Transnistria

3.1. Zaman Purba dan Zaman Pertengahan

Wilayah Transnistria telah didiami sejak zaman purba oleh pelbagai suku kaum. Scythia dan Dacia merupakan antara penduduk awal. Pada sekitar tahun 600 SM, orang Yunani mengasaskan sebuah koloni bernama Tyras berhampiran muara sungai Dniester (kini Bilhorod-Dnistrovskyi di Ukraine). Pada abad ke-4 M, Goth menakluki Tyras dan Olbia di sepanjang pantai Laut Hitam. Puak Goth ini kemudiannya terbahagi kepada Visigoth (di tebing barat Dniester) dan Ostrogoth (di tebing timur).

Semasa zaman antikuiti akhir, Empayar Byzantine membina sebuah kota kubu bernama Asprocastron di tapak Tyras yang telah musnah. Apabila Empayar Uthmaniyah menyerang, sebahagian penduduknya melarikan diri ke hulu sungai Dniester dan membentuk penempatan kecil yang kemudiannya menjadi Tiraspol.

Pada abad ke-6, pelbagai kumpulan etnik termasuk Slav Selatan tiba di Transnistria. Ada kemungkinan kaum Slav Timur juga pernah mendiami kawasan ini sebelum didesak ke utara oleh orang Turkik. Menjelang abad ke-10, Tawarikh Utama mencatatkan kehadiran penduduk berbahasa Romania di kawasan ini. Wilayah ini juga pernah berada di bawah pengaruh Rus Kiev sekitar abad ke-11.

Pada abad ke-14, Republik Genoa menguasai kawasan ini dan menjadikannya pusat perdagangan luar. Kerajaan Moldavia, yang ditubuhkan pada pertengahan abad ke-14, meluaskan wilayahnya hingga ke sungai Dniester menjelang akhir abad itu, tetapi tidak pernah menguasai kawasan di seberangnya (Transnistria). Pada abad ke-15, ia secara rasmi menjadi sebahagian daripada Grand Duchy Lithuania. Walaupun sebahagian besar Moldova moden jatuh ke tangan Empayar Uthmaniyah, sebahagian besar Transnistria kekal sebagai sebahagian daripada Komanwel Poland-Lithuania sehingga Pembahagian Poland Kedua pada tahun 1793. Bahagian selatan Transnistria pula berada di bawah kawalan Uthmaniyah.

3.2. Zaman Empayar Rusia

Pada tahun 1792, berikutan Perjanjian Jassy, bahagian selatan Transnistria telah diserahkan oleh Empayar Uthmaniyah kepada Empayar Rusia. Pada tahun 1793, melalui Pembahagian Poland Kedua, bahagian utara Transnistria pula digabungkan ke dalam Empayar Rusia. Rusia menamakan wilayah ini sebagai "Moldavia Baru" (Novorossiya) dan mengisytiharkannya sebagai sebuah kerajaan baru di bawah kedaulatan Rusia. Kerajaan Rusia menjalankan dasar penjajahan secara besar-besaran di wilayah ini yang ketika itu mempunyai kepadatan penduduk yang rendah. Untuk tujuan pertahanan sempadan barat empayar, ramai orang Rusia dan orang Ukraine telah dipindahkan ke sini. Petani-petani dari Moldova pula ditawarkan tanah tanpa cukai untuk menggalakkan penempatan mereka.

Apabila Rusia menggabungkan Bessarabia pada tahun 1812, Transnistria tidak lagi menjadi wilayah sempadan. Semasa Perang Dunia Pertama, wakil-wakil penduduk berbahasa Romania di barat sungai Dniester menyertai gerakan kebangsaan Bessarabia (1917-1918) dan menuntut agar wilayah mereka digabungkan ke dalam Romania Raya. Walau bagaimanapun, Romania tidak mengendahkan tuntutan ini kerana ia memerlukan campur tangan ketenteraan yang besar. Pada akhir Perang Dunia Pertama pada tahun 1918, direktori Republik Rakyat Ukraine mengisytiharkan kedaulatan ke atas wilayah tebing kiri sungai Dniester. Selepas Perang Saudara Rusia, Republik Sosialis Soviet Ukraine (RSS Ukraine) telah ditubuhkan pada tahun 1922.

3.3. Zaman Kesatuan Soviet

Zaman Kesatuan Soviet menyaksikan perubahan ketara dalam status pentadbiran dan demografi Transnistria. Ia bermula dengan penubuhan Republik Sosialis Soviet Autonomi Moldavia (MASSR) dalam RSS Ukraine, diikuti oleh pembentukan Republik Sosialis Soviet Moldavia (MSSR) yang merangkumi Transnistria selepas Perang Dunia Kedua. Era ini juga ditandai dengan dasar perindustrian dan Rusifikasi.

3.3.1. Republik Sosialis Soviet Autonomi Moldavia

Pada tahun 1924, atas cadangan pemimpin tentera Bessarabia, Grigore Kotovski, Republik Sosialis Soviet Autonomi Moldavia (MASSR) telah ditubuhkan di dalam Republik Sosialis Soviet Ukraine. Wilayah MASSR merangkumi Transnistria masa kini (kira-kira 4.10 K km²) dan kawasan tambahan (kira-kira 4.20 K km²) di timur laut sekitar bandar Balta, tetapi tidak termasuk Bessarabia yang pada masa itu merupakan sebahagian daripada Kerajaan Romania. Salah satu tujuan utama penubuhan MASSR adalah untuk Kesatuan Soviet mengukuhkan tuntutannya ke atas Bessarabia. Tiraspol dijadikan ibu kota MASSR dari tahun 1929. Pada masa itu, penduduk MASSR terdiri daripada majoriti orang Ukraine dan orang Moldova, dengan minoriti orang Rusia, Yahudi, dan Jerman. Penduduk berbahasa Romania merupakan majoriti, dan sekolah-sekolah berbahasa Romania dibuka.

Pada tahun 1927, berlaku pemberontakan besar-besaran oleh petani dan pekerja kilang di Tiraspol dan bandar-bandar lain menentang pihak berkuasa Soviet, tetapi ia telah ditindas oleh tentera yang dihantar dari Moscow. Di bawah pemerintahan Joseph Stalin, penduduk bukan Romania, Ukraine, atau Rusia dipaksa menjalani proses Rusifikasi. Pendidikan dalam bahasa ibunda untuk kumpulan minoriti seperti orang Poland telah dimansuhkan dan digantikan dengan bahasa Ukraine atau Rusia. Pihak berkuasa Soviet menganggap Chișinău (ketika itu di bawah Romania) sebagai "bandar yang diduduki sementara" dan secara de facto mengisytiharkannya sebagai ibu negara MASSR. Komposisi etnik MASSR pada masa itu adalah kira-kira 48% Ukraine, 30% Romania/Moldova, 9% Rusia, dan 8.5% Yahudi.

