar dan rangkaian mudah alih yang meluas. Kerajaan sedang berusaha untuk meningkatkan ketersambungan digital, terutamanya di kawasan luar bandar.
Sektor tenaga Malaysia banyak bergantung kepada petroleum dan gas asli. Tenaga Nasional Berhad (TNB) adalah syarikat utiliti elektrik utama. Terdapat usaha untuk mempelbagaikan sumber tenaga dengan meningkatkan penggunaan tenaga boleh baharu seperti tenaga suria.
Pembangunan infrastruktur mengambil kira aspek sosial dan alam sekitar, walaupun cabaran seperti pengambilan tanah, impak alam sekitar daripada projek besar, dan memastikan akses yang saksama kepada infrastruktur berkualiti masih wujud.

9.5. Ketidaksamarataan Ekonomi Antara Etnik

Ketidaksamarataan ekonomi antara kumpulan etnik telah menjadi isu berterusan dan cabaran utama dalam masyarakat Malaysia. Dari segi sejarah, kumpulan Bumiputera (terutamanya Melayu dan Orang Asal lain) secara purata mempunyai tahap pemilikan ekuiti dan pendapatan yang lebih rendah berbanding kumpulan Cina dan, pada tahap tertentu, India. Dasar Ekonomi Baru (DEB), yang diperkenalkan pada tahun 1971 selepas Peristiwa 13 Mei, bertujuan untuk membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum dan menyusun semula masyarakat untuk mengurangkan pengenalan kaum dengan fungsi ekonomi. Objektif khususnya termasuk meningkatkan pemilikan ekuiti Bumiputera kepada sekurang-kurangnya 30%.
Walaupun DEB dan dasar-dasar penggantinya telah berjaya meningkatkan penyertaan Bumiputera dalam sektor korporat dan profesional serta mengurangkan kemiskinan secara keseluruhan, isu ketidaksamarataan masih wujud. Kritikan terhadap dasar-dasar ini sering berkisar pada persepsi diskriminasi, kekurangan meritokrasi, dan sejauh mana manfaat dasar tersebut sampai kepada golongan Bumiputera yang benar-benar memerlukan. Kesan dasar-dasar ini terhadap keadilan sosial, perpaduan kaum, dan daya saing ekonomi negara terus menjadi subjek perdebatan dan analisis dasar yang penting, dengan penekanan pada keperluan untuk pendekatan yang lebih seimbang dan berasaskan keperluan untuk mencapai pertumbuhan yang saksama.

10. Masyarakat dan Demografi

Masyarakat Malaysia adalah sebuah mozek yang kaya dengan kepelbagaian etnik, bahasa, dan agama. Komposisi penduduk yang berbilang kaum ini membentuk ciri-ciri sosial negara yang unik, di mana interaksi dan persefahaman antara kumpulan-kumpulan yang berbeza adalah penting untuk keharmonian dan kesaksamaan sosial.

Kepadatan penduduk (orang per km2) pada tahun 2010
Kepadatan penduduk (orang per km2) pada tahun 2010
Peratusan taburan penduduk Malaysia mengikut kumpulan etnik berdasarkan banci 2010
Peratusan taburan penduduk Malaysia mengikut kumpulan etnik berdasarkan banci 2010

10.1. Kependudukan

Menurut Jabatan Perangkaan Malaysia, populasi Malaysia pada tahun 2020 ialah 32.4 juta orang. Kadar pertumbuhan penduduk tahunan adalah sekitar 1.54% (anggaran 2012). Kepadatan penduduk purata ialah 96 orang per km persegi. Majoriti penduduk (kira-kira 70%) tinggal di kawasan bandar.
Komposisi etnik utama terdiri daripada Melayu dan Bumiputera lain (seperti Iban, Kadazan-Dusun, Orang Asli) yang membentuk kira-kira 69.7% (anggaran 2021) daripada warganegara, diikuti oleh Cina (22.8%) dan India (6.8%). Terdapat juga komuniti kecil etnik lain. Taburan etnik berbeza mengikut wilayah, dengan majoriti Melayu di Semenanjung, manakala Bumiputera bukan Melayu membentuk majoriti di Sabah dan Sarawak.
Malaysia juga mempunyai populasi pekerja migran yang signifikan, dianggarkan melebihi 3 juta orang, yang kebanyakannya bekerja dalam sektor pembinaan, perkilangan, dan perkhidmatan. Isu pelarian dan pencari suaka, terutamanya dari Myanmar dan Filipina, juga merupakan sebahagian daripada landskap demografi negara. Hak-hak dan kebajikan pekerja migran dan pelarian sering menjadi isu kemanusiaan dan hak asasi manusia yang dibincangkan.

