1. Kehidupan Awal dan Pendidikan
Herbert Lionel Adolphus Hart dilahirkan pada 18 Julai 1907 di Harrogate, England.
1.1. Kelahiran dan Latar Belakang Keluarga
Ibu bapa Hart, Rose Samson Hart dan Simeon Hart, telah berpindah ke Harrogate dari East End of London. Bapanya adalah seorang tukang jahit Yahudi berketurunan Jerman dan Poland. Ibunya, yang juga berketurunan Poland, adalah anak kepada peruncit yang berjaya dalam perniagaan pakaian dan bertanggungjawab menguruskan hubungan pelanggan serta kewangan syarikat mereka. Hart mempunyai seorang abang bernama Albert dan seorang adik perempuan bernama Sybil.
1.2. Pendidikan
Hart menerima pendidikannya di Cheltenham College, Bradford Grammar School, dan New College, Oxford. Beliau memperoleh ijazah kepujian kelas pertama dalam Literae Humaniores (pengajian klasik) pada tahun 1929. Selepas menamatkan pengajian, Hart menjadi seorang peguam dan berjaya mengamalkan undang-undang di Chancery Bar dari tahun 1932 hingga 1940. Beliau menjalin persahabatan rapat dengan Richard Wilberforce, Douglas Jay, Baron Jay, dan Christopher Cox, antara lain. Hart juga menerima Biasiswa Harmsworth ke Middle Temple dan menulis kewartawanan sastera untuk majalah John O'London's Weekly.
2. Perkhidmatan Semasa Perang Dunia II
Semasa Perang Dunia Kedua, Hart berkhidmat dengan MI5, sebuah bahagian perisikan tentera British yang bertanggungjawab membongkar perisik yang telah menyusup masuk ke Britain. Di sana, beliau memperbaharui persahabatan yang terjalin di Oxford, termasuk bekerja dengan para filsuf Gilbert Ryle dan Stuart Hampshire. Beliau juga bekerjasama rapat dengan Dick White, yang kemudiannya menjadi ketua MI5 dan seterusnya MI6. Hart bekerja di Bletchley Park dan merupakan rakan sekerja ahli matematik dan pemecah kod Alan Turing.
Kerja perang Hart kadangkala membawanya ke pejabat MI5 di Blenheim Palace, kediaman keluarga Duke of Marlborough dan tempat kelahiran Winston Churchill. Beliau gemar menceritakan kisah bahawa di sana, beliau berpeluang membaca diari Sarah Churchill, Duchess of Marlborough, isteri pengasas dinasti John Churchill, 1st Duke of Marlborough. Kecerdasan dan kemanusiaan Hart ditunjukkan oleh fakta bahawa beliau amat menyukai petikan di mana Sarah melaporkan bahawa John telah lama pergi, tiba-tiba pulang, dan "menikmati saya serta-merta dengan butnya". Satu lagi insiden di Blenheim yang Hart suka ceritakan ialah beliau berkongsi pejabat dengan salah seorang pengintip Cambridge yang terkenal, Anthony Blunt, seorang ahli MI5. Hart tertanya-tanya kertas mana di mejanya yang Blunt berjaya baca dan sampaikan kepada pengendali Sovietnya.
Selepas perang, Hart tidak kembali kepada amalan undang-undangnya, sebaliknya memilih untuk menerima tawaran fellowship pengajaran (dalam falsafah, bukan undang-undang) di New College, Oxford. Hart menyebut J. L. Austin sebagai individu yang sangat berpengaruh pada masa ini. Kedua-duanya bersama-sama mengajar seminar mengenai 'Tanggungjawab Undang-undang dan Moral' dari tahun 1948. Antara penerbitan Hart pada masa ini ialah esei 'A Logician's Fairytale', 'Is There Knowledge by Acquaintance?', 'Law and Fact', dan 'The Ascription of Responsibility and Rights'.
3. Kerjaya Akademik
Selepas Perang Dunia II, H.L.A. Hart memulakan kerjaya akademiknya di Universiti Oxford, di mana beliau membuat sumbangan besar kepada bidang falsafah undang-undang.