3.4. Proses Pemisahan dan Kemerdekaan

Pada tahun 1980-an, dasar perestroika dan glasnost oleh Mikhail Gorbachev di Kesatuan Soviet membenarkan liberalisasi politik di peringkat serantau. Ini membawa kepada kemunculan pelbagai gerakan tidak rasmi di seluruh negara dan peningkatan nasionalisme dalam kebanyakan republik Soviet. Di RSS Moldavia khususnya, terdapat kebangkitan semula nasionalisme pro-Romania yang ketara dalam kalangan orang Moldova. Gerakan yang paling menonjol ialah Barisan Popular Moldova (PFM). Pada awal 1988, PFM menuntut agar pihak berkuasa Soviet mengisytiharkan bahasa Moldova sebagai satu-satunya bahasa negara, kembali kepada penggunaan abjad Latin, dan mengiktiraf identiti etnik bersama orang Moldova dan Romania. Puak-puak PFM yang lebih radikal menyokong kedudukan anti-minoriti, etnosentrik, dan cauvinistik yang ekstrem, menyeru agar penduduk minoriti, terutamanya orang Slav (terutamanya orang Rusia dan orang Ukraine) dan orang Gagauz, meninggalkan atau diusir dari Moldova.

Pada 31 Ogos 1989, Majlis Tertinggi RSS Moldavia menerima pakai bahasa Moldova sebagai bahasa rasmi dengan bahasa Rusia dikekalkan hanya untuk tujuan sekunder, mengembalikan bahasa Moldova kepada abjad Latin, dan mengisytiharkan identiti linguistik Moldova-Romania yang dikongsi bersama. Apabila rancangan untuk perubahan budaya utama di Moldova diumumkan, ketegangan semakin meningkat. Minoriti etnik merasa terancam oleh prospek penyingkiran bahasa Rusia sebagai bahasa rasmi, yang berfungsi sebagai medium komunikasi antara etnik, dan oleh kemungkinan penyatuan Moldova dan Romania pada masa hadapan, serta retorik etnosentrik PFM. Gerakan Yedinstvo (Perpaduan), yang ditubuhkan oleh penduduk Slav Moldova, mendesak status yang sama untuk kedua-dua bahasa Rusia dan bahasa Moldova. Komposisi etnik dan linguistik Transnistria berbeza dengan ketara daripada kebanyakan bahagian Moldova yang lain. Peratusan etnik Rusia dan Ukraine sangat tinggi dan majoriti keseluruhan penduduk, sebahagian daripadanya orang Moldova, bertutur dalam bahasa Rusia sebagai bahasa ibunda mereka.

PFM yang nasionalis memenangi pilihan raya parlimen bebas pertama di RSS Moldavia pada awal 1990, dan agendanya mula dilaksanakan secara perlahan. Pada 2 September 1990, Republik Sosialis Soviet Moldavia Pridnestrovia (PMSSR) telah diisytiharkan sebagai sebuah republik Soviet oleh sebuah perhimpunan ad hoc, iaitu Kongres Kedua Wakil Rakyat Transnistria, berikutan sebuah referendum yang berjaya. Keganasan meningkat apabila pada Oktober 1990 PFM menyeru sukarelawan untuk membentuk militia bersenjata bagi menghentikan referendum autonomi di Gagauzia, yang mempunyai peratusan minoriti etnik yang lebih tinggi. Sebagai tindak balas, militia sukarelawan telah dibentuk di Transnistria. Pada April 1990, perusuh nasionalis menyerang ahli parlimen berbangsa Rusia, manakala polis Moldova enggan campur tangan atau memulihkan keadaan.

Demi kepentingan memelihara RSS Moldavia yang bersatu dalam USSR dan menghalang keadaan daripada bertambah buruk, Presiden Soviet ketika itu, Mikhail Gorbachev, sambil menyebut sekatan hak sivil minoriti etnik oleh Moldova sebagai punca pertikaian, mengisytiharkan pengisytiharan Transnistria sebagai tidak mempunyai asas undang-undang dan membatalkannya melalui dekri presiden pada 22 Disember 1990. Walau bagaimanapun, tiada tindakan penting diambil terhadap Transnistria dan pihak berkuasa baru secara perlahan-lahan dapat menubuhkan kawalan ke atas wilayah tersebut.

Berikutan Percubaan rampasan kuasa Soviet 1991, RSS Moldavia Pridnestrovia mengisytiharkan kemerdekaannya daripada Kesatuan Soviet. Pada 5 November 1991, Transnistria meninggalkan ideologi sosialisnya dan dinamakan semula sebagai "Republik Moldova Pridnestrovia".

3.5. Perang Transnistria

Perang Transnistria berlaku selepas pertempuran bersenjata secara terhad yang meletus antara kumpulan pemisah Transnistria dan Moldova seawal November 1990 di Dubăsari. Sukarelawan, termasuk Cossack, datang dari Rusia untuk membantu pihak pemisah. Pada pertengahan April 1992, di bawah perjanjian mengenai pembahagian peralatan ketenteraan bekas Kesatuan Soviet yang dirundingkan antara 15 bekas republik pada bulan-bulan sebelumnya, Moldova menubuhkan Kementerian Pertahanannya sendiri. Menurut dekri penubuhannya, sebahagian besar peralatan ketenteraan Tentera Pengawal ke-14 akan dikekalkan oleh Moldova. Mulai 2 Mac 1992, terdapat tindakan ketenteraan bersepadu antara Moldova dan Transnistria. Pertempuran semakin sengit sepanjang awal tahun 1992. Bekas Tentera Pengawal ke-14 Soviet memasuki konflik pada peringkat akhir, melepaskan tembakan terhadap pasukan Moldova; kira-kira 700 orang terbunuh. Sejak itu, Moldova tidak lagi mempunyai kawalan atau pengaruh yang berkesan ke atas pihak berkuasa Transnistria. Perjanjian gencatan senjata, yang ditandatangani pada 21 Julai 1992, masih berkuat kuasa sehingga kini.

Perang ini mempunyai kesan kemanusiaan yang mendalam. Ramai penduduk menjadi pelarian, dan terdapat laporan mengenai pelanggaran hak asasi manusia di kedua-dua belah pihak. Bagi pihak-pihak yang terjejas, perang ini meninggalkan parut yang mendalam, dengan kehilangan nyawa, harta benda, dan rasa tidak selamat yang berpanjangan. Perspektif mangsa sering menekankan penderitaan dan keperluan untuk keadilan serta perdamaian yang berkekalan. Kesan jangka panjang termasuk pembekuan konflik, kehadiran tentera Rusia yang berterusan, dan cabaran dalam integrasi semula wilayah tersebut ke dalam Moldova atau mencapai penyelesaian politik yang boleh diterima oleh semua pihak.

3.6. Pasca-perang

Selepas Perang Transnistria pada tahun 1992, wilayah ini memasuki fasa konflik beku dengan situasi politik yang kompleks dan usaha pengantaraan antarabangsa yang berterusan. Perkembangan politik dalaman, referendum kemerdekaan, dan kesan peristiwa serantau seperti pencerobohan Rusia ke atas Ukraine terus membentuk nasib Transnistria.

Pertubuhan untuk Keselamatan dan Kerjasama di Eropah (OSCE) berusaha untuk memudahcarakan penyelesaian melalui rundingan. Di bawah naungan OSCE, pada 8 Mei 1997, Presiden Moldova Petru Lucinschi dan Presiden Transnistria Igor Smirnov, menandatangani "Memorandum mengenai prinsip-prinsip normalisasi hubungan antara Republik Moldova dan Transnistria", juga dikenali sebagai "Memorandum Primakov", yang menyokong penubuhan hubungan undang-undang dan negara, walaupun peruntukan memorandum itu ditafsirkan secara berbeza oleh kedua-dua kerajaan.