10.2. Bahasa

Taburan keluarga bahasa di Malaysia: MelayuikBahasa Melayu (merah jambu), Borneo (jingga), Aslian (hijau tua), Dayak Darat (hijau muda), Sama-Bajau (hijau limau), Filipina (ungu), Cina (kuning), dan kawasan dengan pelbagai bahasa (kelabu).
Taburan keluarga bahasa di Malaysia: MelayuikBahasa Melayu (merah jambu), Borneo (jingga), Aslian (hijau tua), Dayak Darat (hijau muda), Sama-Bajau (hijau limau), Filipina (ungu), Cina (kuning), dan kawasan dengan pelbagai bahasa (kelabu).

Bahasa rasmi dan kebangsaan Malaysia ialah Bahasa Melayu, yang juga dikenali sebagai Bahasa Malaysia. Ia digunakan secara meluas dalam pentadbiran kerajaan, pendidikan, dan media. Bahasa Inggeris diiktiraf sebagai bahasa kedua yang penting dan digunakan secara meluas dalam perniagaan, pendidikan tinggi, dan komunikasi antarabangsa. Di Sarawak, Bahasa Inggeris juga merupakan bahasa rasmi negeri bersama Bahasa Melayu.
Kepelbagaian etnik di Malaysia dicerminkan dalam penggunaan pelbagai bahasa minoriti. Dialek-dialek Cina seperti Kantonis, Mandarin, Hokkien, dan Hakka dituturkan secara meluas dalam komuniti Cina. Bahasa Tamil adalah bahasa utama dalam komuniti India. Terdapat juga pelbagai bahasa-bahasa peribumi atau bahasa Orang Asli yang dituturkan oleh kumpulan-kumpulan etnik minoriti di Semenanjung Malaysia, Sabah, dan Sarawak, seperti bahasa Iban, bahasa Kadazandusun, dan bahasa Semai. Usaha-usaha sedang dijalankan untuk memelihara dan mempromosikan penggunaan bahasa-bahasa peribumi ini bagi mengekalkan warisan linguistik negara.

10.3. Agama

Pengakuan agama yang dominan di Malaysia mengikut bancian 2020. Hijau gelap menunjukkan majoriti Muslim > 50%; Hijau muda menunjukkan pluraliti Muslim 50%.
Pengakuan agama yang dominan di Malaysia mengikut bancian 2020. Hijau gelap menunjukkan majoriti Muslim > 50%; Hijau muda menunjukkan pluraliti Muslim < 50%; Biru menunjukkan majoriti Kristian > 50%.

Perlembagaan Malaysia menetapkan Islam sebagai agama Persekutuan, tetapi pada masa yang sama menjamin kebebasan beragama untuk penganut agama lain. Menurut bancian 2020, kira-kira 63.5% penduduk menganut agama Islam, 18.7% Buddha, 9.1% Kristian, 6.1% Hindu, dan 1.3% menganut kepercayaan tradisi Cina (seperti Konfusianisme dan Taoisme). Selebihnya menganut agama lain atau tidak menyatakan agama. Negeri Sarawak, Pulau Pinang, dan Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur mempunyai majoriti penduduk bukan Islam.
Majoriti penganut Islam di Malaysia adalah pengikut aliran Ahli Sunah Waljamaah dan mazhab Syafie. Mahkamah Syariah mempunyai bidang kuasa ke atas orang Islam dalam hal-hal berkaitan undang-undang keluarga Islam dan beberapa kesalahan jenayah syariah. Hubungan antara agama dan masyarakat adalah kompleks, dengan isu-isu berkaitan toleransi agama, dialog antara agama, dan peranan agama dalam ruang awam sering dibincangkan. Usaha untuk memupuk persefahaman dan keharmonian antara penganut agama yang berbeza adalah penting untuk kestabilan sosial negara.