3.1. Profesor Yurisprudens (Oxford)
Pada tahun 1952, Hart telah dilantik sebagai Profesor Yurisprudens di Oxford dan merupakan felo di University College, Oxford, dari tahun 1952 hingga 1973. Pada musim panas tahun itu, beliau mula menulis bukunya yang paling terkenal, The Concept of Law, walaupun ia tidak diterbitkan sehingga tahun 1961. Sementara itu, beliau menerbitkan satu lagi karya penting, Causation in the Law (bersama Tony Honoré) pada tahun 1959. Beliau adalah presiden Aristotelian Society dari tahun 1959 hingga 1960 dan menyampaikan Syarahan Master-Mind pada tahun 1962. Hart bersara daripada Jawatan Profesor Yurisprudens pada tahun 1969 dan digantikan oleh Ronald Dworkin.
3.2. Ketua Kolej Brasenose, Oxford
Selepas bersara daripada jawatan Profesor Yurisprudens, Hart kemudiannya menjadi Ketua Kolej Brasenose, Oxford, berkhidmat dari tahun 1973 hingga 1978.
4. Karya Utama dan Pemikiran
Sumbangan H.L.A. Hart kepada falsafah undang-undang adalah sangat besar, terutamanya melalui karya-karya utamanya yang membentuk semula pemikiran undang-undang abad ke-20.
4.1. Konsep Undang-Undang
Karya Hart yang paling terkenal ialah The Concept of Law (Konsep Undang-Undang), yang pertama kali diterbitkan pada tahun 1961. Edisi kedua, termasuk poskrip baru, diterbitkan secara anumerta pada tahun 1994, dan edisi ketiga pada tahun 2012. Buku ini muncul daripada siri syarahan yang mula disampaikan oleh Hart pada tahun 1952, dan ia didahului oleh syarahan Holmesnya, Positivism and the Separation of Law and Morals, yang disampaikan di Harvard Law School. The Concept of Law mengembangkan pandangan positivisme undang-undang yang canggih. Antara idea-idea penting yang dikembangkan dalam buku ini ialah:
- Kritikan terhadap teori John Austin bahawa undang-undang adalah perintah penguasa yang disokong oleh ancaman hukuman.
- Perbezaan antara peraturan undang-undang primer dan sekunder.
- Perbezaan antara sudut pandangan dalaman dan luaran undang-undang dan peraturan.
- Konsep istilah "berstruktur terbuka" dalam undang-undang.
- Jawapan lewat (diterbitkan sebagai poskrip kepada edisi kedua) kepada Ronald Dworkin, seorang filsuf undang-undang berorientasikan hak (dan pengganti Hart di Oxford) yang mengkritik versi positivisme undang-undang Hart dalam Taking Rights Seriously (1977), A Matter of Principle (1985), dan Law's Empire (1986).
4.1.1. Positivisme Undang-Undang
Hart mengembangkan teori positivisme undang-undang yang menekankan pemisahan antara undang-undang dan moraliti. Beliau mengkritik teori perintah penguasa John Austin, yang menyatakan bahawa undang-undang hanyalah perintah daripada pihak berkuasa yang disokong oleh ancaman hukuman. Hart berpendapat bahawa teori Austin terlalu ringkas dan gagal menjelaskan kerumitan sistem perundangan moden, terutamanya peranan peraturan yang memberikan kuasa dan hak, bukan hanya mengenakan kewajipan.
4.1.2. Peraturan Primer dan Sekunder
Hart membezakan antara dua jenis peraturan undang-undang:
- Peraturan Primer mengawal tingkah laku ahli masyarakat secara langsung, seperti undang-undang jenayah yang melarang perbuatan tertentu atau undang-undang kontrak yang menetapkan kewajipan. Peraturan ini mengenakan kewajipan atau melarang tindakan tertentu.
- Peraturan Sekunder pula adalah peraturan yang mengawal peraturan primer itu sendiri. Ia menyediakan rangka kerja untuk pengenalan, perubahan, dan aplikasi peraturan primer. Hart secara khusus menyenaraikan tiga jenis peraturan sekunder.
4.1.3. Peraturan Pengiktirafan, Peraturan Perubahan, Peraturan Adjudikasi
Tiga jenis peraturan sekunder yang diperkenalkan oleh Hart adalah:
- Peraturan Pengiktirafan (Rule of RecognitionBahasa Inggeris): Ini adalah peraturan yang membolehkan mana-mana ahli masyarakat untuk mengenal pasti apa yang menjadi peraturan primer masyarakat. Dalam masyarakat yang mudah, Hart menyatakan bahawa peraturan pengiktirafan mungkin hanya apa yang tertulis dalam buku suci atau apa yang dikatakan oleh seorang pemerintah. Hart mendakwa konsep peraturan pengiktirafan sebagai evolusi daripada "norma dasar" (GrundnormBahasa German) Hans Kelsen.