Pada November 2003, Dmitry Kozak, seorang penasihat presiden Rusia Vladimir Putin, mencadangkan sebuah memorandum mengenai penubuhan negara Moldova persekutuan asimetri, dengan Moldova memegang majoriti dan Transnistria menjadi bahagian minoriti dalam persekutuan tersebut. Dikenali sebagai "memorandum Kozak", ia tidak selari dengan pendirian Transnistria, yang menuntut status sama rata antara Transnistria dan Moldova, tetapi memberikan Transnistria kuasa veto ke atas perubahan perlembagaan pada masa hadapan, sekali gus menggalakkan Transnistria untuk menandatanganinya. Presiden Moldova Vladimir Voronin pada mulanya menyokong rancangan itu, tetapi enggan menandatanganinya selepas mendapat tentangan dalaman dan tekanan antarabangsa daripada OSCE dan Amerika Syarikat, dan selepas Rusia menyokong tuntutan Transnistria untuk mengekalkan kehadiran tentera Rusia selama 20 tahun akan datang sebagai jaminan untuk persekutuan yang dicadangkan.

Format 5+2 (atau rundingan 5+2, yang terdiri daripada Transnistria, Moldova, Ukraine, Rusia dan OSCE, serta Amerika Syarikat dan EU sebagai pemerhati luar) untuk rundingan dimulakan pada tahun 2005 untuk menangani masalah-masalah tersebut, tetapi tidak membuahkan hasil selama bertahun-tahun kerana ia digantung. Pada Februari 2011, rundingan disambung semula di Vienna, berterusan sehingga 2018 dengan beberapa perjanjian kecil dicapai. Menjelang 2023, Moldova telah menggugurkan istilah 5+2 dalam perbincangan diplomatik.

5.1. Struktur Kerajaan

Transnistria adalah sebuah republik separa-presiden dengan kuasa presiden yang kuat. Presiden dipilih secara langsung untuk maksimum dua penggal lima tahun berturut-turut. Presiden semasa ialah Vadim Krasnoselsky. Perdana Menteri semasa ialah Aleksandr Rozenberg. Speaker Majlis Tertinggi semasa ialah Alexander Korshunov.

Majlis Tertinggi ialah badan perundangan satu dewan. Ia mempunyai 43 ahli yang dipilih untuk penggal 5 tahun. Pilihan raya berlangsung dalam sistem pelbagai parti. Majoriti dalam Majlis Tertinggi dipegang oleh gerakan Pembaharuan yang mengalahkan parti Republik yang bersekutu dengan Igor Smirnov pada tahun 2005 dan menunjukkan prestasi yang lebih baik dalam pilihan raya 2010 dan 2015. Pilihan raya di Transnistria tidak diiktiraf oleh badan-badan antarabangsa seperti Kesatuan Eropah, serta banyak negara individu, yang menganggapnya sebagai sumber peningkatan ketegangan.

Terdapat perselisihan pendapat sama ada pilihan raya di Transnistria bebas dan adil. Rejim politik telah digambarkan sebagai "super-presidensialisme" sebelum pembaharuan perlembagaan 2011. Semasa pilihan raya presiden 2006, pendaftaran calon pembangkang Andrey Safonov ditangguhkan sehingga beberapa hari sebelum pengundian, menyebabkan beliau mempunyai sedikit masa untuk menjalankan kempen pilihan raya. Beberapa sumber menganggap keputusan pilihan raya mencurigakan. Pada tahun 2001, di satu wilayah dilaporkan bahawa Igor Smirnov mengumpul 103.6% undi. Kerajaan PMR berkata "kerajaan Moldova melancarkan kempen yang bertujuan untuk meyakinkan pemerhati antarabangsa supaya tidak menghadiri" pilihan raya yang diadakan pada 11 Disember 2005 - tetapi pemantau dari pemantau pilihan raya Komanwel Negara-Negara Merdeka yang diketuai Rusia tidak mengendahkannya dan mengisytiharkan undian itu demokratik.

Parti pembangkang Narodovlastie dan gerakan Kuasa kepada Rakyat telah diharamkan pada awal tahun 2000 dan akhirnya dibubarkan. Senarai yang diterbitkan oleh Kesatuan Eropah telah melarang perjalanan ke EU untuk beberapa ahli kepimpinan Transnistria. Larangan ini ditarik balik menjelang 2012. Pada tahun 2007, pendaftaran Parti Demokratik Sosial dibenarkan. Parti ini, yang diketuai oleh bekas pemimpin pemisah dan ahli kerajaan PMR Andrey Safonov, didakwa memihak kepada kesatuan dengan Moldova. Pada September 2007, pemimpin Parti Komunis Transnistria, Oleg Khorzhan, dijatuhi hukuman penjara tertangguh selama 1½ tahun kerana menganjurkan tindakan protes tanpa kebenaran.

Menurut referendum 2006, yang dijalankan oleh kerajaan PMR, 97.2% penduduk mengundi menyokong "kemerdekaan daripada Moldova dan persatuan bebas dengan Rusia". EU dan beberapa negara lain enggan mengiktiraf keputusan referendum tersebut. Penduduk akan berpeluang mengundi dalam referendum Moldova mengenai penyertaan EU, yang dirancang pada musim luruh 2024. Tidak akan ada stesen mengundi di Transnistria; walau bagaimanapun, penduduk bebas untuk melakukan perjalanan ke kawasan lain di Moldova untuk mengundi, jika mereka mahu.

Sistem kehakiman Transnistria secara rasmi terdiri daripada mahkamah perlembagaan, mahkamah agung, dan mahkamah timbang tara, serta mahkamah peringkat rendah. Walau bagaimanapun, kebebasan dan keberkesanan badan kehakiman sering dipersoalkan oleh pemerhati antarabangsa, dengan kebimbangan mengenai pengaruh politik ke atas keputusan kehakiman. Pembangunan demokrasi di Transnistria terhalang oleh kekurangan pengiktirafan antarabangsa, kawalan ketat ke atas media, dan sekatan terhadap aktiviti politik pembangkang. Isu hak asasi manusia, termasuk kebebasan bersuara, berhimpun, dan hak minoriti, kekal menjadi kebimbangan utama.

5.2. Status Antarabangsa

Semua negara anggota PBB menganggap Transnistria sebagai sebahagian sah Republik Moldova. Hanya negara yang diiktiraf sebahagian atau tidak diiktiraf seperti Ossetia Selatan dan Abkhazia yang telah mengiktiraf Transnistria sebagai entiti berdaulat selepas ia mengisytiharkan kemerdekaan daripada Moldova pada tahun 1990 dengan Tiraspol sebagai ibu negara yang diisytiharkan. Antara tahun 1929 dan 1940, Tiraspol berfungsi sebagai ibu negara MASSR, sebuah republik autonomi yang wujud dari tahun 1924 hingga 1940 di dalam RSS Ukraine.

