1. Gambaran Keseluruhan
Mohammed Tlili ben Abdallah, lebih dikenali sebagai Mohammed Gammoudi, adalah seorang atlet Tunisia yang telah bersaing sebagai pelari jarak jauh dalam pertandingan balapan dan padang antarabangsa. Beliau dilahirkan pada 11 Februari 1938 di Sidi Aïch, Tunisia. Gammoudi mewakili Tunisia dalam Sukan Olimpik Tokyo 1964, Mexico City 1968, dan Munich 1972, berjaya meraih empat pingat, termasuk satu pingat emas dalam acara 5000 meter di Mexico City. Beliau juga cemerlang dalam acara 10,000 meter. Gammoudi diiktiraf sebagai salah seorang perintis revolusi larian jarak jauh Afrika yang mengubah wajah sukan tersebut pada dekad-dekad terakhir abad ke-20.
2. Maklumat Peribadi
Mohammed Gammoudi, yang nama penuhnya ialah Mohammed Tlili ben Abdallah (محمد التليلي بن عبداللهBahasa Arab), dilahirkan pada 11 Februari 1938. Beliau adalah seorang warganegara Tunisia. Sebagai seorang atlet, beliau mempunyai ketinggian 172 cm dan berat 60 kg. Semasa kerjayanya, beliau adalah ahli kelab AS Militaire Tunis.
2.1. Kelahiran dan Kehidupan Awal
Mohammed Gammoudi dilahirkan di Sidi Aïch, sebuah bandar di Gabenorat Gafsa, Tunisia. Beliau muncul sebagai salah seorang tokoh penting yang memulakan perubahan besar dalam sukan larian jarak jauh di Afrika, yang kemudiannya membentuk semula landskap olahraga global pada penghujung abad ke-20.
3. Kerjaya Olahraga
Kerjaya olahraga Mohammed Gammoudi ditandai dengan pencapaian cemerlang dalam pelbagai kejohanan antarabangsa, termasuk Sukan Mediterranean, Sukan Olimpik, dan Kejohanan Rentas Desa Antarabangsa.
3.1. Permulaan Kerjaya dan Sukan Mediterranean
Gammoudi mula mendapat perhatian antarabangsa di Sukan Mediterranean 1963 yang diadakan di Naples, Itali, di mana beliau berjaya memenangi pingat emas dalam acara 5000 meter dan 10,000 meter. Beliau mengulangi kejayaan ini di Sukan Mediterranean 1967 di Tunis, Tunisia, mempertahankan kedua-dua gelaran 5000 meter dan 10,000 meter. Pada Sukan Mediterranean 1971 di İzmir, Turki, Gammoudi memenangi pingat perak dalam acara 5000 meter, namun tidak menamatkan saingan dalam acara 10,000 meter. Selain itu, beliau juga menunjukkan dominasi dalam Kejohanan Olahraga Maghreb, memenangi emas dalam acara 5000 meter dan 10,000 meter di Tripoli, Libya pada 1969, serta mengulangi kejayaan yang sama di Casablanca, Maghribi pada 1971.
3.2. Sukan Olimpik
Mohammed Gammoudi mengambil bahagian dalam tiga edisi Sukan Olimpik Musim Panas, iaitu Tokyo 1964, Mexico City 1968, dan Munich 1972, di mana beliau berjaya mengumpul empat pingat.