- Peraturan Perubahan (Rule of ChangeBahasa Inggeris): Ini adalah peraturan yang membenarkan peraturan primer sedia ada dicipta, diubah, atau dihapuskan. Ia menyediakan mekanisme untuk sistem undang-undang menyesuaikan diri dengan keperluan masyarakat yang berubah.
- Peraturan Adjudikasi (Rule of AdjudicationBahasa Inggeris): Ini adalah peraturan yang membolehkan masyarakat menentukan apabila sesuatu peraturan telah dilanggar dan menetapkan penyelesaian atau remedi. Ia memberikan kuasa kepada individu untuk membuat keputusan yang berwibawa mengenai sama ada peraturan telah dilanggar.
4.1.4. Sudut Pandangan Dalaman dan Luaran
Hart membezakan antara sudut pandangan dalaman dan luaran terhadap undang-undang dan peraturan.
- Sudut Pandangan Dalaman adalah pandangan ahli undang-undang dari dalam sistem, iaitu mereka yang menerima peraturan sebagai piawaian tingkah laku dan menggunakannya untuk membimbing tindakan mereka sendiri serta menilai tindakan orang lain.
- Sudut Pandangan Luaran adalah pandangan pemerhati luar yang hanya melihat corak tingkah laku tanpa menerima peraturan tersebut sebagai piawaian. Perbezaan ini hampir sama dengan (dan dipengaruhi oleh) perbezaan Max Weber antara perspektif undang-undang dan sosiologi dalam penerangan undang-undang.
4.1.5. Istilah Berstruktur Terbuka
Hart memperkenalkan konsep istilah "berstruktur terbuka" (open-texturedBahasa Inggeris) dalam undang-undang, selaras dengan pemikiran Ludwig Wittgenstein dan Friedrich Waismann. Konsep ini merujuk kepada istilah undang-undang yang tafsirannya boleh berubah atau terbuka kepada pelbagai interpretasi bergantung pada konteks, kerana bahasa semulajadi tidak dapat sepenuhnya menghilangkan ketidakpastian. Idea-idea ini popular dalam bidang kecerdasan buatan dan undang-undang.
4.2. Kausaliti dalam Undang-Undang
Bersama Tony Honoré, Hart menulis dan menerbitkan Causation in the Law (Kausaliti dalam Undang-Undang) pada tahun 1959, dengan edisi kedua pada tahun 1985. Karya ini dianggap sebagai salah satu perbincangan akademik penting mengenai kausaliti dalam konteks undang-undang. Bab-bab awal buku ini secara falsafah membincangkan konsep sebab dan jelas merupakan hasil kerja Hart, manakala bab-bab kemudiannya membincangkan kes-kes individu dalam undang-undang Inggeris dan jelas merupakan hasil kerja pengarang bersamanya.
4.3. Undang-Undang, Kebebasan dan Kemanusiaan serta Penulisan Lain
Sebagai hasil daripada perdebatan terkenalnya (Debat Hart-Devlin) dengan Patrick Devlin, Baron Devlin, mengenai peranan undang-undang jenayah dalam menguatkuasakan norma moral, Hart menulis Law, Liberty and Morality (Undang-Undang, Kebebasan dan Moraliti) pada tahun 1963, yang terdiri daripada tiga syarahan yang diberikannya di Universiti Stanford. Beliau juga menulis The Morality of the Criminal Law (Moraliti Undang-Undang Jenayah) pada tahun 1965. Hart menyatakan bahawa beliau percaya pandangan Devlin mengenai prinsip kemudaratan John Stuart Mill berkaitan dengan dekriminalisasi homoseksual adalah "menyimpang". Beliau kemudian menyatakan bahawa beliau percaya pembaharuan undang-undang mengenai homoseksualiti yang menyusuli Laporan Wolfenden "tidak cukup jauh". Walaupun demikian, Hart kemudian melaporkan bahawa beliau mempunyai hubungan peribadi yang baik dengan Devlin.
Hart juga menyampaikan syarahan kepada Parti Buruh mengenai penutupan kelemahan cukai yang digunakan oleh golongan "sangat kaya". Hart menganggap dirinya sebagai "golongan Kiri, Kiri bukan komunis", dan menyatakan permusuhan terhadap Margaret Thatcher.