Walaupun tidak menjalankan kawalan langsung ke atas wilayah Transnistria, kerajaan Moldova telah meluluskan "Undang-undang mengenai Peruntukan Asas Status Undang-undang Khas Lokaliti dari Tebing Kiri Dniester" pada 22 Julai 2005, yang menubuhkan sebahagian Transnistria (wilayah Republik Moldova Pridnestrovia tanpa Bender dan tanpa wilayah yang berada di bawah kawalan Moldova) sebagai Unit Pentadbiran-Wilayah Tebing Kiri Dniester di dalam Republik Moldova. Undang-undang ini bertujuan untuk menyediakan rangka kerja bagi penyelesaian politik konflik dengan menawarkan autonomi yang luas kepada Transnistria dalam Moldova. Walau bagaimanapun, pihak berkuasa Transnistria menolak undang-undang ini, kerana ia tidak dirundingkan dengan mereka dan tidak mengiktiraf aspirasi kemerdekaan mereka.

Menurut bancian 2004, populasi Transnistria terdiri daripada 555,347 orang, manakala pada bancian 2015 populasi menurun kepada 475,373 orang. Pada tahun 2004, 90% daripada populasi Transnistria adalah warganegara Transnistria. Penduduk Transnistria mungkin mempunyai dua, tiga atau bahkan empat kewarganegaraan negara yang diiktiraf antarabangsa, termasuk:

• Warganegara Moldova: kira-kira 300,000 orang (termasuk warganegara dua Moldova dan Rusia, kira-kira 20,000) atau Moldova dan negara-negara EU (kira-kira 80%) Romania, Bulgaria, atau Republik Czech.
• Warganegara Romania: jumlah tidak diketahui.
• Warganegara Rusia: kira-kira 150,000 orang (termasuk kira-kira 15,000 warganegara dua Belarus, Israel, Turki); tidak termasuk mereka yang memegang dua kewarganegaraan Rusia dan Moldova (kira-kira 20,000).
• Warganegara Ukraine: kira-kira 100,000 orang. Terdapat kira-kira 20,000-30,000 orang dengan dua kewarganegaraan (Moldova dan Ukraine, atau Rusia dan Ukraine) atau tiga kewarganegaraan (Moldova, Rusia dan Ukraine). Mereka termasuk dalam bilangan warganegara Ukraine.
• Orang tanpa kewarganegaraan: kira-kira 20,000-30,000 orang.

Lima belas kampung dari 11 komun Daerah Dubăsari, termasuk Cocieri dan Doroțcaia yang secara geografi terletak di tebing timur Dniester (di wilayah Transnistria), telah berada di bawah kawalan kerajaan pusat Moldova selepas penglibatan penduduk tempatan di pihak pasukan Moldova semasa Perang Transnistria. Kampung-kampung ini, bersama dengan Varnița dan Copanca, berhampiran Bender dan Tiraspol, dituntut oleh PMR. Satu bandar (Bender) dan enam kampung yang terletak di tebing barat (di wilayah Bessarabia) dikawal oleh PMR, tetapi dianggap oleh Moldova sebagai sebuah perbandaran yang berasingan (Bender dan kampung Proteagailovca) atau sebahagian daripada Daerah Căușeni (lima kampung dalam tiga komun).

Situasi tegang secara berkala timbul disebabkan oleh pertikaian wilayah ini, seperti pada tahun 2005, apabila pasukan Transnistria memasuki Vasilievca, pada tahun 2006 di sekitar Varnița, dan pada tahun 2007 di kawasan Dubăsari-Cocieri, apabila konfrontasi antara pasukan Moldova dan Transnistria berlaku, walaupun tanpa sebarang kemalangan jiwa.

Tinjauan Jun 2010 menunjukkan bahawa 13% daripada populasi Transnistria mahukan integrasi semula kawasan itu ke dalam Moldova dengan syarat autonomi wilayah, manakala 46% mahu Transnistria menjadi sebahagian daripada Persekutuan Rusia.

Pada Mac 2022, Perhimpunan Parlimen Majlis Eropah telah meluluskan satu resolusi yang mentakrifkan wilayah tersebut sebagai di bawah pendudukan tentera oleh Rusia.

5.3. Hubungan Luar Negeri

Transnistria adalah sebuah negara bukan anggota PBB yang diiktiraf sebagai bebas hanya oleh Abkhazia dan Ossetia Selatan, kedua-duanya adalah negara bukan anggota PBB dengan pengiktirafan terhad. Oleh kerana statusnya yang tidak diiktiraf, hubungan luar negeri Transnistria sangat terhad dan sebahagian besarnya tertumpu kepada Rusia, yang memberikan sokongan politik, ekonomi, dan ketenteraan yang signifikan.

Hubungan dengan Rusia: Rusia adalah rakan kongsi utama Transnistria. Ia mengekalkan kehadiran tentera di wilayah itu (Kumpulan Operasi Angkatan Rusia) sebagai pasukan pengaman dan juga mempunyai kepentingan ekonomi yang besar. Transnistria secara konsisten menyatakan keinginan untuk hubungan yang lebih rapat dengan Rusia, termasuk kemungkinan penyertaan ke dalam Persekutuan Rusia, seperti yang dinyatakan dalam referendum 2006. Rusia menyediakan bantuan kewangan, gas asli pada harga yang lebih rendah, dan sokongan untuk warga Rusia di Transnistria. Walau bagaimanapun, Rusia secara rasmi tidak mengiktiraf kemerdekaan Transnistria, sebaliknya menyokong penyelesaian konflik melalui status autonomi khas untuk Transnistria di dalam Moldova.

Hubungan dengan Moldova: Hubungan dengan Moldova adalah tegang dan ditandai dengan konflik yang belum selesai. Rundingan mengenai status Transnistria telah berlaku secara berselang-seli dalam pelbagai format (terutamanya format 5+2: Moldova, Transnistria, OSCE, Rusia, Ukraine, dengan EU dan AS sebagai pemerhati), tetapi kemajuan yang dicapai adalah terhad. Moldova menegaskan kedaulatannya ke atas Transnistria tetapi menawarkan autonomi yang luas. Isu-isu utama termasuk penarikan tentera Rusia, demiliterisasi wilayah, dan reintegrasi ekonomi dan politik.

Hubungan dengan Ukraine: Ukraine berkongsi sempadan yang panjang dengan Transnistria dan memainkan peranan penting dalam rundingan penyelesaian. Sebelum pencerobohan Rusia ke atas Ukraine pada 2022, Ukraine mengekalkan pendirian neutral tetapi menyokong integriti wilayah Moldova. Selepas 2022, Ukraine menutup sempadannya dengan Transnistria, meningkatkan pengasingan wilayah itu dan pergantungannya kepada Moldova untuk perdagangan. Ukraine menganggap kehadiran tentera Rusia di Transnistria sebagai ancaman keselamatan.

Kerjasama dengan negara tidak diiktiraf lain: Transnistria adalah ahli Komuniti untuk Demokrasi dan Hak Asasi Bangsa-Bangsa, sebuah organisasi yang dianggotai oleh negara-negara tidak diiktiraf lain di bekas Kesatuan Soviet seperti Abkhazia, Ossetia Selatan, dan (sehingga pembubarannya pada 2023) Artsakh. Kerjasama ini bertujuan untuk sokongan bersama dalam usaha mendapatkan pengiktirafan antarabangsa dan pembangunan.

