1. Kehidupan Awal dan Latar Belakang
Mariya Stadnik telah menunjukkan bakat dan dedikasinya dalam sukan gusti sejak usia muda, namun kerjaya awalnya tidak terlepas dari cabaran, termasuk kontroversi yang mempengaruhi laluan sukan beliau.
1.1. Kelahiran dan Pendidikan
Mariya Stadnik dilahirkan pada 3 Disember 1988, di Lviv, sebuah bandar yang terletak di Republik Sosialis Soviet Ukraine, Kesatuan Soviet pada masa itu. Beliau memulakan latihan gusti pada tahun 2000, menunjukkan minat yang mendalam dalam sukan ini sejak usia 12 tahun. Beliau mempunyai tinggi 1.57 m dan berat 50 kg. Semangatnya terhadap gusti membimbingnya untuk melanjutkan pelajaran di Universiti Negeri Kebudayaan Fizikal Lviv, di mana beliau mengasah kemahiran teknikal dan fizikalnya, menyediakan landasan untuk kerjaya antarabangsa beliau.
1.2. Kerjaya Awal di Ukraine dan Kontroversi Doping
Stadnik mewakili Ukraine pada awal kerjayanya dan dengan cepat mencapai kejayaan. Pada Ogos 2003, ketika berusia 14 tahun, beliau memenangi pingat emas di Kejohanan Junior Eropah yang berlangsung di Seville, Sepanyol, menewaskan wakil Romania Alina Pogachan di perlawanan akhir. Setahun kemudian, pada Julai 2004, beliau meraih pingat perak di Kejohanan Junior Eropah di Albena, Bulgaria, setelah tewas kepada Sofia Mattsson dari Sweden. Puncak kerjaya juniornya tiba pada Julai 2005 di Vilnius, Lithuania, di mana pada usia 16 tahun, beliau menjuarai Kejohanan Junior Dunia, mengalahkan wakil Vietnam Ti Han Nguyen di perlawanan akhir. Kemenangan ini diraih secara mendominasi, dengan beliau memenangi semua perlawanan sebelumnya dengan kelebihan mata.
Pada April 2006, Mariya Stadnik bertanding di Kejohanan Eropah di Rusia, di mana beliau sekali lagi meraih pingat emas dalam kategori 48 kg. Walau bagaimanapun, kejayaan ini tidak bertahan lama. Pada Jun 2006, Persekutuan Gusti Antarabangsa (FILA) mengumumkan bahawa sampel darah Stadnik telah dikesan positif untuk Furosemida, iaitu bahan terlarang. Akibatnya, beliau dilucutkan pingat emas Kejohanan Eropah 2006 dan dilarang bertanding dalam semua kejohanan antarabangsa dari 26 April 2006 hingga 25 April 2008.
2. Perpindahan Kewarganegaraan dan Perwakilan Azerbaijan
Setelah tempoh penggantungannya tamat pada April 2007, Mariya Stadnik menghadapi persaingan sengit untuk mendapatkan tempat dalam pasukan kebangsaan Ukraine, terutamanya dengan kembalinya Juara Olimpik 2004, Iryna Merleni, yang baru sahaja menamatkan cuti bersalinnya. Jurulatih pasukan Ukraine menganggap Stadnik yang berusia 18 tahun masih muda dan kurang berpengalaman berbanding Merleni, menyebabkan Merleni dipilih untuk Kejohanan Dunia pada September. Disebabkan kekurangan peluang untuk bertanding di Sukan Olimpik 2008 melalui pasukan Ukraine, Mariya Stadnik mengambil keputusan untuk meninggalkan pasukan kebangsaan.
Pada masa yang sama, Persekutuan Gusti Azerbaijan (AWF) sedang giat merekrut ahli gusti dari pasukan kebangsaan lain untuk membentuk pasukan gusti wanita Azerbaijan. Mereka telah merekrut Maria Kachina dari Rusia, Olesya Zamula dari Latvia, dan Yulia Ratkevich dari Belarus. AWF turut menjemput Mariya Stadnik untuk menyertai pasukan Azerbaijan. Beliau menerima tawaran tersebut, dan dengan itu, beliau mula mewakili Azerbaijan dalam pertandingan antarabangsa. Pada Kejohanan Dunia 2007 yang diadakan di Baku, Azerbaijan, beliau bertanding dan menduduki tempat ke-7. Walau bagaimanapun, Mahkamah Timbang Tara Sukan (CAS) kemudiannya memutuskan bahawa semua keputusan yang diperolehinya antara 26 April 2006 dan 25 April 2008 mesti dibatalkan akibat pelanggaran doping sebelumnya. Perpindahan kewarganegaraan ini terbukti menjadi langkah penting dalam kerjaya beliau, membolehkan beliau mencapai kejayaan yang lebih besar di peringkat global. Walaupun mewakili Azerbaijan, Mariya Stadnik masih menetap di Lviv dan aktif dalam Persatuan Sukan dan Kebudayaan Spartak, yang juga dianggotai oleh suaminya.
