1. Biografi
Nguyễn Thị Oanh dilahirkan pada 15 Ogos 1995 di sebuah keluarga petani di kampung Nhuần, komun Mỹ Hà, Lạng Giang, Wilayah Bắc Giang, Vietnam. Pada masa kelahirannya, wilayah tersebut dikenali sebagai Hà Bắc sebelum ia dipecahbelahkan. Komun Mỹ Hà terletak di kawasan luar bandar yang miskin di rantau Tengah Utara Vietnam, kira-kira 70 km di timur laut Hanoi.
1.1. Kehidupan Awal dan Latar Belakang Keluarga
Nguyễn Thị Oanh merupakan anak perempuan ketujuh daripada lapan adik-beradik, dengan seorang adik lelaki sebagai anak bongsu dalam keluarga. Ibu bapanya, Encik Chuyền dan Puan Nguyễn Thị Hưởng, kedua-duanya bekerja sebagai petani. Walaupun berasal dari persekitaran yang sederhana, keluarga beliau sentiasa menyokong perjalanan olahraga beliau.
2. Kerjaya
Kerjaya olahraga Nguyễn Thị Oanh bermula pada usia muda dan telah menyaksikan beliau mengatasi pelbagai cabaran, termasuk penyakit serius, untuk mencapai kejayaan yang cemerlang di peringkat kebangsaan dan antarabangsa.
2.1. Kerjaya Awal (2010-2013)
Nguyễn Thị Oanh memulakan kerjaya olahraganya pada usia 15 tahun pada tahun 2010. Pada mulanya, beliau hampir tidak diterima masuk ke dalam pasukan olahraga wilayah kerana saiz fizikalnya yang kecil-beratnya kurang daripada 40 kg dan tingginya sekitar 1.5 meter. Walau bagaimanapun, semangat latihan yang gigih dan usaha kerasnya berjaya memenangi kepercayaan jurulatih, yang kemudiannya membolehkan beliau dipanggil menyertai pasukan kebangsaan.
Pencapaian besar pertamanya datang pada Sukan SEA 2013 di Myanmar, di mana beliau meraih pingat perak dalam acara 3000 meter lari berhalangan, menamatkan perlumbaan di belakang atlet Indonesia, Rini Budiarti. Pada tahun berikutnya, beliau memenangi pingat emas dalam acara yang sama di Kejohanan Olahraga Remaja Asia.
2.2. Penyakit dan Kemunculan Semula (2014-2016)
Pada akhir tahun 2014, sejurus selepas Pesta Sukan Kebangsaan Vietnam ke-7, Nguyễn Thị Oanh secara tiba-tiba mengalami gejala bengkak. Selepas dimasukkan ke hospital, beliau didiagnosis menghidap glomerulonefritis akut, satu keadaan perubatan serius yang memaksanya untuk berehat daripada sukan dan menumpukan perhatian kepada rawatan. Akibatnya, beliau terlepas Sukan SEA 2015 yang diadakan di Singapura.
Selepas pulih, Nguyễn Thị Oanh membuat kemunculan semula pada September 2016 di Sukan Pantai Asia ke-5 yang diadakan di Da Nang, Vietnam. Di sana, beliau meraih pingat perak dalam acara lari rentas desa individu, di belakang rakan sepasukan Phạm Thị Huệ. Beliau kemudiannya bergabung tenaga dengan Huệ dan tiga atlet lain untuk memenangi pingat emas dalam acara lari rentas desa berpasukan, mengatasi cabaran daripada pasukan Thailand.
2.3. Pencapaian Penting dalam Pertandingan (2017-2019)
Pada Sukan SEA 2017 di Kuala Lumpur, Malaysia, acara kegemaran Nguyễn Thị Oanh, iaitu 3000 meter lari berhalangan, telah dibatalkan oleh pihak tuan rumah atas alasan hanya Vietnam sahaja yang mendaftar untuk acara tersebut. Oleh itu, beliau terpaksa bertukar kepada acara 1500 meter dan 5000 meter. Meskipun masa persediaan yang singkat, beliau menunjukkan prestasi cemerlang dengan memenangi dua pingat emas dalam kedua-dua acara tersebut.