Isu kemanusiaan: Status Transnistria yang tidak diselesaikan telah menimbulkan pelbagai isu kemanusiaan, termasuk sekatan ke atas pergerakan bebas, akses kepada pendidikan dalam bahasa Romania (Latin), dan hak asasi manusia secara umum. Organisasi antarabangsa sering menyuarakan kebimbangan mengenai keadaan hak asasi manusia di wilayah itu.

Nina Shtanski berkhidmat sebagai Menteri Luar Negeri Transnistria dari 2012 hingga 2015; Vitaly Ignatiev menggantikannya sebagai menteri. Pada tahun 2024, Vitaly Ignatiev diisytiharkan dikehendaki oleh Perkhidmatan Keselamatan Ukraine kerana disyaki bekerjasama dan menceroboh integriti wilayah Ukraine.

5.4. Undang-undang

Sistem perundangan Transnistria adalah berdasarkan undang-undang sivil dan sebahagian besarnya diwarisi daripada sistem Soviet, walaupun ia telah mengalami beberapa pengubahsuaian sejak pengisytiharan kemerdekaan de facto pada tahun 1990. Perlembagaan Transnistria, yang diterima pakai pada tahun 1995 dan dipinda beberapa kali, berfungsi sebagai undang-undang asas.

Bidang undang-undang utama termasuk:

• Undang-undang Perlembagaan:** Menggariskan struktur kerajaan, hak dan kebebasan warganegara, dan prinsip asas negara. Ia menubuhkan Mahkamah Agung, Mahkamah Timbang Tara, Mahkamah Perlembagaan, dan sistem kehakiman serta kerajaan Republik Moldova Pridnestrovia. Ia juga menetapkan status beberapa pegawai kerajaan, seperti Hakim, Timbalan Majlis Tertinggi, dan Pejabat Pendakwa Raya, serta pesuruhjaya hak asasi manusia, rejim undang-undang khas, dan undang-undang kewarganegaraan.
• Undang-undang Sivil:** Mengawal hubungan harta dan bukan harta antara individu dan entiti undang-undang, termasuk kontrak, hak milik, dan warisan.
• Undang-undang Jenayah:** Mentakrifkan jenayah dan menetapkan hukuman. Kanun Jenayah Transnistria adalah dokumen utama dalam bidang ini.
• Undang-undang Pentadbiran:** Mengawal aktiviti badan eksekutif dan hubungan mereka dengan warganegara dan organisasi.
• Undang-undang Prosedur:** Termasuk Kanun Prosedur Sivil dan Kanun Prosedur Jenayah, yang menggariskan peraturan untuk prosiding mahkamah.
• Undang-undang lain:** Terdapat juga undang-undang yang berkaitan dengan belanjawan, kewangan, ekonomi dan percukaian; sistem kehakiman dan prosedurnya; undang-undang kastam; sektor ketenteraan dan pertahanan; undang-undang perumahan dan keluarga; penjagaan kesihatan dan perlindungan sosial; pertanian dan ekologi; industri, perdagangan, penswastaan, pembinaan, pengangkutan, tenaga dan komunikasi; serta pendidikan, budaya, sukan, dasar belia, media, dan pelaksanaan hak politik dan kebebasan warganegara. Program kerajaan dan program sasaran kerajaan juga diliputi oleh undang-undang khusus.

Walaupun Transnistria mempunyai sistem perundangan yang berfungsi, terdapat beberapa ciri dan batasan yang ketara:
1. **Kekurangan Pengiktirafan Antarabangsa:** Keputusan mahkamah Transnistria dan dokumen undang-undang lain secara amnya tidak diiktiraf di luar wilayah itu, yang menimbulkan kesukaran dalam hal ehwal undang-undang antarabangsa, penguatkuasaan kontrak, dan ekstradisi.
2. **Pengaruh Politik:** Terdapat kebimbangan mengenai kebebasan badan kehakiman dan potensi pengaruh politik ke atas keputusan mahkamah, terutamanya dalam kes-kes yang melibatkan kepentingan negara atau tokoh politik.
3. **Hak Asasi Manusia:** Organisasi hak asasi manusia antarabangsa telah menyuarakan kebimbangan mengenai pematuhan sistem perundangan Transnistria terhadap piawaian hak asasi manusia antarabangsa, terutamanya berkaitan dengan kebebasan bersuara, akhbar, dan perhimpunan.
4. **Harmonisasi dengan Undang-undang Rusia:** Terdapat kecenderungan untuk mengharmonikan perundangan Transnistria dengan perundangan Persekutuan Rusia, mencerminkan orientasi politik wilayah itu.

Pelaksanaan undang-undang di Transnistria dijalankan oleh agensi penguatkuasaan undang-undang tempatan, termasuk polis (militia) dan perkhidmatan keselamatan. Walau bagaimanapun, keberkesanan dan keadilan sistem ini sering dipersoalkan disebabkan oleh status politik wilayah yang terpencil.

6.1. Angkatan Tentera Transnistria

Angkatan Tentera Transnistria telah ditubuhkan pada 6 September 1991 dan terlibat dalam Perang Transnistria. Sehingga tahun 2007, angkatan tentera dan separa tentera Transnistria dianggarkan terdiri daripada 4,500-7,500 anggota, dibahagikan kepada empat briged infantri bermotor di Tiraspol, Bender, Rîbnița, dan Dubăsari. Mereka dilaporkan mempunyai 18 kereta kebal, 107 pengangkut anggota berperisai, 73 meriam medan, 46 instalasi anti-pesawat, dan 173 unit pemusnah kereta kebal. Angkatan tentera ini bergantung kepada sistem kerahan tenaga untuk mengekalkan bilangannya. Keupayaan operasi mereka sebahagian besarnya bersifat defensif, bertujuan untuk menghalang sebarang percubaan Moldova untuk mengawal semula wilayah itu secara ketenteraan. Peralatan mereka kebanyakannya berasal dari zaman Soviet.

Tentera udara Transnistria dilaporkan terdiri daripada 1 helikopter Mi-8T dan 1 helikopter Mi-24. Pesawat yang pernah dikendalikan sebelum ini termasuk pesawat sayap tetap Antonov An-26, Antonov An-2, dan Yakovlev Yak-52, serta helikopter Mil Mi-2 dan helikopter Mi-8T dan Mi-24 yang lain. Keupayaan tentera udara adalah terhad.

6.2. Kehadiran Tentera Rusia

Perjanjian gencatan senjata 1992 antara Moldova dan Transnistria menubuhkan kehadiran "pasukan pengaman" Rusia di Transnistria, dan kontinjen tentera Rusia seramai kira-kira 1,200 hingga 1,500 anggota (Kumpulan Operasi Angkatan Rusia, dahulunya Tentera Pengawal ke-14 Soviet) masih ditempatkan di Transnistria. Latar belakang penempatan ini adalah untuk menghentikan pertempuran pada tahun 1992 dan mengekalkan kestabilan. Asas undang-undang kehadiran mereka adalah perjanjian gencatan senjata tersebut. Walau bagaimanapun, Moldova dan masyarakat antarabangsa telah berulang kali menyeru penarikan tentera Rusia dan transformasi misi pengaman kepada misi awam antarabangsa.