5. Kaedah Falsafah
H.L.A. Hart sangat mempengaruhi penerapan kaedah dalam versi undang-undang positif Anglo-Amerika kepada yurisprudens dan falsafah undang-undang di dunia berbahasa Inggeris.
5.1. Pengaruh Falsafah Analitis
Dipengaruhi oleh John Austin, Ludwig Wittgenstein, dan Hans Kelsen, Hart membawa alat falsafah analitis, terutamanya falsafah linguistik, untuk menangani masalah-masalah utama teori undang-undang. Kaedah Hart menggabungkan analisis teliti falsafah analitis abad ke-20 dengan tradisi yurisprudens Jeremy Bentham, seorang filsuf undang-undang, politik, dan moral Inggeris yang agung.
5.2. Aplikasi kepada Yurisprudens
Konsepsi undang-undang Hart mempunyai persamaan dengan Teori Undang-Undang Tulen yang dirumuskan oleh filsuf undang-undang Austria Hans Kelsen, walaupun Hart menolak beberapa ciri khas teori Kelsen. Perbezaan ketara antara Hart dan Kelsen ialah penekanan pada versi British teori undang-undang positif yang dipertahankan oleh Hart berbanding versi Kontinental yang dipertahankan oleh Kelsen. Ini dikaji dalam Jurnal Undang-Undang Universiti Toronto dalam sebuah artikel bertajuk "Leaving the Hart-Dworkin Debate" yang menyatakan bahawa Hart dalam bukunya The Concept of Law menegaskan pembacaan luas teori undang-undang positif untuk memasukkan domain penilaian falsafah dan sosiologi, berbanding dengan perhatian Kelsen yang lebih terfokus yang menganggap teori undang-undang positif Kontinental lebih terhad kepada domain yurisprudens itu sendiri.
Hart, antara lain, mengambil inspirasi daripada Glanville Williams yang telah menunjukkan falsafah undang-undangnya dalam artikel lima bahagian, "Language and the Law" dan dalam kertas kerja, "International Law and the Controversy Concerning the Word 'Law'". Dalam kertas kerja mengenai undang-undang antarabangsa, beliau mengkritik tajam ramai ahli yuris dan peguam antarabangsa yang telah berdebat sama ada undang-undang antarabangsa "benar-benar" undang-undang. Mereka telah membuang masa semua orang, kerana persoalannya bukan fakta, banyak perbezaan antara undang-undang perbandaran dan antarabangsa tidak dapat dinafikan, tetapi hanya mengenai penggunaan lisan konvensional, di mana ahli teori individu boleh berpuas hati, tetapi tidak mempunyai hak untuk mendikte orang lain. Pendekatan ini kemudiannya diperhalusi dan dikembangkan oleh Hart dalam bab terakhir The Concept of Law (1961), yang menunjukkan bagaimana penggunaan perkataan abstrak seperti undang-undang berkaitan dengan fenomena sosial yang berbeza mencerminkan fakta bahawa fenomena ini masing-masing berkongsi, tanpa semestinya semua memiliki secara bersama, beberapa ciri khas. Glanville sendiri telah mengatakan perkara yang sama ketika menyunting teks pelajar mengenai yurisprudens dan beliau telah mengamalkan pendekatan yang sama untuk "Definisi Jenayah".
6. Debat Utama
H.L.A. Hart terlibat dalam beberapa perdebatan falsafah undang-undang yang membentuk wacana intelektual pada zamannya, terutamanya mengenai hubungan antara undang-undang dan moraliti, serta sifat tafsiran undang-undang.
6.1. Debat Hart-Devlin
Debat Hart-Devlin adalah perbahasan penting mengenai sejauh mana undang-undang harus menguatkuasakan moraliti masyarakat. Perbahasan ini tercetus berikutan penerbitan Laporan Wolfenden pada tahun 1957, yang mengesyorkan dekriminalisasi homoseksualiti di England. Patrick Devlin, Baron Devlin berpendapat bahawa undang-undang harus melindungi moraliti masyarakat dan bahawa masyarakat mempunyai hak untuk menggunakan undang-undang untuk menguatkuasakan piawaian moralnya, walaupun tanpa bukti kemudaratan langsung kepada individu lain. Hart, sebaliknya, berhujah dalam Law, Liberty and Morality (1963) dan The Morality of the Criminal Law (1965) bahawa undang-undang tidak seharusnya campur tangan dalam tingkah laku peribadi melainkan ia menyebabkan kemudaratan kepada orang lain, selaras dengan prinsip kemudaratan John Stuart Mill. Beliau mengkritik pandangan Devlin sebagai "menyimpang" dan berpendapat bahawa pembaharuan undang-undang mengenai homoseksualiti "tidak cukup jauh". Walau bagaimanapun, Hart melaporkan bahawa beliau mempunyai hubungan peribadi yang baik dengan Devlin.