Pada April 2018, beliau terus mengukuhkan dominasinya dengan memenangi dua lagi pingat emas di Kejohanan Olahraga Terbuka Singapura dalam acara 1500 meter dan 3000 meter lari berhalangan. Kemudian, pada Ogos 2018 di Sukan Asia 2018 di Jakarta, Indonesia, Oanh meraih pingat gangsa dalam acara 3000 meter lari berhalangan, menandakan pingat pertama yang dimenangi Vietnam dalam acara ini di Sukan Asia. Dengan catatan masa 9 minit 43.83 saat, beliau juga memecahkan rekod kebangsaan yang dipegang oleh Nguyễn Thị Phương dengan perbezaan 19.15 saat. Beliau juga mengambil bahagian dalam acara 1500 meter tetapi menamatkan perlumbaan di tempat keempat, 2.93 saat di belakang atlet India yang memenangi gangsa.
Pada akhir 2018, selepas kejayaannya di Sukan Asia, Oanh mewakili pasukan Bắc Giang di Pesta Sukan Kebangsaan ke-8. Beliau memenangi tiga pingat emas dalam acara kegemarannya: 1500 meter, 5000 meter, dan 3000 meter lari berhalangan. Kesemua tiga pingat emas ini turut mencipta rekod baharu bagi pesta tersebut, sekali gus melengkapkan tahun 2018 yang sangat berjaya baginya.
Pada Sukan SEA 2019 di Filipina, beliau berjaya mempertahankan dua pingat emas yang dimenangi pada Sukan SEA sebelumnya dan meraih pingat emas pertamanya dalam acara 3000 meter lari berhalangan. Dengan catatan masa 10 minit 00.02 saat dalam 3000 meter lari berhalangan, beliau mencipta rekod Sukan SEA baharu, mengatasi rekod lama yang dicipta oleh Rini Budiarti pada Sukan SEA 2011 sebanyak 0.56 saat.
2.4. Aktiviti dan Matlamat Sejak 2020
Nguyễn Thị Oanh terus mempamerkan dominasinya dalam sukan olahraga Asia Tenggara. Pada Sukan SEA 2021 yang diadakan di Hanoi, Vietnam, beliau berjaya mempertahankan kesemua tiga gelaran dalam acara 1500 meter, 3000 meter lari berhalangan, dan 5000 meter.
Kejayaannya berterusan pada Sukan SEA 2023 di Phnom Penh, Kemboja. Beliau sekali lagi mempertahankan pingat emasnya dalam acara 1500 meter, 3000 meter lari berhalangan, dan 5000 meter, serta menambah pingat emas keempat dalam acara 10,000 meter. Pencapaian paling luar biasa di temasya ini ialah kemampuannya memenangi dua pingat emas (1500 meter dan 3000 meter lari berhalangan) hanya dalam tempoh 20 minit, disebabkan oleh perubahan jadual saat akhir. Kemenangan empat pingat emas individu ini menjadikannya atlet Vietnam pertama yang mencapai kejayaan sedemikian dalam satu temasya Sukan SEA.
Di peringkat Asia, beliau meraih pingat emas dalam acara 1500 meter dan menduduki tempat kelima dalam acara 3000 meter di Kejohanan Olahraga Dalam Dewan Asia 2023. Selain itu, beliau menduduki tempat ke-13 dalam acara 1500 meter di Kejohanan Olahraga Dunia 2023. Selepas Sukan SEA 2019, Nguyễn Thị Oanh menyuarakan impiannya untuk layak ke Sukan Olimpik Musim Panas 2020 di Tokyo untuk acara 3000 meter lari berhalangan, walaupun menyedari kesukaran mencapai masa kelayakan 9 minit 30 saat, yang masih 13.83 saat lebih pantas daripada rekod peribadi terbaiknya pada masa itu.