Pada Persidangan Kemuncak OSCE di Istanbul pada tahun 1999, Rusia komited untuk menarik balik tenteranya dari Transnistria menjelang akhir tahun 2002, tetapi komitmen ini tidak dipenuhi sepenuhnya. Rusia berhujah bahawa tentera yang tinggal adalah pasukan pengaman yang sah di bawah perjanjian 1992 dan akan kekal sehingga konflik diselesaikan sepenuhnya. Peranan pasukan ini telah berubah dari semasa ke semasa, daripada campur tangan aktif dalam perang 1992 kepada peranan pengaman dan penjaga gudang senjata Cobasna. Kehadiran mereka dilihat oleh Moldova sebagai ancaman kepada kedaulatannya dan penghalang kepada penyelesaian konflik, manakala Transnistria menganggap mereka sebagai penjamin keselamatan. Pada Mac 2022, Perhimpunan Parlimen Majlis Eropah mengisytiharkan Transnistria sebagai wilayah yang diduduki Rusia.

Pada 27 Jun 2016, satu undang-undang baru berkuat kuasa di Transnistria, yang menghukum tindakan atau kenyataan awam yang mengkritik misi ketenteraan Tentera Rusia yang ditempatkan di Transnistria, atau yang menyampaikan tafsiran yang dianggap "palsu" oleh kerajaan Transnistria mengenai misi ketenteraan Tentera Rusia. Hukuman adalah sehingga tiga tahun penjara bagi orang biasa atau sehingga tujuh tahun penjara jika jenayah itu dilakukan oleh orang yang bertanggungjawab atau sekumpulan orang melalui perjanjian terlebih dahulu.

6.3. Kawalan Senjata dan Perlucutan Senjata

Salah satu isu utama yang berkaitan dengan ketenteraan di Transnistria ialah gudang senjata Cobasna, yang terletak di utara Transnistria berhampiran sempadan Ukraine. Ia merupakan salah satu gudang senjata terbesar, jika bukan yang terbesar, di Eropah Timur dan diwarisi dari zaman Soviet. Gudang ini dianggarkan masih menyimpan kira-kira 20,000 tan peluru dan peralatan ketenteraan.

Terdapat tuduhan berterusan mengenai penyeludupan senjata haram dari Transnistria, walaupun pegawai OSCE dan EU pada tahun 2005 menyatakan bahawa tiada bukti kukuh Transnistria pernah menyeludup senjata atau bahan nuklear secara besar-besaran. Walau bagaimanapun, tahap ketelusan yang rendah dan penafian siasatan penuh kepada pemantau antarabangsa pada masa lalu telah mengukuhkan persepsi negatif. Laporan PBB pada tahun 2007 menyatakan bahawa bukti pengeluaran dan penyeludupan senjata secara haram dari dan ke Transnistria pada masa lalu telah dibesar-besarkan, walaupun penyeludupan senjata ringan mungkin berlaku sebelum tahun 2001.

Masyarakat antarabangsa, terutamanya OSCE, telah berulang kali menuntut kawalan yang lebih ketat ke atas gudang senjata ini dan pelucutan senjata sepenuhnya atau pemindahan peluru tersebut ke Rusia. Rusia telah menarik balik sebahagian daripada senjata dan peluru pada awal 2000-an, tetapi proses itu terhenti pada Mac 2004. Pencerobohan Rusia ke atas Ukraine pada 2022 telah meningkatkan lagi kebimbangan mengenai keselamatan gudang Cobasna dan potensi penggunaannya dalam konflik yang lebih luas.

8.1. Sejarah Ekonomi dan Makroekonomi

Selepas Perang Dunia Kedua, Transnistria mengalami perindustrian yang pesat, sehingga pada tahun 1990, ia menyumbang 40% daripada KDNK Moldova dan 90% daripada tenaga elektriknya, walaupun hanya mempunyai 17% daripada populasi Moldova. Selepas kejatuhan Kesatuan Soviet, Transnistria pada mulanya ingin kembali kepada "ekonomi terancang gaya Brezhnev". Walau bagaimanapun, beberapa tahun kemudian, ia memutuskan untuk bergerak ke arah ekonomi pasaran.

Menurut kerajaan Transnistria, KDNK pada tahun 2007 ialah 6,789 juta rubel (kira-kira 799.00 M USD) dan KDNK per kapita adalah kira-kira 1.50 K USD. KDNK meningkat sebanyak 11.1% dan kadar inflasi ialah 19.3% dengan KDNK per kapita menjadi $2,140, lebih tinggi daripada KDNK per kapita Moldova pada masa itu iaitu $2,040. Belanjawan kerajaan Transnistria untuk tahun 2007 ialah 246.00 M USD, dengan anggaran defisit kira-kira 100.00 M USD yang dirancang untuk ditampung melalui pendapatan daripada penswastaan. Belanjawan untuk tahun 2008 ialah 331.00 M USD, dengan anggaran defisit kira-kira 80.00 M USD. KDNK nominal pada tahun 2021 dilaporkan sebanyak 1.20 B USD dengan KDNK per kapita sebanyak $2,584.

Pada tahun 2004, Transnistria mempunyai hutang sebanyak 1.20 B USD (dua pertiga daripadanya kepada Rusia), yang secara per kapita adalah kira-kira enam kali lebih tinggi daripada Moldova (tanpa Transnistria). Pada Mac 2007, hutang kepada Gazprom untuk pemerolehan gas asli meningkat kepada 1.30 B USD. Hutang gas Transnistria kemudiannya dijual kepada ahli perniagaan Rusia Alisher Usmanov. Presiden Transnistria, Igor Smirnov, mengumumkan bahawa Transnistria tidak akan membayar hutang gasnya kerana "Transnistria tidak mempunyai hutang sah kepada Gazprom". Pada November 2007, jumlah hutang sektor awam Transnistria meningkat kepada 1.64 B USD.

Separuh pertama tahun 2023 menyaksikan kemerosotan keadaan ekonomi dengan import meningkat 12% kepada $1.32 bilion dan eksport jatuh 10% kepada hanya $346 juta. Defisit perdagangan sebanyak $970 juta, hampir sama dengan KDNK Transnistria untuk keseluruhan tahun 2021, dibiayai oleh kegagalan membayar bekalan gas asli dari Rusia.

Transnistria mempunyai bank pusatnya sendiri, Bank Republikan Transnistria, yang mengeluarkan mata wang nasionalnya, Rubel Transnistria. Ia boleh ditukar pada kadar pertukaran terapung bebas tetapi hanya di Transnistria. Mata wang ini tidak mempunyai kod ISO 4217 rasmi.

Ekonomi Transnistria sering digambarkan sebagai bergantung kepada penyeludupan dan penyeludupan senjata. Beberapa pengulas, termasuk Zbigniew Brzezinski, malah melabelkannya sebagai negara mafia. Tuduhan ini dinafikan oleh kerajaan Transnistria, dan kadangkala diperkecilkan oleh pegawai Rusia dan Ukraine.