10.4. Pendidikan

Kementerian Pendidikan Malaysia, Putrajaya
Kementerian Pendidikan Malaysia, Putrajaya

Sistem pendidikan di Malaysia terdiri daripada pendidikan prasekolah (tidak wajib), diikuti oleh enam tahun pendidikan rendah wajib, dan lima tahun pendidikan menengah pilihan (tiga tahun menengah rendah dan dua tahun menengah atas). Sekolah rendah terbahagi kepada sekolah kebangsaan (menggunakan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar) dan sekolah jenis kebangsaan (menggunakan bahasa Cina atau bahasa Tamil sebagai bahasa pengantar).
Selepas pendidikan menengah, pelajar boleh melanjutkan pelajaran ke peringkat pra-universiti (seperti Tingkatan Enam atau program matrikulasi) sebelum memasuki institusi pengajian tinggi awam atau swasta. Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) ialah peperiksaan utama di akhir sekolah menengah, manakala Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM) ialah kelayakan utama untuk kemasukan ke universiti awam. Terdapat banyak universiti awam dan swasta, serta kolej universiti dan politeknik yang menawarkan pelbagai program diploma dan ijazah.
Dasar-dasar berkaitan pendidikan sering memberi tumpuan kepada akses, kualiti, dan kerelevanan pendidikan dengan keperluan pembangunan negara. Persekitaran pendidikan pelbagai bahasa wujud, mencerminkan kepelbagaian linguistik negara. Usaha untuk memastikan akses kepada pendidikan berkualiti untuk semua lapisan masyarakat, termasuk di kawasan luar bandar dan untuk kumpulan terpinggir, terus menjadi keutamaan kerajaan.

10.5. Kesihatan

Hospital Kuala Lumpur
Hospital Kuala Lumpur

Tahap kesihatan rakyat Malaysia secara amnya adalah baik, dengan jangka hayat purata sekitar 76 tahun (anggaran 2020). Penyakit-penyakit utama termasuklah penyakit jantung koronavirus, kanser, dan penyakit berkaitan pernafasan. Kemalangan jalan raya juga merupakan salah satu punca utama kematian dan kecederaan.
Sistem perkhidmatan kesihatan di Malaysia adalah sistem dwilapis, yang terdiri daripada sektor awam yang disubsidi tinggi dan sektor swasta yang semakin berkembang. Kementerian Kesihatan Malaysia bertanggungjawab ke atas perancangan dan penyampaian perkhidmatan kesihatan awam melalui rangkaian hospital dan klinik kesihatan di seluruh negara. Pelancongan perubatan juga menjadi industri yang semakin penting, menarik pesakit dari luar negara.
Isu-isu kesihatan awam semasa termasuklah peningkatan penyakit tidak berjangkit (seperti diabetes dan obesiti), kesihatan mental, dan kesediaan menghadapi wabak penyakit. Memastikan akses kepada penjagaan kesihatan yang berkualiti dan mampu milik untuk semua lapisan masyarakat, termasuk di kawasan pedalaman dan untuk golongan berpendapatan rendah, adalah cabaran utama dalam sistem kesihatan negara.

11. Budaya

Budaya Malaysia adalah cerminan kepelbagaian etnik dan sejarah negara, di mana pelbagai tradisi, adat resam, dan kesenian hidup bersama dan saling mempengaruhi. Pengaruh Melayu, Cina, India, Orang Asli, serta unsur-unsur dari Arab, Eropah, dan Asia Tenggara lain telah sebati membentuk identiti nasional yang unik dan dinamik.

11.1. Kesenian

Seorang tukang membuat batik. Batik Malaysia biasanya bercorak motif bunga dengan pewarnaan terang.
Seorang tukang membuat batik. Batik Malaysia biasanya bercorak motif bunga dengan pewarnaan terang.