3. Pencapaian Utama
Mariya Stadnik telah mencapai pelbagai kejayaan cemerlang dalam kerjaya gusti antarabangsanya, terutamanya selepas mewakili Azerbaijan. Beliau telah memenangi pelbagai pingat di Sukan Olimpik, Kejohanan Dunia, Kejohanan Eropah, dan pertandingan-pertandingan berprestij lain.
3.1. Sukan Olimpik
Stadnik merupakan salah seorang daripada hanya tiga ahli gusti wanita dalam sejarah yang berjaya meraih empat pingat Olimpik.
| Sukan Olimpik | Acara | Kelayakan | Pusingan 16 | Suku Akhir | Separuh Akhir | Pusingan Kalah Mati 1 | Pusingan Kalah Mati 2 | Akhir / Perlawanan Pingat Gangsa | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lawan Keputusan | Lawan Keputusan | Lawan Keputusan | Lawan Keputusan | Lawan Keputusan | Lawan Keputusan | Lawan Keputusan | Kedudukan | ||
| 2008 Beijing | 48 kg | BYE | Huynh (Kanada) Kalah 3-4, 0-2 | BYE | Kim (Korea Selatan) Menang 1-0, 3-2 | Perlawanan tempat ke-3 Bakatyuk (Kazakhstan) Menang 2-1, 8-0 | Pingat Gangsa | ||
| 2012 London | 48 kg | BYE | Chun (Amerika Syarikat) Menang 3-0 | Matkowska (Poland) Menang 3-1 | Merleni (Ukraine) Menang 3-0 | BYE | Obara (Jepun) Kalah 3-1 | Pingat Perak | |
| 2016 Rio de Janeiro | 48 kg | BYE | Bermúdez (Argentina) Menang 4-0 | Matkowska (Poland) Menang 4-0 | Yankova (Bulgaria) Menang 5-0 | BYE | Tosaka (Jepun) Kalah 2-3 | Pingat Perak | |
| 2020 Tokyo | 50 kg | BYE | Orshush (ROC) Menang 11-7 | Hamdi (Tunisia) Menang 4-0 | Susaki (Jepun) Kalah 0-4 | BYE | Perlawanan tempat ke-3 Tsogt-Ochiryn (Mongolia) Menang 4-0 | Pingat Gangsa | |
Beliau berjaya melayakkan diri ke Sukan Olimpik Musim Panas 2024 di Paris, Perancis, setelah bertanding dalam Kejohanan Kelayakan Olimpik Gusti Dunia 2024 di Istanbul, Turki. Bagaimanapun, dalam acara 50 kg wanita di Olimpik Paris, beliau telah disingkirkan pada perlawanan keduanya oleh Dolgorjavyn Otgonjargal dari Mongolia.
3.2. Kejohanan Dunia
Stadnik telah menunjukkan dominasi yang konsisten di Kejohanan Gusti Dunia. Beliau meraih pingat emas dalam kategori 48 kg di Kejohanan Gusti Dunia 2009 di Herning, Denmark. Setelah itu, beliau memenangi pingat perak di Kejohanan Gusti Dunia 2011 di Istanbul, Turki, dan Kejohanan Gusti Dunia 2015 di Las Vegas, Amerika Syarikat, kedua-duanya dalam kategori 48 kg. Pada Kejohanan Gusti Dunia 2014 di Tashkent, Uzbekistan, beliau memenangi pingat gangsa. Beliau juga meraih pingat perak dalam kategori 50 kg di Kejohanan Gusti Dunia 2018 di Budapest, Hungary, dan sekali lagi merangkul pingat emas dalam kategori 50 kg di Kejohanan Gusti Dunia 2019 di Nur-Sultan, Kazakhstan.