Krisis tenaga yang bermula pada 1 Januari 2025, akibat tamatnya perjanjian transit gas Rusia melalui Ukraine, telah memberi kesan buruk kepada ekonomi Transnistria. Stesen janakuasa Cuciurgan, yang membekalkan sebahagian besar elektrik kepada Moldova dan Transnistria, terpaksa mengurangkan pengeluaran dan beralih kepada arang batu, yang bekalannya terhad. Ini telah menjejaskan industri dan kehidupan seharian.

8.2. Perdagangan Luar Negeri

Pada tahun 2020, Kastam Transnistria melaporkan eksport sebanyak 633.10 M USD dan import sebanyak 1.05 B USD. Pada awal tahun 2000-an, lebih 50% eksport pergi ke CIS, terutamanya ke Rusia, tetapi juga ke Belarus, Ukraine, dan Moldova (yang dianggap asing oleh pihak berkuasa Transnistria). Pasaran bukan CIS utama untuk barangan Transnistria ialah Itali, Mesir, Greece, Romania, dan Jerman. CIS menyumbang lebih 60% import, manakala bahagian EU adalah kira-kira 23%. Import utama ialah logam bukan berharga, produk makanan, dan elektrik.

Selepas Moldova menandatangani Perjanjian Persatuan dengan EU pada tahun 2014, Transnistria-yang dituntut sebagai sebahagian daripada Moldova-menikmati eksport bebas tarif ke EU. Akibatnya, pada tahun 2015, 27% daripada eksport Transnistria bernilai 189.00 M USD pergi ke EU, manakala eksport ke Rusia turun kepada 7.7%. Peralihan ke pasaran EU ini terus berkembang pada tahun 2016.

Mulai Mac 2022, dengan sempadan Ukraine ditutup kepada Transnistria, semua barangan perdagangan ke dan dari Transnistria perlu melalui Moldova. Transnistria kini perlu mematuhi piawaian Moldova dan EU apabila mengeksport produk. Transnistria melaporkan mengenai perdagangan pada separuh pertama tahun 2023: 48% eksport adalah ke seluruh Moldova, lebih 33% pergi ke EU, dan 9% ke Rusia. Manakala 68% import datang dari Rusia, 14% dari EU, dan 7% dari Moldova.

Pada tahun 2024, hasil daripada perjanjian perdagangan bebas antara Moldova dan Kesatuan Eropah, yang mana Transnistria juga mendapat manfaat, Moldova memutuskan bahawa import/eksport ke/dari Transnistria harus dilayan sama seperti import/eksport ke/dari Moldova. Oleh itu, pengimport Transnistria yang ingin mengimport dari/melalui Moldova mesti mendaftar dan mungkin, bergantung kepada barangan, tertakluk kepada cukai ke atas barangan import, yang perlu dibayar kepada Moldova.

Pada 30 Disember 2024, Tirasteploenegro mengeluarkan satu set arahan - menjangkakan tamat tempoh perjanjian Gazprom dengan Ukraine - mengarahkan agar paip dan bateri dikosongkan hanya dalam keadaan kecemasan, menutup setiap paip yang telah berjalan (jika bekalan air hilang) untuk mengelakkan banjir apabila ia kembali berfungsi, "berpakaian hangat", mengelakkan kebakaran semasa Musim Sejuk dan Musim Luruh, tidak menggunakan dapur gas atau elektrik untuk memanaskan bilik kerana ia boleh membawa kepada tragedi, dan sebaliknya menggunakan pemanas elektrik buatan kilang sahaja; bukan yang buatan sendiri. Pada Tahun Baru 2025, perjanjian Gazprom dengan Ukraine untuk mengangkut gas melaluinya telah tamat, kerana Ukraine enggan melanjutkan perjanjian itu, menyebutnya sebagai "detik bersejarah". Ini menyebabkan kekurangan gas yang teruk, dan oleh itu hanya infrastruktur kritikal dibenarkan untuk dipanaskan, dan rumah-rumah telah dikeluarkan daripadanya untuk menjimatkan gas.

8.3. Industri Utama

Industri utama di Transnistria ialah keluli, disebabkan oleh Kilang Keluli Moldova (sebahagian daripada pegangan Rusia Metalloinvest) di Rîbnița, yang menyumbang kira-kira 60% daripada hasil bajet Transnistria. Syarikat terbesar dalam industri tekstil ialah Tirotex, yang mendakwa sebagai syarikat tekstil kedua terbesar di Eropah. Sektor tenaga didominasi oleh syarikat Rusia. Syarikat kuasa terbesar, Moldavskaya GRES (stesen janakuasa Cuciurgan), terletak di Dnestrovsc dan dimiliki oleh Inter RAO UES, manakala syarikat penghantaran dan pengedaran gas Tiraspoltransgaz mungkin dikawal oleh Gazprom, walaupun Gazprom tidak mengesahkan pemilikan secara rasmi. Sektor perbankan Transnistria terdiri daripada 8 bank komersial, termasuk Gazprombank. Pengeluar alkohol tertua, KVINT, yang terletak di Tiraspol, menghasilkan dan mengeksport brandi, wain, dan vodka.

Industri-industri ini memainkan peranan penting dalam ekonomi Transnistria, menyediakan pekerjaan dan hasil eksport. Walau bagaimanapun, pergantungan kepada beberapa industri besar dan syarikat yang dikawal oleh kepentingan asing menimbulkan persoalan mengenai kedaulatan ekonomi dan pembangunan mampan. Isu alam sekitar, seperti pencemaran daripada industri berat, dan hak buruh dalam sektor perkilangan juga menjadi kebimbangan. Dari segi kesaksamaan sosial, keuntungan daripada industri ini tidak selalu diagihkan secara saksama, dan terdapat jurang pendapatan yang ketara di wilayah tersebut.

9.1. Demografi

Berdasarkan bancian yang dijalankan oleh pihak berkuasa Transnistria, populasi wilayah ini telah menunjukkan penurunan sejak beberapa dekad lalu.

9.2. Agama

Statistik rasmi PMR menunjukkan bahawa 91-92% daripada populasi Transnistria menganut Kristian Ortodoks Timur, dengan 4% menganut Katolik Rom. Penganut Katolik Rom kebanyakannya terletak di utara Transnistria, di mana terdapat minoriti orang Poland yang ketara.

Kerajaan Transnistria telah menyokong pemulihan dan pembinaan gereja Ortodoks baru. Ia menegaskan bahawa republik itu mempunyai kebebasan beragama dan menyatakan bahawa 114 kepercayaan dan jemaah agama telah didaftarkan secara rasmi. Walau bagaimanapun, sehingga tahun 2005, beberapa kumpulan agama, terutamanya Saksi-Saksi Yehuwa, menghadapi halangan pendaftaran. Pada tahun 2007, Christian Broadcasting Network yang berpangkalan di AS mengecam penganiayaan terhadap penganut Protestan di Transnistria. Terdapat laporan mengenai kesukaran yang dihadapi oleh kumpulan agama minoriti lain dalam mendaftarkan diri dan menjalankan aktiviti mereka secara bebas, yang menimbulkan kebimbangan mengenai tahap sebenar kebebasan beragama di wilayah itu.