Seni tradisional Malaysia merangkumi pelbagai bentuk. Seni ukiran kayu Melayu terkenal dengan motif flora dan kaligrafi Islam. Seni tenunan, seperti songket (kain tenunan benang emas atau perak) dan batik, mempunyai nilai seni yang tinggi dan sering digunakan dalam pakaian istiadat. Pertukangan perak, terutamanya di Kelantan dan Perak, menghasilkan barang kemas dan hiasan yang halus.
Seni persembahan tradisional termasuklah pelbagai jenis muzik dan tarian. Muzik gamelan, dikir barat, dan ghazal adalah antara bentuk muzik tradisional Melayu yang popular. Tarian seperti zapin, joget, dan tarian singa (oleh komuniti Cina) sering dipersembahkan dalam perayaan dan majlis kebudayaan. Wayang kulit dan mak yong adalah bentuk teater tradisional yang kaya dengan unsur mitos dan lagenda.
Seni tampak kontemporari Malaysia semakin berkembang, dengan pelukis dan pengarca menghasilkan karya yang mencerminkan isu-isu sosial dan identiti moden. Sastera Malaysia wujud dalam pelbagai bahasa, termasuk Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Bahasa Cina, dan Bahasa Tamil, dengan karya-karya yang meneroka tema sejarah, budaya, dan pengalaman manusia di Malaysia. Seni memainkan peranan penting dalam ekspresi budaya, kritikan sosial, dan pembinaan identiti kebangsaan.

11.2. Masakan

Teh tarik, minuman kebangsaan Malaysia.
Teh tarik, minuman kebangsaan Malaysia.
Nasi lemak, hidangan kebangsaan Malaysia.
Nasi lemak, hidangan kebangsaan Malaysia.

Masakan Malaysia terkenal dengan kepelbagaian dan keenakannya, hasil gabungan pengaruh masakan Melayu, masakan Cina, masakan India, dan masakan Orang Asli. Setiap etnik mempunyai hidangan istimewa masing-masing, dan banyak hidangan telah mengalami proses asimilasi dan penyesuaian, menghasilkan rasa yang unik.
Antara makanan Malaysia yang terkenal termasuklah nasi lemak (nasi yang dimasak dengan santan, dihidangkan dengan sambal, ikan bilis, kacang, dan telur), sate (daging cucuk yang dipanggang, dihidangkan dengan kuah kacang), roti canai (roti pipih India yang dimakan dengan kuah dal atau kari), dan pelbagai jenis laksa (mi sup berempah yang berbeza mengikut wilayah, seperti laksa Penang, laksa Sarawak, dan laksa Johor).
Hidangan lain yang popular termasuklah char kway teow (mi goreng Cina), nasi kandar (nasi dengan pelbagai jenis kari dan lauk pauk India Muslim), rendang (daging yang dimasak perlahan dengan rempah dan santan), dan bak kut teh (sup tulang rusuk babi Cina). Makanan mempunyai peranan penting dalam interaksi sosial dan perayaan di Malaysia, dengan pelbagai hidangan istimewa disediakan semasa musim perayaan.

11.3. Sukan

Sukan tradisional, seperti gaya seni mempertahankan diri Silat Melayu, masih wujud bersama sukan moden.
Sukan tradisional, seperti gaya seni mempertahankan diri Silat Melayu, masih wujud bersama sukan moden.

Sukan memainkan peranan penting dalam kehidupan rakyat Malaysia dan sebagai alat perpaduan negara. Antara sukan yang paling popular ialah bola sepak, dengan Liga Super Malaysia menjadi tumpuan utama peminat tempatan. Badminton juga sangat popular, dan Malaysia telah melahirkan ramai pemain bertaraf dunia yang telah memenangi kejohanan antarabangsa seperti Kejohanan Seluruh England dan pingat Sukan Olimpik.
Sukan lain yang diminati termasuklah hoki padang, boling padang, skuasy, dan sukan permotoran. Litar Antarabangsa Sepang pernah menjadi tuan rumah Grand Prix Formula Satu Malaysia. Malaysia juga aktif menyertai pertandingan antarabangsa seperti Sukan Olimpik, Sukan Komanwel, dan Sukan SEA, di mana atlet negara sering mencapai kejayaan.
Sukan tradisional seperti sepak takraw (bola rotan yang dimainkan dengan kaki dan kepala) dan silat (seni mempertahankan diri Melayu) masih diamalkan dan dipertandingkan, mempamerkan warisan budaya negara. Kerajaan dan pelbagai badan sukan berusaha untuk mempromosikan penyertaan dalam sukan di semua peringkat dan meningkatkan prestasi atlet negara di persada antarabangsa.