3. Pencapaian Peribadi Terbaik
Nguyễn Thị Oanh memegang beberapa rekod kebangsaan dan rekod Sukan SEA dalam acara-acara utama yang disertainya. Berikut adalah senarai pencapaian peribadi terbaiknya:
| Acara | Catatan Masa | Tarikh | Status Rekod |
|---|---|---|---|
| 1500 meter | 4:12.28 | 19 Ogos 2023 | |
| 1500 meter (Dalam Dewan) | 4:15.55 | 11 Februari 2023 | Rekod Kebangsaan |
| 3000 meter lari berhalangan | 9:43.83 | 27 Ogos 2018 | Rekod Kebangsaan dan Sukan SEA |
| 5000 meter | 15:53.48 | 10 Disember 2021 | Rekod Kebangsaan |
| 10,000 meter | 33:13.23 | 17 Disember 2022 | Rekod Kebangsaan |
4. Kehidupan Peribadi
Dalam kehidupan peribadi, Nguyễn Thị Oanh dikenali dengan beberapa nama panggilan. Salah satu nama panggilannya ialah Oanh ỉnOanh ỉnBahasa Vietnam, yang kemungkinan merujuk kepada tahun kelahirannya (tahun Babi mengikut kalendar zodiak Vietnam). Selain itu, disebabkan saiz fizikalnya yang kecil tetapi keupayaannya untuk bersaing dengan cemerlang, media Vietnam sering memberinya nama panggilan cô bé hạt tiêucô bé hạt tiêuBahasa Vietnam, yang bermaksud "gadis lada" atau "gadis kecil".
4.1. Nama Sama
Dalam arena olahraga Vietnam, terdapat seorang lagi atlet ternama yang juga bernama Nguyễn Thị Oanh (lahir 1996), seorang pelari pecut dari pasukan Hanoi. Kedua-dua atlet ini seringkali menyebabkan kekeliruan dalam kalangan peminat kerana usia mereka yang hampir sama dan hakikat bahawa kedua-duanya telah menyertai banyak pertandingan antarabangsa, memenangi pelbagai pingat untuk pasukan olahraga Vietnam sejak Sukan SEA 2011.
Untuk membezakan mereka, Nguyễn Thị Oanh (subjek artikel ini), atau Oanh ỉnOanh ỉnBahasa Vietnam, mempunyai badan yang kecil dan ringan. Sebaliknya, rakan sepasukannya dari Hanoi itu mempunyai penampilan yang lebih menonjol, dengan ketinggian kira-kira 1.7 m dan fizikal yang sering digambarkan sebagai ideal seperti seorang supermodel. Di luar trek, kedua-dua atlet bernama Nguyễn Thị Oanh ini adalah kawan rapat, dan Oanh ỉnOanh ỉnBahasa Vietnam sering memanggil rakannya "Oanh 400 meter" untuk membezakan mereka.
5. Penilaian dan Legasi
Nguyễn Thị Oanh diiktiraf secara meluas sebagai salah seorang atlet olahraga paling berpengaruh di Vietnam sepanjang dekad 2013-2023. Kejayaannya yang konsisten di Sukan SEA, Sukan Asia, dan Kejohanan Dalam Dewan Asia telah menjadikannya ikon dan sumber kebanggaan bagi negaranya. Pada tahun 2019, beliau dinobatkan sebagai Atlit Cemerlang Kebangsaan selepas prestasinya yang luar biasa di Sukan SEA ke-30, di mana beliau meraih tiga pingat emas. Ketekunan, semangat juang, dan keupayaannya untuk mengatasi halangan, termasuk penyakit serius, telah menginspirasi ramai rakyat Vietnam dan mengukuhkan tempatnya sebagai legenda dalam sejarah olahraga negara.