9.3. Pendidikan

Transnistria telah mengekalkan piawaian pendidikan Rusia, terutamanya menggunakan kurikulum Rusia. Sistem pendidikan merangkumi peringkat prasekolah, sekolah rendah dan menengah, serta institusi pengajian tinggi. Institusi pengajian tinggi utama ialah Universiti Negeri Transnistria Shevchenko di Tiraspol. Diploma pendidikan tinggi yang dikeluarkan oleh pihak berkuasa Transnistria tidak diiktiraf oleh kebanyakan negara, menyebabkan graduan menghadapi kesukaran untuk mendapatkan pekerjaan bergaji baik di Moldova atau negara-negara Barat, menjadikan Rusia sebagai destinasi utama bagi pelajar dan graduan.

Satu isu kontroversi yang berpanjangan ialah status sekolah berbahasa Romania (Moldova) yang menggunakan tulisan Latin. Pihak berkuasa Transnistria menghendaki pendidikan dalam bahasa Moldova menggunakan tulisan Cyril era Soviet. Hanya beberapa sekolah dibenarkan menggunakan tulisan Latin. Sekolah-sekolah ini sering menghadapi tekanan daripada pihak berkuasa, termasuk penutupan paksa, isu pendaftaran, dan gangguan. Pada Ogos 2021, kerajaan Transnistria enggan mendaftarkan Sekolah Tinggi Lucian Blaga di Tiraspol dan memaksanya menangguhkan aktivitinya selama tiga bulan, yang menjejaskan tahun persekolahan pelajar dan merupakan pelanggaran beberapa artikel Konvensyen Hak Kanak-Kanak. Isu ini telah menjadi tumpuan organisasi hak asasi manusia antarabangsa dan OSCE.

9.4. Hak Asasi Manusia

Rekod hak asasi manusia pihak berkuasa Transnistria telah dikritik oleh beberapa kerajaan dan organisasi antarabangsa. Laporan Freedom in the World 2007, yang diterbitkan oleh Freedom House yang berpangkalan di A.S., menggambarkannya sebagai wilayah "tidak bebas", dengan situasi yang sama buruknya dalam hak politik dan kebebasan sivil.

Menurut laporan Jabatan Negara A.S. tahun 2006: "Hak warganegara untuk menukar kerajaan mereka dihadkan... Pihak berkuasa dilaporkan terus menggunakan penyeksaan dan penangkapan dan penahanan sewenang-wenangnya... Di Transnistria, pihak berkuasa mengehadkan kebebasan bersuara dan akhbar... Pihak berkuasa biasanya tidak membenarkan perhimpunan bebas... Di wilayah pemisah Transnistria, pihak berkuasa terus menafikan pendaftaran dan mengganggu beberapa kumpulan agama minoriti... Wilayah pemisah itu kekal sebagai sumber dan kawasan transit yang signifikan untuk pemerdagangan manusia..."

Isu-isu utama hak asasi manusia yang dibangkitkan termasuk:

• Kebebasan Akhbar:** Media di Transnistria sebahagian besarnya dikawal oleh pihak berkuasa atau syarikat besar yang bersekutu dengan kerajaan, seperti Sheriff. Terdapat laporan mengenai gangguan terhadap akhbar bebas yang mengkritik rejim.
• Kebebasan Berhimpun dan Berpersatuan:** Pihak berkuasa biasanya tidak membenarkan perhimpunan bebas, dan parti pembangkang serta gerakan tertentu telah diharamkan atau dibubarkan.
• Hak Minoriti:** Walaupun Transnistria mempunyai pelbagai kumpulan etnik, terdapat kebimbangan mengenai hak minoriti, terutamanya yang berkaitan dengan pendidikan dalam bahasa ibunda (seperti isu sekolah berbahasa Romania).
• Kumpulan Rentan:** Terdapat kebimbangan mengenai perlindungan hak kumpulan rentan, termasuk mangsa pemerdagangan manusia.

9.4.2. Media Massa

Terdapat gabungan media berita moden di Transnistria dengan beberapa stesen televisyen, akhbar, dan stesen radio. Walau bagaimanapun, menurut Pertubuhan untuk Keselamatan dan Kerjasama di Eropah (OSCE), iklim media di Transnistria adalah terhad dan pihak berkuasa meneruskan kempen yang telah lama untuk membungkam suara dan kumpulan pembangkang bebas.

Menurut laporan Jabatan Negara AS untuk tahun 2006, "Kedua-dua akhbar utama di rantau ini dikawal oleh pihak berkuasa. Terdapat satu akhbar mingguan bebas di Bender dan satu lagi di bandar utara Rîbnița... Pihak berkuasa pemisah mengganggu akhbar bebas kerana laporan kritikal terhadap rejim Transnistria... Kebanyakan stesen televisyen dan radio serta penerbitan cetak dikawal oleh pihak berkuasa Transnistria, yang sebahagian besarnya menentukan dasar editorial dan operasi kewangan mereka. Beberapa rangkaian penyiaran, seperti stesen televisyen TSV dan stesen radio INTER-FM, dimiliki oleh monopoli terbesar Transnistria, Sheriff, yang juga memegang majoriti dalam badan perundangan rantau ini... Pada Julai 2005, Majlis Tertinggi Transnistria meminda kanun pilihan raya untuk melarang media yang dikawal oleh pihak berkuasa Transnistria daripada menerbitkan keputusan tinjauan pendapat dan ramalan yang berkaitan dengan pilihan raya." Keadaan ini menunjukkan kawalan ketat ke atas landskap media, yang mengehadkan akses kepada maklumat yang pelbagai dan kritikal.

9.5. Cuti Umum

Transnistria mempunyai beberapa hari kelepasan am utama yang ditetapkan, mencerminkan gabungan warisan Soviet, tradisi Ortodoks, dan peristiwa penting dalam sejarahnya sendiri. Antara cuti utama termasuk:

• 1 & 2 Januari:** Tahun Baru (Новый Год)
• 7 Januari:** Krismas Ortodoks (Рождество Христово)
• 23 Februari:** Hari Pembela Tanah Air (День защитника отечества) - cuti era Soviet yang menghormati angkatan tentera.
• 8 Mac:** Hari Wanita Antarabangsa (Международный женский день)
• 1 & 2 Mei:** Hari Solidariti Pekerja/Hari Buruh (День солидарности трудящихся)
• 9 Mei:** Hari Kemenangan (День Победы) - memperingati kemenangan Soviet ke atas Nazi Jerman dalam Perang Dunia Kedua.
• 2 September:** Hari Republik (День Республики) - cuti kebangsaan utama, menandakan pengisytiharan kemerdekaan Transnistria pada tahun 1990.
• 7 November:** Hari Revolusi Oktober (День Октябрьской революции) - sebelum ini merupakan cuti utama Soviet, masih disambut di Transnistria.
• 24 Disember:** Hari Perlembagaan (День конституции) - sejak 1996.
• 25 Disember:** Krismas (Рождество Христово по григорианскому календарю) - disambut oleh minoriti Katolik dan Protestan, dan mungkin juga sebagai cuti sekular.

Selain itu, Paskah Ortodoks juga merupakan cuti penting, walaupun tarikhnya berubah setiap tahun. Cuti-cuti ini sering disambut dengan perarakan, upacara rasmi, dan acara kebudayaan.