6.2. Debat Hart-Dworkin
Debat Hart-Dworkin adalah perbahasan yang berpanjangan antara Hart dan penggantinya di Oxford, Ronald Dworkin, mengenai tafsiran undang-undang, sifat positivisme undang-undang, dan peranan prinsip dalam sistem undang-undang. Dworkin mengkritik versi positivisme undang-undang Hart dalam beberapa karyanya, termasuk Taking Rights Seriously (1977), A Matter of Principle (1985), dan Law's Empire (1986). Dworkin berhujah bahawa sistem undang-undang tidak hanya terdiri daripada peraturan (seperti yang ditekankan oleh Hart), tetapi juga prinsip-prinsip moral dan politik yang lebih luas yang membimbing hakim dalam kes-kes sukar. Hart kemudiannya memberikan jawapan kepada kritikan Dworkin dalam poskrip yang diterbitkan secara anumerta kepada edisi kedua The Concept of Law.
7. Kehidupan Peribadi
Hart berkahwin dengan Jenifer Fischer Williams, seorang penjawat awam yang kemudian menjadi penjawat awam kanan di Pejabat Dalam Negeri dan, kemudiannya, sejarawan Oxford di St Anne's College, Oxford (mengkhusus dalam sejarah polis). Jenifer Hart, selama beberapa tahun pada pertengahan 1930-an dan pudar sepenuhnya menjelang akhir dekad, adalah ahli 'tidur' Parti Komunis Great Britain. Tiga dekad kemudian, beliau ditemu bual oleh Peter Wright sebagai berada dalam kedudukan untuk menyampaikan maklumat kepada Soviet, dan kepada Wright, pemburu pengintip rasmi MI5, beliau menjelaskan keadaannya; Wright tidak mengambil tindakan. Sebenarnya, kerjanya sebagai penjawat awam adalah dalam bidang seperti dasar keluarga dan oleh itu tidak akan menarik minat Soviet. Orang yang merekrutnya, Bernard Floud, yang ditemu bual oleh Wright tidak lama selepas itu, mendakwa bahawa beliau tidak dapat mengingati pernah berbuat demikian. Suaminya juga tidak berada dalam kedudukan untuk menyampaikan maklumat yang berguna kepadanya, walaupun terdapat cadangan surat khabar yang samar-samar, memandangkan pemisahan yang ketara antara kerjanya dengan hal ehwal luar negeri dan tumpuannya kepada pengintip Jerman dan pengkhianat British dan bukannya perkara yang berkaitan dengan sekutu Soviet. Sebenarnya, Hart adalah anti-komunis.
Perkahwinan mereka mengandungi "personaliti yang tidak serasi", walaupun ia kekal sehingga akhir hayat mereka dan kadangkala memberikan kegembiraan kepada kedua-duanya. Hart pernah bergurau dengan anak perempuannya pada satu ketika, bagaimanapun, bahawa "masalah dengan perkahwinan ini ialah salah seorang daripada kita tidak suka seks dan seorang lagi tidak suka makanan," dan menurut penulis biografi Hart, profesor undang-undang LSE Nicola Lacey, Hart adalah, menurut akaunnya sendiri, seorang "homoseksual yang ditekan". Jenifer Hart dipercayai oleh rakan sebayanya telah menjalin hubungan jangka panjang dengan Isaiah Berlin, seorang rakan rapat Hart. Pada tahun 1998, Jenifer Hart menerbitkan Ask Me No More: An Autobiography. Keluarga Hart mempunyai empat orang anak, termasuk, pada lewat usia, seorang anak lelaki yang kurang upaya, di mana tali pusat melilit lehernya telah menyebabkan otaknya kekurangan oksigen. Walaupun kurang upaya, anak lelaki itu kadangkala menunjukkan pemerhatian yang menakjubkan. Sebagai seorang filsuf yang telah lama berminat dengan masalah minda-badan, Hart secara profesional berminat dengan keadaan anaknya.