3.2.1. Sukan Olimpik Tokyo 1964
Ketika tiba di Sukan Olimpik Musim Panas 1964 di Tokyo, Jepun, Gammoudi masih belum dikenali secara meluas, walaupun beliau telah menyertai Kejohanan Sukan Antarabangsa Tokyo pra-Olimpik, di mana beliau menduduki tempat ketiga dalam acara 10,000 meter dan keempat dalam acara 5000 meter. Dalam acara 10,000 meter di Olimpik Tokyo, Ron Clarke dari Australia, pemegang rekod dunia dan pilihan utama, memastikan rentak larian yang pantas sepanjang perlumbaan. Dengan satu pusingan berbaki, Clarke telah meninggalkan semua pesaing utamanya kecuali Gammoudi dan Billy Mills dari Amerika Syarikat. Menjelang garisan penamat, Mills, Clarke, dan Gammoudi saling bertukar kedudukan. Dengan 50 m berbaki, Gammoudi mendahului, sehinggalah Mills memecut melepasi Gammoudi untuk memenangi pingat emas, menjadikan Gammoudi meraih pingat perak. Ini merupakan pingat Olimpik pertama bagi Tunisia. Masa Gammoudi iaitu 28 minit 24.8 saat, merupakan masa keempat terpantas dalam sejarah dunia pada masa itu. Dua hari kemudian, Gammoudi memenangi saringan 5000 meter beliau, mengalahkan atlet kuat seperti Robert Schul dan Harald Norpoth, namun atas sebab yang tidak pernah dijelaskan sepenuhnya, beliau menarik diri daripada perlumbaan akhir, dilaporkan kerana lepuh.
3.2.2. Sukan Olimpik Mexico City 1968
Sukan Olimpik Musim Panas 1968 di Bandar Raya Mexico, Mexico, diadakan di altitud tinggi, yang menimbulkan cabaran unik bagi pelari jarak jauh kerana udara yang nipis. Walaupun Gammoudi bukan berasal dari kawasan altitud tinggi, beliau menjalani latihan penyesuaian khusus untuk menghadapi keadaan ini. Beliau juga telah memenangi acara 10,000 meter dan 5000 meter dalam Kejohanan Sukan Antarabangsa Mexico pra-Olimpik pada tahun sebelumnya.
Dalam perlumbaan akhir 10,000 meter di Mexico City, Gammoudi berada dalam kumpulan pendahulu sepanjang perlumbaan. Kumpulan itu berkurangan kepada tiga pelari menjelang pusingan terakhir, iaitu Gammoudi, Naftali Temu dari Kenya, dan Mamo Wolde dari Habsyah. Temu dan Wolde melakukan pecutan pada pusingan terakhir, mengatasi Gammoudi yang akhirnya meraih pingat gangsa dengan catatan masa 29 minit 34.2 saat.
Dua hari kemudian, Gammoudi layak ke perlumbaan akhir 5000 meter, menduduki tempat kedua dalam saringan di belakang Kipchoge Keino dari Kenya. Dalam perlumbaan akhir, tiga pelari berada dalam persaingan sengit pada pusingan terakhir, dengan Gammoudi mendahului Temu dan Keino. Pusingan terakhir dilalui dengan rentak yang sangat pantas. Walaupun kedua-dua pelari Kenya itu cuba memecut, Gammoudi berjaya mengekalkan kedudukannya di hadapan, memenangi pingat emas pertama beliau dengan berlari pusingan terakhir dalam 54.8 saat.
3.2.3. Sukan Olimpik Munich 1972
Di Sukan Olimpik Musim Panas 1972 di Munich, Jerman Barat, Gammoudi adalah salah seorang pilihan utama dalam acara 5000 meter dan 10,000 meter yang sangat kompetitif. Walaupun berusia 34 tahun, beliau menunjukkan prestasi cemerlang dalam saringan 10,000 meter, mencatatkan rekod peribadi terbaik 27 minit 54.8 saat dan memenangi saringan kedua.
Namun, dalam perlumbaan akhir 10,000 meter, sekumpulan sembilan pelari bergerak pada rentak di bawah rekod dunia sebelum tanda 4.60 K m, apabila Lasse Virén dari Finland tiba-tiba tersandung dan jatuh, menyebabkan Gammoudi turut terhumban di atasnya. Virén cepat pulih dan meneruskan perlumbaan untuk memenangi pingat emas, tetapi Gammoudi mengambil masa yang lebih lama untuk bangun. Setelah berlari satu setengah pusingan untuk merapatkan jurang 100 m yang terbuka antara beliau dan pendahulu, beliau akhirnya menarik diri dari perlumbaan.