11.4. Media Massa

Logo Radio Televisyen Malaysia, penyiar awam utama negara
Logo Radio Televisyen Malaysia, penyiar awam utama negara

Media massa di Malaysia terdiri daripada akhbar, televisyen, radio, dan media dalam talian. Akhbar-akhbar utama diterbitkan dalam Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Bahasa Cina, dan Bahasa Tamil. Antara akhbar utama termasuk Utusan Malaysia, Berita Harian, The Star, New Straits Times, Sin Chew Daily, dan Tamil Nesan. Stesen televisyen utama termasuklah Radio Televisyen Malaysia (RTM) milik kerajaan, dan stesen swasta seperti Media Prima (TV3, NTV7, 8TV, TV9) dan Astro (penyedia televisyen satelit berbayar).
Media dalam talian, termasuk portal berita dan media sosial, semakin memainkan peranan penting dalam penyebaran maklumat dan pembentukan pendapat awam. Tahap kebebasan media di Malaysia sering menjadi subjek perbincangan, dengan beberapa undang-undang seperti Akta Hasutan dan Akta Komunikasi dan Multimedia dilihat sebagai berpotensi menyekat kebebasan bersuara. Cabaran dalam era digital termasuklah penyebaran berita palsu dan keperluan untuk meningkatkan literasi media dalam kalangan rakyat.

11.5. Cuti Umum dan Perayaan

Kuil Buddha terbesar di Malaysia - Kuil Kek Lok Si di Pulau Pinang - diterangi sebagai persediaan untuk Tahun Baru Cina
Kuil Buddha terbesar di Malaysia - Kuil Kek Lok Si di Pulau Pinang - diterangi sebagai persediaan untuk Tahun Baru Cina

Malaysia meraikan pelbagai cuti umum dan perayaan yang mencerminkan kepelbagaian etnik dan agama penduduknya. Cuti umum kebangsaan utama termasuklah Hari Kebangsaan pada 31 Ogos (memperingati kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu pada 1957) dan Hari Malaysia pada 16 September (memperingati pembentukan Persekutuan Malaysia pada 1963). Hari Pekerja (1 Mei) dan Hari Keputeraan Rasmi Yang di-Pertuan Agong (Isnin pertama bulan Jun) juga merupakan cuti umum kebangsaan.
Perayaan utama etnik dan agama yang diiktiraf sebagai cuti umum termasuklah:

  • Hari Raya Aidilfitri (juga dikenali sebagai Hari Raya Puasa): Disambut oleh umat Islam selepas sebulan berpuasa di bulan Ramadan.
  • Hari Raya Aidiladha (juga dikenali sebagai Hari Raya Korban): Disambut oleh umat Islam untuk memperingati kesanggupan Nabi Ibrahim mengorbankan anaknya.
  • Tahun Baru Cina: Disambut oleh komuniti Cina selama 15 hari.
  • Deepavali: Perayaan cahaya yang disambut oleh penganut Hindu.
  • Hari Wesak: Disambut oleh penganut Buddha untuk memperingati kelahiran, pencerahan, dan wafatnya Buddha.
  • Krismas: Disambut oleh penganut Kristian.

Selain itu, terdapat perayaan khusus mengikut negeri dan etnik, seperti Kaamatan di Sabah (perayaan menuai oleh kaum Kadazan-Dusun) dan Gawai Dayak di Sarawak (perayaan menuai oleh kaum Dayak). Amalan "rumah terbuka", di mana rakyat Malaysia dari pelbagai latar belakang saling kunjung-mengunjungi semasa perayaan, memainkan peranan penting dalam memupuk persefahaman dan keharmonian antara kaum.