Cucu perempuan Hart, Mojo Mathers, menjadi Ahli Parlimen pekak pertama New Zealand pada tahun 2011. Terdapat juga gambaran rumah tangga Hart oleh penulis agama Karen Armstrong, yang pernah tinggal bersama mereka untuk membantu menjaga anak lelaki mereka yang kurang upaya. Gambaran ini muncul dalam bukunya The Spiral Staircase.
8. Pelajar dan Pengaruh
Ramai bekas pelajar Hart telah menjadi filsuf undang-undang, moral, dan politik yang penting, termasuk Brian Barry, Ronald Dworkin, John Finnis, John Gardner, Kent Greenawalt, Peter Hacker, David Hodgson, Neil MacCormick, Joseph Raz, Chin Liew Ten, dan William Twining. Hart juga mempunyai pengaruh yang kuat terhadap John Rawls muda pada tahun 1950-an, ketika Rawls menjadi sarjana pelawat di Oxford tidak lama selepas menamatkan PhDnya. Pengaruh Hart meluas ke seluruh dunia, dengan karyanya menjadi asas perbincangan dan pembangunan dalam bidang falsafah undang-undang.
9. Kematian dan Warisan
H.L.A. Hart meninggal dunia di Oxford pada 19 Disember 1992, pada usia 85 tahun. Beliau dikebumikan di Wolvercote Cemetery di Oxford, yang juga menempatkan kubur Isaiah Berlin. Warisan falsafah Hart kekal signifikan, terutamanya melalui sumbangannya kepada positivisme undang-undang dan konsep-konsep asas yang diperkenalkan dalam The Concept of Law, yang terus membentuk pemikiran undang-undang moden.
10. Senarai Penulisan
Berikut adalah senarai komprehensif karya-karya utama, esei, dan buku-buku yang diterbitkan oleh H.L.A. Hart sepanjang kerjayanya:
- "The Ascription of Responsibility and Rights", Proceedings of the Aristotelian Society (1949)
- Definition and Theory in Jurisprudence (1953)
- Causation in the Law (bersama Tony Honoré) (Clarendon Press, 1959; edisi ke-2 1985)
- The Concept of Law (Clarendon Press, 1961; edisi ke-2 1994; edisi ke-3 2012)
- Law, Liberty and Morality (Stanford University Press, 1963)
- The Morality of the Criminal Law (Oxford University Press, 1964)
- Punishment and Responsibility (Oxford University Press, 1968)
- Essays on Bentham: Studies in Jurisprudence and Political Theory (Clarendon Press, 1982)
- Essays in Jurisprudence and Philosophy (Oxford University Press, 1983)
Festschrift
- Law, Morality, and Society: Essays in Honour of H. L. A. Hart, disunting oleh P. M. S. Hacker dan Joseph Raz (1977)
Karya yang disunting
- An introduction to the principles of morals and legislation, disunting bersama J. H. Burns, Athlone Press, 1970.
- Of laws in general, disunting oleh H.L.A. Hart, Athlone Press, 1970.
- A comment on the Commentaries and A fragment on government, disunting bersama J. H. Burns, Athlone Press, 1977.
11. Konsep dan Tokoh Berkaitan
- John Austin
- Jeremy Bentham
- Anthony Blunt
- John Churchill, 1st Duke of Marlborough
- Sarah Churchill, Duchess of Marlborough
- Ronald Dworkin
- Patrick Devlin, Baron Devlin
- John Finnis
- Lon Fuller
- Tony Honoré
- Douglas Jay, Baron Jay
- Hans Kelsen
- Mojo Mathers
- Joseph Raz
- Gilbert Ryle
- Alan Turing
- Max Weber
- Dick White
- Richard Wilberforce
- Glanville Williams
- Ludwig Wittgenstein
- Laporan Wolfenden
- Positivisme undang-undang
- Peraturan primer dan sekunder
- Peraturan Pengiktirafan
- Peraturan Perubahan
- Peraturan Adjudikasi
- Sudut pandangan dalaman dan luaran
- Istilah berstruktur terbuka
- Kausaliti dalam undang-undang
- Debat Hart-Devlin
- Debat Hart-Dworkin
- Falsafah analitis
- Falsafah linguistik
- Yurisprudens
- Teori Undang-Undang Tulen