Empat hari kemudian, Gammoudi bertanding dalam saringan 5000 meter, di mana beliau bersaing sengit dengan David Bedford dari United Kingdom dan memenangi saringan pertama dengan masa yang sama. Tiga hari kemudian, perlumbaan akhir 5000 meter bermula dengan rentak yang sangat perlahan, berbeza dengan rentak 10,000 meter. Gammoudi kekal dalam kumpulan utama yang padat untuk 3.00 K m pertama. Rentak perlumbaan meningkat dengan ketara dalam 2.00 K m terakhir, dengan Virén dan juara Amerika Syarikat, Steve Prefontaine, memisahkan diri dari kumpulan. Batu terakhir bertukar menjadi pecutan habis-habisan, dengan Virén mengalahkan Gammoudi kira-kira 10 m. Gammoudi memenangi pingat perak dengan rekod peribadi terbaik 13 minit 27.4 saat. Ini menandakan pencapaian Gammoudi meraih pingat dalam tiga Sukan Olimpik berturut-turut. Ini juga merupakan perlumbaan kompetitif utama terakhir beliau.
3.3. Kejohanan Rentas Desa Antarabangsa
Selain kejayaan di balapan, Gammoudi juga cemerlang dalam larian rentas desa. Beliau menduduki tempat ketiga dalam Kejohanan Rentas Desa Antarabangsa 1965 yang diadakan di Ostend, Belgium. Pada tahun 1968, berlari di negara asalnya, Tunis, beliau memenangi Kejohanan Rentas Desa Antarabangsa 1968, menjadi lelaki Afrika ketiga yang meraih gelaran tersebut.
4. Pencapaian dan Rekod Utama
Mohammed Gammoudi telah mengumpul sejumlah besar pingat dan mencatatkan rekod peribadi terbaik sepanjang kerjaya olahraganya yang cemerlang.
4.1. Rekod Pingat
Berikut adalah senarai pingat yang dimenangi oleh Mohammed Gammoudi dalam kejohanan utama:
| Kejohanan | Acara | Pingat |
|---|---|---|
| Mewakili Tunisia | ||
| Sukan Olimpik | 5000 m (1968 Mexico City) | Emas |
| 10,000 m (1964 Tokyo) | Perak | |
| 5000 m (1972 Munich) | Perak | |
| 10,000 m (1968 Mexico City) | Gangsa | |
| Sukan Mediterranean | 5000 m (1963 Naples) | Emas |
| 10,000 m (1963 Naples) | Emas | |
| 5000 m (1967 Tunis) | Emas | |
| 10,000 m (1967 Tunis) | Emas | |
| Kejohanan Olahraga Maghreb | 5000 m (1969 Tripoli) | Emas |
| 10,000 m (1969 Tripoli) | Emas | |
| 5000 m (1971 Casablanca) | Emas | |
| 10,000 m (1971 Casablanca) | Emas | |
| Kejohanan Rentas Desa Antarabangsa | 12.1 km (1968 Tunis) | Emas |
| 12.1 km (1965 Ostend) | Gangsa | |
4.2. Rekod Peribadi Terbaik
Berikut adalah rekod peribadi terbaik Mohammed Gammoudi dalam pelbagai acara balapan:
- 800 meter: 1 minit 51.2 saat
- 1500 meter: 3 minit 41.9 saat
- 3000 meter: 7 minit 50.2 saat
- 5000 meter: 13 minit 27.33 saat
- 10,000 meter: 27 minit 54.59 saat
5. Penilaian dan Impak
Mohammed Gammoudi diakui secara meluas sebagai salah seorang perintis utama dalam larian jarak jauh di Afrika. Kejayaannya yang konsisten di pentas antarabangsa, terutamanya di Sukan Olimpik dan Sukan Mediterranean, telah mengubah persepsi dunia terhadap keupayaan atlet Afrika dalam acara jarak jauh. Beliau membuka jalan bagi generasi pelari Afrika yang akan datang, membantu mencetuskan revolusi yang menyaksikan dominasi benua itu dalam sukan jarak jauh pada dekad-dekad berikutnya. Impaknya melangkaui pencapaian peribadi, menginspirasi ramai atlet muda di Tunisia dan seluruh Afrika untuk menceburi bidang olahraga, sekali gus menyumbang kepada kemajuan dan pengiktirafan sukan di rantau tersebut.