3.3. Kejohanan Eropah
Mariya Stadnik mempunyai rekod yang sangat cemerlang di Kejohanan Gusti Eropah, memenangi 11 pingat emas. Beliau telah menjuarai kategori 48 kg di Kejohanan Gusti Eropah 2008 di Tampere, Finland; Kejohanan Gusti Eropah 2009 di Vilnius, Lithuania; Kejohanan Gusti Eropah 2011 di Dortmund, Jerman; Kejohanan Gusti Eropah 2014 di Vantaa, Finland; Kejohanan Gusti Eropah 2016 di Riga, Latvia; dan Kejohanan Gusti Eropah 2017 di Novi Sad, Serbia. Selepas beralih ke kategori 50 kg, beliau meneruskan rentak kemenangannya, memenangi pingat emas di Kejohanan Gusti Eropah 2018 di Kaspiysk, Rusia; Kejohanan Gusti Eropah 2021 di Warsaw, Poland; Kejohanan Gusti Eropah 2023 di Zagreb, Croatia; dan Kejohanan Gusti Eropah 2024 di Bucharest, Romania, di mana beliau mengalahkan Evin Demirhan Yavuz dari Turki di perlawanan akhir.
3.4. Pertandingan Antarabangsa Lain
Selain kejayaan di Sukan Olimpik dan kejohanan utama, Stadnik juga cemerlang dalam pelbagai pertandingan antarabangsa lain. Beliau memenangi pingat emas di Sukan Eropah 2015 di Baku, Azerbaijan (kategori 48 kg) dan Sukan Eropah 2019 di Minsk, Belarus (kategori 50 kg). Beliau juga meraih pingat emas di Sukan Perpaduan Islam 2017 di Baku dan Sukan Perpaduan Islam 2021 di Konya, Turki, kedua-duanya dalam kategorinya.
Di peringkat Grand Prix, beliau memenangi pelbagai pingat emas, termasuk di Golden Grand Prix 2008, 2011, dan 2014 di Baku, serta Golden Grand Prix 2014 di Paris. Beliau juga memenangi pingat emas di Klippan Lady Open 2018, Yasar Dogu Tournament 2011, dan Dan Kolov & Nikola Petrov Tournament 2018 dan 2023.
4. Kehidupan Peribadi
Mariya Stadnik berkahwin dengan Andriy Stadnik, seorang ahli gusti dari Ukraine. Pasangan itu dikurniakan seorang anak lelaki, Igor, yang dilahirkan pada tahun 2010, dan seorang anak perempuan, Mia, yang dilahirkan pada tahun 2013. Kakak iparnya, Yana Rattigan, juga merupakan seorang ahli gusti yang bersaing dalam kategori berat yang sama dengan Mariya. Kedua-dua mereka telah bertemu tiga kali dalam pertandingan antarabangsa, dengan Mariya memenangi kesemua pertembungan tersebut.
5. Persaraan dan Aktiviti Selepas Kerjaya
Pada 2 Februari 2025, Mariya Stadnik secara rasmi mengumumkan persaraannya dari dunia gusti kompetitif, menandakan berakhirnya kerjaya gemilang yang penuh dengan pencapaian. Sejurus selepas pengumuman persaraannya, pada 3 Februari 2025, beliau mengambil peranan baharu sebagai penyelaras gusti wanita di Persekutuan Gusti Azerbaijan. Peranan ini membolehkannya terus menyumbang kepada sukan yang dicintainya, membimbing dan membangunkan bakat wanita dalam gusti di Azerbaijan.
6. Legasi dan Penilaian
Mariya Stadnik meninggalkan legasi yang tidak dapat dipertikaikan dalam sejarah gusti, terutamanya bagi Azerbaijan. Dengan memenangi empat pingat Olimpik, beliau mengukir namanya sebagai salah seorang daripada hanya tiga ahli gusti wanita di dunia yang mencapai pencapaian luar biasa ini. Beliau juga merupakan atlet Azerbaijan yang pertama dan paling banyak meraih pingat Olimpik, menjadikannya ikon sukan kebangsaan.
Kerjayanya yang panjang dan berjaya, dari kejayaan junior di Ukraine hingga dominasi di peringkat global mewakili Azerbaijan, adalah bukti kepada ketahanan, dedikasi, dan kemahiran luar biasanya. Walaupun menghadapi cabaran awal seperti kontroversi doping dan persaingan sengit, perpindahan kewarganegaraannya ke Azerbaijan membuka jalan baginya untuk mencapai potensi penuhnya dan menjadi salah seorang ahli gusti wanita terhebat sepanjang zaman. Sumbangannya melangkaui pingat; beliau menjadi inspirasi bagi atlet muda dan lambang kecemerlangan sukan di Azerbaijan.